Nationaal Landschap Zuidwest-Zeeland Deelgebied Zak van Zuid-Beveland Zuidwest-Zeeland een van de 20 nationale landschappen Bekijk Nederland opnieuw Voortgangsrapportage
Inhoudsopgave Projecten in uitvoering 3 Herstel 50 streekeigen erven, fase II 5 Herstel cultuurhistorische elementen in Nationaal Landschap 7 Eigenwijs landschap 8 Bloemranden 9 Toeristische hoofdas stoomtrein Goes - Borsele 10 Historie van het water: de welen 11 Zorgmolen De Blazekop 13 Uitgevoerde projecten 15 Bietenstort- c.q. parkeerplaatsen 17 Landschappelijk wandelnetwerk; 2 de fase 19 Schaapskooi Nisse 20 Landschappelijk wandelnetwerk; 1 e fase 21 Boerderij Abtskerke 22 De Koutermolen tentoonstelling en wandelroute 23 Pilot Heggenproject de Poel 24 Weg- en bermbeplanting WS (groenstructuur) 26 Project bermbeplanting Borsele 28 Zwaakse Weel 29 Herstel streekeigen erven in het gehele Nationaal Landschap fase I 30 2
Projecten in uitvoering 3
4
Herstel 50 streekeigen erven, fase II Indiener: Stichting Landschapsbeheer Zeeland Investeringen: 203.000,-- POP bijdrage: 101.500,-- ILG bijdrage: 14.000,-- d.d. 4 november 2008 De erven en boerderijen in Zeeland vormen een belangrijk onderdeel van het cultuurlandschap. Ze hebben vaak een flinke omvang en omvatten allerlei landschapselementen zoals hoogstamfruitbomen, heggen, windsingels, knotbomen en veedrinkputten. Via diverse ervenprojecten is het achterstallig onderhoud opgepakt en zijn veel streekeigen erven hersteld. Plannen worden gemaakt voor het opknappen van 53 erven. Rekening houdend met enkele afvallers worden 50 erven daadwerkelijk opgeknapt. De werkzaamheden die tot nu toe zijn verricht zijn het maken van 50 plannen voor eigenaren en de uitvoering van werkzaamheden op 40 erven. De laatste 3 plannen en de uitvoering van werkzaamheden op 10 erven worden dit najaar afgerond. Het project is begonnen op 1 december 2008 en loopt tot 30 november 2010. 5
Nisse, aanplant hoogstamboomgaard fam. Huige Nisse,aanplant haag fam. Huige 6
Herstel cultuurhistorische elementen in Nationaal Landschap Indiener: Stichting Landschapsbeheer Zeeland Investeringen: 325.000,-- POP bijdrage 120.000,--; d.d. 4 november 2008 ILG bijdrage: 20.000,--; d.d. 4 november 2008 Dit project levert een bijdrage aan het verbeteren van de basiskwaliteit van het landelijk gebied door middel van herstel van kleine cultuurhistorische elementen. Ook wordt de betrokkenheid (van eigenaren, overige bewoners en gemeenten) bij en de waardering van kleine cultuurhistorische elementen in de eigen omgeving verhoogd. Daarnaast wordt informatie verzameld en verstrekt over de elementen en richtlijnen gegeven voor herstel er van met het oog op het behoud van cultuurhistorische waarde. Het project is verdeeld in drie fasen: Fase 1: 2008 tot en met 2009 Fase 2: 2010 tot en met 2011 Fase 3: 2012 tot en met 2013 Familie van der Hoeven Driewegen, Familie van Sabben 7
Eigenwijs Landschap Indiener: Stichting Landschapsbeheer Zeeland en INV. Investeringen: 230.000,-- POP bijdrage: 115.000,--; d.d. 18 november 2008 ILG bijdrage: 23.000,--; d.d. 18 november 2008 SLZ en IVN willen gezamenlijk met de bewoners van steden, dorpen en buitengebieden in het Nationaal Landschap Zuidwest-Zeeland direct en doelgericht informeren en voorlichten over het begrip Nationaal Landschap in het algemeen en het eigen Nationaal Landschap in het bijzonder. Dit moet leiden tot meer kennis, begrip en betrokkenheid, waardoor de interesse en bereidheid om zelf actief te worden binnen Nationaal Landschap toe neemt. Het project loopt van 1 januari 2009 tot en met 2011. Op te knappen zerken in Heinkenszand Picknickplaats Nieuwdorp 8
