Wijzigingen per oktober 2016: zie Wijzigingen vakinformatie 2017 op de duo website. ENGELSE TAAL VMBO TL/GL VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.10.1
Engelse taal TL/GL Vakinformatie staatsexamen 2017 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de staatsexamens voortgezet onderwijs en draagt zorg voor de kwaliteit en het niveau van de examens. De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) is belast met de praktische uitvoering en organisatie van de staatsexamens. Met vragen over deze vakinformatie kunt u contact opnemen met de afdeling Examendiensten van DUO: (050) 599 89 33 of staatsexamens@duo.nl. pagina 2 van 20
Inhoud 1 Kernpunten 4 2 Centraal examen 4 3 College-examen 5 4 Examenstof (schematisch weergegeven) 8 Bijlage 1 Examenstof 11 Bijlage 2 Voorwaarden lijst gelezen werken 13 Bijlage 3 Voorblad 14 Bijlage 4 Advieslijst 15 Bijlage 5 Hulpmiddelen 19 Bijlage 6 Tips 20 pagina 3 van 20
1 Kernpunten Het examen bestaat uit een centraal examen en een college-examen. Het collegeexamen bestaat uit een schriftelijk en mondeling gedeelte. Het eindcijfer wordt als volgt berekend: (het cijfer voor het centraal examen + het cijfer voor het college-examen) : 2, afgerond op een geheel getal. De kandidaat moet zelf voor woordenboeken zorgen. Een deel van het mondeling college-examen gaat over literatuur. De lijst met gelezen werken moet vóór 1 april 2017 zijn ingediend bij DUO (zie bijlage 2). De kandidaat dient de lijst met gelezen werken, de betreffende artikelen, songtekst en/of gedicht in tweevoud mee te brengen naar het examen (zie 3.2). 2 Centraal examen Wat, waar, wanneer Het centraal schriftelijk examen bestaat uit één zitting van 120 minuten in de maand mei (zie examenrooster op Examenblad). De examenstof staat schematisch weergegeven in hoofdstuk 4 en bijlage 1. Bij de aanmelding geeft de kandidaat een voorkeurplaats voor de schriftelijke examens op. Het examenrooster schriftelijk staat op de site: DUO/particulieren/staatsexamenkandidaat. De examenoproep voor de schriftelijke examens verstuurt DUO uiterlijk twee weken voor aanvang van het examen. Daarin staan datum, tijd en locatie vermeld. Hulpmiddelen Er mag gebruik gemaakt worden van een woordenboek Nederlands Engels, Engels Nederlands en van het basispakket hulpmiddelen (zie bijlage 5). In plaats van een woordenboek Engels-Nederlands mag een kandidaat eventueel een woordenboek Engels-Engels gebruiken. Oefenen Examenbundels of oude examens zijn geschikt om ervaring op te doen. Oude centrale examens zijn te vinden op onder andere examenblad.nl (stel linksboven een bepaald jaar in en vind onder tl-gl en Engels de examendocumenten van dat jaar). Tips voor dit examen staan in bijlage 6. pagina 4 van 20
3 College-examen Wat, waar, wanneer Het college-examen bestaat uit twee onderdelen, namelijk een schriftelijk en een mondeling examen. De examenstof staat in hoofdstuk 4, laatste twee kolommen van de tabel. 3.1 schriftelijk college-examen Wat, wanneer Het schriftelijk examen van 90 minuten wordt afgenomen in de periode van het centraal examen of één dag daaraan voorafgaand. Het schriftelijk examen betreft de exameneenheden MVT/K/7, MVT/V/3 en MVT/V/5: "schrijfvaardigheid". Dit examen kan bestaan uit het schrijven van korte, eenvoudige notities en boodschappen, een eenvoudige persoonlijke brief, bijvoorbeeld om iemand voor iets te bedanken, een e-mail- of Whatsappbericht, een blogbijdrage, een bevestiging van gemaakte afspraken; het invullen van een standaardformulier en eenvoudige notities en aantekeningen. Hulpmiddelen Het gebruik van een woordenboek Nederlands - Engels en Engels - Nederlands en het basispakket hulpmiddelen is toegestaan (zie bijlage 5). Oefenen Oefenopgaven met correctievoorschrift voor het schriftelijk examen kunt u vinden op: www.duo.nl, particulieren, staatsexamenkandidaat, oefenen: vmbo. Tips voor dit examen staan in bijlage 6. 