Voorlopig programma Conferentie Kwaliteit van examinering. De keuzes maakt u zelf!

Voorlopig programma Conferentie Kwaliteit van examinering. De keuzes maakt u zelf! 09.20 09.55 uur Ontvangst met koffie/thee 10.00 11.00 uur Opening met plenaire sprekers. Ed van den Berg (NOVA College) en Kasper Weekenborg (Kwaliteitsnetwerk MBO): Mbo in beweging: van een nieuw speelveld naar beter spel 11.00 12.30 uur Eerste ronde workshops 12.30 13.30 uur Lunch in de binnentuin. 13.30 14.30 uur Vervolg programma met plenaire spreker: Mathieu Weggeman, organisatiekundige 14.30 16.00 uur Tweede ronde workshops Vanaf 16.00 uur Netwerkborrel Plenaire bijdrage in de ochtend: Mbo in beweging: van een nieuw speelveld naar beter spel. Met elkaar werken we stap voor stap aan een verdere verbetering van de kwaliteit van het mbo. Een onberispelijke examinering hoort daar bij. Met de gezamenlijke examenagenda, maar vooral met alle acties binnen de instellingen, is hier hard aan gewerkt. Op deze conferentie gaan we met elkaar in gesprek over onze kwaliteitsslag tot nu toe. We starten met een terugblik. Waar komen we vandaan, waar staan we nu en wat komt er op ons af? Vanuit deze perspectieven kijken we naar de veranderende wereld om ons heen en de ontwikkelingen in het mbo. Nieuwe kaders bieden ons een nieuw speelveld. Een speelveld dat meer mogelijkheden en ruimte biedt mee te bewegen met de wereld om ons heen. Dat roept echter ook vragen op. Hoe benutten we onze ruimte? Hoe blijven de opleidingen bij de tijd? Wat betekent meer ruimte en flexibiliteit voor onderwijsteams en de instelling als geheel? Kunnen we vanuit kwaliteitssystemen ook tot een kwaliteitscultuur komen? Hoe doen we dat? Op welke wijze kunnen we leren van elkaar? Wat helpt ons om tot topprestaties te komen op het nieuwe speelveld? Deze vraag staat centraal. De praktijk staat centraal, beschouwingen kunnen helpen om ontwikkelingen juist te plaatsen. Hoe pakt de zoektocht uit binnen een instelling en in de klas? Vanuit beleid, vanuit de praktijk en met de drive vanuit het Kwaliteitsnetwerk mbo nemen Ed van den Berg (bestuurder Nova College en bestuurder Kwaliteitsnetwerk) en Kasper Weekenborg (Kwaliteitsnetwerk mbo, ROC van Amsterdam en voorheen OCW) ons mee in de ontwikkelingen en praktijkervaringen. Plenaire bijdrage in de middag: nadere informatie volgt. Gastspreker: Prof. Dr.ir. Mathieu Weggeman Overzicht van interactieve workshops U kunt zich inschrijven voor twee workshops. Let op: workshop 12 en 13 vertonen inhoudelijke overlap. U kunt slechts één van deze workshops volgen! Bij te weinig aanmeldingen voor een workshop behouden wij het recht voor om de indeling aan te passen. Waar mogelijk zorgen we in overleg voor een vervangende workshop. Aanbod aan workshops conferentie Servicepunt examinering 31-03-2017 Kwaliteit van examinering. De keuzes maakt u zelf! Workshop 1a alleen ochtend Titel: Inrichting van een nieuwe examenstructuur: het oplossen van dilemma s Thema: Examencommissies nieuwe stijl Uitvoerenden: Myranda van der Leeden en Tonnie Nijsse, Hoornbeeck College

