TKI - Topconsortium Kennis en Innovatie EnerGO - Energie in de Gebouwde Omgeving

Vergelijkbare documenten
ideego programma 2015

RVO.NL-regelingen voor zon-pv en zonthermisch:

Het TKI SOLAR ENERGY in het Nederlandse Energie- / Topsectorenbeleid

Innovatietender aardgasloze wijken, woningen, gebouwen

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN)

Actualisering Innovatie-agenda TKI-EnerGO

Actualisering Innovatie-agenda TKI-EnerGO

Subsidies. Energie en Industrie Maurits Clement

1E SCHOOL. duurzaam gerenoveerd

Smart Grids proeftuinen. Innovatieprogramma Intelligente Netten (IPIN)

TKI Urban Energy in 2016

WAAR MOETEN WE VERSNELLEN?

Subsidieregelingen voor energieinnovaties. infra. Nationaal consortium Zon op Infra 14 maart 2019 Bert Janson

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Subsidieregelingen Topsector Energie

Zonder Energieopslag geen Energietransitie. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013

Jaarrapportage TKI- EnerGO 2013

Programma van Eisen Frisse Scholen april 2012

Life Sciences & Health TKI 2015

Energieneutraal via de Passief bouwen route

Kenniscentrum InfoMil Energiebesparing bij een sportclub

Publiek gefinancierd energieonderzoek In opdracht van het ministerie van Economische Zaken

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening

Regelingen voor zon-pv

Kansen voor zonpv: de RVO-regelingen. 22 maart Wido van Heemstra. 23 maart Karin Keijzer

SBIR Verduurzamen voedselproductie

Inhoud. Achtergrond Begrippen en definities Facts and figures. Uitdagingen richting energieneutraal

Subsidieregeling Urban Energy. Voorlichtingsbijeenkomst UE 14 maart 2019 Marco Kolkman

BENG en Bodemenergie Projectervaringen utiliteitbouw. 6 november 2016 Ir. Esther Gerritsen Techniplan Adviseurs

Inside Out. op weg naar energieleverende hoogbouwflats. Rapportage fase 1: proof-of-principle

Bob Meijer Lancering TKI Wind op Zee Tenders januari 2015

Hoe gebruiken we de Maritieme Strategie om maritieme innovatie te stimuleren?

Subsidies Biobased Economy

Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT. RvT maart 2013

+ TITEL PRESENTATIE + WELKOM ROAD TO ALL-ELECTRIC WONEN EN WERKEN

Duurzaam bouwen Wendhorst

WELKOM. Doorpakken met aardgasvrije wijken. Donderdag 6 december, Jaarbeurs Utrecht

Van der Maazen Duurzame Ontwikkeling BV

Duurzaamheid in Boswinkel Oost

Fontys Hogescholen Elise Ritzen Junior projectmanager Marlie Dix Communicatie adviseur

Bodemenergie in Arnhem Stimuleren en regie

De wijk als inspiratiebron voor de lange termijn

Samenvatting. Een Ecovat INFRASTRUKTUUR is een plug and play :

Zonthermie voor zeer energiezuinig bouwen en renoveren (Nul op de meter, energieneutraal, BENG, EPC- <0. Robbert van Diemen Beurs Energie 2015

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014

Innovatie-instrumenten voor bedrijven in Nederland. Naar de top! Ino Ostendorf MT-lid directie Innovatie & Kennis

ECOSYSTEEM TOPSECTOR ENERGIE

Symposium Groene chemie in de delta

We are building World s Largest. Bifacial Solar Noise Barrier

Topsector HTSM. Innovatie Contract LRN Subthema (Aero)space

JIP tender Maurits Clement. 9 april 2019

Gevolgen van BENG-eisen op de gevel en het binnenklimaat 2 november 2016 Esther Gerritsen

Hoorn 80 E+ Waarom BE+?

SUBSIDIE VOOR DEMONSTRATIEPROJECT ENERGIE-INNOVATIE. die innoverende organisaties niet mogen missen.

Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG)

STORAGE & INTEGRATION OF RENEWABLE ENERGY (SIRE)

Welkom. Moderator: Wietse Walinga. Op Locatie: Jeroen Bosch Ziekenhuis s-hertogenbosch

Duurzame warmte en koude. Lex Bosselaar Nationaal Expertisecentrum Warmte IGEV 30 juni 2015, Harderwijk

Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018

InnovatieContract Wind op Zee. Het Contract De Green Deal Tender invulling Matchmaking. Almere, 24 Mei 2012 Ernst van Zuijlen TKI WIND OP ZEE

Welkom aan de Energietafel!

