Nieuwsbrief voor Demeter-licentiehouders. Nummer 68 december 2016. Verschijnt 4 x per jaar. Eindejaar 2016 Lichtglanzend ligt ons polderland. Het is heerlijk om nu te wandelen, niets moet meer. Winterrust. De aarde keert in zichzelf en wij met haar. Dat is het mooie van boeren, je leeft met ritmes en kwaliteiten die je kunt waarnemen en je op af stemmen en verzorgen. Maar op het belangrijkste hebben wij geen invloed, daarin berust ons vertrouwen en respect. Daar ontwikkelen we ons. Dat is precies wat we benoemen in onze missie en doen in collegiale toetsing. Het was geen rustig jaar. De natte winter en daaropvolgende natte zomer bleek ideaal voor de ontwikkeling van allerlei schimmels. Het valt niet mee als je je gewas daaraan ten onder ziet gaan. Maar onverwachts komt dat niet. Elke boer weet dat je beter geen gevoelige- rassen kunt telen. Daar hoort dit risico bij. De angst regeerde. Er werd flink gespoten zoals ook op ons kantoor gemeld werd. Eén van de beste columnisten benoemde het als zagen in de tak waarop de bio landbouw zit. We horen het kraken nog steeds. Iedereen is wakker geworden. Er is geen slagvaardig antwoord gegeven, slechts op termijn, dan kun je voorzien wat volgend jaar gaat spelen. Nog niet zo lang geleden, was het eenvoudig en kort uit te leggen. Bio landbouw dat is zonder kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Dat lukt tegenwoordig niet meer. Bio landbouw is landbouw met koperbladmeststof, plantversterkers en groene ofwel biologische gewasbeschermingsmiddelen. Daarmee begeven we ons op drijfzand. En een landbouw die je als patiënt behandelt, wordt patiënt. Dan is er nog het onzalige derogatiebesluit. Mest is, mits goed behandeld, als het goud- der boeren. Bovendien is er nog steeds een tekort aan biologische mest. Wij wensen al onze relaties prettige kerstdagen en een gezond nieuwjaar Biobeurs kaartjes U kunt net als in vorige jaren via Stichting Demeter weer gratis naar de BioBeurs. U betaalt slechts de parkeerkaart. Daarvoor moet u zich wel aanmelden bij ons kantoor via mail info@stichtingdemeter.nl of telefoon 0343-522355. U krijgt dan een code opgestuurd waarmee u twee gratis kaarten kunt bestellen. Nog even en er verschijnt een boek, niet over herstellende- landbouw, maar over de -herstellende- boer. Want zij/hij is het die de relatie aangaat met land, gewas, de zon, de maan en al het levende dat ons omringd. Het gaat over boeren in vertrouwen. Niet de angst regeert! Gelukkig is er nu het boek Barstensvol Leven. De wonderen zijn de wereld nog niet uit. Ik wens jullie inspirerende feestdagen en moed en vertrouwen in het nieuwe jaar. Jozien Vos, voorzitter Stichting Demeter Jozien Vos
Bio-Beurs Zwolle, woensdag 18 en donderdag 19 januari 2017 Demeter-plein Barstensvol leven De vitaliteit van ons landbouwsysteem en de producten die hieruit voortkomen, zijn verbonden met onze menselijke fysieke en geestelijke gezondheid. Deze verbinding komt helder naar voren in het boek Barstensvol Leven van Paul Doesburg en Petra Essink. Dit nieuwe boek over de relatie tussen voeding en gezondheid staat daarom centraal op het Demeter-plein op de Bio-Beurs. Op het plein laten we zien hoe biologisch-dynamische boeren en tuinders samenwerken met de natuur door zich hierin te spiegelen en zo te werken aan vitale voeding. Proeverijen en bijen Met proeverijen van melk en appelsap in diverse kwaliteiten - waaronder natuurlijk