3.2 mondeling college-examen Wat, waar, wanneer Het mondeling examen van 25 minuten vindt plaats in de zomerperiode juni/juli/augustus. De examenstof staat in hoofdstuk 4. Bij de aanmelding geeft de kandidaat een voorkeurplaats voor de mondelinge examens op. De examenoproep verstuurt DUO uiterlijk twee weken voor aanvang van het examen. Daarin staan datum, tijd en locatie vermeld. Direct vóór het mondeling examen krijgt de kandidaat 20 minuten de tijd om zich voor te bereiden aan de hand van door de examinator aangeleverde teksten (casus). De teksten betreffen onderwerpen uit een actuele zaak of gaan over praktische zaken uit het dagelijks leven of een beroep. Er kunnen voorgestructureerde gesprekjes gebruikt worden. Een gesprek kan gevoerd worden n.a.v. teksten en/of afbeeldingen, bv. foto s, cartoons, e.d. De teksten betreffen onderwerpen uit een actuele zaak of over praktische zaken uit het dagelijks leven of een beroep. Over de voorbereide teksten wordt met de kandidaat een gesprek in de Engelse taal gevoerd. pagina 5 van 20
Voor het domein Luistervaardigheid wordt van de kandidaat verwacht dat hij gestelde vragen begrijpt, daar op kan reageren en kan deelnemen aan een gesprek. Bij het mondeling examen komen aan de orde: a. alle eenheden van het examenprogramma met uitzondering van MVT/K/7 (schrijfvaardigheid) b. kennis van bestudeerde werken (MVT/K/4 en MVT/V3 t/m MVT/V/5): De kandidaat moet ten minste zes werken van uiteenlopende aard gelezen hebben. De gelezen werken moeten alle oorspronkelijk Engelstalige werken betreffen en mogen dus niet in het Engels vertaalde boeken uit een andere taal zijn. Samen dienen deze werken betrekking te hebben op tenminste 200 pagina s tekst: drie werken dienen betrekking te hebben op teksten in verhaalvorm (3 boeken); twee werken dienen de vorm te hebben van een artikel; een artikel met lettertype Arial 12 dient zonder illustraties ongeveer 1 A4-tje groot te zijn. Eén titel dient een songtekst of gedicht te zijn. Als van het gelezen boek een verkorte paperbackversie bestaat, dan mag deze gelezen worden. -De kandidaat moet een eigen mening kunnen geven over de teksten, artikelen en songtekst/gedicht. -De kandidaat kan uit de advieslijst (zie bijlage 4) ten minste 3 boeken kiezen. -Het gesprek over de bestudeerde zes werken wordt in het Nederlands of in het Engels gevoerd, ter keuze van de kandidaat. Als de kandidaat kiest voor afname in het Engels, worden de vragen in de Engelse taal gesteld en moeten alle antwoorden eveneens in het Engels gegeven worden. Wanneer gekozen wordt voor afname in de Nederlandse taal wordt ook onderzocht of relevante kernbegrippen/sleutelwoorden in het Engels bekend zijn. -De nadruk bij de gelezen werken ligt op het navertellen van de inhoud van de boeken en artikelen. Verder kan ter sprake komen: genre, thema, plaats, ruimte en tijd, de verhaallijn, personen, eigen mening. -Gebruik bijlage 3 als voorblad. De kandidaat moet zijn literatuurlijst, de twee artikelen en het gedicht of songtekst in tweevoud meebrengen naar het examen. Hulpmiddelen Tijdens de voorbereiding van het mondeling examen mag gebruik gemaakt worden van een zelf meegebracht woordenboek Nederlands - Engels en Engels Nederlands of Engels-Engels en van het basispakket hulpmiddelen (zie bijlage 5). Tijdens het mondeling examen zelf mogen geen hulpmiddelen gebruikt worden. Oefenen Een voorbeeld van een casus staat op de site. Ga hiervoor naar: duo.nl, kies staatsexamenkandidaat en vervolgens Oefenen. pagina 6 van 20