Steek Energie in je huis

HOLLAND HIGH TECH 22 SEPTEMBER 2015 PAUL DE KROM, VOORZITTER RAAD VAN BESTUUR TNO

Mijnwater Heerlen Symposium: Smart Cities op wankele bodem

Innovatiefinanciering in Zeeland

NTA Nieuw tijdperk energieprestatie. Normalisatie: De wereld op één lijn 1

Concepten EPC 0.4. Bouwkundige uitgangspunten

Staal en duurzaamheid

Eindverslag Ontwerp & Vaststelling potentie energiepositief bedrijventerrein

Urban Energy research agenda for TU Delft. Thema 1: Future Proof Buildings and Neighbourhoods. Towards zero energy buildings and beyond

CRYSTAL Arno Peekel 4 april 2018

Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij

Realistisch duurzaam -samen aan de slag-

Energieakkoord Kansen voor Warmtepompsystemen

Subsidies. Energiebesparing Industrie TKI ISPT Maurits Clement

BUIKSLOTERHAM INTEGRATED ENERGY SYSTEM

Hoe verder? (Bas Buchner)

Verduurzaming Rijksvastgoed en Bodemenergie (WKO)

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd

Informatieavond energiebesparing en comfortabel wonen. Opening wethouder Binnendijk

Wat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV

Duurzame architectuur > méér dan alleen fysieke maatregelen

Rijswijk -Informatiecentrum 9 december 2013 bert nagtegaal

Strategie voor energiezuinig wooncomfort

TSE regelingen t.a.v. duurzame mobiliteit Simone te Buck

OBS De Wilgenstam DUURZAAM RENOVEREN MEERVOUDIGE OPBRENGST

MJA Routekaart ICT 2030 en SER Energieakkoord

1 juni 2011 Minisymposium Groen Gas W. Deddens

Monitor. Publiek gefinancierd Energieonderzoek Zicht op bestedingen, thema s en trends

Energietransitie. 13 april 2018

ACTIVE HOUSE ACTIVE HOUSE. In 10 stappen. ir. Anne Struiksma Energie, duurzaamheid, circulariteit Utrecht

HOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE

Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie. Samen naar de top!

TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur

Grote verscheidenheid aan projecten in functie en omvang

Energy Solution Development Case: 7 Square Endeavour

Mkb Innovatiestimulering Topsectoren (TKI mkb-versterking en Mkb innovatiestimulering Topsectoren) - Subsidieregeling sterktes in innovatie

De Kromme Rijnstreek Off Grid in Hoe kan dat eruit zien?

Van: Jolanda Braam Kees de Gooijer Voor: Projectdragers Datum:

echt Nul op de meter HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen

Introductie. Ernst van Tongeren. Directeur Besseling Installatietechniek

Transcriptie:

TKI - Topconsortium Kennis en Innovatie EnerGO - Energie in de Gebouwde Omgeving Gezocht: Multifunctionele energie renovatie Multifunctionele energie renovatie kunnen we samen versnellen Programma TKI EnerGO Investeren met subsidie Uw vragen, project idee of uitnodiging aan partners hier 1

TKI EnerGO werkt namens sector in Topsectoren beleid Topsectoren Beleid van Ministerie EZ => 9 Topsectoren => Topsector Energie => 7 TKI s binnen Topsector Energie => TKI-EnerGO Doel: Versterking economie (incl. export), kennispositie en energiebesparen Innovatiecontract tussen Bedrijfsleven / Kennisinstituten en Overheid TKI EnerGO organiseert investeringen voor de sector Investeringsagenda voor de sector: Signaleren need to have voor bedrijven en aanbod top kennis Programma en regelingen formuleren met overheid Coördinatie en link investeringsbudgetten (NWO, EU, TKI) => Subsidie beschikbaar krijgen Programma en project ontwikkeling, o.a.: Project ideeën (note dop A4) bespreken Consortia vormingconcept indiening Inhoudelijke voortgang Contact met consortia en overheid => Innovatie Netwerk voor sector ( Ecosysteem ) 2

