Nr. 2 2013-2014 Wijziging titulatuur Agenda 24-05 Gastcollege Max Hübner (PGGM) 24-05 Training Rapporteren deel 3 19-06 Start toetsperiode 14-07 Vakantie 04-09 Start nieuw studiejaar Van de redactie Hierbij de tweede nieuwsbrief van de master Legal Management. Het eerste blok van de opleiding ligt inmiddels achter ons. In deze nieuwsbrief vind je de resultaten van de digitale blokevaluaties van dit blok. In de tweede onderwijsperiode komen de onderdelen Juridische kwaliteitszorg en compliance en Strategie en innovatie aan bod. Studie- en beroepsvaardigheden, waar de trainingen Rapporteren deel van uitmaken, wordt eveneens voor de zomer afgerond. De bijeenkomsten die in blok 1 plaatsvonden van dit onderdeel zijn overigens wel al meegenomen in de digitale evaluatie van blok 1 zodat er een goed beeld kan worden gevormd van al het onderwijs dat in blok 1 is verzorgd. Verder vind je in deze nieuwsbrief een terugblik op de zaterdagen, praktische informatie over o.a. de DLWO pagina en congressen en symposia. Nieuw ten opzichte van de vorige nieuwsbrief is dat er ook (inhoudelijke) bijdragen zijn ingediend. De redactie bedankt hiervoor uitdrukkelijk Annelous Milius en Bernadette van Leeuwen. Tot slot zal er een nieuwe student starten met de opleiding per september 2014: Nicole van Excel. Zij stelt zich in deze nieuwsbrief voor. Veel leesplezier! Heb je zelf ook nieuws voor de volgende nieuwsbrief? Mail dit naar s.wermer@hva.nl. De titulatuur in het hoger beroepsonderwijs is lang onderwerp van discussie geweest. Er werd verschil gemaakt tussen bacheloren mastertitels in het hbo en het wo en dit leidde vooral tot onbegrip in het buitenland. Op 24 februari 2014 heeft het CvB besloten dat de HvA voor haar opleidingen de titels hanteert die gebaseerd is op de Referentielijst Internationale Herkenbaarheid titulatuur Hoger Beroepsonderwijs. De HvA sluit daarmee aan op het streven naar nationale en internationale herkenbaarheid van de door de HvA afgegeven titels. Als gevolg van dit besluit is de titulatuur voor de master Legal Management gewijzigd van MLM naar Master of Laws (LLM). Deze titel sluit aan bij de mastertitel voor afgestudeerden die een masteropleiding Rechtsgeleerdheid hebben afgerond en wordt internationaal erkend voor juridische professionals met een mastergraad. Alle huidige en nieuwe studenten van de master Legal Management zullen dus, na afronding, de titel Master of Laws ontvangen. Digitale evaluatie blok 1 De resultaten van de eerste blokevaluatie zijn bekend. Over de gehele linie is het onderwijs positief beoordeeld. De totaaloordelen voor de onderdelen Management van juridische dienstverlening en Onderzoeksvaardigheden zijn respectievelijk een 7,6 en een 8,0 (cijfer 1-10). Uitschieters in positieve zin hebben betrekking op de aansluiting van de toetsing bij het onderwijs (4,0 en 4,3), de praktijkgerichtheid (4,0 voor beide onderdelen) en de omschreven leerdoelen (4,0 voor beide onderdelen) (cijfer 1-5). Wat betreft de studielast werd Onderzoeksvaardigheden als relatief zwaar ervaren en de voorgeschreven literatuur voor het onderdeel Management van juridische dienstverlening waren de studenten verdeeld. Het onderdeel Studieen beroepsvaardigheden wordt met een rapportcijfer van 7,5 (cijfer 1-10) eveneens goed beoordeeld, waarbinnen met name de studiehandleiding met een score van een 4,0 (cijfer 1-5) het goed doet. De onderwijslocaties zijn met een 3,8 1