Demeter- kunnen bezoekers met de auteurs en met natuurvoedingsdeskundigen in gesprek komen over voedselkwaliteit, smaak en vitaliteit. Het Demeter-plein heeft veel aandacht voor de bijen als onze leermeesters op het gebied van vitaliteit middels de presentatie van de uitkomsten van een meerjarig project van het Louis Bolk Instituut naar de invloed van (her)introductie van bijen op biodynamische boerderijen. Zoals ieder jaar is er veel aandacht voor het rijke aanbod aan scholingsmogelijkheden om via de biologisch-dynamische opleidingen te werken aan verdere ontwikkeling van een vitale en levende landbouwcultuur. Of om vanuit de biologische landbouw door te schakelen naar biologischdynamisch met het Demeter keurmerk. Wil je op de beurs in gesprek met iemand van de BD-Vereniging, van het bestuur, bureau of van BD-beroepsontwikkeling? Of met iemand van een van de andere organisatoren op het plein? Via http://bdvereniging.nl/biobeurs kun je aan afspraak maken op een tijd die jou uitkomt. Op ons leer-, ontmoetings- en ervaringsplein is het boek Bartensvol leven met korting verkrijgbaar en ligt een gratis Demeter magazine voor u klaar boordevol inspirerende verhalen van de mensen die de BD-landbouw dagelijks in cultuur brengen. Workshops Naast het Demeter-plein biedt de Bio-Beurs een inhoudelijk programma: workshops waar biologisch-dynamische thema s worden uitgediept. Bijvoorbeeld over het herkennen van de levenskrachten in je eigen bedrijf door BD-beroepsontwikkeling, de top in zowel bodemkwaliteit als voedselkwaliteit met Louis Bolk Instituut en Stichting Demeter, optimale vruchtwisseling met planeten en sterren door Agrikos en diversiteit op je bord door natuurvoedingskundigen van Kraaybeekerhof. Bovendien verzorgen we workshops en een speciale Landmarkt in de grote zaal op donderdagmiddag samen met Toekomstboeren over bedrijfsopvolging met Landgilde. Workshops mede georganiseerd door Stichting Demeter - Woensdag 11.30-12.30 uur, Meerhal 1, Top Bodemkwaliteit - Woensdag 14.00-15.00 uur Meerhal 1 Kalveren bij de koe - Donderdag 16.45-17.45 uur, Meerhal 2, Top Voedselkwaliteit Het Demeter-plein wordt mede mogelijk gemaakt door Green Organics, Odin, Nature & More Udea, en Zuiver Zuivel Ruud Hendriks, docent Warmonderhof is een van de stuwende krachten van het Demeterplein.
Eindejaarsinspiratie met vitale landbouw en vitale voeding Na het vaststellen van een nieuwe missie voor onze Demeter organisatie kwamen op 13 december bestuurders, commissieleden en bureaumedewerkers bijeen om het jaar gezamenlijk af te sluiten maar ook om te kijken hoe we naar onze missie voor vitale voeding uit een levende landbouwcultuur kunnen leven en werken. Daarvoor was als locatie BD boerderij Veld en Beek gekozen. Jan Wieringa vertelde dat hij als kind al boer wilde worden, maar pas na omzwervingen in bureaubanen bij o.a. Biologica daadwerkelijk tot actie overging. Zonder ouders met een boerderij en zonder geld is hij begonnen in Wageningen met honderden briefjes bij potentiële consumenten of zij producten bij hem gingen afnemen als hij met biodynamische zuivel en vlees zou starten. Na 80 toezeggingen ging de zoektocht naar geld en grond verder, o.a. via de Quote 500 en het aanschrijven van rijke mensen uit de omgeving. Uiteindelijk is Jan er in geslaagd een bloeiend bedrijf te bouwen met een kudde blaarkoppen, koelwagens waar mensen zelf de sleutel van hebben en spullen