Bij het herinrichten van de organisatiestructuur voor examencommissies doen zich allerlei vragen voor. Hoe ga ik om met de nieuwe aanscherping van de wetgeving? Wat moet er daardoor veranderen in de organisatie? Hoe lossen we een aantal praktische dilemma s op die ons helpen om de kwaliteit op orde te houden? Het Hoornbeeck College heeft de afgelopen maanden gewerkt aan een aanpassing van de structuur van de organisatie en laat zien welke keuzes er al zijn gemaakt en hoe ze daar een vervolg aan willen geven. Hoe kijkt u aan tegen die veranderingen? Waar maakt u andere keuzes en op basis waarvan zou u die verantwoorden? Workshop 1b alleen middag Titel: Kwaliteitstool: Sturingsgereedschap van de examencommissie Thema: Kwaliteitsborging Uitvoerenden: Wiebe Zijlstra, ROC Ter AA ROC Ter AA is een relatief klein ROC met één MBO examencommissie die het karakter heeft van een examenraad en examencommissie ineen. Om de examenprocessen te kunnen monitoren en met name het proces van de professionalisering van betrokkenen examinering te volgen, is een tool ontwikkeld. Deze beheerstool heeft de vorm van een dashboard waar deze examencommissie op dit moment de professionalisering van een belangrijke groep betrokkenen in de examinering kan volgen: de assessoren. Het dashboard geeft de examencommissie op elk moment de actuele informatie over de inzet van alle assessoren, zodat de examencommissie actief de inzet en de kwaliteit van de assessoren kan monitoren. Een van de achterliggende doelen is bijvoorbeeld om tot een grotere mate van afnameplanning te kunnen komen dan nu. We gaan graag met u in gesprek over de wijze waarop uw examencommissie instrumenten inzet om de kwaliteit van examinering te monitoren. Workshop 2 ochtend en middag Titel: Onze examencommissies anders ingericht Thema: Examencommissies nieuwe stijl Uitvoerenden: Fred van Rheenen en Leon van de Kuyp, ROC van Amsterdam/Flevoland ROC van Amsterdam en ROC van Flevoland hebben in 2012 de examenorganisatie eenduidig ingericht. Aan die inrichting liggen een aantal duidelijke keuzes ten grondslag: dicht bij het team, een sleutelpositie voor de teammanager. Audits lieten in de afgelopen jaren echter zien dat de toezichthoudende rol van de examencommissies onvoldoende uit de verf komt. Dit leidde tot een nieuwe herinrichting op basis van de bevindingen en rekening houdend met de nieuwe wetgeving. De nieuwe examencommissies komen op grotere afstand van de teams, de manager is verdwenen en nieuwe leden van de examencommissie zijn geworven, geschoold en gecertificeerd. Graag nemen wij jullie mee in de overwegingen en keuzes die de afgelopen jaren zijn gemaakt en bespreken wij met jullie de uitkomsten van de evaluatie van februari 2017 en mogelijke dilemma s die de evaluatie oplevert. Workshop 3 ochtend en middag Titel: Implementeren aanscherping eisen examencommissies: modellen onder de loep Thema: Examencommissie nieuwe stijl Uitvoerenden: José Dams, Cinop m.m.v. leden Netwerk Examinering: ROC van Amsterdam, M.J. Groeneveld, J. Oost, S. Bergen), Nova College (N. Rijns), Landstede MBO (R. Geertsma), ROC Leeuwenborg (F. Ruyten) en MBO Utrecht (H. van Luijk) In een carrouselvorm gaat u met beleidsmedewerkers van diverse mbo-scholen (Nova College, Landstede MBO, MBO Utrecht, ROC Leeuwenborgh, ROC van Amsterdam: mbo college Noord en mbo college Flevoland) in gesprek over de door hen gerealiseerde examenorganisatiestructuur en invulling van de examencommissie binnen hun onderwijsinstelling. De beleidsmedewerkers vertellen over de beslissingen die zijn genomen, de beleidskeuzes die zijn gemaakt en vanuit welke besturingsfilosofie de aanpassingen in de examenorganisatiestructuur zijn uitgevoerd. Is de aanleiding voor de aanpassing enkel de gewijzigde wet of beoogt de school hiermee gelijk een bredere kwaliteitsverbetering te realiseren. Aan het eind van de workshop onderwerpt u deze modellen aan een spervuur van vragen. U gaat naar huis met een helder beeld over welke beleidskeuzes en beslissingen als basis hebben gelegen bij de gekozen structuren en wat relevante overwegingen kunnen zijn die u binnen uw eigen schoolorganisatie kunt inzetten.

