Schieraalmigratie vanuit de Zwarte Sluispolder naar de Westerschelde Johan Coeck, David Buysse, Ans Mouton 30 april 2015
Inleiding
Inleiding Intrek glasaal: sinds jaren 80 sterke achteruitgang Europese bestanden. Uittrek schieraal: maatregelen noodzakelijk (EMP). Daarom Europese Palingverordening (EU)
Studiegebied
Studiegebied Zwarte Sluispolder belangrijk opgroeigebied voor paling dicht bij zee
Zwarte sluispolder belangrijk opgroeigebied voor paling Dicht bij zee Hoge productiviteit Afwisseling in grootte v. waterlopen
Kanalen
Isabella kanaal Kanalen
Kleine stuw (St-Laureins) 4 Migratieknelpunten Vijzelgemaal (Boekhoute) 2 1 Huidige stroomrichting
Spuisluizen (Zeebrugge - B) 4 Migratieknelpunten Spuisluis (Braakman - NL) 3 4 Stroomrichting 1 2
Doelstellingen
Doelstellingen Impact van de verschillende migratieknelpunten op het gedrag van paling? Migratieroutes? Zoekgedrag? Vertraging? Mortaliteit? (zie ook presentatie K. Martens) Mogelijke oplossingen? (zie presentatie K. Martens)
Methode
Akoestische telemetrie Opmeten karakteristieke zilverpalingkenmerken (Durif et al.)
Op basis van zilverpalingkenmerken: => 104 palingen gezenderd (V13, levensduur = 3 jr) => enkel vrouwtjes gezenderd
Receivernetwerk:
Stroomafwaartse migratie door vijzelgemaal 2 netten op uitstroom van een grote en kleine vijzel Klassieke vijzels: sep 2009 nov 2009 de Wit-vijzels : gedurende 1 jaar (mrt 2012 mrt 2013) 18
Resultaten
Resultaten Telemetrie (maart 2015) 104 palingen gezenderd in 2012 95 palingen gedetecteerd na vrijlaten 39 palingen die nog niet zijn uitgetrokken (resident) 16 worden er nu nog gedetecteerd (mrt 2015) min. 1 paling werd gevangen door hengelaar 54 palingen passeren t.h.v. het pompgemaal 14 palingen werden laatst gedetecteerd in zone tussen 20 pompgemaal en getijdebarrière (uitwateringssluis) 1 41 40 palingen passeren de getijdebarrière en bereiken de Westerschelde 2 palingen kiezen een alternatieve migratieroute en bereiken de Noordzee via de spuiconstructie in Zeebrugge
Noordzee VERSCHILLENDE TYPES MIGRATIEGEDRAG: 7 groepen Noordzee 40 2 14 39
1 - HOMING Noordzee Stuw Leopold kanaal Vijzel gemaal Westerschelde estuarium Stroomrichting
Distance from pumping station (m) 1 - HOMING Geen passage 15000 B5 Stuw 10000 5000 0 Vijzelgemaal -5000-10000 10/07/2012 29/08/2012 18/10/2012 07/12/2012 26/01/2013 17/03/2013 Time (-) 06/05/2013 25/06/2013 14/08/2013 03/10/2013 22/11/2013 11/01/2014
Noordzee 2 - MISLUKTE PASSAGE THV VIJZELGEMAAL & TERUGKEER NAAR VERBLIJFPLAATS Stuw Leopold kanaal Vijzel gemaal Westerschelde estuarium Stroomrichting
2 - MISLUKTE PASSAGE THV VIJZELGEMAAL & TERUGKEER NAAR VERBLIJFPLAATS Geen passage
Noordzee 3 - MIGRATIE TOT AAN STUW Stuw Leopold kanaal Vijzel gemaal Westerschelde estuarium Stroomrichting
