BIJLAGE Bijlage nr. 1 Beleidsopties met betrekking tot het Vlaams integratiebeleid in het tweetalig gebied Brussel- Hoofdstad INLEIDING EN UITGANGSPUNTEN De Brusselse bevolking blijft cultureel steeds meer diversifiëren. Ongeveer 30% van de Brusselaars is van vreemde nationaliteit; vele anderen zijn Belg maar hebben een migratieachtergrond. De volkstelling van 2001, die ook rekening hield met origine, geeft aan dat er 45 nationaliteiten samen leven in deze stad. Naar schatting heeft 46% van de Brusselaars een migratieachtergrond. Als resultaat van de stijgende buitenlandse migratie en de evolutie van de nataliteit is Brussel een stad van stijgende verjonging en etnisch-culturele verscheidenheid, een stad waar meervoudige identiteit en talige complexiteit deel uitmaakt van het dagelijkse leven van haar inwoners. Deze trend zal naar de toekomst toe alleen maar versterkt worden. Vanuit de VGC wordt reeds jarenlang ingespeeld op deze sociologische realiteit. Het actief omgaan met de aanwezige etnisch-culturele diversiteit is een permanente opdracht en maakt integraal deel uit van de uitbouw van een kwaliteitsvol beleid in de grootstad Brussel. Vanuit haar basistaak en historische positie staat de VGC voor de unieke uitdaging om na te denken over haar rol om een Nederlandstalig gemeenschapsbeleid vorm te geven in een stedelijke omgeving die hoofdzakelijk anderstalig en multicultureel is. De openheid voor diegenen die aansluiting zoeken bij de Nederlandstalige gemeenschap en/of het Nederlandstalige aanbod vormt daarbij een fundamentele keuze. Dit document is een initiatief van het VGC-College, maar kwam er mede op vraag van de Vlaamse overheid in het kader van de uitvoering van het integratiedecreet. In het voorliggende beleidsdocument zal blijken dat de VGC wil meewerken aan de uitvoering van het Vlaams beleid met betrekking tot integratie en inburgering en hierin een regierol zal opnemen. Dit gebeurt vanuit de erkenning van het verschil, de gelijkwaardigheid in het verschil en de visie dat de etnisch-culturele diversiteit van de inwoners van deze stad een permanent en verrijkend gegeven is. De VGC wil tegelijkertijd uitgaan van één Brusselse samenleving waarin het wij-zij discours wordt overstegen. Het delen van éénzelfde project, met respect voor een gemeenschappelijke set van normen en waarden, op basis van gedeelde verantwoordelijkheid van iedere Brusselaar. Vanuit dit maatschappijmodel kiest de VGC ervoor om een bij uitstek inclusief beleid te voeren, dat bovendien raakvlakken heeft met álle bevoegdheidsdomeinen van de VGC en dus transversaal moet worden opgevat. Categoriale maatregelen, naast het reguliere beleid, worden enkel opgenomen indien op geen enkele andere wijze een passend antwoord kan worden geboden op de noden van het doelpubliek. Eveneens onderschrijft de VGC bij de ontwikkeling en uitvoering van het integratiebeleid de drie sporen zoals opgenomen in het Vlaamse integratiedecreet: - het werken aan toegankelijkheid en interculturalisering van het bestaande aanbod met het oog op het wegwerken van drempels en het realiseren van gelijke toegang voor alle Brusselaars, openheid ; - het werken aan evenredige participatie en emancipatie van personen met een migratieachtergrond, op eigen kracht ; - het bevorderen van het samenleven in diversiteit als een opdracht voor de gehele samenleving, voorbij wij en zij. Met respect voor het Vlaamse beleidskader en op basis van een voortrekkersrol wil de VGC ook inzetten op aanvullende experimenten, en dit vanuit de vaststelling dat Brussel een bijzonder boeiend labo is voor de stedelijke praktijk inzake het omgaan met etnisch-culturele diversiteit. 1