Workshop 4 ochtend en middag Titel: Klaar voor de nieuwe spel -regels? Doe mee! Thema: Examencommissie nieuwe stijl Uitvoerenden: Inge Lauret en Jacob Stuurwold, ROC Midden-Nederland ExTra, Examenorganisatie in Transitie, is het project dat de implementatie van de nieuwe examenorganisatie begeleidt. De taken van de examencommissie zijn gescheiden van die van het management en managers zitten niet langer in de examencommissie. Doel van dit project zijn onder meer kwaliteitsverbetering van het toezicht door de examencommissies en professionalisering van de leden van de examencommissies. Hoe nemen we alle betrokkenen in dit proces mee? ROC-MN doet dit met een verplichte training voor nieuwe examencommissieleden en bijeenkomsten voor overige examenfunctionarissen. Na een korte toelichting op de wijze waarop ROC-MN voorsorteert op de nieuwe wet, gaan we spelenderwijs aan de slag om feeling te krijgen met de verschuiving van taken en rollen in de examenorganisatie nieuwe stijl. Daarna leggen we u als examencommissielid nieuwe stijl een praktijkcasus voor in de examencommissievergadering. Workshop 5a alleen ochtend Titel: Centrale examinering mbo: wat kunnen examencommissies verwachten van het CvTE? Thema: Generieke examens Uitvoerenden: Jan Paul de Vries, Herman Meijsen (CvTE) en Rianne Reichardt (Steunpunt Taal en rekenen mbo). Bij Centrale examinering stelt het CvTE de examens vast en stelt de examens ter beschikking aan de instellingen. Het CvTE bepaalt welke regels gelden bij de afname en is verantwoordelijk voor de digitale afname met Facet en de cesuurbepaling en aanlevering van resultaten. Toch heeft op essentiële punten de examencommissie een belangrijke rol. Hoe verhouden die rollen zich tot elkaar? En wat als er bij het CvTE iets misgaat? Waarop kan je als instelling dan nog rekenen? In deze workshop wil het CvTE samen met Steunpunt in gesprek gaan met de instellingen rondom bovenstaande vragen. Daarbij kijken we ook naar wat examencommissies nodig hebben en praten over de verwachtingen van de (examencommissies van de) instellingen. We gaan ook in op de vraag of een dergelijke gesprek vaker en structureler gevoerd zou moeten worden tussen het CvTE en instellingen en tussen instellingen onderling om met en van elkaar te leren. Workshop 5b alleen middag Titel: Professionalisering in eigen hand Thema: Instellingsexamens Nederlands, professionalisering Uitvoerenden: Willy Korteweg en Caroline van Eijk Albeda College, Kenniscentrum taal en rekenen Sinds 2010 kent het Albeda College een Kenniscentrum Taal en Rekenen. Naast het uitleggen van het referentiekader en de exameneisen is het Kenniscentrum ook aanbieder van een gevarieerd aanbod voor professionalisering zoals trainingen voor startende docenten Nederlands en assessorentrainingen op maat. Het Kenniscentrum werkt hierbij ook samen met het hbo en organiseerde o.a. een taal-en rekenconferentie. We vertellen u graag over de visie van het Kenniscentrum Taal en Rekenen. We geven inzicht in de opbouw van het centrum, laten u zien wat we tot nu toe hebben bereikt, wat het effect is op de organisatie en hoe 'de eigen kwaliteit' uitgangspunt is. U gaat ook zelf aan de slag. Aan de hand van opnames van instellingsexamens ervaart u op welke wijze we de kwaliteit van het beoordelen versterken. Workshop 6 ochtend en middag Titel: Onderwijs, bpv en examinering goed geborgd. Lukt dat ook in het buitenland? Thema: Onderwijs, bpv en examinering in het buitenland Uitvoerenden: Danielle van de Burgt en Koos van Houten, ROC Nijmegen