Beoordeling Voor het college-examen worden de volgende deelcijfers gegeven: schrijfvaardigheid deelcijfer a Dit cijfer telt 3 keer mee. één deelcijfer voor gespreksvaardigheid inclusief uitspraak, basisvaardigheden en kijk- en luistervaardigheid: deelcijfer b Dit cijfer telt 4 keer mee. één deelcijfer voor de kennis van bestudeerde werken: deelcijfer c Dit deelcijfer telt 3 keer mee. Het cijfer voor het college-examen wordt als volgt berekend: (3a + 4b + 3c) : 10 = cijfer voor het college-examen, afgerond op 1 decimaal. Tips voor dit examen staan in bijlage 6 onderdeel Overzicht mondeling college-examen voorbereiding op examenlocatie toetsing spreek-, gespreksen luistervaardigheid toetsing literatuur duur 20 minuten inhoud voorbereiding van een casus bespreking casus bespreking lijst gelezen werken voertaal - Engels Engels Engels of Nederlands naar keuze van de kandidaat benodigdheden of hulpmiddelen casus (wordt uitgedeeld) schrijfmateriaal voor eventuele aantekeningen woordenboek Engels- Nederlands en Nederlands- Engels (eventueel Engels-Engels) casus (zonder aantekeningen, kandidaat krijgt 'schoon' exemplaar) lijst met gelezen boeken (eigen exemplaar meenemen, twee exemplaren op tijd opsturen) bijdrage aan cijfer gehele collegeexamen* 4/10 3/10 * cijfer schriftelijk college-examen telt ook voor 3/10 mee. pagina 7 van 20
4 Examenstof 2017 (schematisch weergegeven) Engelse taal TL/GL centraal examen collegeexamen MVT/K/1 Loopbaanoriëntatie en begeleiding (LOB) X* MVT/K/2 Basisvaardigheden X MVT/K/3 Leervaardigheden in de moderne vreemde X X talen MVT/K/4 Leesvaardigheid X X MVT/K/5 Kijk- en luistervaardigheid X MVT/K/6 Gespreksvaardigheid X MVT/K/7 Schrijfvaardigheid X MVT/V/1 Leesvaardigheid X X MVT/V/3 Kennis van Land en Samenleving X X MVT/V/4 Verwerven, verwerken en verstrekken van X informatie MVT/V/5 Vaardigheden in samenhang X X * Domein MVT/K/1 Loopbaanoriëntatie en begeleiding wordt alleen geëxamineerd in combinatie met het sectorwerkstuk (zie vakinformatie Sectorwerkstuk op duo site). In bijlage 1 van deze vakinformatie staat een beschrijving van de examenstof. Bij het bestuderen van de examenstof is het raadzaam gebruik te maken van een lesmethode of examenkatern. pagina 8 van 20
Bijlage 1 Beschrijving examenstof Een beschrijving van de eindtermen is te vinden op examenblad.nl, kies jaarring 2017 vmbo tl talen Engels, examenprogramma Engels, vmbo en syllabus 2017 moderne vreemde talen, vmbo nr. 3.2: specificatie van de globale eindtermen voor het CE bij gl/tl. In deze bijlage staat de beschrijving van de programmaonderdelen: - MVT/K/2: Basisvaardigheden, - MVT/K/5: Luister- en kijkvaardigheid, - MVT/K/6: Gespreksvaardigheid, - MVT/V/7: Schrijfvaardigheid. * Domein MVT/K/1 Loopbaanoriëntatie en begeleiding wordt alleen geëxamineerd in combinatie met het sectorwerkstuk. Zie hiervoor de vakinformatie sectorwerkstuk. Beschrijving examendelen MVT/K/2, MVT/K/5, MVT/K/6, MVT/K/7 MVT/K/2: Basisvaardigheden De kandidaat kan basisvaardigheden toepassen die betrekking hebben op communiceren, samenwerken en informatie verwerven, verwerken en presenteren. MVT/K/5: Kijk- en luistervaardigheid De kandidaat kan: - aangeven welke relevante informatie een tekst bevat, gegeven een bepaalde informatiebehoefte, - de hoofdgedachte van een tekst(gedeelte) aangeven - de betekenis van belangrijke elementen van een tekst aangeven, - anticiperen op het meest waarschijnlijke vervolg van een gesprek. MVT/K/6: Gespreksvaardigheid De kandidaat kan: - adequaat reageren in veel voorkomende sociale