STRATEGISCHE EN OPERATIONELE DOELSTELLINGEN EN Strategische doelstelling 1. De VGC voert en ontwikkelt een gecoördineerd en transversaal beleid met betrekking tot integratie dat een antwoord biedt op de reële noden in de stedelijke samenleving. Operationele doelstelling 1.1. De VGC voert en ontwikkelt een beleid inzake integratie op basis van een langetermijnvisie en hanteert hiertoe een aangepast beleidsinstrumentarium Een sterk beleid veronderstelt een gezamenlijke visie, een langetermijnplanning en een maximale inzet van de aanwezige expertise. Ook het gehanteerde beleidsinstrumentarium moet afgestemd zijn op een transversale invulling van het beleid inzake integratie. Gelet op de timing zoals opgenomen in de Vlaamse regelgeving is dit beleidsdocument een eerste stap tijdens deze legislatuur in de beleidsplanning rond integratie. Het is echter de visie van de VGC dat een beleidsplan Integratie het instrument bij uitstek is om een gecoördineerd en transversaal beleid met betrekking tot integratie en etnisch-culturele diversiteit te realiseren, en dit op lange termijn. Deze beleidsopties willen hiertoe reeds een eerste aanzet geven. Er zal evenwel onderzocht moeten worden hoe de opmaak van een beleidsplan Integratie, dat uitgaat van concrete en meetbare resultaten en acties, naar timing verder kan worden afgestemd op de recente ontwikkelingen in het kader van het integratiedecreet. Op het niveau van het College is collegelid Brigitte Grouwels verantwoordelijk voor de coördinatie van het beleid rond integratie. Al kunnen we spreken van een collegiaal bestuur, toch draagt elk Collegelid de volle verantwoordelijkheid voor de inhoudelijke en organisatorische sturing van de projecten die ressorteren onder haar/zijn bevoegdheden. Elk Collegelid is dus zelf verantwoordelijk voor de realisatie van de vooropgestelde doelstellingen binnen haar/zijn bevoegdheidsdomeinen en met respect voor de coördinerende bevoegdheden zoals vastgelegd in de nota van december 2009 over de opvolging van het Stedelijk Beleid. Medewerkers van de verschillende collegeleden organiseren gestructureerd overleg over het beleid en thema s inzake integratie via interkabinettenvergaderingen. Op het niveau van de administratie gebeurt de coördinatie vanuit de algemene directie Welzijn, Gezondheid en Gezin. Daarbij moet onderzocht worden op welke wijze de coördinerende werkeenheid nog meer ondersteunend kan werken op basis van de met betrekking tot integratie gesignaleerde noden van andere diensten binnen de administratie. De erkenning van de VGC door de Vlaamse overheid als plaatsvervangend lokaal bestuur en de oprichting van een integratiedienst blijven daarbij de ambitie. Eveneens op het niveau van de administratie wordt de transversale invulling gegarandeerd op twee manieren. Enerzijds beschikt de coördinerende werkeenheid over aanspreekpunten binnen respectievelijk de beleidsdomeinen Cultuur, Jeugd, Sport, Welzijn, Gezondheid en Gezin en Onderwijs en Vorming. Deze aanspreekpunten hebben als concrete taak te zorgen voor wederzijdse informatieuitwisseling, het creëren van draagvlak en het garanderen van een horizontale aanpak over de te nemen en genomen beleidsmaatregelen inzake integratie. Anderzijds wordt, in het kader van de opvolging van het stedelijk beleid en vanuit de nood om bepaalde cruciale thematieken in een breder stedelijk perspectief te bekijken, voorzien in de beleidsvoorbereiding en uitvoering van het beleid rond integratie via een ambtelijke werkgroep. Met de Meet- en Weetcel wordt de verdere wetenschappelijke onderbouw en de monitoring van het integratiebeleid onderzocht. Binnen het