uitnemen, een stal waarin in de zomer o.a. tomaten worden geteeld en nog vele andere innovaties. Jan vertelde dat hij waar mogelijk werkt via de zaaikalender en verder vaak affirmaties gebruikt om met het stellen van heldere vragen en mediatie zijn doelen te bereiken. Jan Wieringa van Veld en Beek Van dit vitale landbouwbedrijf gingen we naar presentatie Van Petra Essink vanuit haar boek Barstensvol leven over vitale voeding. Petra legde o.a. de komkommerproef uit, waarbij een biodynamische komkommer en een gangbaar gekweekte komkommer aan stukjes werd gesneden en 16 dagen in plasticfolie in een broedstoof werden gelegd. Na die tijd bleek de biodynamische komkommer weer aaneen gegroeid waarbij de gangbare komkommer grotendeels vergaan was. Vanwege de omvang van de proef is het geen bewijs maar een interessante duiding van vitaliteit. Vitaliteit is veerkracht Petra Essink gaf aan dat we weg moeten van het stofjesdenken, naar denken in voeding uit levensprocessen. In werkgroepen werd gekeken hoe we vitale landbouw, voeding en ook een vitale organisatie verder kunnen stimuleren. Uitkomsten werkgroepen: Petra Essink over levenskrachten Vitale landbouw Toon lef en leiderschap op het gebied van rentmeesterschap; het zoveel mogelijk sluiten van kringlopen; werken aan verbinden op alle niveaus; bewustzijnsontwikkeling en het in vertrouwen boeren Vitale voeding In de werkgroep voeding kwam naar voren dat verbinding en korte ketens de sleutel vormen naar meer aandacht voor kwaliteit en smaak. Hoe langer en anoniemer de keten hoe ingewikkelder het wordt. Er is zoveel leven in de bodem, als we die notie verbinden aan vitaal voedsel kunnen we daar veel mensen mee bereiken. Ook de term opvoeden kwam voorbij. Bij Collegiale Toetsing zou smaak en kwaliteit meer een rol moeten gaan spelen door andere ketenspelers erbij te betrekken. Vitale organisatie De Demeter familie bestaande uit boeren, verwerkers, handelaren, bestuur, commissies en bureau is een behoorlijk vitale organisatie en er werd ervaren dat de beweging de goede kant op gaat. Kernwaarden voor een vitale Demeter-organisatie zijn het zaaien en laten ontkiemen van initiatieven en verbinding vanuit de authenticiteit. Groei is dan een gevolg en zeker geen doel op zich. De focus voor de komende tijd mag liggen op naar buiten treden, op leren en op samenwerken. Werkgroep vitale landbouw
Mutaties in bestuur, commissies en bureau Bij de eindejaarsbijeenkomst van het bestuur was ook Jan Schrijver aanwezig van tuinbouwbedrijf de Lepelaar uit Sint Maarten. Jan gaat de komende bestuursvergaderingen bijwonen om te kijken of hij op termijn Jozien Vos als voorzitter kan opvolgen. Jozien was aanvankelijk interim voorzitter en heeft eerder aangegeven het voorzitterschap voor een beperkte periode te willen vervullen. Jan gaf bij de kennismaking aan Demeter als topkeurmerk te zien en ook alles van zijn bedrijf als Demeter af te kunnen zetten. Jan gaf aan dat het werk qua ontwikkeling nooit af is, hoopvol te zijn over de nieuwe generatie en het sturen vanuit een solide financiële basis prioriteit te verlenen. Jozien Vos gaf aan dat ze een ingewikkelde start heeft meegemaakt op het bureau, blij is dat er inmiddels al enige tijd een solide team staat en dat er nu ook een mooie nieuwe missie geformuleerd is. Zij wil zich meer gaan richten op beroepsontwikkeling. Aangezien Jan nu nog niet formeel aantreedt en ook Jozien nog geen