JAARVERSLAG 2016 CAW LIMBURG vzw
2
VOORWOORD Beste lezer Als eerstelijnsorganisatie is ons CAW nauw betrokken bij allerlei maatschappelijke ontwikkelingen. Dit is prikkelend en interessant maar dit dwingt ons ook tot alertheid en flexibiliteit. We moeten als organisatie zeer goed en snel kunnen omgaan met verandering. Een mooi voorbeeld hiervan was de vluchtelingencrisis. Deze dwong ons om op korte tijd een degelijk, divers en goed ondersteunde werking voor de vluchtelingen op te zetten. In een mum van tijd slaagden we er in om een meer dan enthousiast en bekwaam team samen te stellen. Elkeen gaf het beste van zichzelf en dit resulteerde in zeer mooie resultaten! Verandering betekent soms ook afscheid nemen. Zo werd beslist om ons team DMO (Dienst Maatschappelijk Onderzoek) na vele jaren goed werk stop te zetten. CAW Brussel is nu het enige gecentraliseerde DMO team dat screening doet mbt interlandelijke adoptie. Ook intern kreeg ons reorganisatieproces met de opening van 4 CAW-huizen in de 4 regio s (Noord-Oost-Zuid-West) verder vorm. De focus van onze hulpverlening komt meer te liggen bij het Algemeen Onthaal met infoverstrekking, advies, directe hulp, ondersteunende contacten en toeleiding naar begeleiding waar nodig. Ook wat interne huisvesting betreft werden grote stappen gezet in 2016. Zo was er de 1e steenlegging van ons nieuw doorgangshuis Casa Temporalis, de verhuis van JAC Sint-Truiden en de toekomstige planning van het nieuwe CAW-huis in Sint-Truiden. Ook in 2017 zijn er nog heel wat plannen op vlak van infrastructuur. Ondanks interne vernieuwingen bleef onze missie ongewijzigd: we zijn er voor het welzijn van de meest kwetsbare Limburgers. Al onze acties en inspanningen zijn gericht op het bevorderen van het welzijn van deze mensen. 3 En dat we deze kwetsbare mensen ook in 2016 konden bereiken, zien we vertaald in onze cijfers: we ontvingen 11 666 personen in ons Algemeen Onthaal en 3 893 personen vonden een vervolghulpverlening in één van onze begeleidingen. De grootschalige bekendmakingscampagne die in het voorjaar van 2016 werd opgezet uiteraard als aanvulling op onze kwaliteitsvolle hulpverlening - heeft zeker een bijdrage geleverd aan deze groei. Tot slot wil ik van de gelegenheid gebruik maken om iedereen te bedanken die betrokken is bij de werking: medewerkers, vrijwilligers en bestuurders maar zeker ook de vele samenwerkingspartners en de duizenden cliënten die hun vertrouwen hebben gesteld in CAW Limburg. Met een steeds veranderende wereld rondom ons weten we zeker dat ook in 2017 (en de volgende jaren) er genoeg uitdagingen voor ons zullen liggen. Een mooi overzicht van de cijfers over 2016 kan u alvast vinden in dit jaarverslag. Een boeiende leesbelevening gewenst! Guy Vanderstraeten, Algemeen Directeur CAW Limburg vzw
INHOUD Voorwoord 3 Inhoud 4 CAW Limburg vzw Opdracht 6 Spreiding 6 Limburg als werkterrein 6 Personeel 6 Vrijwilligers 7 Financieel 7 Nieuwe media - Facebook 8 Hulpverlening 8 4 Analyse van de cijfers ONTHAAL Cliënten op Onthaal Verdeling van onze cliënten over de zorgregio s 9 Wie zijn onze cliënten? Een analyse op basis van geslacht, leeftijd, scholingsgraad, gezinssamenstelling en inkomensgegevens 11 Welke problematieken kwamen terug bij het onthaal? 15 Welke hulp werd er geboden bij het onthaal? 16 Hoe gebeurden de cliëntcontacten bij het onthaal? 16 Met welke diensten werd er samengewerkt? 17 Hoe werd de hulpverlening afgerond? 17
BEGELEIDING Cliënten in Begeleiding Verdeling van onze cliënten over de zorgregio s 18 Wie zijn onze cliënten? Een analyse op basis van geslacht, leeftijd, scholingsgraad, gezinssamenstelling en inkomensgegevens 19 Welke problematieken kwamen terug bij de begeleidingen? 23 Voor welke problematieken werd een begeleiding opgestart? 24 Welke financiële begeleidingsmethodieken werden gehanteerd? 26 Op welke wijze vonden de contacten plaats? 28 Met welke diensten werd er samengewerkt? 28 Hoe werd de begeleiding afgerond? 29 Werkingen in de kijker Volwassenenonthaal 30 Jongerenonthaal 31 Housing First 32 Gedetineerden 32 Slachtoffers 34 Opvang en woonbegeleiding 36 Nood-en directe opvang 36 5 PREVENTIE 37 BELEIDSIGNALEN 39 Vooruitblik 42
CAW LIMBURG vzw OPDRACHT Een centrum voor algemeen welzijnswerk heeft de opdracht om vanuit een eenheid van beheer en beleid een gediversifieerde en verantwoorde hulp- en dienstverlening te organiseren die gericht is op het detecteren, voorkomen, verminderen, signaleren en oplossen van alle factoren die de welzijnskansen van personen, gezinnen of bevolkingsgroepen bedreigen of verminderen. De centra voor algemeen welzijnswerk hebben drie kerntaken : algemene preventie, onthaal en psycho sociale begeleiding. *art. 6 +7 Decreet van 8 mei 2009 betreffende het algemeen welzijnswerk SPREIDING Onze CAW werking omvat 44 locaties verspreid over de 44 Limburgse gemeentes. LIMBURG ALS WERKTERREIN De gehele provincie Limburg vormt het werkterrein van CAW Limburg vzw. In 2016 stonden we dan ook ter beschikking van 863 425 Limburgers*. (*bron:limburg.be) Enkele cijfers over de bevolkingssamenstelling van Limburg over 2016 leren ons dat: 6 * de genderverdeling quasi 50-50 verdeeld was, * 53,7% zich in de leeftijdscategorie 20-59 jaar bevond, de 0-19 jarigen 20,8% van de bevolking uitmaakten en de 60+ers 25,5% vertegenwoordigen, * er 354 097 huishoudens waren waarbij ruim 35% niet in een relatie is (alleenwonend, eenoudergezin of andere vorm), meer dan 51% gehuwd is en bij 12% samenwonend was, * er 31 637 niet werkende werkzoekende waren waarvan iets meer mannen dan vrouwen, * 25,4% van niet Belgische herkomst is waarbij Nederland, de Magreblanden/Turkije het merendeel uitmaken* (*bron:limburg.be) PERSONEEL CAW Limburg vzw voerde haar taak in 2016 uit met : 151,17 erkende VTE gesubsidieerd met de enveloppe van de Vlaamse Overheid 25,74 VTE betaald met geld komende uit projecten, OCMW en andere toelages 9,46 VTE komende vanuit de Sociale Maribel 13,80 VTE betaald met eigen middelen Einde boekjaar werden 200,17 VTE geteld. Aangezien niet elke werknemer voltijds werkt komt het in de praktijk neer op 272 ingezette medewerkers.