Bloemenranden Indiener: Stichting Milieucoöperatie Zak van Zuid-Beveland Investeringen: 63.000,-- ILG bijdrage 31.500,-- d.d. 13 oktober 2009 Provinciale bijdrage: 11.113,-- Doel van dit project is het accentueren van het karakteristiek landschap door middel van bloemranden langs het wandel- en fietsnetwerk in het Nationaal Landschap Zak van Zuid-Beveland. Het gebied wordt hierdoor toeristisch-recreatief aantrekkelijker gemaakt voor gebruikers van dit netwerk. In de loop van het project zullen financiën worden gegenereerd bijvoorbeeld door middel van de verkoop van bloemplukbonnen en activiteiten in het kader van de bloemranden. Een kleine 60.000 m2 is bloemenrand geworden. Het project is begonnen in het voorjaar van 2009 en zal drie jaar duren. De geplande einddatum is voorjaar 2012. 9
Toeristische hoofdas stoomtrein Goes Borsele Indiener: Stichting Stoomtrein Goes-Borsele Investeringen: 914.000,-- POP bijdrage: 99.800,--; d.d. 29 juni 2010 ILG bijdrage: 405.520,--; d.d. 29 juni 2010 Provinciale bijdrage: 116.120,-- Het project richt zich op: De aanleg van extra halteplaatsen met daarbij informatievoorzieningen en perrons, voorzien van wachthuisjes Verbetering van diverse gedeelten van de spoorlijn Reactivering van het gedeelte van de spoorlijn tussen Hoedekenskerke en Oudelande Het project is begonnen op 1 maart 2010 en het gehele project zal gereed komen in 2013. 10
Historie van het water: de welen Indiener: Stichting Landschapsbeheer Zeeland Investeringen: 51.650,-- ILG bijdrage: 25.825,-- d.d. Provinciale bijdrage: 8.663,-- Het project heeft als doel om welen te behouden en landschappelijk te versterken, ze beter herkenbaar te maken en ze ook onder de aandacht te brengen bij het publiek. Dit wordt gerealiseerd door: o het herstel van enkele welen / kreekrestanten o aanbrengen van beplanting o zichtbaar maken van een dijkdoorsnede o en het aanbrengen van enkele recreatieve voorzieningen. Naast herstel van de natuur- en landschapswaarde zal ook de recreatieve waarde van het landschap toenemen. Het project is van start gegaan op 1 september 2010 en de geplande einddatum is 31 augustus 2012. Ovezande/Nisse; particuliere weel van fam. Huige, Noldijk 11
Ovezande/Nisse; particuliere weel van familiehuige, Noldijk Ovezande/Nisse; particuliere weel van familie Huige, Noldijk 12
Zorgmolen De Blazekop Indiener: Stichting Monumenten Goes Investeringen: 465.000,-- Pop bijdrage: 150.000,--; d.d. ILG bijdrage: 50.000,--; d.d. Het doel van dit project is het ontwikkelen van een toeristisch-recreatief concept met maatschappelijke en sociaal-culturele aspecten als drager voor het in stand houden en exploiteren van het rijksmonument molen de Blazekop in Ovezande. Realisatie vindt plaats door invulling met een horecafunctie en B&B in de bij de molen horende karakteristieke bijgebouwen. Bij de horeca en B&B worden mensen met een beperking (Arduin) ingezet. Het zorgdeel is in voorbereiding. De bouwvergunning wordt september 2010 aangevraagd en daarna zal de aanbesteding volgen. De start is afhankelijk van wat er nog uit de door de gemeente te volgen planologische procedure voortvloeit. Het is wel de bedoeling dat beide projecten medio 2011 gereed zijn. Het project is begonnen op 30 juni 2010 En de geplande einddatum voor beide projecten is medio 2011. 13
