THEORIE Kijken naar Film Introductie Sommige mensen bekijken een film zoals ze junkfood eten. Ze denken er niet bij na, ze praten er niet over. Ze realiseren zich niet dat kunst en cultuur onze kijk op de wereld kunnen veranderen. Een film kan je een ontsnapping bieden op twee manieren: afleiding bieden en je na afloop achterlaten met dezelfde ideeën als je eerder had. Of je verlaat de bioscoop met een andere blik op de wereld. Het medium film wordt meer toegankelijk door te begrijpen hoe film werkt en hoe het publiek beïnvloedt wordt. Bij alle aspecten van film worden bewuste keuzes gemaakt; niets gebeurt toevallig. De belichting, de casting, het script, de camerabewegingen en standpunten, de muziek alles moet gepland worden om één samenhangend kunstwerk te maken.
Filmelementen Je kunt de categorieën van de Academy Awards ( de Oscars ) als filmelementen beschouwen. Elk jaar worden deze prijzen uitgereikt aan producenten ( beste film ), schrijvers, regisseurs, acteurs, cameramensen, kostuumontwerpers, componisten, make- up mensen en vele anderen. Door het analyseren van een aantal scènes kun je goed zie hoe de filmelementen werken. Gebruik de afstandsbediening om te vertragen of een beeld stil te zetten. Merk op hoe de scène het verhaal vertelt, de tijd en plaats bepaalt, het karakter ontwikkelt, een zienswijze neerzet, een stemming of een symbolische betekenis verbeeldt. Context In welke context moet je de film plaatsen? Films zijn altijd de producten van specifieke sociale en historische voorwaarden. Welke gebeurtenis heeft tot een bepaalde film geleid? Hoe werd de film geproduceerd? (is het een Hollywood blockbuster, een kleinschalige experimentele film, een Bollywood productie, een art house film, of iets anders?) Op welk publiek is de film gericht? Wie of wat worden aangesproken? Lijkt de film op andere films die gemaakt zijn rond dezelfde tijd of luidt de film een nieuw tijdperk in? Probeer je eigen positie te bepalen, in sociaal en cultureel opzicht. Bepaalt jouw positie hoe je de film ervaart en of/hoe je de film begrijpt? Script Achter elke goede film zit meestal een goed script. Probeer je voor te stellen hoe de film er uit zag op papier. Is de dialoog eenvoudig en direct of wordt er met veel omhaal van woorden en ingewikkeld gesproken? In het script staan niet alleen dialoog en aanwijzingen voor de acteurs, ook plaats, tijd, camera bewegingen en algehele stemming die de scènes moeten overbrengen worden er in beschreven. Daarnaast betekent nadenken over het script ook nadenken over de structuur van de plot en daardoor over manieren waarop je een verhaal kunt vertellen. Wat zijn de conflicten en tegenstellingen waarop de plot is gebaseerd? Wat zijn terugkerende thema s en ideeën? Loopt het verhaal chronologisch van A naar B of is er sprake van flashbacks en flashfowards? Krijgen we meer verhalen tegelijk te zien en wat is dan de relatie tussen die verhaallijnen? En dan heb je nog het genre. Is het een western, een musical, een melodrama, een comedy? Regisseur
In de meeste gevallen bepaalt de regisseur hoe het script wordt omgezet in beeld en geluid. Regisseurs hebben overzicht over de belangrijkste filmelementen en bepalen de stijl, het tempo en de technische kwaliteit van de film. Ze roepen niet alleen Cut maar bepalen de mise-en-scène van de film (= gezet in de scène, plaatsing van de acteurs en attributen, camerabeweging, locatie, kostuums, make-up, etc.) De regisseur is ook de gene die leiding heeft over de postproductie (snijden, monteren). Acteurs Acteren kan echt overkomen maar kan ook aangedikt worden (melodramatisch of "over the top"), emotieloos lijken, of onprofessioneel overkomen. In Hollywood films kan de aanwezigheid van een ster zoals John Wayne of Leonardo di Caprio van invloed zijn op de status en betekenis van de karakters. Een hele film kan in dienst staan van Tom Cruise, Julia Roberts, Marlon Brando, of een acteur-regisseur zoals Clint Eastwood. In een dergelijk geval moet je niet alleen stilstaan bij de verschillende karakters in het verhaal, maar ook hoe de filmster in kwestie de productie en de verkoopcijfers van de film in beïnvloedt. Cinematografie Dit is een algemene term voor de technieken die gebruikt worden bij het filmen. Er worden bewuste keuzes gemaakt wat betreft de kadrering, camerabeweging, snelheid, soort film (grove korrel, kleur of zwart-wit) camera standpunt, lenzen (groothoek, zoom, medium), shots (close-up, totaal, medium), belichting. De cinematografie van een film die gemaakt is volgens de klassieke Hollywood traditie is meestal ondergeschikt aan het verhaal.