VRIJWILLIGERS Naast onze betaalde krachten kan CAW Limburg vzw - gelukkig - ook rekenen op een aantal vrijwilligers. Doorheen 2016 engageerden 96 actieve vrijwilligers zich om zich in te zetten in één of andere werking binnen ons Caw. Dit is goed voor 6 539,75 uren aan vrijwilligerswerk. 38 waren uitsluitend actief voor Budget InZicht, 58 waren actief in de overige werkingen. Koplopers binnen onze vrijwilligerswerking zijn Budget InZicht, het inloopcentrum Companie & Co, Team Vluchtelingen en Opvang Noord. FINANCIEEL De inkomsten hebben verschillende oorsprongen. In 2016 had CAW Limburg vzw een bedrag van 12 527 637,51euro ter beschikking. Het grootste aandeel hiervan kwam uit de AWW-enveloppe van de Vlaamse Overheid. Aangevuld door de sociale maribel, andere subsidies en schenkingen & legaten. 1434772,62 = 11% 417478,87 = 3% Inkomsten 2016 Inkomsten 2016 1962,5 = 1% 7 subsidie Vlaamse overheid andere subsidies sociale maribel schenkingen en legaten 10673423,52 = 85%
NIEUWE MEDIA - FACEBOOK In augustus 2016 werd de Facebookpagina geactiveerd. De bekendheid en de volgers zijn sindsdien in groeiende lijn. Op 31/12/2016 waren er 117 pagina vind-ik-leuks. Uit de statistieken leiden we af dat onze volgers voornamelijk tussen 25-34 jaar oud zijn en voor 3/4 uit vrouwen bestaat. Via berichten werden er sinds de opstart 5 informatievragen gesteld en er waren 6 andere contacten (info die werd doorgestuurd, bedankjes, links voor gelijkaardige artikels). De posts zijn een mix van praktische info over onze werkingen, bekendmaking van eigen initiatieven, bekendmaking van vacatures, info en mobilisatie in functie van fundraising, het onder de aandacht brengen van (inter)nationalen dagen van, achtergrondinfo van sectorgerichte thema s, promotie van initiatieven van partners ed. Voornamelijk de posts met veel foto s en tags van personen/organisaties met veel volgers kregen ruime aandacht. HULPVERLENING In 2016 hebben 15 559 mensen beroep gedaan op ons hulp en dienstverleningsaanbod. 8 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 Vergelijking 2015-2016 3 893 3 434 9 982 11 666 2015 2016 onthaal begeleiding
DE CIJFERS Cliënten op ONTHAAL Hieronder vatten we ons onthaal en onze begeleiding in cijfers. Hoe moet je de cijfers lezen? De cijfers hebben betrekking op het aantal hulpvragers. Dit zijn niet per definitie unieke cliënten. Cliënten kunnen zich immers meerdere malen aanmelden met een hulpvraag. Omwille van het feit dat cliënten in hoofdzaak bevraagd worden in het kader van hun hulpvraag blijven een aantal gegevens onbekend. In het onthaal kan iedereen terecht met elke hulpvraag. Onze hulpverleners beschikken over de nodige expertise om direct in te kunnen spelen op heel veel verschillende thema s. CAW Limburg vzw is er voor iedereen en in het bijzonder voor de meest kwetsbare jongeren en volwassenen die een verhoogd risico lopen op verminderde welzijnskansen. Contacten zijn mogelijk via een persoonlijk gesprek, mail, telefoon of chat. In 2016 werden 10 289 onthalen aangeboden voor 11 666 cliënten. In het onthaal zal de hulpverlener in eerste instantie het nodige doen om de vraag helder te krijgen om zo de specifieke situatie te kunnen begrijpen en vatten. Er wordt telkens gepolst naar de noden, wie en wat hierin belangrijk is voor de hulpvrager. In het onthaal geeft de hulpverlener directe hulp: informatie, praktische bijstand zoals hulp bij administratie, antwoorden op juridische vragen, tijdelijke opvang. Indien er meer nodig is, wordt er binnen het CAW gezocht naar verdere bijstand. Indien nodig en wenselijk zal een begeleiding opgestart worden binnen het CAW of wordt de hulpvrager gericht toegeleid naar een andere dienst dan het CAW. 9 De geboden hulp is steeds gratis, vertrouwelijk en vrijwillig. Verdeling van onze cliënten over de zorgregio s We stellen vast dat een groot deel van de onthaalvragen komen vanuit de zorgregio Hasselt (27%), gevolgd door Genk (9%) en Sint Truiden (8%).
Zorgregio (domicilie) op onthaal ZORGREGIO (DOMICILIE) OP ONTHAAL KSZ Tongeren; 407; 4% KSZ Bilzen; 291; 3% KSZ Bree; 294; 3% KSZ Sint-Truiden; 861; 8% KSZ Genk; 1017; 9% KSZ Neerpelt; 797; 7% KSZ Maasmechelen; 571; 5% KSZ Maaseik; 245; 2% KSZ Lommel; 541; 5% KSZ hasselt; 3014; 27% 10
Wie zijn onze cliënten? Een analyse op basis van geslacht, leeftijd, scholingsgraad, gezinssamenstelling en inkomen Geslacht in onthaal Geslacht in onthaal Waar het geslacht gekend is - bijvoorbeeld bij de chat is het geslacht niet altijd gekend - zien we dat van de 11 492 personen er 6 376 vrouwen en 5 116 mannen waren. 6376; 55% 5116; 45% We noteren een klein overwicht van vrouwelijke hulpzoekenden (55%). Man Vrouw De leeftijdscategorie 30-39 brengt het hoogst aantal hulpvragen voort. We bereiken ook heel wat jongeren: 22% is tussen 18-25 jaar, 12% is 17jaar of jonger. 1800 Leeftijd in onthaal in onthaal 11 1600 1605 1400 1200 1194 1242 1000 1004 800 722 666 751 600 465 400 200 0 131 176 0-6 jaar 7-11 jaar 0-11 - detail onbekend 6 226 82 12-14j 15-17 12-17 - detail onbekend 230 18-20 21-25 18-25 - detail onbekend 26-29 30-39 40-49 50-59 26-59 - detail onbekend 255 83 29 109 60-69 70-79 80 + 60 + onbekend
Om de kwetsbaarheidsgraad van de cliënten op onthaal te peilen kijken we naar 3 parameters: de scholingsgraad, de gezinssamenstelling en de bestaanszekerheid. De scholingsgraad wordt meestal niet bevraagd binnen de onthaalhulpverlening. Indien gekend bevindt de grootste groep zich in de categorie hoger dan secundair onderwijs nl. 23%, gevolgd door de categorie geen diploma met 18%. Opvallend is dat 1 op 5 van de cliënten op onthaal geen diploma heeft. De meest voorkomende vormen van gezinssamenstelling zijn: Bovenaan: woont met kinderen in 2 oudergezin met 22%, gevolgd door woont alleen met 20%, vervolgens woont in een voorziening/instelling met 14% en woont met kinderen in 1 oudergezin met 13%. Deze laatste 3 groepen (47%!) vormen een zeer kwetsbare groep!!! 12 Woont bij ouder(s) - in groter gezin 97 Gezinstype onthaal in onthaal Woont met kinderen - in groter gezin 85 Woont bij andere familie dan kerngezin of ouders 182 Woont bij ouder(s) - onbekend 182 Woont bij ouder(s) - in éénoudergezin 424 Woont bij ouder(s) - in tweeoudergezin 461 Woont met partner zonder kinderen 766 Woont met kinderen - éénoudergezin 920 Woont niet in gezin maar in voorziening/instelling/derden 983 Woont alleen 1418 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600