(Urbanzaal) en een 3,2 (Kohnstammhuis) beoordeeld. In de bijlage bij deze nieuwsbrief tref je alle resultaten van de evaluatie aan. De docenten zijn ook geëvalueerd en hebben deze resultaten ontvangen. Alle resultaten worden besproken met de individuele docenten en meegenomen in de aankomende vergaderingen van de Examencommissie en de Opleidingscommissie. Hierna worden eventuele verbetermaatregelen opgesteld. Terugblik Rapporteren deel 1 en 2 Van: Annelous Milius Een schrijvende professional is expert op een bepaald gebied, maar zijn product is doorgaans een tekst, bijvoorbeeld een brief met een juridisch advies, een motivatie van een beslissing, of een uitleg van een procedure. Die tekst moet hout snijden bij de klant, maar schrijven heeft de schrijvende professional nooit gestudeerd. Gelukkig weten de meeste schrijvende professionals wat de eisen zijn aan een klantgerichte tekst: het moet helder zijn waar die over gaat, die moet alleen relevante informatie bevatten en ook nog lekker leesbaar zijn. Maar hoe komt het dat het de schrijvende professional niet altijd lukt om die perfecte tekst op te stellen? Over die vraag hebben we ons gebogen tijdens de eerste twee masterbijeenkomsten Rapporteren. En we hebben het over oplossingen gehad, waaruit hier een greep. Breng onderscheid aan tussen de wereld van je onderzoek en de wereld van de tekst: de lezer gelooft wel dat jij veel over het onderwerp weet en dat je gedegen onderzoek hebt gedaan, daarvoor heeft hij jou immers benaderd. Je hóeft dus niet (over)compleet te zijn. Een andere oplossing is om het schrijfproces efficiënter aan te pakken. Hoe dan ook moet je pas beginnen met schrijven als je weet wat de boodschap is, want op basis daarvan beslis je welke argumenten bijvoorbeeld nodig zijn om jouw lezer van die boodschap te overtuigen. Ik vond het twee vruchtbare bijeenkomsten waarin goede voornemens zijn geformuleerd; aanstaande zaterdag horen we van elkaar wat er van die goede voornemens is terecht gekomen. Ik heb er zin in! Terugblik gastlezingen Op 15 maart gaf Bert Niemeijer en op 12 april gaven Gijs Poorter en Jelle Landman een gastlezing aan de studenten. Bert is werkzaam als coördinator Strategie bij de Directie Strategie van het ministerie van Veiligheid en Justitie en als bijzonder hoogleraar empirische rechtssociologie bij de juridische faculteit van de Vrije Universiteit. Tijdens zijn lezing besprak hij de resultaten van een onderzoek wat hij voor het ministerie mede uitvoerde naar de aard en omvang van juridische problemen van burgers. Er zijn verschillende manieren om juridische problemen op te lossen. Deze zijn globaal onder te verdelen in gerechtelijke en buitengerechtelijke procedures. Uit het onderzoek blijkt onder andere dat burgers die hun problemen op een buitengerechtelijk manier trachten op te lossen vaker tot een oplossing komen dan burgers die naar de rechter stappen. Verder blijkt dat mensen met een lagere opleiding en lager inkomen vaker juridische bijstand vragen, maar minder vaak tot overeenstemming komen. Gijs en Jelle werken beiden bij DigiTrage. DigiTrage is een online arbitrageloket gericht op behandelen van betalingsgeschillen tussen ondernemers en consumenten en tussen ondernemers onderling. Door volledig online te procederen worden de kosten gedrukt en wordt veel tijd bespaard. In hun presentatie gingen Gijs en Jelle nader in op deze voordelen aan de hand van verricht onderzoek en werd de werkwijze en het systeem nader toegelicht. De presentatie van Bert Niemeijer is als bijlage bij deze nieuwsbrief gevoegd. De presentatie van Gijs Poorter en Jelle Landman is te vinden via deze link. Certificaatuitreiking Twee aanschuif/contractstudenten zijn geslaagd voor het onderdeel Management van juridische dienstverlening. Gerard Maas en Floor Suurenbroek hebben dit onderdeel met goed gevolg afgelegd. Reden voor Hanneke Wegman om de certificaten uit te reiken. Van harte 2