afscheid neemt, komen we hier nog uitgebreid op terug. Wel formeel afscheid werd er genomen van Walter Schneemann. Walter kwam aanvankelijk als organisatieadviseur voor een concrete opdracht binnen en is later als secretaris vanaf 2011 in het bestuur van Demeter gekomen. Jozien dankte Walter hartelijk voor zijn grote inzet en betrokkenheid bij Demeter. Hij was belangrijk bij personele zaken, maar ook door zijn vele bezoeken aan de commissievergaderingen waardoor hij de verbinding tussen bestuur en commissiewerk verzorgde. Walter gaf aan zich een betrokken buitenstaander gevoeld te hebben en is blij en trots dat hij heeft kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van Stichting Demeter en wenste een ieder succes voor de toekomst. Inmiddels heeft zich in de persoon van Daniël Povel, directeur zakelijke markt van de Triodos Bank een mogelijke versterking gemeld. Hij zal zich de eerstvolgende vergadering voorstellen. Ook in de commissies namen twee oudgedienden afscheid. Hans Piet van Sprang ondernemer van de Korenmaat in Zeist, was al vanaf 2007 betrokken bij de Demeter Voorwaarden Commissie. Hans werd ook door Jozien bedankt, met name voor zijn initiatief Samen Sterk om organisaties in de bd meer te laten samenwerken op thema s. Hans vertelde dat de discussie over hoornloos vee voor hem een omslagpunt is geweest en dat hij beseft dat we juist trouw moeten blijven aan onze beginselen. Tot slot nam ook Floris Guépin, lid van de Demeter Licentie Commissie na 5 jaren afscheid. Hij was niet alleen het juridisch geweten van de DLC maar ook bij allerhande vragen vanuit bestuur en bureau. Floris gaf zijn mening altijd in heel heldere bewoordingen en werd hiervoor hartelijk bedankt door Jozien. Ook op kantoor is er vanaf 1 januari sprake van een mutatie. Niet omdat iemand vertrekt, maar wel vanwege een verschuiving in uren. Petra Derkzen gaat op eigen verzoek terug van 32 naar 24 uur per week om ondermeer ruimte te krijgen voor haar eigen activiteiten in de tuinbouw. René Heusschen die al enige tijd een aantal taken op zich had genomen voor certificering van handel en verwerkingsbedrijven neemt haar uren erbij en gaat van 12 naar 20 uur per week en zal zich voor een deel ook met certificering landbouwbedrijven bezig gaan houden. Petra blijft coördinator certificering en eindverantwoordelijk hiervoor. Jan Schrijver van de Lepelaar BD Winterconferentie over levenskrachten De BD-Vereniging organiseert haar jaarlijkse winterconferenties over het thema Levenskrachten. Op 24 februari op Warmonderhof in Dronten en op 10 maart op Widar in Merksplas (België) biedt ze een dag-programma met inhoudelijke bijdragen én de mogelijkheid om je eigen ervaringen in het omgaan met levenskrachten te versterken. Hoe kun je voorwaarden scheppen om levenskrachten te versterken? Hoe doe je dat als boer? Welke rol spelen preparaten daarbij? Benno Otter, tuinder bij het Goetheanum in Dornach zal in Dronten spreken over Levenskrachten en versterking van de individualiteit. Er zijn werkgroepen met o.a. Frans Romeijn, Carmencita de Ruyter, Leen Janmaat en Rik ten Cate. Dirk Govaerts, boer op de sociaal therapeutische leefgemeenschap Widar, zal in Merksplas spreken over de rol van het landschap en de verzorging van de zintuiglijke voedingsstroom. Daar staat het onderzoeken en versterken van de eigen waarnemingen centraal. Programma en aanmelden: bdvereniging.nl/winterconfer entie.