3 - MIGRATIE TOT AAN STUW Geen passage Passage over stuw
Noordzee 4 - LANGDURIGE HOMING GEVOLGD DOOR SNELLE AFWAARTSE MIGRATIE Stuw Leopold kanaal Vijzel gemaal Westerschelde estuarium Stroomrichting
Distance from pumping station (m) 4 - LANGDURIGE HOMING GEVOLGD DOOR SNELLE AFWAARTSE MIGRATIE Passage door vijzelgemaal 15000 GG3 10000 5000 0-5000 -10000 29/08/2012 18/10/2012 07/12/2012 26/01/2013 17/03/2013 Time (-) 06/05/2013 25/06/2013 14/08/2013 03/10/2013 22/11/2013
Noordzee 5 - ZOEKGEDRAG OVER KLEINERE AFSTAND & DAARDOOR OPLOPEN VAN VERTRAGING Stuw Leopold kanaal Vijzel gemaal Westerschelde estuarium Stroomrichting
Distance from pumping station (m) 6 - ZOEKGEDRAG OVER KLEINERE AFSTAND & DAARDOOR OPLOPEN VAN VERTRAGING 15000 LKB2 Passage door vijzelgemaal 10000 5000 0-5000 -10000 19/08/2012 24/08/2012 29/08/2012 03/09/2012 08/09/2012 Time (-) 13/09/2012 18/09/2012 23/09/2012 28/09/2012
7 - ZOEKGEDRAG OVER GROTERE AFSTAND & DAARDOOR OPLOPEN VAN VERTRAGING Passage door vijzelgemaal
8/06/2012 15/06/2012 22/06/2012 29/06/2012 6/07/2012 13/07/2012 20/07/2012 27/07/2012 3/08/2012 10/08/2012 17/08/2012 24/08/2012 31/08/2012 7/09/2012 14/09/2012 21/09/2012 28/09/2012 5/10/2012 12/10/2012 19/10/2012 26/10/2012 2/11/2012 9/11/2012 16/11/2012 23/11/2012 30/11/2012 7/12/2012 14/12/2012 21/12/2012 28/12/2012 4/01/2013 Number of eel Flow (m³.s -1 ) Invloed van omgevingsfactoren als triggers? Migratie in de herfst na droge periode (telemetrie-data) 30 25 25 20 20 15 15 10 10 5 5 0 0 Date Flow (m³/s) Start migration Passage PS
30-Sep 7-Oct 14-Oct 21-Oct 28-Oct 4-Nov 11-Nov 18-Nov 25-Nov Number of pumped eel Total daily volume pumped by APS (m³) Resultaten gemaalstudies Invloed van omgevingsfactoren als triggers? Migratie in de herfst na zeer droog najaar (2009) Tijdens eerste grote pompactiviteit (1 x 10 6 m³) 180 150 palingen / 24 u 1000000 160 140 100000 120 10000 100 80 1000 60 100 40 20 10 0 1 Date (2009) 34
SEIZOENALE MIGRATIE DOOR GROTE EN KLEINE VIJZELPOMP (mrt 2012 mrt 2013) Kleine vijzel Grote vijzel Neerslag Debiet
SEIZOENALE MIGRATIE DOOR GROTE EN KLEINE VIJZELPOMP (mrt 2012 mrt 2013) Invloed van omgevingsfactoren als triggers? Kleine vijzel Grote vijzel Neerslag Debiet
19-Mar-12 02-Apr-12 16-Apr-12 30-Apr-12 14-May-12 28-May-12 11-Jun-12 25-Jun-12 09-Jul-12 23-Jul-12 06-Aug-12 20-Aug-12 03-Sep-12 17-Sep-12 01-Oct-12 15-Oct-12 29-Oct-12 12-Nov-12 26-Nov-12 10-Dec-12 24-Dec-12 07-Jan-13 21-Jan-13 04-Feb-13 18-Feb-13 04-Mar-13 18-Mar-13 Aantal palingen Neerslag (mm) Paling Kleine vijzel NEERSLAG Paling Grote vijzel 40 25 35 30 20 25 15 20 15 10 10 5 5 0 0 Datum Eind april Begin januari