contacten, zoals begroeten, - informatie geven en vragen, - naar een mening/oordeel vragen en een mening/oordeel geven, - uitdrukking geven aan en vragen naar (persoonlijke) gevoelens, - een persoon, object of gebeurtenis, ook uit het verleden en in de toekomst, beschrijven. MVT/K/7: Schrijfvaardigheid De kandidaat kan: - (persoonlijke) gegevens verstrekken, - een kort bedankje, groet of goede wensen schriftelijk overbrengen, - een briefje schrijven om informatie te vragen of te geven, om verzoeken of voorstellen te doen of daarop te reageren, om gevoelens te uiten en ernaar te vragen, - op eenvoudig niveau briefconventies gebruiken. pagina 9 van 20
Het vereiste niveau taalbeheersing moderne vreemde talen: Het vereiste niveau taalbeheersing moderne vreemde talen MVT/K/4: Leesvaardigheid: B1 MVT/K/5: Luistervaardigheid: A2, B1 MVT/K/6: Gespreksvaardigheid: A2 MVT/K/7: Schrijfvaardigheid: A2, B1 Voor een beschrijving van de niveaus: zie Niveau taalbeheersing vmbo. pagina 10 van 20
Bijlage 2 Voorwaarden lijst gelezen werken Samenstelling Op de lijst staat per gelezen werk: de schrijver, de titel, het jaar van eerste publicatie, het aantal bladzijden, Gebruik bijlage 3 als voorblad. Voor aanbevolen werken op de literatuurlijst, zie bijlage 4. Inleveren De lijst met gelezen werken moet in tweevoud vóór 1 april van het jaar waarin het examen wordt afgenomen, worden opgestuurd naar: DUO staatsexamens VO, Postbus 30158, 9700 LK Groningen. N.B. De lijst dient op papier te worden aangeleverd. Een in digitale vorm ingezonden lijst wordt niet geaccepteerd. Van de opgestuurde lijst krijgt de kandidaat binnen drie weken een ontvangstbevestiging. Als de kandidaat na 3 weken nog geen ontvangstbevestiging heeft ontvangen, moet hij contact opnemen met Examendiensten. De lijst met gelezen werken wordt niet door Examendiensten beoordeeld, dit wordt tijdens het mondeling examen door de examinatoren gedaan. Als de kandidaat voor een taal in het geheel geen lijst instuurt, krijgt hij schriftelijk bericht dat hij voor dat vak niet wordt opgeroepen voor het mondeling examen. De regeling voor het insturen van de lijst met gelezen werken geldt niet voor de vsokandidaten. De lijst met gelezen werken van vso-kandidaten moet wel op 1 april gereed zijn, maar hoeft niet te worden opgestuurd. Als de kandidaat na het insturen van de lijst nog wijzigingen of aanvullingen aanbrengt, dient hij de gewijzigde lijst in drievoud in te leveren. Er mag maar één werk gewijzigd worden. Deze gewijzigde lijst dient op de dag van het examen om 9.30 uur aan het secretariaat te worden afgegeven. Zonder een gewijzigde lijst wordt de kandidaat geëxamineerd en beoordeeld aan de hand van de lijst die hij vóór 1 april heeft ingestuurd. pagina 11 van 20
Bijlage 3 Voorblad lijst gelezen werken Lijst gelezen werken Engelse taal staatsexamen vmbo gl/tl (inzenden vóór 1 april 2017) Gegevens kandidaat: ED-nummer:.. (meisjes)naam en voorletters:.. Woonplaats:. pagina 12 van 20
Bijlage 4 Advieslijst Voor het goed verlopen van het literatuurexamen is het voor kandidaten van groot belang de gehele vakinformatie op de site van DUO goed te lezen! In het bijzonder wat betreft de samenstelling van de lijst en de gebieden waarover gevraagd wordt. Het zelfgekozen boek mag tot de jeugdliteratuur behoren. Titel auteur voornaam uitgaven aantal bladzijden A bridge to the stars Mankell Henning 1990 152 A Sudden silence Bunting Eve 2003 114 About a Boy Hornby Nick 2000 307 Adventure in Rio Miles John 1991 63 Adventures of Tom Sawyer Twain Mark 1876 192 Airport Hailey Arthur 2000 476 Alice in wonderland Lewis Carroll 1920 192 All I Want Johnson Margaret 2006 96 An