Memo Van : Maarten Minkjan, Monique de Jong, Zeno van Raan Aan : Burgemeester en wethouders van de gemeenten Berkelland, Oost Gelre en Winterswijk Datum : 18 april 2017 Onderwerp : Oost-west verbinding A1 (NL) A31 (D) Conclusies strategisch economische studie en vervolgstappen 1. Inleiding Goede bereikbaarheid in oost- west richting is nodig In het coalitieakkoord van de provincie Gelderland is onder bereikbaarheid en vervoer aangegeven dat de maakindustrie in de Achterhoek baat heeft bij goede regionale verbindingen, ook over de grenzen heen. De structuurvisie 2011-2020 geeft aan dat de verbinding tussen de A1 (NL) en A31 (D) een aandachtsgebied is. Meer specifiek wordt in het rapport Achterhoek op weg het doel gesteld dat de regionale bedrijventerreinen binnen 20 minuten bereikbaar moeten zijn vanaf autosnelwegen. Dit geldt voor de bereikbaarheid vanaf zowel de Nederlandse als de Duitse hoofdwegenstructuur. Dit zijn belangrijke criteria voor de bereikbaarheid van het regionale bedrijventerrein Laarberg. Het generen van meer economisch verkeer tussen de regionale industrieterreinen is belangrijk om de dreigende krimp in de regio te bestrijden. Dit is een conclusie die de bestuurders van de gemeenten Lochem, Berkelland, Oost Gelre, Winterswijk, Stadt Vreden (D) met elkaar trokken. Samenwerken is het devies. Bestaande oost-west verbinding onvoldoende in relatie tot (huidig) gebruik Er zijn al langere tijd verkeerskundige en verkeersveiligheidsknelpunten op de meest korte route tussen de A1, het bedrijventerrein Laarberg en/of Duitsland. Dit geldt ook voor de wegen verder Duitsland in. Het gaat hier meer specifiek om de verbinding tussen Borculo en de Duitse grens (Deventer Kunstweg en Vredenseweg). De routes over de Deventer Kunstweg en Vredenseweg kennen: Een hoge (subjectieve) verkeersonveiligheid Structurele overschrijding maximumsnelheid Kapotgereden bermen en bomen Een functie (lokaal) die niet in overeenstemming is met het gebruik (regionaal). Toekomstig gebruik Toekomstig gebruik (2030) wegennet zonder verbeterde oost-west verbinding na realisatie N18: Deventer Kunstweg: + 28 49% Vredenseweg: + 7 33% Op basis van het voorgaande moet worden geconcludeerd dat bij ongewijzigd beleid de verkeersproblematiek toeneemt.
Provinciaal beleid Conform Provinciaal beleid ligt er een robuuste wegenstructuur in de Achterhoek. Ook in oost-west richting. Het betreft hierbij de provinciale wegen N315 en N319. De verbinding met Duitsland is meer noord-zuid gericht via de N18 en de N313. Standpunt provincie De realisatie van de nieuwe de N18 draagt bij aan een betere bereikbaarheid van de regio. Na realisatie van nieuwe N18 biedt het afsluiten van de westelijke ontsluiting van de Laarberg (voor vrachtverkeer) een voldoende oplossing voor de huidige problematiek. Met het hiervoor genoemde standpunt zijn de 3 gemeenten (Berkelland, Oost Gelre en Winterswijk) het niet eens. De genoemde oplossing biedt geen oplossing voor de problematiek. Daarnaast is er juist behoefte aan een goede regionale oost-west verbinding tussen de A1 (Nederland) en de A31 (Duitsland) én een goede ontsluiting van de Laarberg. 2. Strategisch economische studie Er is een strategisch economische studie uitgevoerd naar een verbeterde oost-west verbinding. Dit onderzoek is uitgevoerd door Ecorys/Goudappel Coffeng in opdracht van de gemeenten Berkelland, Oost Gelre en Winterswijk. In eerste instantie is ingezoomd op een verbeterde oost-west verbinding vanaf de A1 (Nederland) richting de Laarberg en Duitse grens. Een verder studie naar het oostelijke (Duitse) traject is een wenselijke vervolgstap. Figuur 1: Te onderzoeken schakels voor optimaliseren oost-west verbinding