14
Uitgevoerde projecten 15
16
Bietenstort- c.q. parkeerplaatsen Indiener: Stichting Milieucoöperatie Zak van Zuid-Beveland Investeringen: 55.000,-- ILG bijdrage 32.725,-- d.d. 16 juni 2009 Met dit project worden 5 bietenstort- c.q. parkeerplaatsen gerealiseerd die verspreid liggen aan toeristische routes in het gebied van de Zak van Zuid-Beveland. De locaties zijn: Stelsedijk 4, Kwadendamme Zwinweg Oudelande (kavel 019) Coudorpseweg Driewegen (kavel C1318) Zuidweg Nisse (kavel X385) Oudekamersedijk Heinkenszand (kavel V117) Het project zal van start gaan na het bietenrooiseizoen eind 2009. De vijf projecten waren voor 1 juli 2010 gereed. 17
18
Landschappelijk wandelnetwerk; 2 de fase Indiener: Stichting Landschapsbeheer Zeeland Investeringen: 210.000,-- POP bijdrage: 90.000,-- ILG bijdrage: 30.000,--; d.d. november 2009 Het project behelst een aantal doelen. Dit zijn: het realiseren van een aantrekkelijk, gebiedsdekkend wandelnetwerk in de Zak van Zuid-Beveland, met aansluitingen naar andere gebieden in combinatie met landschapsversterking, een bijdrage te leveren aan de belevingswaarde van het gebeid voor wandelaars en andere bezoekers, een bijdrage te leveren aan de leefbaarheid van het gebied door de realisatie van 'ommetjes' rond de dorpen, en het samenwerken met bezoekerscentra om tot gezamenlijke activiteiten te komen in combinatie met wandelen. Het project is op 27 mei 2010 feestelijk geopend door gedeputeerde Hamelink in kwekerij Sluishoek in Borssele. 19
Schaapskooi Nisse Indiener: Stichting Zeeuwse Schaapskudde Investeringen: 352.641,-- POP bijdrage: 159.810,-- ILG bijdrage: 74.300,--; d.d. 1 september 2009 Provinciale bijdrage: 37.147,-- Overige kosten: door middel van eigen bijdrage, waarin de subsidie van de Gemeente Borsele is opgenomen. Het bezoekerscentrum wordt uitgebreid tot een bezoekerscentrum met een educatieve- en informatieruimte. De schaapskook wil een groter financieel draagvlak creëren, zodat de schaapskudde duurzaam in stand kan worden gehouden. Het project is in mei 2009 van start gegaan. Begin 2010 was het project gereed en op 19 maart 2010 was de feestelijke opening door o.a. gedeputeerde Hamelink. Oude situatie Nieuwe situatie 20
Landschappelijk wandelnetwerk; 1 ste fase Indiener: Stichting Landschapsbeheer Zeeland Investeringen: 230.000,-- SGB bijdrage: 115.000,--; d.d. 4 december 2006 Project betreft de uitvoering van het Wandelnetwerk Zeeland, waarbij landschapsversterking een belangrijke component is. Fase 1 ligt in het deelgebied Kwadendamme-Ellewoutsdijk Er zijn werkgroepen opgericht voor de aanleg van de routes en voor de realisatie van het zakboekje. Voor een deel zijn dit vrijwilligers. Op 24 april 2009 is de eerste fase van het wandelnetwerk (ca. 85 km.) geopend. Op 7 mei 2010 is de hele "Zak" ontsloten en wordt Zuid-Beveland voor de wandelaar verbonden met Walcheren en het Kiekendiefpad in de Schengen. Dat maakt in totaal 180 km wandelnetwerk in de Zak. De definitieve kaart en het bijbehorende routeboekje zijn verkrijgbaar bij het Routebureau Zeeland. Project afgerond op 24 april 2009. 21
Boerderij Abtskerke Indiener: Stichting Het Zeeuwse Landschap Investeringen: 151.300,-- SGB bijdrage: 75.700,--; d.d. 13 december 2006 De oude glorie van de landerijen en gebouwen van de historische hofstede van der Meulen wordt hersteld. Natuurherstel en aanleg van "belevings"routes op de landerijen zijn kernbegrippen. De landerijen moeten hun agrarische karakter behouden. Project is afgerond. Opening heeft plaats gevonden op 25 september 2009 in het bijzijn van gedeputeerde Van Waveren. 22