Verblijfplaats in onthaal VERBLIJFPLAATS CLIËNTEN IN ONTHAALL Op straat; 373; 5% Voorziening; 1477; 18% De woonsituatie of feitelijke verblijfplaats van de onthaalde cliënten is voor 8010 hulpvragers gekend. Wat de verblijfplaats betreft woont 77% in een huis, 14% verblijft in een voorziening/instelling en leeft 5% op straat. In woning; 6160; 77% Bestaanszekerheid in onthaal Bestaanszekerheid in onthaal 13 Bijna 1 op 2 van de hulpzoekers binnen CAW Limburg vzw heeft het financieel erg moeilijk. Dit is 48% dat het hoogstens met een leefloon moeten stellen: 27% heeft geen inkomen, 7% heeft een inkomen minder dan het leefloon en 14% heeft een inkomen gelijk aan het leefloon. 2934; 52% 1510; 27% 409; 7% 816; 14% Geen inkomen Lager dan leefloon Gelijk aan leefloon Hoger dan leefloon
De parameter origine vertelt iets over de diversiteit van onze cliënten. De cliëntvariabele orgine gaat over het land van herkomst van de ouders of grootouders van de cliënten. In 2016 werden meer dan 100 verschillende origines gescoord. Bijna 1/5 van onze cliënten is van vreemde origine. Syrië, Nederland, Turkije en Marokko vormen de top 4. Origine in onthaal ORIGINE IN ONTHAAL Marokko; 250 Irak; 138 Italië; 122 Turkije; 253 Nederland; 324 Syrië; 355 14 België; 5800
Welke problematieken kwamen terug bij het onthaal? We zien dat cliënten op onthaal vaak meerdere problematieken hebben. Vandaar dat het aantal problematieken ook hoger ligt dan het aantal cliënten op onthaal. Problemen met betrekking tot materieel/financieel (26%), geestelijk welzijn (23%) en partnerrelatie/sexualiteit/geboorte (13%) voeren de top 3 aan, gevolgd door gezin en opvoeding met 10% en intrafamiliaal geweld op 4 (9%). Meer in detail zien we dat binnen de materiële/ financiële problemen het voornamelijk gaat over problemen rond huisvesting (15%), gevolgd door financiële problemen (9%) Met betrekking tot de problematiek geestelijk welzijn gaat het vooral over verwerkingsproblemen (6%), stress en draagkracht (5%) en verslaving (2%) Voor partnerrelatie/ seksualiteit en geboorte gaat het in hoofdzaak over problemen met betrekking tot de partnerrelatie Gerechtelijk en juridisch Problematieken in onthaal Problematieken op onthaal 569 15 Administratie en hulpverlening 614 Etnisch en cultureel 297 Opleiding en tewerkstelling 330 Onderwijs 204 Sociale situatie 435 Intrafamiliaal geweld 1319 Gezin en opvoeding 1553 artnerrelatie / seksualiteit en geboorte 2078 Geestelijke gezondheid 351 Geestelijk welzijn 3492 (Vermoeden van) handicap 77 Lichamelijke gezondheid 218 Materieel en financieel 3979 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4
Welke hulp werd geboden op het onthaal? Informeren, adviseren en ondersteunen waren ook afgelopen jaar de hoofdtaken van onze hulpverlenders. 10000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 Geboden hulp in onthaal GEBODEN HULP ONTHAAL 8768 7314 7224 Informatie geven Ondersteunen Adviseren Sociaal administratieve hulp Praktische dienstverlening Residentiële opvang Bemiddelen 704 533 418 290 193 Belangenbehartigen 1 16 Hoe gebeurden de cliëntcontacten bij het onthaal? In totaal vonden er 26 771 cliëntcontacten plaats in 2016. Het gaat hier over hulpverlenende contacten met cliënten. In het kader van de hulpvraag zijn er ook contacten met hulpverleners van andere organisaties, bv. een OCMW. Deze worden hier niet meegeteld. 8910 597 6069 553 134 10 407 101
Met welke diensten werd er samengewerkt? Thuiszorg Volwassenenvorming Netwerken Samenlevingsopbouw Tewerkstelling en arbeid Diensten personen met een handicap en chronische ziekten Welzijnswerk - andere Drughulpverlening Medische sector algemeen Kind en gezin Onderwijs Niet-professioneel Administratieve sector Jongerenwelzijn Politionele diensten Andere Minderhedensector Geestelijke gezondheidszorg Huisvesting Justitie Algemeen welzijnswerk Sociale dienst OCMW Geen verwijzing / geen samenwerking 2 1 7 4 18 17 14 20 45 Samenwerking met op onthaal 47 56 52 61 74 72 99 121 124 156 174 231 Samenwerking met in onthaal 1060 Als eerstelijnsorganisatie werken we - uiteraard - vaak samen met andere organisaties. Met de politionele diensten (11%) en de sociale diensten van de Limburgse OCMW s (10%) werd het vaakst contact genomen. Het eigen netwerk was goed voor 5% van de doorverwijzingen. 5388 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 Hoe werd de hulpverlening afgerond? Deze cijfers leren ons 81 % van de inkomende vragen in ons onthaal positief kunnen afgerond worden. Dit gebeurt in onderling akkoord tussen cliënt en hulpverlener (43%) of door een interne (29%) of externe (9%) verwijzing voor begeleiding. 17 Bij 15% van de hulpvragers werd de hulpverlening afgebroken. 4000 3864 3500 Manier van afronden in onthaal 3000 2500 2624 2000 1500 1281 1000 812 500 179 153 0 1 Afgerond (hulpverlener en cliënt zijn akkoord) Afgerond met interne doorvewijzing voor begeleiding Afgebroken door cliënt Afgerond met externe doorverwijzing voor begeleiding Afgebroken vanwege beschikbaarheid cliënt Afgebroken door dienst
Cliënten in BEGELEIDING Wanneer de mogelijkheden van het onthaalaanbod zijn uitgeput of wanneer in het onthaal (meteen) duidelijk is dat intensievere opvolging nodig is, kan begeleiding opgestart worden. In de begeleiding werkt de hulpverlener samen met de cliënt aan concrete doelen die de hij/zij wilt bereiken en rond thema s die voor hem/haar belangrijk zijn. Doorheen de gesprekken zorgen de hulpverleners voor: inzicht geven in de situatie een probleemsituatie draaglijker maken of verbeteren hulpvragers sterker maken zodat ze later zelf problemen beter aankunnen en zo voorkomen dat ze later hervallen in diezelfde probleemsituatie De keuze voor een begeleidingsvorm wordt steeds in overleg met de cliënt bepaald. Ook de doelen worden in samenspraak bepaald. Aangezien elke begeleiding individueel en uniek is, wordt er steeds met verschillende methodieken gewerkt. Zo sluit de begeleiding perfect aan bij de specifieke noden. Verdeling van onze cliënten over de zorgregio s 18 We stellen vast dat de meeste begeleidingen worden opgestart voor cliënten in de zorgregio s Hasselt (27%), gevolgd door Genk (9%) en Sint Truiden (8%). Zorgregio ZORGREGIO (domicilie) (DOMICILIE) begeleiding BEGELEIDING KSZ Sint-Truiden; 283; 8% KSZ Tongeren; 146; 4% KSZ Bilzen; 152; 4% KSZ Bree; 162; 4% KSZ Genk; 407; 11% KSZ Neerpelt; 367; 10% KSZ Maasmechelen; 244; 7% KSZ Maaseik; 127; 3,5% KSZ Lommel; 249; 7% KSZ hasselt; 1289; 35%
19 Wie zijn onze cliënten? Een analyse op basis van geslacht leeftijd, scholingsgraad, gezinssamenstelling en inkomensgegevens In 2016 werden 2 893 begeleidingen aangeboden aan 3 893 cliënten. Dit is een stijging van 463 begeleidingen tav 2015.