3. Resultaten onderzoek Onderstaand zijn kort de resultaten beschreven uit de strategisch economische studie. 3.1. Economische betekenis Een betere oost-west verbinding stimuleert de bereikbaarheid en economie. Dit geldt op dit traject zowel voor goederenvervoer als personenvervoer. Op de beoogde oost-west verbinding is een bovengemiddeld aandeel van transport-intensieve sectoren als industrie, landbouw en vervoer in de Achterhoek aanwezig. Een verbeterde verbinding stimuleert de verdere ontwikkeling van het regionale bedrijventerrein Laarberg De Laarberg wordt het snijpunt van de oost-west verbinding en de opgewaardeerde N18. Hiermee wordt de Laarberg de best bereikbare locatie in de regio. Daarnaast verstrekt een verbeterde verbinding de propositie van de Laarberg. De arbeidsmarkt van de regio Deventer komt nadrukkelijker in de invloedsfeer van de bedrijven op Laarberg te liggen. Er ontstaan meer mogelijkheden om hoogopgeleid personeel aan te trekken. Daarnaast liggen beperkte positieve effecten voor toerisme en recreatie in het verschiet. Globale berekeningen laten zien dat in regio 20 à 25 extra arbeidsplaatsen ontstaan direct door de verbetering van de oost-west verbinding. Deze is daarmee voorwaardenscheppend voor nieuwe bedrijfsvestigingen op De Laarberg en Gaxel (D). 3.2. Verkeerskundige betekenis Een betere oost-west verbinding zorgt er voor dat er een significant kortere reistijd is tussen de A1 en Laarberg en Gaxel (D). Daarnaast zorgt deze weg er voor dat diverse kleinere wegen worden ontlast. Hiermee ontstaat een hoogwaardige nieuwe oost-west verbinding en een robuuster regionaal en provinciaal wegennet. De verbetering op van de verkeersveiligheid is door het robuust vormgeven van deze oost-west verbinding is eveneens significant. Dit komt doordat functie en gebruik van het wegennet beter op elkaar zijn afgestemd. 3.3. Conclusie Samenvattend worden de volgende conclusies getrokken: De maatschappelijke baten zijn duidelijk hoger dan de kosten. Niets doen aan ontsluiting van de Laarberg naar A1 (NL) en A31 (D) is niet verantwoord. Een verbeterde oost-west verbinding biedt een structurele oplossing voor vorm en functie van de Deventer Kunstweg. Dit is noodzakelijk voor de bereikbaarheid. De concurrentiepositie van het regionale bedrijventerrein de Laarberg wordt significant verbeterd. Maatschappelijke baten +31 mln. Kosten: 39,4 mln. Baten: 70 mln Verhouding baten kosten 1,8
Overige aspecten In dit onderzoek is het effect van de realisatie van de oostelijke rondweg N346 om Lochem wel meegenomen (openstelling naar verwachting in 2019). De volgende reeds voorgenomen maatregelen op het traject A1 (NL) A31 (D) zijn niet in de studie meegenomen, maar hebben een versterkende werking op de baten: De renovatie van de L608 tussen de Duitse grens en Vreden in 2016 en 2017; De verbetering van de zuidwestelijke rondweg van Vreden voor 2020; De beoogde verbetering van de B70 tussen Oeding en de A31 op termijn. 4. Vervolgproces Naar aanleiding van de studie worden de volgende vervolgstappen voorgesteld: Er wordt een economische visie opgesteld voor Oost Achterhoek. Hierbij wordt eveneens ingezoomd op de ontsluiting van de regionale bedrijventerreinen. Deze visie moet samen met de voorliggende strategisch economische studie het regionale belang van een verbeterde oost-westverbinding onderbouwen. Stadt Vreden benaderen om een soortgelijk onderzoek aan de Duitse zijde te initiëren De gemeenten Lochem, Stadt Vreden, Stadtlohn en de Kreis Borken het onderzoeksrapport toe te zenden en voorgenomen vervolgstappen te bespreken. 5. Beslispunten Gezien het regionale en bovenlokale belang van het traject wordt aan burgemeesters en wethouders van de gemeenten Berkelland, Winterswijk en Oost Gelre voorgesteld: 1. De rapportage en de daaraan verbonden conclusies te onderschrijven 2. Als 3 gemeenten samen te werken om op regionaal niveau de oost-west verbinding te agenderen 3. De gemeente Berkelland te ondersteunen/adviseren bij eventuele maatregelen op korte termijn om de verkeersveiligheid te verbeteren.
Bijlage Visiekaart Achterhoek Speerpunten voor het regionale ruimtelijke beleid Achterhoek 2011-2020 5