De Koutermolen tentoonstelling en wandelroute Indiener: Stichting de Koutermolen Investeringen: 596.712,-- Provinciale bijdrage: 9.379,--; d.d. 30 september 2008 Inrichten van tentoonstelling in de Koutermolen en de opzet van een wandelroute gekoppeld aan de Koutermolen. Het project is afgerond met een feestelijke opening op de nationale molendag (9 mei 2008) in Hoedekenskerke. 23
Pilot Heggenproject de Poel Indiener: Stichting Landschapsbeheer Zeeland Investeringen: 122.800,-- SGB bijdrage: 41.000,--; d.d. 13 december 2006 Het betreft het planten van meidoornheggen in de rand van De Poel. Op het weiland van de Ambachtsheerlijkheid Nisse zijn al diverse werkzaamheden uitgevoerd. Bij Harthoorn zijn de werkzaamheden ook afgerond. De plannen van Buijze en Goudswaard zijn eveneens uitgevoerd. Er zijn in totaal tien landschapselementen aangebracht. Project is afgerond en feestelijk geopend op 12 december 2008 door leerlingen van de OBS basisschool "De Linden". Plaatsen rasters door Fa. Marcusse Schoolkinderen helpen planten 24
Geplante meidoorns Gegraven drinkput te Nisse 25
Weg- en bermbeplanting WS (groenstructuur) Indiener: Waterschap Zeeuwse Eilanden Investeringen: 104.700,-- SGB bijdrage: 52.300,--; d.d. 6 december 2006 Aanleg en herstel van wegbeplanting conform het groenstructuurplan van het waterschap. Enkele rooi- en plantwerkzaamheden zijn uitgevoerd. De werkzaamheden werden voortgezet vanaf eind oktober 2008 en zijn in december 2008 afgerond. 26
27
Project Bermbeplanting Borsele Indiener: Waterschap Zeeuwse Eilanden Investeringen: 220.600,-- SGB bijdrage: 71.000,--; d.d. 21 december 2006 Begin 2007 zijn alle 270 bomen geplaatst. Ruim 2 km berm is daarbij verbreed en voorzien van sloot. Project is uitgevoerd in het voorjaar van 2007. 28
Zwaakse Weel Indiener: Vereniging Natuurmonumenten Investeringen: 100.000,-- SGB bijdrage: 24.400,--; d.d. 19 oktober 2006 Akkers waarop eerst aardappelen en bieten werden verbouwd zijn hersteld tot prachtige kreekoevers en moeras. Er is een nieuwe vissteiger aangelegd en er zijn paden, rustplekken en uitzichtpunten aangelegd. Het project is op 2 november 2006 met o.a. een fietstocht feestelijk afgerond. 29
Herstel streekeigen erven in het gehele Nationaal Landschap fase I Indiener: Stichting Landschapsbeheer Zeeland Investeringen 200.000,-- SGB bijdrage: 100.000,--; d.d. 24 maart 2006 De erven en boerderijen in Zeeland vormen een belangrijk onderdeel van het cultuurlandschap. Ze hebben vaak een flinke omvang en omvatten allerlei landschapselementen zoals hoogstamfruitbomen, heggen, windsingels, knotbomen en veedrinkputten. Via diverse erven-projecten is het achterstallig onderhoud opgepakt en zijn veel streekeigen erven hersteld. Het project is afgerond. Driewegen, familie Van Sabben 30
COLOFON Uitgave Provincie Zeeland Directie Ruimte, Milieu en Water Coördinatie Provincie Zeeland Directie Ruimte, Milieu en Water Afdeling Gebiedsontwikkeling Fotografie Stichting Landschapsbeheer Zeeland VN Stichting De Koutermolen Stichting Milieucoöperatie Zak van Zuid-Beveland Stichting Monumenten Goes Stichting Stoomtrein Goes-Borsele Stichting Zeeuwse Schaapskudde Vereniging Natuurmonumenten Waterschap Scheldestromen Prepress en Print Provincie Zeeland Afdeling I&D November 2010