De Passief Bouwen benadering Nog meer met minder naar Europees voorbeeld Energietransitie bij renovatie, naar de passief bouwen standaard? ir.-arch. Erwin Mlecnik (PHP/ OTB) Energie 2008, 9 oktober 2008 1 Naam van de presentatie
De Passief Bouwen benadering Nog meer met minder Het concept passiefhuis : definitie, principes Voordelen, kansen, bedreigingen, oplossingen 2
Meer met Minder Initiatief van energiebedrijven, bouwers, installateurs, woningcorporaties,.. 23 januari 2008 ondertekend door de ministers van VROM, WWI, EZ Ondersteund door consumentenorganisaties Ambitie gebouwde omgeving: 11 Mt CO2-reductie in 2020 > 1 Mt nieuwbouw > 4 Mt apparaten > 6 Mt bestaande bouw 3
Nog meer met minder Nog minder energiekost Nog minder natuurlijke bronnen Zelfde bouwkosten en woonlasten 4
Meer met Minder : Ambitie gebouwde omgeving Bron: VROM 5
13% 6
10% 20% 30% Januari 2008 7 7
Nog meer met minder: de tijd is rijp Transitie naar duurzaam bouwen Innovatieve technologieën beschikbaar 8
Nog meer met minder: de tijd is rijp Industriële netwerken leveren resultaat 9
Het concept passiefhuis Energievraag voor ruimteverwarming Nieuwbouw: < 15 kwh/m 2.a Renovatie: < 25-30 kwh/m 2.a Primaire energievraag (incl. huishoudtoestellen, tapwaterbereiding, ruimteverwarming, ventilatie, koeling) < 120 kwh/m 2.a 10
Het concept passiefhuis www.e-retrofit-kit.eu 11
Het concept passiefhuis 9 oktober 2008 De Passief Bouwen benadering 12
all CEPHEUS projects Benutzereinfluss im Passivhaus Invloed van gebruikers: het gemiddelde telt 450 annual heat consumption [kwh/(m²a)] 400 350 300 250 200 150 100 50 0 1 Bestaande bouw 6 11 16 21 180 26 31 36 41 46 51 56 61 1 6 11 16 66 74 21 26 31 13 36 41 3 8 13 18 23 4 8 12 19 Laag energiegebouwen > 90% reductie passiefhuizen 13.4 14.9 23 3 8 13 18 23 28 63 row houses 41 low energy houses in Heidelberg (Bj. 1962) Niedernhausen 1991 Helmut Krapmeier / EIV and Wolfgang Feist / PHI 27 low energy houses, Hessia 22 houses, PH settlement Wiesbaden 1997 32 passive houses Kronsberg 1998
Principes passiefhuis Reductie warmteverliezen Verbeteren kierdichting Gebruik passieve winsten Comfortventilatie Efficiente huishoudapparaten Hernieuwbare energie www.europeanpassivehouses.org www.passiefhuisplatform.be www.bouwdetails.be www.beterventileren.be www.passiv.de 14
Voordelen, Kansen Early adaptor = voorsprong 15
Voordelen, kansen Meer met minder haalbaar! Sociale erkenning + innovatie Hogere optionele waarde Verhoogde kwaliteit THERMISCH COMFORT VISUEEL COMFORT EENVOUDIG GEBRUIK AKOESTISCH COMFORT LUCHT- KWALITEIT MINDER ONDERHOUD GEZONDE KOSTENEFFICIËNTE GEBOUWEN 16
Het concept passiefhuis Comfortmetingen in Hanover-Kronsberg 17
Voordelen, kansen Passive renovation Eupen Arch.: O.Henz; foto: PHP Source: Trecodome 18
Voordelen, kansen Waarom passiefhuis-renovatie? Lagere woonlasten door lager energiegebruik Tevreden huurders door uitstekend comfort en gezondheid Goede verhuurbaarheid/ verkoop (A+ label) Wat is passiefhuis-renovatie? Faktor 5-10 lagere vraag voor verwarming: Goede thermische isolatie van de gebouwenschil Ventilatie met warmterecuperatie Minimisatie van luchtlekken in de gebouwenschil Bescherming tegen oververhitting in de zomer Set-up van de internet tool 1. Gebruiker selecteert gebouwtype 2. Tool presenteert een overzicht van maatregelen om de passiefhuis-standaard te bereiken 3. Tool berekent besparing en kosten Andere kenmerken van de internet tool Gedetailleerde informatie van ongeveer 35 energiebesparende maatregelen 32 best practices in Europa 19
Voordelen, kansen Passive house urban redevelopment in Paris Co-ordinator: SIEMP, photo: E. Mlecnik 20
Voordelen, kansen School refurbishment to passive standard Schwanenstadt, Pauat Architekten 21
Bedreigingen Traditioneel renoveren weinig toekomstgericht Technische compromissen door (te) veel betrokken handwerkers Gebrekkige coördinatie op de werf, inefficiënt bouwproces Kwaliteitsniveau niet vastgelegd met als gevolg laag kwaliteitsniveau 22 Bron: IEA ECBCS Annex 50
Bedreigingen PHI AkkP 24 /2003 Minimum oppervlaktetemperatuur achter meubel: 9,4 C 23
Oplossingen Voldoende isolatiekwaliteit bieden om bouwschade te vermijden! 12 20 16 Minimum oppervlaktetemperatuur achter meubel: 13,2 C 24 PHI AkkP 24 /2003
Oplossingen Prestatie-eis vastleggen en bewaken: iedere renovatie integraal, passief nastreven Procesdenken: bouwteamwerking en commissioning, no compromise Vastgoedbeheer: oplossingen voor zittende huurders, kwaliteitsbewaking en snellere implementatie 25 Bron: IEA ECBCS Annex 50
Oplossingen Soltag project by Velux, Copenhagen Denmark Bron: Soltag/ VELUX 26
Why heating? If without is more comfortable! 27
Met dank aan: Deze bijdrage maakt gebruik van beeldmateriaal en bevindingen van het project LEHR, dat drie onderzoeksteams groepeert (PHP/PMP, Architecture et Climat UCL, CSTC-WTCB- BBRI), en dat ondersteund wordt door de Belgischeoverheid POD Wetenschapsbeleid Passiefhuis-Platform vzw, Berchem, België 28