Montage Monteren betekent niet alleen het proces van scènes plakken, er komt veel meer bij kijken. Door de volgorde van scènes wordt het verhaal op een bepaalde manier ontvouwd. Het meest voorkomende systeem komt uit de Hollywoodtraditie: de continuïteit. Hierbij wordt ernaar gestreefd de cuts onzichtbaar te maken zodat de shots naadloos in elkaar overvloeien. Technieken die hierbij gebruikt worden zijn onder andere cuts in actie (de illusie van een doorgaande beweging van de ene shot naar de andere), eyeline matching (de blik van iemand wordt gevolgd door een shot van datgene waar de acteur naar keek), en geluidsbruggen (doorgaande muziek overbrugt de verschillende shots). Alternatieven voor continuïteit zie je steeds meer, ook in mainstream films. voorbeeld van eye-line matching. Een Geluid Het gaat hier over dialoog, geluidseffecten, muziek, en alles wat er te horen is in een film. De meeste geluiden worden na het filmen toegevoegd in de studio. Probeer goed te luisteren naar voetstappen, rinkelende sleutelbossen, dichtgeslagen deuren. Ze lijken misschien natuurlijk maar zijn dat niet. De score wordt lang na dat het filmmateriaal is geschoten toegevoegd, zelfs als de muziek bepaalde emoties moet oproepen bij acteurs en kijkers. De beste film analyse legt niet te veel nadruk op wat er al te zien is. Ga niet uitgebreid de plot navertellen bijvoorbeeld. Stel ook geen lijst op van gebruikte visuele technieken waarnaar je niet verwijst. Probeer juist op te schrijven wat je onder de oppervlakte vermoedt, en haal hierbij concrete voorbeelden uit de film naar voren. Een goede analyse onderzoekt wat de film wil vertellen, in plaats van wat de film laat zien. Filmwoorden Shot: ononderbroken stukje film.
Scène: een serie shots die samen een deel van het verhaal vormen. Tijd en plaats zijn hetzelfde. Storyboard: een soort strip die gemaakt wordt ter voorbereiding van de film, waarbij duidelijk wordt welke camerastandpunten en bewegingen gebruikt zullen worden.
Soorten shots Long Shot Overzicht standpunt. Wordt vaak gebruikt als een introductie.
Medium shot Geeft achtergrondinformatie terwijl de nadruk op het onderwerp ligt. Een persoon is meestal vanaf het middel tot en met het hoofd in beeld. Close up Laat detail en gezichtsuitdrukking zien. Tracking shot of rijder De camera beweegt over de grond. Reactie shot Wordt gefilmd vanuit een hoek van 180 graden ten opzichte van het shot daarvoor (tijdens dialoog in soap series).
Subjectief shot Vanuit het gezichtspunt van een bepaald karakter gefilmd. Het publiek ziet wat het karakter ziet.. Camera beweging Pan: camera beweegt van de ene naar de andere kant vanuit een vaste positie. Tilt: op en neer gaande beweging vanuit een vaste positie. Tracking: camera beweegt mee met een bewegend onderwerp of persoon. Camera standpunten Laag Filmt omhoog naar onderwerp of persoon. Wordt gebruikt om status, kracht of formaat van onderwerp of persoon te vergroten. Hoog Filmt naar beneden. Wordt gebruikt om onderwerp of persoon klein, zwak of kwetsbaar te doen lijken. Montage
Cut: Het eind van een shot. Fade in of fade out: Het beeld verschijnt of verdwijnt geleidelijk. Wordt bijvoorbeeld gebruikt om van de ene scène naar de andere te gaan. Geluid Soundtrack: Bestaat uit dialoog, geluidseffecten en muziek. Geeft informatie die de beelden niet geven. Score: Muziekdeel van de soundtrack Geluidseffecten: Alle geluiden die noch dialoog noch muziek zijn. Voice-over: Gesproken tekst die onder de rest van de soundtrack gezet wordt om commentaar te geven of een verhaal te vertellen.