GESLACHT Geslacht in BEGELEDING begeleiding In onze begeleidingen stellen we een verschuiving vast en zijn de mannen in de meerderheid. Ruim 52% van de personen in begeleiding was van het mannelijk geslacht. vrouw; 1875 48% man; 2016 52% 20 Leeftijd in begeleiding 851 00 710 00 00 00 00 365 334 399 Parallel met het onthaal komt ook in de begeleiding een groot deel uit de leeftijdscategorieën 30-39 en 40-49. 00 00 204 231 126 128 130 00 0 5 85 76 13 47 0-6 jaar 7-11 jaar 0-11 - 12j-14j 15-17 12-17 - 18-20 21-25 18-25 - 26-29 30-39 40-49 50-59 26-59 - 60-69 70-79 80 + 60 + onbekend onbekend onbekend onbekend onbekend 44 9 21
Scholingsgraad in begeleiding 180 160 156 140 120 140 109 In de begeleiding is de categorie geen diploma het grootste, gevolgd door secundair BSO. 100 80 60 73 66 59 45 40 20 31 30 25 21 16 13 9 0 Gezinstype GEZINSTYPE in IN BEGELEIDING begeleiding 21 Woont niet in gezin maar in voorziening/instelling/derden; 534 Woont alleen; 794 Woont bij andere familie dan kerngezin of ouders; 56 Woont bij ouder(s) - onbekend; 28 Woont bij ouder(s) - in groter gezin; 58 Woont bij ouder(s) - in tweeoudergezin; 243 Woont met partner zonder kinderen; 336 Woont bij ouder(s) - in éénoudergezin; 275 Woont met kinderen - onbekend; 15 Woont met kinderen - in groter gezin; 49 Woont met kinderen - tweeoudergezin; 675 Woont met kinderen - éénoudergezin; 519
Met betrekking tot de gezinssamenstelling zijn woont alleen, met kinderen in 2 oudergezin, voorziening/instelling/derden en woont met kinderen in een 1 oudergezin het meestvoorkomend. Dit is in de lijn met de cijfers van het onthaal. Inkomen in begeleiding 708 1716 217 22 589 Geen inkomen Lager dan leefloon Gelijk aan leefloon Hoger dan leefloon Ook de financiële kwetsbaarheid komt in de begeleiding naar voren. Hier zien we dat het cijfer bijna 1 op 2 is: 47% moet het hoogstens met een leefloon stellen. 53 % heeft een inkomen hoger dan het leefloon
Ook bij de begeleidingen stellen we vast dat bijna 1/5 van onze cliënten van vreemde origine is. 5% komt Syrië, telkens 4% uit Turkije en Nederland. Turkije;134 4% Italië;77 2% Origine in begeleiding ORIGINE IN BEGELEIDING Afganistan;51 2% Irak;51 2% Nederland; 159 4% Syrië; 196 5% België; 2493 68% 23 Welke problematieken kwamen terug bij de begeleidingen? Kenmerkend aan onze hulp -en dienstverlening is dat we steeds werken vanuit een integrale kijk met als resultaat dat er aan verschillende thema s wordt gewerkt binnen een begeleiding. De multi-problematiek vereist actie op verschillende levensdomeinen. Het is logisch dat de meest voorkomende problematieken gescoord binnen de onthaalhulpverlening doorvloeien naar een begeleiding.
Voor welke problematieken werd een begeleiding opgestart? Begeleiding in psychische en persoonlijke problemen vormen de hoofdmoot in onze begeleidingen. De overige begeleidingen zijn verdeeld over de verschillende werksoorten in ons aanbod. Begeleiding seksuele problemen en geboorteregeling 1 (33% VAN DE GEBODEN HULP IN BEGELEIDING) Ambulante begeleidingen N 1 246 cliënten Crisisbegeleiding Gezinstherapie Begeleiding opvoedingsonzekerheid 2 2 5 Gezinsbegeleiding Relatietherapie Begeleiding scheidingsproces 17 17 26 Begeleiding intrafamiliaal geweld 37 Begeleiding partnerrelatie Begeleiding basisrechten 55 62 Psychotherapie Integrale gezinsbegeleiding 82 88 Groepsbegeleiding 117 24 Integrale individuele begeleiding Begeleiding psychische en persoonlijke problemen 201 534 0 100 200 300 400 500 Begeleid zelfstandig wonen voor jongvolwassenen 23 Ambulante woonbegeleidingen N 694 cliënten Zorgwonen 30 Preventieve woonbegeleiding 162 Begeleid wonen 479 0 100 200 300 400 500 600
Bezoekruimte/bemiddeling N 551 cliënten Bezoekruimte vrijwillige context 54 Scheidingsbemiddeling 67 Ouderschapsbemiddeling 165 ezoekruimte gerechtelijke context 265 0 50 100 150 200 250 Woonbegeleiding met verblijf N 631 cliënten 25 Integrale residentiële begeleiding van jongvolwassenen 52 Integrale residentiële begel. slachtoffers partnergeweld 63 Integrale begeleiding in het kader van studio-opvang 70 Opvang van kinderen van ouders in een opvangsituatie 111 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 335 0 50 100 150 200 250 300 350
Forensische hulpverlening N 675 cliënten Begeleiding SIB 70 Begeleiding DIZ 97 Begeleiding LDSG 28 Begeleiding seksuele delinquenten 41 Begeleiding seksueel grensoverschrijdend gedrag 29 Integrale begeleiding naastbestaanden van gedetineerden 22 Integrale begeleiding gedetineerden in detentiecontext 200 26 Individuele begeleiding slachtofferschap 0 50 100 150 200 188 Welke financiële begeleidingsmethodieken werden gehanteerd? Financiële begeleidingen zijn steeds gekoppeld aan een integrale begeleiding. Hierdoor kwam deze hulpverlening dan ook voornamelijk aan bod in ons Integraal Welzijnswerk. Maar ook in onze opvang was er nood aan één of andere vorm van financiële begeleiding. In 2016 zijn er in totaal 290 financiële begeleidingen aangeboden en werden er 435 methodieken ingezet.