Nieuwe koers SKAL bio controle heeft consequenties voor Demeter Stichting Demeter is onlangs op de hoogte gebracht van de koerswijziging in het beleid van SKAL bio-controle. Vanaf 2018 gaat SKAL alle biologische controles op landbouw bedrijven zelf uitvoeren en ze heeft besloten geen controles van derden meer mee te nemen. Vanaf 2018 is een gecombineerde bio- en Demeter controle dus niet meer mogelijk. In overgangsjaar 2017 worden de meeste Demeter bedrijven uitbesteed aan Control Union, waardoor in het komende jaar in de meeste gevallen een gecombineerde bio- en Demeter controle nog mogelijk is. Stichting Demeter is overvallen door dit nieuwe beleid, dat volgens ons tegen de trend in gaat om juist te streven naar minder aparte controles op bedrijven en minder administratieve druk. De monopolie-positie van SKAL laat licentiehouders geen keuze en doordat de controle met dit beleidsvoornemen voor Demeter niet meer gecombineerd kan worden, brengt dit vanaf 2018 extra kosten met zich mee. Wij trekken samen met Bionext op richting Skal en het ministerie van Economische Zaken om te kijken of dit beleid nog kan worden bijgestuurd en beraden ons op de consequenties voor 2018. Coalitie grondgebonden melkveehouderij Samen met Piet van IJzendoorn van de BD Vereniging is Stichting Demeter aangesloten bij een brede coalitie van maatschappelijke organisaties, grondgebonden melkveehouders en de biologische sector om te komen tot een daadwerkelijk toekomstgericht en duurzaam plan voor de melkveehouderij. Deze lobby heeft er zeker toe bijgedragen dat grondgebonden melkveehouders in de strijd voor behoud van derogatie deels worden ontzien, maar helaas nog niet volledig. Bovendien ontbreekt in het sectorplan van de zuivelorganisaties een visie op de melkveehouderij in Nederland en is het volgens de coalitie ook zeer de vraag of de plannen die nu op tafel liggen voldoende zullen zijn om de gewenste derogatie te behouden. Daarom blijft deze coalitie voorlopig in stand Gerjo Koskamp bij zijn familie kudde Acties tegen patenten en voor zaadvaste rassen Dankzij gericht lobbywerk van tal van maatschappelijke organisaties heeft de Europese Commissie onlangs duidelijk afstand van het beleid van het Europees Octrooibureau en aangegeven een einde te willen maken aan het patenteren van natuurlijke eigenschappen van groenten. In Nederland heeft Bionext gericht actie gevoerd met de campagne De grootste zaadbank van Nederland. Deze acties gaan door totdat de uitspraak van de Europese Commissie in bindend beleid is omgezet. Ook Demeter Internationaal is betrokken bij lobbywerk tegen het verkrijgen van patenten op natuurlijke eigenschappen, maar vooral ook met het werken aan alternatieven. Op 2 december in Amsterdam een workshop over Organic Plant Breeding georganiseerd vanuit het lobbybureau van Demeter in Brussel, waarbij gekeken werd hoe we kunnen werken aan meer zaadvaste rassen. Hiervoor waren er bijdragen van Edwin Nuijten van het Louis Bolk Instituut, Theo Boon van Odin Estafette en Bert van Ruitenbeek vanuit onze organisatie. Conclusie is dat vooral via projecten waarbij consumenten en producenten in bijvoorbeeld coöperatieve modellen en ketens worden gekoppeld gewerkt kan worden aan biologisch en biodynamisch zaadgoed. Bionext gaat ondertussen door met haar lobbywerk en voeren actie onder de titel: Patenten de boom in! Strijd mee tegen patenten op ons voedsel. Op website Bionext is meer informatie te vinden.