gefeliciteerd! Zowel Floor als Gerard zien we terug bij de onderdelen Strategie en innovatie (Floor) en Juridische kwaliteitszorg en compliance (Gerard). Nieuws over DLWO Index De DLWO Index is uitgebreid met een link naar de HvA-Bibliotheek. Van daaruit kun je zoeken in databanken en tijdschriften. Ook een suggestie voor een interessante link in de index van de master? Stuur een mail naar s.wermer@hva.nl Congressen en symposia Nr. 1 2013-2014 Op 17 en 18 juni 2014 vindt het VNG Jaarcongres in de Drechtsteden plaats. Het thema is de uitvoeringskracht van gemeenten. Jarenlang was er een politieke fixatie op bestuurskracht. Nu steeds meer taken op het gemeentelijke bordje - in autonomie of in medebewind - komen, verschuift de aandacht terecht naar uitvoeringskracht. Gemeenten moeten anders werken, zich anders organiseren. Zij worden geconfronteerd met verwachtingen en opdrachten van de rijksoverheid en verwachtingen, wensen en eisen van de eigen inwoners. Bestuurders en ambtenaren zullen anders gaan denken en handelen. Er ontstaan nieuwe vormen van inwonerconsultatie en burgerparticipatie. Nieuwe uitvoerings- en samenwerkingsvormen worden ontwikkeld. Met het VNG Jaarcongres 2014 biedt de VNG haar leden inspiratie en concrete handvatten. Het congres is alleen toegankelijk voor VNG leden, waarbij alle Nederlandse gemeenten zijn aangesloten. Zie voor meer informatie: http://www.vngjaarcongres.nl. Lessen uit de NZA Klokkenluidersaffaire Van: Bernadette van Leeuwen Introductie De feiten zijn na te lezen op de website van het NRC. Kortweg: een van de medewerkers functioneerde niet goed meer. Als beleidsmedewerker die serieus onderzoek deed paste hij niet meer in het profiel dat de NZA wenste: scorende medewerkers die targets halen. Zijn meerderen en de HR afdelingen probeerden een dossier tegen hem op te bouwen, met onder andere onheuse beoordelingen, niet-reageren op emails en andere manieren van tegenwerking tot gevolg. Helaas herkenbaar blijkt uit de reacties op de krantenberichten. Personeelsbeleid Er speelt hier een HR probleem. Werknemers die naar het oordeel van hun leidinggevenden niet goed functioneren mag men stimuleren weg te gaan. Maar wat niet mag is intimidatie, negeren, overladen met werk en valse beoordelingen opstellen. Personeelsbeleid moet integer blijven en dat was men niet. Ongevoelig voor signalen van de werkvloer En waar het ook is mis gegaan: doordat de leidinggevenden van de NZA de medewerker reeds hadden opgegeven, luisterde men ook niet meer naar zijn klachten over misstanden bij de NZA. De medewerker werd niet weggepest omdat hij lastig werd bij het aan de orde stellen van misstanden. Dat is bij de meeste klokkenluiders wel het geval. Maar men maakte de fout om in het geheel niet meer te luisteren naar wat hij te zeggen had. Curatief en proactief De juridische afdeling heeft zo te zien niet direct iets te maken gehad met wat in die trajecten fout is gegaan. Maar nu de bal is gaan rollen moet de juridische afdeling alles op alles zetten om de juridische risico s te beheersen en de schade voor de NZA te beperken. Dat is haar curatieve taak. Maar de afdeling kan, wil de organisatie ook leren van wat fout is gegaan, ook nog verder gaan. Dat zijn haar proactieve taken, waarbij de jurist voortrekker, regisseur of toezichthouder kan zijn. Omgaan met gegevens De juridische afdeling kan het informatiemanagement gaan onderzoeken: hoe gaan de verschillende afdelingen om met hun documenten (bewaartermijn, classificatie van mate van vertrouwelijkheid, rondpompen van informatie). 3
Beoordelingsbeleid De afdeling kan ook het beoordelingsbeleid gaan helpen verbeteren; kennelijk wisten de managers niet hoe om te gaan met medewerkers waar de organisatie al dan niet terecht geen toekomst meer voor zag; hetgeen veel onnodig leed oplevert en duur is in termen van ontslagvergoedingen. Opvangen van signalen; de-escaleren De juridische afdeling kan samen met de geëigende afdelingen - onderstaande instrumenten (laten) inzetten, om signalen op te vangen en om te zorgen dat zaken niet uit de hand lopen en juridische problemen worden: - Een systeem van vertrouwenspersonen, met wie een potentiële klokkenluider overlegt over de door de werknemer zelf te nemen stappen - Het periodiek houden van een onderzoek naar de cultuur in de organisatie - Het voeren van exitgesprekken Er moet natuurlijk ook