Financiële begeleidingen N 290 Limburg_Passerel 4 Limburg_Opvang Noord 8 Limburg_Opvang Midden West Westhuis 6 Limburg_Opvang Midden West Vluchthuis 5 Limburg_Opvang Midden West Tunnel 39 Limburg_Opvang en Woontraining 74 Limburg_Justitieel Welzijnswerk 6 Limburg_Integraal Welzijnswerk 144 Limburg_Begeleid Wonen 4 0 20 40 60 80 100 120 140 27 Ingezette financiële methodiek Voorbereiding collectieve schuldenregeling; 19 Schuldbemiddeling; 81 Budgetbegeleiding werd het vaakst opgestart. Budgetbegeleiding; 196 Voorbereiding voor de opstart van Collectieve Schuldenregeling het minst. Budgetbeheer; 94 Schuldbemiddeling en budgetbeheer zijn ook behoorlijk vertegenworodigd. Externe CSR; 45
Op welke wijze vonden de contacten plaats? 632 1 009 18 202 287 3 498 6 661 4 696 1 051 Het aantal cliëntcontacten in begeleiding zegt iets over de intensiteit van de begeleiding. In 2016 zijn er 36 036 soorten cliëntcontacten ingezet. De helft van deze cliëntcontacten zijn face to face gesprekken op de burelen. 23% van de begeleidingen werd verricht of ondersteund via telefoon en mail. Ruim 20% van de aangeboden begeleidingen werden buitenshuis aangeboden, ofwel op verplaatsing (mobiel) of bij de cliënt thuis (huisbezoek). 28 Met welke diensten werd er samengewerkt? Volwassenenvorming Jeugdwerk Samenlevingsopbouw Ouderenzorg Welzijnswerk - andere Netwerken Politionele diensten Diensten personen met een handicap en chronische ziekten Drughulpverlening Minderhedensector Thuiszorg Kind en gezin Andere Niet-professioneel Onderwijs Tewerkstelling en arbeid Administratieve sector Medische sector algemeen Algemeen welzijnswerk Jongerenwelzijn Geestelijke gezondheidszorg Huisvesting Justitie Geen verwijzing / geen samenwerking Sociale dienst OCMW 2 2 2 5 5 12 17 44 46 Samenwerking met binnen begeleiding 58 51 62 63 74 107 115 133 147 162 176 229 242 468 Voor cliënten in begeleiding werd het vaakst samengewerkt met de sociale dienst van het OCMW (25%), gevolgd door justitie (12%) en huisvesting (6%) en Geestelijke Gezondheidszorg (6%) 790 1014 0 200 400 600 800 1000
Ouderenzorg Jeugdwerk Netwerken Politionele diensten Onderwijs Welzijnswerk - andere Minderhedensector Kind en gezin Andere Thuiszorg en personen met een handicap en chronische ziekten Niet-professioneel Medische sector algemeen Jongerenwelzijn Drughulpverlening Administratieve sector Algemeen welzijnswerk Tewerkstelling en arbeid Huisvesting Justitie Geestelijke gezondheidszorg Sociale dienst OCMW Geen verwijzing / geen samenwerking 1 1 2 4 6 7 7 12 12 14 14 21 25 28 30 34 35 56 58 97 Verwezen naar in begeleiding 143 177 Vanuit begeleiding worden cliënten het meeste doorverwezen naar: de sociale dienst van het OCMW(11%), de Geestelijke Gezondheidszorg (9%), justitie (6%), huisvesting (4%) en tewerkstelling/arbeid (3%). 860 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 Op welke wijze werd de begeleiding afgerond? De helft van de begeleidingen zijn nog niet afgerond en zullen nog verder lopen in 2017. Van de afgeronde begeleidingen zijn er 72% positief afgerond (hulpverlener en cliënt zijn samen akkoord voor het afronden ). 29 16% van de begeleidingen die zijn afgerond werden éénzijdig afgebroken door de cliënt. In 3% is de begeleiding afgerond omwille van externe factoren zoals een verhuis. Afronden in begeleiding Beschikbaarheid cliënt 66 Afgebroken door dienst 158 Afgebroken door cliënt 315 Afgerond 1406 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 1600
CAW LIMBURG vzw IN 2016 Werkingen in de kijker Op 1 januari 2016 trad de vernieuwe organisatiestructuur in voege. Deze nieuwe organisatiestructuur zal de strategische kracht van CAW Limburg vzw uitdrukkelijk benadrukken en verder benutten. Ook de hulpverlening werd vanaf 1 januari 2016 op een andere manier georganiseerd. De nadruk ligt op de verdere uitbouw van ons vraaggestuurd werken en dit in functie van het nog beter bereiken van kwetsbare groepen en personen. De hulp-en dienstverlening wordt georganiseerd vanuit de vier inhoudelijke clusters zijnde Algemeen Onthaal, Ambulante begeleiding, Forensisch Welzijnswerk en Wonen & thuisloosheid. Het Algemeen onthaal zal verder versterkt worden. Met de oprichting van van vier CAW huizen in vier regio s (Noord-Oost-Zuid-West) wordt onze de bereikbaarheid verhoogd en de hulpverlening zo breed toegankelijk als mogelijk. Vanuit de CAW huizen zal outreachend gewerkt (kunnen) worden naar de andere regio s en specifieke doelgroepen. Het Algemeen Onthaal legt haar focus op infoverstrekking, advies, directe hulp, ondersteunende contacten en toeleiding naar begeleiding waar nodig. 1. VOLWASSENENONTHAAL 30 Naast ons specifiek doelgroepenonthaal ten aanzien van vluchtelingen, slachtoffers, gedetineerden en hun sociale context, dak- en thuislozen, Crisispunt -18, 1712, onthaalpunt partnergeweld, bezoekruimte en bemiddeling, gerechtelijk opgelegde hulp en begeleid wonen, bereikten ruim 4 500 hulpvragers zich via ons gedecentraliseerd Algemeen Volwassenonthaal. Deze hulpvragers kwamen via een persoonlijk contact, telefoon, chat of mail in contact met onze onthaalmedewerkers in één van onze 4 regiohuizen in Sint-Truiden, Overpelt, Genk en Hasselt. N cliënten in Volwassenenonthaal 4 549
Onze doelstelling is steeds om de meest kwetsbare Limburgers te bereiken. Daarom werken we ook outreachend. Zo waren onze onthaalmedewerkers op vaste tijdstippen aanwezig in enkele verenigingen waar armen het woord nemen (Soma in Maasmechelen, Onder Ons in Sint-Truiden), in het inloopcentrum Compagnie & Co in Lommel en in het huiskamerproject Café Anoniem voor Hasseltse dak- en thuislozen. Daarnaast organiseerden we, samen met het OCMW en de vereniging Ons Centrum in Leopoldsburg, groepssessies rond geestelijk welbevinden. Ook waren we aanwezig in de winterdagopvang van Genk en werkten we een beperkt onthaalaanbod uit in Tongeren. 2. JONGERENONTHAAL Jongeren worden binnen de onthaalhulpverlening vooral geholpen door de vijf Jac teams (Hasselt, Sint-Truiden, Genk, Lommel, Maasmechelen). Jongerenonthaal op locaties N cliënten Jongerenonthaal op locaties 79 219 660 31 443 389 Hasselt Genk Sint Truiden Maasmechelen Lommel