De landbouw controle gaat digitaal! Zoals al aangekondigd, zal de controle in 2017 digitaal plaatsvinden en zal de vertrouwde signaleringsrapportage landbouw niet meer op de deurmat vallen. Wij hebben samen met Control Union een digitaal inspectieformulier ontwikkelt in Excel. De inspecteurs selecteren daarin het bedrijf waar zij zijn en kiezen voor uw bedrijf de relevante hoofdstukken om in te vullen. Daarnaast hebben wij voor elk bedrijf een afgeschermde inlog omgeving gemaakt. U ontvangt begin januari uw gebruikersnaam (uw email adres) en een random password. Daarna kunt u de bedrijfsgegevens, het bouwplan en het aantal dieren aanpassen voor het certificeringsjaar 2017 tot 1 mei. Ook als er niets veranderd is, moet u de gegevens bevestigen met definitief opslaan. Nadat u definitief opslaan heeft gedaan, kunnen de gegevens niet meer gewijzigd worden. In mei vindt op basis uw registratie de facturatie plaats. U ontvangt van ons enkele herinneringen tot 1 mei. In de tweede helft van 2017 is het weer mogelijk om gegevens aan te passen. Wanneer u dan iets wijzigt, krijgt Stichting Demeter automatisch een bericht. Excursie Kalfjes bij Koe De tweede excursie Kalfjes bij de Koe is gepland op dinsdagochtend 24 januari, bij Armando Kok. Boerderij Schoonderbeek, Schoonderbekerweg 13, 3794 NA, De Glind Inloop vanaf 9.30 start om 10.00 uur tot uiterlijk 12.30 uur. De eerste excursie bij Durk Oosterhof in Drachten verliep in goede sfeer en was goed bezocht met ruim 20 bezoekers, zowel biodynamische als biologische veehouders. In de stal zagen we de kalveren behendig laveren tussen koeien en boxen en eten in het kalverhok dat daarmee in verbinding staat. De ruim 10 jaar ervaring van Durk kwam goed van pas in beantwoorden van de grote hoeveelheid vragen. Aanmeldingen via info@stichtingdemeter.nl Vanuit de DVC De Demeter pluimveehouders hebben een normvoorstel gedaan voor verbetering van de kwaliteit van de uitloop. De mate van beplanting in een uitloop is cruciaal voor de wijze waarop kippen de gehele uitloop (durven) gebruiken en dus daadwerkelijk buiten komen. Momenteel staat omschreven dat de uitloop passend moet zijn ingericht. Normvoorstel: minimaal 40% van de uitloop moet evenredig verdeeld beplant zijn met permanente beplanting. Ingangsdatum: 1-4-2017 (Bij omschakeling wordt het beplantingsplan berekend op de volgroeide staat van de boomkroon omvang en moet tot volgroeiing via tijdelijke gewassen aan 40% beplanting voldaan worden. Bijvoorbeeld met mais of andere gewassen die minimaal 1 meter hoog worden). De DVC ook stelt 2 normwijzigingen voor op gebied van bemesting in Appendix 4 en 1 verbetering van de huidige omschrijving. U kunt reageren of bezwaar maken tot 13 januari, reacties zullen worden ingebracht in de volgende vergadering. Reacties aan: petra@stichtingdemeter.nl Normwijziging 1: Vereenvoudiging van toegestane pluimvee meststoffen. Ingangsdatum: 1-4-2017 Reden: regelmatig terugkerende vragen en onduidelijkheid hoe de C/N verhouding te bepalen en hoe de verschillen tussen de soorten die in de tabel onderscheiden worden in de praktijk te zien zijn.