19-Mar-12 02-Apr-12 16-Apr-12 30-Apr-12 14-May-12 28-May-12 11-Jun-12 25-Jun-12 09-Jul-12 23-Jul-12 06-Aug-12 20-Aug-12 03-Sep-12 17-Sep-12 01-Oct-12 15-Oct-12 29-Oct-12 12-Nov-12 26-Nov-12 10-Dec-12 24-Dec-12 07-Jan-13 21-Jan-13 04-Feb-13 18-Feb-13 04-Mar-13 18-Mar-13 Aantal palingen Debiet (x 5x10 5 m³) 40 Paling Kleine vijzel Paling Grote vijzel DEBIET / POMPACTIVITEIT 25 35 30 20 25 15 20 15 10 10 5 5 0 0 Datum Eind april Begin januari
19-Mar-12 02-Apr-12 16-Apr-12 30-Apr-12 14-May-12 28-May-12 11-Jun-12 25-Jun-12 09-Jul-12 23-Jul-12 06-Aug-12 20-Aug-12 03-Sep-12 17-Sep-12 01-Oct-12 15-Oct-12 29-Oct-12 12-Nov-12 26-Nov-12 10-Dec-12 24-Dec-12 07-Jan-13 21-Jan-13 04-Feb-13 18-Feb-13 04-Mar-13 18-Mar-13 Aantal palingen Temperatuur ( C) 40 Paling Kleine vijzel Paling Grote vijzel TEMPERATUUR 25 35 30 20 25 15 20 15 10 10 5 5 0 0 Datum Eind april Begin januari
SCHIERAALKENMERKEN Vrouwtjes met schieraalkenmerken Vrouwtjes en mannetjes zonder schieraalkenmerken Eind april Begin januari
SCHIERAALKENMERKEN Vrouwtjes en mannetjes met schieraalkenmerken Vrouwtjes en mannetjes zonder schieraalkenmerken Eind april Begin januari
SEX RATIO (dominantie grote vrouwtjes) Mannetjes met schieraalkenmerken Eind april Begin januari
Op basis van beide gemaalstudies kon berekend worden dat de sterftepercentages voor paling variëren tussen 14 en 19 % (*)(**) *Buysse D., Mouton A. M., Stevens M., Van den Neucker T. & Coeck J. (2014). Mortality of European eel after downstream migration through two types of pumping stations. Fisheries Management and Ecology 21, 13-21. **Buysse D., Mouton A. M., Baeyens R. & Coeck J. (submitted). Evaluation of downstream migration mitigation actions for eel at an Archimedes screw pump pumping station. Fisheries Management and Ecology.
Conclusies
De stroomafwaartse palingmigratie in de Zwarte Sluispolder wordt ernstig verstoord: Aanzienlijke palingsterfte bij passage door vijzelgemaal Duidelijke impact op het migratiegedrag: Niet succesvolle migratiepogingen Desoriëntatie & zoekgedrag Vertraging gevolgen: kostbaar energieverlies (cfr. Sargasso) verhoogde kans op predatie verhoogde kans om gevangen te worden Opvallende individuele variatie!
0 25 50 100 150 200 Kilometers Omvang van het probleem niet beperkt tot het studiegebeid ± Cumulatieve effecten! Foto s: Lex Kattenwinkel Foto: Lex Kattenwinkel
Implicaties voor beleid en beheer? Visvriendelijke pompgemalen (turbines)? Verder inzicht verkrijgen in de respons van paling op de veranderingen in afvoer Individual-based aanpak Rekening houden met (realistische) migratieperiode Optimaliseren van het afvoerregime Ontwikkelen van geschikte modellen => Kortom: nog veel werk aan de winkel
Toekomstig onderzoek Estuarien migratiegedrag Permanent netwerk met acoustische dataloggers? Opwaarts (Boven-Zeeschelde) Afwaarts (Monding Westerschelde & Noordzee)
Dank u! Johan.Coeck@INBO.be