3. HOUSING FIRST In 2016 werden de resultaten van Housing First tastbaar. En het was duidelijk: Housing First werkt! Dankzij de continuering van de Vlaamse projectmiddelen kunnen we de aanpak verder verankeren in het intersectoraal netwerk en mee aan een toekomst werken voor deze bijzonder kwetsbare doelgroep mn. chronisch dak- en thuislozen met een complexe problematiek van psychische/psychiatrische problemen en/of in combinatie met verslavingsproblemen. Van de 18 begeleidingen in 2016 is: - de gemiddelde duurtijd van het aantal jaren dakloos voor instroom 6 jaar, - hebben álle bewoners een verslavingsproblematiek (zeer divers: gaande van gokken, drugs, alcohol, ), - kampt ongeveer 1/3e met psychische problemen. In vergelijking met de participanten die deelnamen aan het onderzoek Housing First Belgium, zijn de Limburgse participanten gemiddeld 1 jaar langer dakloos voor instroom én kampen ze allen (100%) met een verslavingsproblematiek (in HFB 50% van de respondenten). 4. GEDETINEERDEN 32 Sinds 2016 worden deze gegevens ook ingegeven in het elektronisch cliëntendossier. Hierdoor hebben voor het eerst een duidelijk en toegankelijk overzicht van deze cliënten. N cliënten JWW
Geslacht en leeftijd op onthaal JWW cliënten Ook in 2016 was ons aanbod ten aanzien van gedetineerden en hun naastbestaanden in de gevangenissen van Hasselt en Tongeren zeer divers: - Trajectbegeleiders stonden in voor het onthaal van de gedetineerden, boden directe hulp en/of verwezen door naar andere hulp- en dienstverlening in de gevangenis. 33 Hun focus richtte zich zowel op een zinvolle detentiebegeleiding en de voorbereiding op reclassering. Problematieken op onthaal JWW cliënten
- Een detentie brengt vaak heel wat vragen en problemen mee voor de directe naaste omgeving van de gedetineerde. Onze familiale detentiebegeleiders stonden voor hun klaar. Ze voorzagen in informatie, advies en psychosociale begeleiding aan de naastbestaanden die hier nood aan hadden. Deze detentiebegeleiders waren ook aanwezig tijdens het wekelijks kinderbezoek. - Gezien de specifieke noden van de doelgroep organiseerden we in de gevangenis rechtshulp en boden we specifieke ondersteuning rond schulden. - Organisatieondersteuners stonden in voor de coördinatie en de praktische ondersteuning van de organisatie van het aanbod van cultuur, sport, welzijn, gezondheid, onderwijs en tewerkstelling in de gevangenis. 34 5. SLACHTOFFERS In 2016 zijn 1 066 cliënten onthaald in diverse werkingen met een problematiek intrafamiliaal geweld. Intrafamiliaal geweld op onthaal
Ons specifiek aanbod voor slachtoffers: - een onthaal- en begeleidingsaanbod naar slachtoffers van geweld - specifieke aandacht voor kinderen bij intrafamiliaal geweld (IFG) - een intersectorale samenwerking met hulpverlening, politie en justitie wat betreft situaties van intrafamiliaal geweld (IFG) - actieve betrokkenheid bij de ontwikkeling van het Family Justice Center - de organisatie van de hulplijn 1712 voor iedereen die met geweld en misbruik te maken krijgt en dit samen met het Vertrouwenscentrum Kindermishandeling - een aanbod van slachtofferhulp - een residentieel aanbod Slachtofferhulp is een heel specifieke begeleidingsvorm dewelke zich richt naar slachtoffers van geweld, misdrijven, rampen, zelfdoding en alle betrokkenen bij een verkeersongeval, zowel voor volwassenen als kinderen, hun na en naastbestaanden. Er wordt voorzien in psychosociale, juridische en administratieve begeleiding. De meeste slachtoffers worden aangemeld via doorverwijzing van de politie, waarna de aangemelde hulpvragers een proactief onthaal krijgen aangeboden. 35 De focus ligt in het bijzonder op het geven van gepaste informatie, komen tot vraagverheldering en vroegdetectie van risico s op posttraumatisch stresssyndroom. In 2016 zijn er 1061 slachtoffers doorverwezen vanuit politie. Hiervan zijn 848 cliënten doorgestroomd naar het onthaal. In totaal zijn 979 cliënten onthaald door het team slachtofferhulp. 74% van de slachtoffers waren vrouwelijk, 26 % waren mannen. 9% van de cliënten waren jonger dan 18 jaar. Voor de juridische ondersteuning van de hulpvragers kunnen de hulpverleners beroep doen op onze juriste. In 2016 hadden 6% van de cliënten een vraag met betrekking tot juridisch of gerechtelijke items.
6. OPVANG EN WOONBEGELEIDING Ten aanzien van dak- en thuislozen hebben we een divers aanbod aan opvang- en begeleidingsmogelijkheden. Vrouwen die nood hebben aan een veilig adres omwille van dreiging kunnen terecht in het Vluchthuis. Daarnaast organiseren we specifieke opvang voor vrouwen, mannen, jongeren, oudere zorgbehoevenden en zijn er meerdere locaties voor opvang en woontraining. Het Thuislozencentrum voorziet in directe opvangmogelijkheden, we staan in voor begeleid wonen en werken aan initiatieven om uithuiszetting op de privé- en sociale huurmarkt te vermijden. We doorlopen op dit ogenblik een transitietraject om te komen tot meer ambulante woonbegeleidingsvormen. Zo kunnen we meer en beter inspelen op de huidige noden. In 2016 was er voor 694 cliënten ambulante woonbegeleiding en voor 631 cliënten woonbegeleiding met verblijf. 7. NOOD -EN DIRECTE OPVANG Eind 2016 hebben we in overleg met enkele OCMW s het aanbod van opvang uitgewerkt. 36 Deze samenwerking voorziet dat OCMW-medewerkers en politiediensten uit de deelnemende gemeenten bij ons terecht kunnen wanneer ze geconfronteerd worden met een crisissituatie, met een dak- of thuisloze waarvoor binnen het reguliere hulpaanbod (nog) geen oplossing gevonden wordt of een dak- of thuisloze zonder een specifieke hulpvraag. Deze opvanggarantie moet voor betrokken hulpverleners en diensten ruimte en mogelijkheden creëren om samen tot een structurele oplossing te komen. Het team Directe Opvang staat in voor de opvang van (alleenstaande) mannen en vrouwen, koppels, gezinnen,... die zich in een crisissituatie bevinden. In 2016 ging dit om 717 cliënten. Er wordt voorzien in opvang gedurende maximaal 21 dagen met het oog op een veranderingstraject. Voor systemen met kinderen wordt de opvang zo kort mogelijk gehouden en geldt de termijn van 21 dagen niet en dient er dus zo snel mogelijk een alternatief gevonden te worden. Na een telefonisch crisisonthaal zal geoordeeld worden of er al dan niet sprake is van een crisissituatie. In bevestigend geval zal je worden opgenomen in ons centrum. Tijdens de volgende 3 dagen zal een uitgebreide crisisintake opgestart worden waarna een persoonsgerichte crisisbegeleiding zal uitgewerkt worden. Dit traject zal maximaal 21 dagen tellen. Met de noden van de dak- of thuisloze centraal zullen we samen zoeken naar mogelijke vervolg- en/of verwijsafspraken.