iets gebeuren met de informatie die dit oplevert. Daarom is goed leiderschap van het management van belang. Zeker zolang dat nog niet optimaal is kunnen juristen de organisatie helpen door een goed signaleringssysteem op te zetten. Daarmee kan de afdeling scoren! Vernieuwd toezicht op de advocatuur Van: Bernadette van Leeuwen De discussie over de rol van de advocaat beslaat uiteenlopende onderwerpen, zoals beloningsstructuur, tuchtrecht, geheimhoudingsplicht en verschoningsrecht, toegankelijkheid van het recht en kwaliteit en integriteit. In de nieuwe wet, die nu bij de Eerste Kamer aanhangig is, zijn een paar van deze onderwerpen geregeld: de kwaliteit van de advocatuur en een bijpassende organisatorische structuur. Wat ging hieraan vooraf? In 2005 stelde de staatssecretaris van Justitie de Commissie Van Wijmen in, die moest adviseren over de rol en positie van de advocaat en voorstellen moest doen voor een daarbij passende bestuurlijke en organisatorische structuur. In 2006 verscheen het rapport van de commissie: Een maatschappelijke orde. In het rapport werd onder andere voorgesteld om de kernwaarden voor de advocatuur in de wet op te nemen: onafhankelijkheid, partijdigheid, deskundigheid, integriteit en vertrouwelijkheid. Deze kernwaarden zijn opgenomen in het wetsvoorstel dat staatssecretaris Teeven in 2010 naar de Kamer stuurde. Verder is in het wetsvoorstel de opdracht aan de Orde opgenomen om regels te stellen voor het hanteren van een kwaliteitssysteem dat advocatenkantoren moeten invoeren. Er komt een college van toezicht die er op moet toezien dat het toezicht dat de lokale orde uitvoeren naar behoren werkt (systeemtoezicht). Over nieuwe verordeningen mag een raad van advies adviseren; deze raad van advies bestaat in meerderheid uit niet-advocaten. Er komt een tuchtregister en elk kantoor moet zich aansluiten bij de klacht- en geschillenregeling. De Orde van advocaten heeft zich flink geroerd tegen het oorspronkelijke wetsvoorstel. De onafhankelijke en vertrouwenspositie van advocaten kwam op een aantal punten in het geding. Het was bijvoorbeeld de bedoeling van de staatssecretaris dat een van overheidswege benoemde persoon voorzitter zou worden van het nieuwe college van toezicht. Dit werd als een te zware bedreiging van de onafhankelijkheid van de advocatuur gezien. Dat is uiteindelijk toch de landelijk deken geworden. De overige leden worden benoemd door de staatssecretaris en mogen geen advocaat zijn. Naar verwachting treedt de nieuwe wet in delen in werking, op zijn vroegst per 1 januari 2015 Even voorstellen: Nicole van Exel Mijn naam is Nicole van Exel, en ik werk als handhavingsjurist bij Stadsdeel Zuid van de Gemeente Amsterdam. Hiervoor heb ik tevens gewerkt bij de Dienst Werk en Inkomen en Dienst Belastingen van de Gemeente Amsterdam. Al enige tijd was ik aan het zoeken naar de juiste masteropleiding om mij in de toekomst verder te kunnen ontwikkelen. Ik wil graag in de toekomst een managementfunctie bekleden zoals projectleider of teammanager. Ik kon in eerste instantie geen master vinden welke goed bij mijn wensen aansloot. De gemeente Amsterdam voorziet wel in opleidingsmogelijkheden maar daar hangt geen master titel aan. Hanane el Kouaa, mijn directe collega, is sinds februari 2014 aan de opleiding begonnen en vertelde mij hierover. Ik was direct enthousiast en heb via internet meer onderzoek gedaan. Gelukkig is mijn teammanager heel erg voor ontwikkeling. Hij stemde in en ik mocht op gesprek gaan voor een intake bij Hanneke Wegman. Bij wijze van uitzondering bleek het mogelijk om in plaats van september 2015 al aanstaande 4
september (2014) te beginnen en de rest van het schooljaar met de eerste groep te volgen. Het stuk wat ik heb gemist zal ik dan ook volgen met de groep die naar verwachting in september 2015 van start gaat. Ik ben super enthousiast en erg blij dat ik deze mogelijkheid heb gekregen. 5