Onder voorwaarden kun je als school afwijken van de regel dat onderwijs, bpv en examinering in het buitenland wettelijk niet geregeld is. Om die reden moet je je als school heel erg bewust zijn van het feit dat dit leidt tot een aantal consequenties, waar tot voor kort velen zich niet van bewust waren. In juli 2016 bracht het Servicepunt examinering samen met het Ministerie van OCW een publicatie uit waarin dit wordt uitgelegd. Onderwijs, bpv en examens - afgelegd in het buitenland kunnen pas status krijgen als de (examencommissie van de) Nederlandse instelling daarin aanleiding ziet voor het geven van een vrijstelling. Om die reden heeft ROC Nijmegen een vrijstellingenroute ingericht. Hoe? Dat leggen we u graag uit aan de hand van een voorbeeld: de opleiding Verpleegkunde in Duitsland. We dagen u uit om met ons mee te kijken naar de borging. Is die in uw ogen voldoende? Welke keuzes zou u zelf voorstaan? Vindt u dat onze oplossing zorgt voor voldoende borging? We gaan er graag over met u in gesprek. Workshop 7 ochtend en middag Titel: Onderwijsteam en examencommissies; samen verantwoordelijk Thema: Verbinding tussen onderwijsteams en examenafname Uitvoerenden: Jesse Artz en Robin Dekkers, ROC de Leijgraaf Opleidingsteams zijn al jaren bezig met het afnemen van examens in de praktijk en op school. De manier van werken is ingesleten, maar voldoet helaas niet altijd meer aan de exameneisen. Daarnaast leidt de herziene kwalificatiestructuur veelal tot nieuwe exameninstrumenten. Het perfecte moment voor teams om de werkwijze voor examenafname onder de loep te nemen, gewild of ongewild. ROC de Leijgraaf heeft gekozen voor een concrete en teamgerichte aanpak. Waarbij examinering een gezamenlijke verantwoordelijkheid wordt van het team én de examencommissie. De Leijgraaf heeft handzame instrumenten ontwikkeld die teams ondersteunen en de kwaliteit van het afnameproces beter borgen. Nieuwsgierig? Op zoek naar concrete handvatten? Dan is deze workshop een goede keuze! Workshop 8 ochtend en middag Titel: Kwaliteit van examinering borgen: de ontwikkeling van een tool Thema: Kwaliteitsborging examencommissies Uitvoerenden: Paula Willemse en Rob Vink, IVA Onderwijs Op een informerende wijze wordt u meegenomen in de ontwikkeling die leidde tot een toolkit voor betrokkenen bij het examenproces. Drie modules worden ontwikkeld die u vertellen met welke zaken u rekening moet houden, hoe u daar vervolgens vorm en inhoud aan kunt geven en wat u met de opbrengsten kunt doen. Graag denken we met u na op welke wijze er ondersteuning kan plaatsvinden om deze toolkit te maken tot een product dat u als school succesvol kunt inzetten om de kwaliteitscyclus rondom examinering te voltooien Workshop 9 ochtend en middag Titel: Beoordelen van examenafname: hoe bewust en bekwaam ben je? Thema: Examenafname en verantwoording Uitvoerenden: Ria de Ridder, Consortium voor beroepsonderwijs Op welke manier kun je compact en compleet onderbouwen dat een afgenomen examen door examinatoren ook op goede gronden is beoordeeld. Goed rapporteren is van het grootste belang voor een transparante beoordeling van examens. Verantwoorden van de beoordeling valt of staat bij een adequate onderbouwing. Aan de hand van een ontwikkeld beoordelingsformulier bepaalt u samen of een gegeven onderbouwing voldoende is. Hoe zou u het zelf aanpakken en wat betekent dat voor het formulier dat u zelf gebruikt? Workshop 10a alleen ochtend Titel: Diplomawaarde als stip op de einder voor leerbedrijven Thema: Examinering in de beroepspraktijk Uitvoerenden: Frans de Loor en Karin Hendrikx, Nova College De leerbedrijven binnen Zorg en Welzijn vinden dat een groot deel van de examens in de beroepspraktijk moet worden afgenomen. Het Nova College vindt dat ook. Een steekproef wees uit dat een deel van het

werkveld onbewust onbekwaam is. Ook de afnamecondities waren niet altijd op orde. Werk aan de winkel dus. Nadat de leerbedrijven beseften dat zij medeverantwoordelijk zijn voor het afnemen en beoordelen van de examens, ging de knop om. Ook bij de onderwijsteams en de examencommissie besefte men steeds meer dat de diplomawaarde centraal moet staan. Deze workshop laat zien hoe het creëren van een gemeenschappelijk kwaliteitsbesef op basis van een gedeelde visie op korte termijn kan leiden tot een sterk verbeterde borging van de afname condities. We delen een aantal instrumenten en onze bpv-informatiegids, die start bij het