PREVENTIE De preventiefactor zit in al onze werkingen ingebed, impliciet dan wel expliciet. Zowel bij het beantwoorden van hulpvragen in het Onthaal als bij het opstarten van begeleiding, is de uitgangsgedachte van hulpverlening bieden om erger te voorkomen steeds aanwezig. We werken steeds vanuit de sterktes en krachten van de mensen en gaan emancipatorisch te werk. Doel hiervan is om de mensen sterker te maken zodat ze in de toekomst beter kunnen omgaan met problemen die ze op hun pad tegenkomen. We proberen ze weerbaarder te maken zodat ze beter bestand zijn tegen negatieve ervaringen. Budget InZicht (BIZ Limburg) - de samenwerking tussen de Verenigingen waar armen het woord nemen, OCMW s en CAW Limburg vzw - legt haar focus op preventieve acties gericht op het sensibiliseren van jongeren en op het verhogen van hun kennis en vaardigheden rond financiën en budgetteren. In 2016 bereikte de budgetbeurs Budget 4Life 2 927 jongeren. De beurs heeft op 4 locaties plaatsgevonden: Bilzen: 250 leerlingen, Genk (samen met OCMW Houthalen-Helchteren): 832 leerlingen, Dilsen-Stokkem (met de 5 Maaslandse OCMW s): 880 leerlingen, Overpelt: 965 leerlingen. Het budgetspel werd geactualiseerd en tijdens De week van het geld werden er via de CAW huizen flyers en latjes verdeeld. Ook onze JAC s organiseerden preventieactiviteiten: via de Vormingscel en het Bekendmakingsteam wordt zowel info rond onze JAC werking als info rond specifieke thema s verspreid. 37 De vormingscel JAC Hasselt bereikte 1 255 mensen. De kinderen en jongeren blijven enthousiast over de projecten die worden aangeboden. In 2016 werden de projecten aangepast om ze zo aantrekkelijk mogelijk te maken voor jongeren. Er komen meer vragen ondersteuning van intermediairs. Deze hebben voornamelijk betrekking over hoe omgaan met (seksueel) grensoverschrijdend gedrag van kinderen en jongeren binnen de leefgroepen. Ook ouders reageren geïnteresseerd in ons aanbod en weten graag hoe ze goed omgaan met vragen rond seksualiteit en relaties. Het team bekendmaking van het JAC krijgt steeds meer nieuwe aanvragen binnen. Het merendeel vloeit voort uit mond-aan-mond-reclame. Ook het aantal helpspelen (waarbij we grote aantallen leerlingen bereiken) breidt zich verder uit.
Via JAC-voorstellingen werden 2 089 jongeren bereikt, met helpspelen 1 738, via de standen op beurzen en evenementen nog eens 12 327. Inlooopcentrum Companie & Co ontving 4 639 bezoekers. Er werden 62 nieuwe VIP-kaarten uitgereikt aan mensen die recht hebben op de extra diensten. Het merendeel hiervan werd doorverwezen door het OCMW. Het totaal VIP-kaarten komt hierdoor op 243. Volgende diensten werden gebruikt door de bezoekers met een VIP-kaartje: 45 x gebruik wasmachine; 25 x gebruik droogkast; 14 x gebruik douche; 25 x gebruik kapper In 2016 waren een 23-tal vrijwilligers actief in het inloopcentrum. Een groot deel hiervan kwam uit de doelgroep zelf. Huiswerkbegeleiding werd opgevolgd door 8 vrijwilligers. Ook enkele studenten doorliepen korte dan wel langerlopende schoolstages. 38 Er werden activiteiten georganiseerd voor: (1) de bezoekers: oa. kienavond, samen koken en eten, budgetkoken, handwerkgroepjes, garageverkoop, (2) de vrijwilligers: oa. vorming sociale vaardigheden, vorming agressiebeheersing, theater Ons Centrum, teambuilding, (3) netwerking met andere organisaties: oa. maandelijkse netwerklunch, ontvangst leerlingen WICO/St Jozef/ Ziekenzorg, ouders van Zeshoek, (4) aantrekking nieuwe mensen: flyeren bij het OCMW/Akindo/weggeefwinkel/voedselbedeling, uitdelen bonnen voor koffie of pannenkoeken aan de kinderen van de huiswerkbegeleiding. Als eerstelijnshulpverleners worden we dagelijks geconfronteerd met verhalen van onze cliënten wiens rechten en belangen geschonden worden. We zijn vaak verontwaardigd over het onrecht dat onze cliënten ondervinden, boos om de muren van uitsluiting waar we op stuiten, bezorgd dat onze kwetsbare doelgroep nog kwetsbaarder dreigt te worden. In 2016 organiseerden we een vorming voor signaalverantwoordelijken algemene preventie. Per team werd 1 persoon opgeleid om binnen zijn/haar team alert te blijven voor de knelpunten in de samenleving en de hulpverlening die ervoor zorgen dat steeds dezelfde problemen terug komen of erger worden. Vanuit deze verontwaardiging zoeken we oplossingen, ontwikkelen acties en geven we beleidssignalen naar bevoegde instanties.
BELEIDSIGNALEN In onze preventieopdracht zit ook de taak om signalen naar de beleidsmakers door te spelen. Met beiden voeten in het werkveld is CAW Limburg vzw goed geplaatst om te weten wat er speelt en waar de eventuele knelpunten zich situeren. Signalen hiertoe worden zowel op Vlaams niveau als naar lokale partners toe op verschillende manieren doorgespeeld. Lokale partners zijn uiteraard gemakkelijker te bereiken en tonen ook de bereidheid om hieromtrent in overleg te gaan. Sommige signalen van de voorbije jaren blijven actueel en nodig om te blijven herhalen. Hieronder een beknopt overzicht: TOEKOMSTIGE UITDAGINGEN De druk op het Algemeen Welzijnswerk wordt alsmaar groter. Door de vermaatschappelijking van de zorg wordt er vanuit IJH en GGZ steeds vaker beroep gedaan op de eerste lijn. Dit betekent voor de hulpverleners enerzijds een toename van het aantal hulpvragen. Maar ook een toename van de complexiteit van de dossier. Een toename van overleg zowel op cliëntniveau als op het niveau van afstemming tussen organisaties dringt zich dus op. Meer dossiers, een grotere complexiteit en meer overleg is de realiteit. En dit terwijl de middelen (uren en financieel) voor de hulpverleners niet aan ditzelfde ritme mee evolueren. 39 Onze medewerkers worden nog steeds geconfronteerd met wachtlijsten op de 2e en 3e lijn. WONEN Er blijft een groot tekort aan betaalbare, kwalitatieve huurwoningen voor kwetsbare doelgroepen in Limburg. Zowel op de private als de sociale huurmarkt blijven dergelijke woningen ondervertegenwoordigd in het huuraabod. Hierdoor ontstaan er eindeloze wachtlijsten. Mensen van vreemde origine en mensen met een leefloon ervaren een grote mate een discriminatie bij het zoeken naar een woning.