Oude norm: Kwaliteit Bron Vorm C/N Demeter Biologisch Gangbaar (gem) Pluimvee Vaste mest met 12,5 1 1 Verboden strooisel Droge mest zonder 8,5 2 2 Verboden strooisel Mestkorrels (zonder 8,5-10 Bestaat niet 3 Verboden strooisel) Mestkorrels (met >10 en < Bestaat niet 2 Verboden beperkt strooisel) 12,5 Mestkorrels (met ruim strooisel) >12,5 Bestaat niet 1 Verboden Nieuwe norm: Bron Vorm C/N (gem) Kwaliteit Demeter Biologisch Gangbaar Pluimvee Vaste mest met strooisel Droge mest zonder strooisel en mestkorrels met en zonder strooisel 12,5 1 2 Verboden 8,5-10 2 2 Verboden Normwijziging 2: Uitfaseren van het gebruik van gangbare vaste mest. Ingangsdatum: 1-1-2018. Reden: De groei van het aantal biologisch en Demeter bedrijven maakt het mogelijk om biologische mest aan te kopen indien er geen eigen veehouderij of niet genoeg bemesting daarvan aanwezig is op een Demeter bedrijf. De biologische en demeter veehouder is verplicht om 100% biologisch te voer te voeren, vrij van GMO s. Door gangbare vaste mest uit te sluiten, wordt tevens uitgesloten dat er GMO s, halm verkortende en andere potentiele residuen binnen het Demeter bedrijf gebracht worden. Oude norm: Bron Vorm C/N (gem) Kwaliteit Demeter Biologisch Gangbaar Varkens Vaste mest 12 1 1 2 Drijfmest 5 2 2 Verboden Gier 1,5 2 2 Verboden Rundvee Vaste mest 13,5 1 1 2 Drijfmest 7,5 2 2 Verboden Gier 1,5 2 2 Verboden Paarden Vaste mest 28 1 1 2
Nieuwe norm, nu inclusief geitenmest: Bron Vorm C/N (gem) Kwaliteit Demeter Biologisch Gangbaar Varkens Vaste mest 12 1 1 Verboden Drijfmest 5 2 2 Verboden Gier 1,5 2 2 Verboden Rundvee Vaste mest 13,5 1 1 Verboden Drijfmest 7,5 2 2 Verboden Gier 1,5 2 2 Verboden Paarden Vaste mest 28 1 1 Verboden Geiten Vaste mest 1 1 Verboden Verbetering: Champost. Momenteel staat Champost benoemd onder plantaardige meststoffen, dit is echter onjuist. Champost zal worden gerubriceerd onder dierlijke mest stoffen met een coëfficiënt van 25%. Het dierlijk element op Demeter bedrijven In het afgelopen jaar heeft de DVC verschillende keren over het uitgangspunt van het dierlijk element op een Demeter bedrijf gediscussieerd. Het kwam steeds naar voren als onderdeel van andere agendapunten. Bijvoorbeeld over of bijen toch iets van een dierlijk element toevoegen op een bedrijf zonder veehouderij. Of in relatie tot de moeite die de pluimveehouders hebben om voldoende voedergewassen van Demeter kwaliteit te laten telen door akkerbouwers. Of in relatie tot de moeite die veehouders hebben om goede afzet en waardering voor Demeter kwaliteit mest te krijgen. Of in relatie tot het ambacht van composteren en waar dit (nog) plaatsvindt. Samenvattend spelen drie elementen een rol: - De kwaliteit van mest (rijping, oorsprong, samenstelling) - Dieren op zichzelf voegen iets toe, verbinding met omgeving - Samenhang en eigenheid in het bedrijfsorganisme De DVC ziet het thema gemengdheid als richtinggevend ontwikkelingsthema voor de komende jaren, omdat het als overkoepelend thema talloze vraagstukken vanuit verschillende productietakken omvat, en een creatieve, innovatieve impuls nodig heeft. De DVC wil de verdieping en discussie via een ontwikkelingsagenda aangaan en stelt daarom haar stip op de horizon; over 15 jaar hebben alle Demeter bedrijven op de een of andere manier een vorm van gemengdheid. Reacties: petra@stichtingdemeter.nl Mutaties Toegekende Licenties - Dijkgatshoeve van de Raphaelstichting met een landbouw licentie - BioWorld BV met een handels licentie - Melkvee bedrijf Keurentjes-Pietersma met een landbouw licentie - Gebroeders Rademaker B.V, met een handels licentie op eigen naam registratie voor het in en verkopen van Demeter-kruiden. Opzeggingen Demeter licenties - Coöperatieve Vereniging Biomeerweerde Ei. Stichting Demeter Diederichslaan 25 d 3971 PA Driebergen T: 0343-522355 F: 0343-516943 E: info@stichtingdemeter.nl W: www.stichtingdemeter.nl IBAN:NL06.TRIO.0212480758 KvK: 30172436