succesvolle einde van de opleiding: het behalen van het diploma. Workshop 10b middag Titel: Een valide exameninstrument inkopen; welke keuzes maak ik? Thema: Valideren Uitvoerenden: Yvonne Ris, ROC van Amsterdam en ROC van Flevoland en Yvonne Steenbruggen, Examenservice MEI Iedere school zal zich moeten buigen over het valideringsproces binnen route 1. Hoe maakt u keuzes en wat betekent dat voor de samenwerking met de examenleverancier? We leggen u een vraagstuk voor waarmee veel scholen binnen de MEI (en daarbuiten) worstelen: het valideren/vaststellen van ingekochte examenproducten. Er volgt een toelichting op het proces van construeren, screenen en valideren door onderwijs en bedrijfsleven bij Examenservice MEI en een schets van de keuze die het ROC van Amsterdam/Flevoland heeft gemaakt voor de eigen rol binnen dit proces. ROCvAF pakt dat nu anders aan dan voorheen. Hoe? De keuze is gemaakt om zich te richten op de processen van Examenservice MEI als leverancier en te zoeken naar intensieve samenwerking. Daarin doet zich ook het dilemma voor van het ROC: hoe richt je nu als school het valideringsproces in voor examenopdrachten die zijn omschreven in het gevalideerde kaderexamen? We wisselen onze ervaringen graag uit en zijn benieuwd naar de keuzes die u zou maken of heeft gemaakt. Workshop 11a alleen ochtend Titel: Kwaliteitsborging bij het Vitalis College Thema: Kwaliteitsborging Uitvoerenden: Judith Leemker, Bureau ICE en Annette Overbeeke Vitalis College Het cluster Gezondheid van het Vitalis College is afhankelijk van de examinering in de praktijk. Aan de hand van een praktijkcasus van kwaliteitsborging bij het Vitalis College ziet u hoe het Cluster Gezondheid de kwaliteit van examinering bewaakt en met de verbeterpunten aan de slag gaat. U krijgt te zien hoe zowel het team als het beroepenveld betrokken wordt bij de keuzes die worden gemaakt. Workshop 11b alleen middag Titel: Wat kan ik doen als ik niet kan (wil) inkopen? Thema: Route 2 of 3? Zelf ontwikkelen van examens Uitvoerenden: Judith Leemker, Bureau ICE en Inge van Baalen en Vincent Houbaer, Aventus In deze workshop staat de praktijkcasus van een middenkaderopleiding Bouw centraal. We kijken op welke manier de opleiding Middenkaderfunctionaris Bouw van Aventus aan de slag is gegaan, toen duidelijk was dat zij geen examens konden inkopen. We bekijken alle opties; van zelfconstructie onder begeleiding naar mogelijk een landelijk examen. Een docent, teamleider en examenconstructeur lichten hun keuzes en dilemma s toe. Let op: workshop 12 en 13 vertonen inhoudelijke overlap. U kunt slechts één van deze workshops volgen! Workshop 12 ochtend en middag Titel: Examineren van keuzedelen: waar let ik op en welke keuzes maak ik? Thema: Keuzedelen Uitvoerenden: Gabry Karsdorp, Servicepunt IHKS Er bestaat niet één recept voor het examineren van keuzedelen. Over smaak valt immers niet te twisten! Wel zijn er vaste ingrediënten en kan je er als opleiding een eigen twist aangeven. In de workshop gaan we aan de slag om te kijken welke keuzes je moet maken om er een beproefd

recept van te maken. Ingrediënten als exameninstrumenten, proces en uitvoerbaarheid zullen in ieder geval niet ontbreken. Workshop 13 ochtend en middag Titel: Ontwikkelen van examens voor keuzedelen: aan de slag met de handreikingen Thema: Keuzedelen Uitvoerenden: Jessica Spithoven, Cinop De examinering van keuzedelen stelt scholen voor nieuwe vraagstukken en uitdagingen. In het kader van de Examenagenda mbo heeft CINOP - in opdracht van de MBO Raad en in samenwerking met mboscholen - handreikingen ontwikkeld waarmee scholen ondersteund worden om examens voor keuzedelen te maken. In vogelvlucht laten we de deelnemers kennismaken met deze handreikingen en doorlopen we een stappenplan om een passende examenvorm te kiezen. Hands on aan de slag: hoe kom je van keuzedeel tot examen? Vragen over het programma? Neem contact op met het servicepunt examinering mbo via examineringmbo@mbodiensten.nl.