FINANCIEN Er is te weinig éénduidigheid rond mogelijke terugvordering van kosten Pro Deo die soms jaren geleden gemaakt zijn. Hierdoor kunnen cliënten nog meer in de financiële problemen geraken. GEESTELIJK WELZIJN De hulp aan daklozen met een psychiatrische problematiek vergt een bijzondere uitdaging in de afstemming en samenwerking tussen het algemeen welzijnswerk en de psychiatrische zorg. Koppels met een agressiebeheersingsproblematiek ervaren grote problemen met de toegankelijkheid van GGZ ( 2de lijn). SOCIAAL VERHUURKANTOREN 40 De regelgeving binnen SVK s en de verschillen tussen de SVK s in de toepassing van de regelgeving zorgen voor extra drempels: Cliënten die vanuit de crisisopvang naar een opvangcentrum in een andere regio verhuizen zakken op de wachtlijst Dak- en thuislozen in de residentiële opvang worden gestimuleerd om zo snel mogelijk terug te integreren in de maatschappij waarbij activeren naar werk een belangrijke schakel is. Werk hebben betekent binnen een SVK zakken in punten en langer op de wachtlijst waardoor de kans om snel uit de opvang weg te geraken vermindert Het inschrijvingscriterium (zich goed kunnen uitdrukken wordt verschillend geïnterpreteerd door de verschillende SVK s Een éénduidig visie met eenzelfde toepassing van de regels dient hier nagestreefd te worden. VAPH Cliënten in de opvang die nood hebben aan ondersteuning VAPH kunnen hier moeilijk terecht. De lange wachtlijsten binnen VAPH bemoeilijken de doorstroom vanuit opvanginitiatieven. Anderzijnds worden steeds meer VAPH- cliënten doorverwezen naar woonbegeleiding of opvang binnen het CAW. Er bestaat (nog steeds) onduidelijkheid over het basisondersteuningsbudget en de persoonsvolgende financiering voor personen die in de opvang verblijven. Voor deze cliënten is er geen duidelijkheid.
VLUCHTELINGEN Bij het onthaal en begeleiding van vluchtelingen komen meerdere issues naar boven: Vluchtelingen die hun gezin vanuit het land van herkomst of uit een vluchtelingenkamp willen laten overkomen in het kader van gezinshereniging stoten op een ondoorzichtige, lange, moeilijke en dure procedure. Bij de aanvraag tot gezinshereniging worden vluchtelingen opnieuw geconfronteerd met de problematiek rond betaalbare huisvesting. Om een aanvraag tot gezinshereniging te doen moet hij/zij namelijk kunnen aantonen dat hij/zij beschikken over een aangepaste woning voor het gezin. Zowel naar het vinden van een woning als naar financiële consequenties is dit vaak een quasi onhaalbare zaak. De vluchtelingenproblematiek vraagt een verdere afstemming met andere diensten en organisaties, in het bijzonder voor vluchtelingen met psychologische en psychiatrische noden en trauma s. Mensen die via gezinshereniging beschikken over een legaal verblijf in België, komen soms in erg kwetsbare situaties terecht. We stellen vast dat oa meerderjarige dochters, die slachtoffer worden van psychisch geweld binnen het gezin, toch verplicht worden om in deze situatie te blijven. Door de regels van de gezinshereniging zijn zij immers verplicht om gedurende 5 jaar lid te blijven van dit gezin. Als zij het gezin verlaten verliezen zij hun verblijfsstatuut en belanden zij in de illegaliteit. Enkel wanneer er sprake is van fysiek geweld zou een uitzondering toegestaan kunnen worden waardoor ze legaal buiten het betreffende gezin zouden mogen wonen. 41 In Limburg blijft er een tekort aan een betaalbaar tolkenaanbod. INTEGRALE JEUDHULP / VERONTRUSTING Door de omslachtige procedure voor het signaleren van verontrusting zoals opgenomen in het het nieuwe decreet IJH ( M-document) dreigen kinderen in verontrustende opvoedingssituaties niet snel genoeg de gepaste hulp te krijgen. Medewerkers ervaren heel wat drempels waardoor verontrustende situaties niet snel genoeg gemeld worden: Volgens de procedure verontrusting volgt de hulpverlener, die melding doet de situatie verder op. Indien de kinderen of de partner bij wie de kinderen wonen geen cliënt is van de betreffende hulpverlener zorgt dit voor vertraagde doorverwijzingen. Wanneer er een melding wordt gedaan vanuit een opvanginitiatief leidt dit vaak tot een vertrouwensbreuk tussen de cliënt en de hulpverlener. Meestal zal de cliënt de opvang verlaten. Gevolg: de situatie kan niet vastgehouden worden en de cliënt verdwijnt met kind(eren) in de anonimiteit.
VOORUITBLIK Stilstaan is achteruit gaan. Ook in de welzijnssector. Dus ook in 2017 houden we een vinger aan de pols en onze ogen wijd openen. De samenleving wordt diverser en kleurrijker, de vraag naar ondersteuning en zorg neemt toe, de problematieken worden complexer, sociale netwerken verschralen, er dient meer vraaggestuurd gewerkt te worden ed. Toekomstige hulpverlening zal dan ook gebaseerd zijn op doorgedreven lokale, regionale en intersectorale samenwerking. De lokale besturen zijn voor CAW Limburg al een belangrijke samenwerkingspartner. Zo bestaan er oa. al samenwerkingsverbanden wat betreft de aanpak van de schuldenproblematiek, de directe opvang van mensen in crisis, de begeleiding van vluchtelingen, het begeleid wonen. In de toekomst zal deze samenwerking verder uitgebouwd worden. Het toekomstig decreet betreffende het lokaal sociaal beleid legt de coördinatie voor onder andere het realiseren van een toegankelijke hulp- en dienstverlening en de aanpak van onderbescherming bij de lokale besturen. De huidige pilootprojecten geïntegreerd breed onthaal symboliseren deze toekomstige samenwerking. De samenwerking tussen het OCMW, de Diensten Maatschappelijk Werk van de Ziekenfondsen en het CAW, alsook de afstemming met andere hulp-, dienst- of zorgverleningsactoren, moet de expertise van de verschillende partners bundelen. Zo kan het beschikbaar aanbod elkaar versterken en aanvullen om zo een geïntegreerde en kwalitatieve hulp- en dienstverlening te realiseren. 42 CAW Limburg is een van de partners in het toekomstig Family Justice Center (FJC). Het FJC symboliseert de reeds jarenlange goede samenwerking tussen de hulpverlening, politie en justitie in situaties van intrafamiliaal geweld. Het brengt de verschillende partners onder één dak waardoor de focus nog meer gelegd kan worden op preventie en herstelbegeleiding. Vanaf oktober 2017 start het project in Hasselt en zal instaan voor de twee grootste politiezones, Carma en Limburg regio Hoofdstad. Na de pilootfase is het de bedoeling om een tweede locatie in Genk uit te bouwen. Onze aanpak van thuisloosheid zit momenteel in een transitieproces. Bedoeling is om te komen tot meer ambulante woonbegeleidingen. In onze hulpverlening zullen we dus meer uitgaan van kortverblijf en het zoeken naar oplossingen binnen de eigen sociale context. Zo kunnen we meer en beter inspelen op de huidige noden. Verder zal ook de methodiek van Housing First verder worden uitgewerkt en aangescherpt. Ook zal er bijzondere aandacht uitgaan naar instellingsverlaters. De overgang tussen het verblijven in een instelling en het alleen op eigen benen staan, moet beter in mekaar overvloeien. Een verderzetting en uitbreiding van een eerder lopend project Preventieve uithuiszetting op de private markt kadert ook in het voorkomen van dak-en thuisloosheid.