unofficial rose Murdoch iris 1962 333 Animal farm Orwell George 1945 160 Bad Company MacPhail Catherine 2001 103 Berlin Express Austen Michael 2013 82 Billy Liar Waterhouse Keith 1980 182 Boy Dahl Roald 1984 176 Branded Swindels Robert 2005 155 Bridget Jones's diaries Fielding Helen 1996 310 Broken Kendal Penny 2003 173 Bully Coppard Yvonne 1992 92 Checkers Marshden John 2005 108 Clockwork orange Burgess Anthony 1962 326 Crazy games. Glover Sandra 2003 249 Cry freedom Briley John 1987 271 Cry, the beloved country Paton Alan 1948 95 Curous accidentof the dog in the nighttime Haddon Mark 2003 271 Don't tell Glover Sandra 2006 144 Emma Austen Jane 2003 512 Extremely loud & incredibly close Foer Jonathan 2006 326 Far From the Madding Crowd Hardy Thomas 2003 480 Gladiator Gram Dewey 2000 240 Go Ask Alice Sparks Beatrice 2012 185 pagina 13 van 20
Great Epectations Dickens Charles 1998 505 Harry Potter and the philosophers stone Rowling J.K. 1997 223 Hatchet Paulsen Gary 1987 137 Heroes. Cormier Robert 1998 135 Hitler's daughter. French Jackie 1999 128 Holes Sachar Louis 1998 208 House of Spies Gifford Griselda 2005 100 How I live now. Rosoff Megg 2004 194 how to be good Hornby Nick 2001 244 I found your diary. Thomas Frances 2004 110 I know why the caged bird sings Angelou Maya 1969 112 If I Stay Foreman Gayle 2010 259 Into the wild Krakauer John 1996 224 Jamaica inn Maurier Daphne 1936 266 Juggling Lessons Page Ian 2002 176 Just good friends Hancock Penny 1999 66 Letters from the inside Marsden John 1991 146 Looking for JJ Cassidy Anne 2004 304 Lord of the Flies Golding William 1999 182 Love story Segal Erich 1970 100 Martyn Pig Brooks Kevin 2002 177 Millions Boyce Cottrell Frank 2004 247 Misery King Stephen 1994 87 Murder weekend Kirby Denise 2013 60 My sister's keeper Picoult Jody 2005 440 Nick & Norah's Infinite playlist Cohn Rachel 2007 190 Nowhere to run Welford Sue 1999 121 Of mice and men Steinbeck John 1937 121 On the beach Shute Nevil 1957 278 Pride and prejudice Austen Jane 1813 396 Rebecca Du Maurier Daphne 1996 99 Safran extremely loud & incredibly close Foer Jonathan 2006 326 Short Stories ( any combination of 6) Dahl Roald 19-- 90 Silas marner Eliot George 1996 81 Sisterhood of the travelling pants Brashares Anne 2003 294 Skellig. Almond David 1998 160 Skinhead Bennett Jay 1992 146 So much to tell you Marsden John 1987 119 Someone like you Dahl Roald 1948 270 pagina 14 van 20
Strangers on the train Highsmith Patricia 1950 255 Street child Berlie Doherty 1993 154 That was Then, This is now Hinton S.E. 1971 126 The absolutely true diary of a part-time Alexie Sherman 2007 183 The body in the library Christie Agatha 1942 245 The boy in the striped pyama Boyne John 2006 215 The boys from Brazil Levin Ira 1976 245 The Call of the Wild London Jack 1968 100+ The candleman. Fisher Catharina 1994 138 The catcher in the Rye Salinger JD 1951 219 The chocolate War Cormier Robert 2004 272 The cry of the owl Highsmith Patricia 1962 250 The curious incident of the dog in the night-time Haddon Mark 2003 175 The Day of the Jackal Forsyth Frederick 1971 126 The Fault in Our Stars Green John 2013 336 The firm Grisham John 1993 432 The ghost behind the wall Burgess Melvin 2000 116 The Grass is Singing Lessing Doris 2000 208 The hound of the baskervilles Doyle Arthur Conan 1902 194 The house by the sea Aspinall Patricia 1999 63 The invisible man Wells H.G. 1897 161 The kingdom by the sea Westall Robert 1990 176 The Lion, the Witch and the Wardrobe Lewis C.S. 1950 224 The Lion, the Witch and the Wardrobe Lewis C.S. 1950 224 The outsiders Hinton S.E. 1967 136 The pelican brief Grisham John 1992 436 The perks of being a wallflower Chbosky Stephen 2013 199 The Pigman Zindel Paul 1968 144 The Pigman and me Zindel Paul 1999 115 The princess diaries Meg Cabot 2000 284 The street lawyer Grisham John 2007 75 The time machine Wells H.G. 1895 76 The trap. Smelcer John 2006 176 The Wasp Factory Banks Ian M. 1998 192 The wave Rue Morton 1981 121 This is what I did Ellis Ann Dee 2007 176 Treasure Island Stevenson Robert 2008 370 Walkabout Marshall James 1971 65 War of the worlds Wells H.G. 1889 240 pagina 15 van 20