We hebben bestaande bouw naar E=O in 2050 in beeld Multifunctionele Bouwdelen Duurzame Compacte Conversie-technologie Regeling en control Compacte opslag Energieopwekking en opslag op gebiedsniveau Gebiedsniveau is ook nodig voor optimaliseren naar E=O in 2050 Multifunctionele Bouwdelen Duurzame Compacte Conversie-technologie Regeling en control Compacte opslag Energieopwekking en opslag op gebiedsniveau 3

Dat geeft focus op vijf programmalijnen binnen 3 schaalniveaus Multifunctionele Schil Energieopwekking en opslag op gebiedsniveau Duurzame Compacte Conversie-technologie Regeling en control Compacte opslag Multifunctionele Bouwdelen Achtergrond: Focus op bestaande bouw vraagt eenvoudiger renovatie en esthetisch en economisch aantrekkelijk aanbod. Dit kan door a. meer industrieel energieneutraal (ver)bouwen en b. geïntegreerde functies voor duurzame energieopwekking, conversie en afgifte in bouwelementen en c. koppeling van gebruikscomfort met lokale opwekking en afgifte (per ruimte). Thema s: integratie van (bouw)fysische functies (constructief, buitenhouden ongewenst klimaat) met installatie/klimaat functies (verwarmen, koelen, ventileren, licht) en duurzame opwekkingsfuncties (zon PV en zon thermisch en combi PVT); PV(T) met eigenschappen van bouwmaterialen; esthetiek; flexibiliteit in afmeting, vorm en kleur. Integratie lokale ventilatie, WTW en verw. in schil. Regeling straling via schil (adaptief glas en coatings) Verwachtte doorbraken: Gebouwschil die isoleert, opwekt, opslaat, regelt en ventileert TKI-samenwerking: met TKI-Solar 4

Energieopwekking, -distributie en opslag op gebiedsniveau Achtergrond: Aanvullend aan hogere isolatie, opwekking en opslag op gebouw niveau is gebiedsniveau nodig voor efficiënt en voldoende lokaal potentieel. Doorbraken zijn nodig op betere benutting, koppeling en opslag van energie (warmte / koude opslag). Thema s: Benutten lokaal potentieel energiewinning, distributie en opslag, via ondergrond (WKO), oppervlaktewater, riool/ waterzuivering, aquifers en infrastructuur (Infrastructure Integrated PV). Meervoudig ruimtegebruik, ook ondergronds met koppeling van functies. Ook PV in combinatie met glastuinbouw. Gedrag ondergrond bij opslag op hogere temperatuur. Nieuwe optimalisatie van noodzaak en uitvoering lokale energienetwerken (w.o. WKO). Verwachte doorbraken: Nieuwe concepten en exploitatie voor energieconversie, opslag en distributie op gebiedsniveau. Thermisch autarkische gebieden. TKI-samenwerking: met TKI-Solar, TKI Switch2SmartGrids en TKI Water & Energie Van kennis naar business: investering door bedrijven en overheid Kennis instituten als R&D afdeling voor NL bedrijven Fundamentele doorbraken naar E = 0 of E < 0 TKI EnerGO ontsluit en organiseert mede investering door overheden Samenwerking geeft met korting toegang tot die R&D en kennis tot 60 % uit overheid en 40% bedrijfsleven Kosten: Programma TKI EnerGO Netwerk Begeleiding Uitvoering programma en projecten Financiering: Overheidsbijdrage: TKI toeslag + MIT regeling + innovatie budget / tender Deelnemers: eigen investering in eigen projecten deelnemersbijdrage: in 2013 350 deelnemersbijdrage bij innovatie subsidie: naar rato 5

Project beoordeling in de tender 2013 op impact, innovatie, organisatie Voorstel Project Programmaraad TKI- EnerGO Impact op Energie Impact op Economie Innovatie AgentschapNL (namens EZ) Juiste categorie Subsidiabele kosten Staatsteun M&O consortium Subsidie en Eigen investering efficiënt Kom langs voordat u alle formulieren en indieningsvereisten invult Voorinformatie over de regeling op www.tki-energo.nl Kom eerst langs met project idee (note dop A4) Contact zie info@tki-energo.nl of 033 70 09 750 Regeling open 1 juli, finale indiening uiterlijk 19 september Voorbeelden van projecten uit 2012 op de site => Gezocht: multifunctionele energie renovatie! 6

Reacties? Ideeën voor eigen innovaties? 7