Welcome to the real world Coburn Ann 1992 152 When you reach me. Stead Rebecca 2009 208 Wild water Murray Sue 2013 62 Will Grayson, Will Grayson Green John 2011 366 Wuthering Heights Bronte Emily 2002 464 pagina 16 van 20
Bijlage 5 Hulpmiddelen Toegestaan De hulpmiddelen van het basispakket zijn toegestaan bij alle examens. Zij zijn niet alle nodig: Basispakket Het standaard basispakket bevat: - schrijfmateriaal - tekenpotlood - blauw en rood kleurpotlood - liniaal met millimeterverdeling - passer - geodriehoek - naast of in plaats van de geodriehoek: een windroos - roosterpapier in cm2 - vlakgum - rekenmachine Ook is het toegestaan om hulpmiddelen mee te brengen die geen relatie hebben met de exameneisen maar wel functioneel kunnen zijn, zoals: markeerstift, puntenslijper, leesliniaal (loep). Woordenboek Een eendelig verklarend woordenboek Nederlands is toegestaan bij alle schriftelijke examens. In plaats van het eendelig woordenboek Nederlands mag ook gebruik gemaakt worden van een woordenboek Nederlands naar een vreemde taal (bijvoorbeeld naar de thuistaal van de kandidaat). Een woordenboek Engels-Nederlands en Nederlands-Engels (in één of twee banden) is toegestaan. In plaats van een woordenboek Engels-Nederlands mag een kandidaat eventueel een woordenboek Engels-Engels gebruiken. Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Uitgebreide informatie over de hulpmiddelen voor de centrale examens en hulpmiddelen voor kandidaten met een beperking staat in de Regeling toegestane hulpmiddelen. Kies: examenblad.nl/ vmbo/ onderwerpen/ hulpmiddelen/ 2017 pagina 17 van 20
Bijlage 6 Tips 1. Algemene tips Lees de vakinformatie Engels goed door. Hierin kunt u vinden welke stof tot het centraal examen behoort en welke tot het college-examen. Op basis hiervan weet u wat u moet voorbereiden. Maak bij het bestuderen van de examenstof zo mogelijk gebruik van een lesmethode of examenkatern. Zorg dat u de toegestane hulpmiddelen meebrengt. 1.1 Centraal examen (CE) Maak bij het voorbereiden van het schriftelijke examen CE gebruik van een examenbundel of oude examens om ervaring op te doen en laat het gemaakte werk door een ander nakijken. Oude centrale examens zijn te vinden op onder andere www.examenblad.nl (stel linksboven een bepaald jaar in en vind onder het gewenste niveau en gewenste vak de examendocumenten van dat jaar). oefen in het lezen van de opgaven; het gebeurt soms dat vragen onjuist worden beantwoord omdat de vraag niet goed gelezen is; geef bij de antwoorden een toelichting als daarom wordt gevraagd; bij de meeste vragen worden alleen punten toegekend als er een juiste toelichting is gegeven; controleer bij schriftelijke examens of u alle opgaven gemaakt hebt, voordat u uw werk inlevert. 1.2 Mondeling college-examen Kijk, ter voorbereiding op de mondelinge college-examens, de informatiefilm mondeling staatsexamen op de website www.duo.nl, onder Hoe het staatsexamen VO werkt bij de staatsexamens vwo-havo-vmbo. Een voorbeeld van een casus staat op de site. Ga hiervoor naar: duo.nl, kies staatsexamenkandidaat en vervolgens Oefenen. pagina 18 van 20
pagina 19 van 20
pagina 21 van 20