beleidsinstrumentarium moet ook ruimte zijn voor beleidsadvisering vanuit het werkveld en de doelgroep. Een belangrijke taak is hierin weggelegd voor de adviesraad Etnisch-Culturele Minderheden, die ruim en beleidsdomeinoverschrijdend is samengesteld uit vertegenwoordigers vanuit de sector integratie en inburgering, vanuit de inhoudelijke beleidsdomeinen van de VGC en vanuit de doelgroep. Deze adviesraad heeft een belangrijke rol inzake het inspireren, adviseren en mee voorbereiden van het beleid van de VGC rond etnisch-culturele diversiteit. Via de samenkomsten van de agendacommissie wordt een maximale wisselwerking met het beleid gerealiseerd. 2
Anderzijds is het de uitdrukkelijke ambitie van de VGC om in alle reguliere adviesorganen van de VGC inhoudelijk aandacht te besteden aan thema s die gerelateerd zijn aan integratie. In dat opzicht moet de uitwisseling tussen de adviesraad Etnisch-Culturele Minderheden en de reguliere adviesorganen inzake advisering mogelijk zijn. Met het oog op de versterking van de beleidsadvisering en deze inhoudelijke interactie wordt in samenspraak met de cel Stedelijk Beleid van de VGC een werkmethode ontwikkeld. De vertaling van het beleid rond integratie in de begroting leert dat, net als bij het armoedebeleid, de financiële middelen in grote mate geïntegreerd zijn in de beleidsdomeinen en hun respectievelijke begroting. De meer categoriale benadering alsook de aandacht voor bepaalde aanvullende experimenten vertaalt zich in de begroting Etnisch-Culturele Minderheden van de VGC. Daarnaast kan eveneens worden gewezen op advisering door de VGC over de middelen die in het kader van het Impulsfonds voor het Migrantenbeleid ter beschikking worden gesteld voor Brusselse Nederlandstalige aanvragen. Het integratiebeleid concretiseert zich op dit moment vooral in een subsidiebeleid ten aanzien van uitvoerders op het terrein die, hetzij rechtstreeks, hetzij onrechtstreeks een bijdrage leveren tot de geformuleerde doelstellingen. Daar waar noodzakelijk wordt dit aangevuld door eigen initiatief vanuit de VGC (o.a. gemeenschapscentra, Onderwijscentrum Brussel, inzet van taalondersteuners). Operationele doelstelling 1.2. Het integratiebeleid vertrekt vanuit de Brusselse realiteit, sluit aan bij de Vlaamse regelgeving, en zoekt synergie met het beleid van andere (Brusselse) overheden. De Vlaamse Gemeenschap is de natuurlijke partner van de VGC voor gemeenschapsaangelegenheden in Brussel, zo ook voor wat betreft het integratiebeleid. De VGC zal op basis van de decretale regelgeving de regierol inzake integratie opnemen in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad. Het maximaal toepasbaar maken van de Vlaamse regelgeving met betrekking tot integratie en inburgering in Brussel is daarbij het uitgangspunt. Als antwoord op de Brusselse eigenheid wil de VGC daarnaast de ruimte behouden om aanvullende en experimentele initiatieven te nemen. Het globale gemeenschapsbeleid in de stad moet coherent zijn en gecoördineerd worden, wil dit beleid efficiënt en doeltreffend zijn. De slagkracht van de VGC staat of valt voor een groot stuk met een goede samenwerking, wisselwerking en bestuurlijke symbiose met de Vlaamse Gemeenschap. De betrokkenheid van de VGC in de Vlaamse overlegstructuren (o.a. de Commissie Integratiebeleid, de Vlaamse Woonwagencommissie, de werkgroep Opvangbeleid, ), evenals de deelname aan de beheersstructuren van het Kruispunt Migratie-Integratie kan hiertoe de nodige waarborgen bieden. Daarnaast is ook structureel overleg tussen de Vlaamse overheid en de VGC met betrekking tot de uitvoering van het integratiebeleid essentieel. In heel wat Vlaamse regelgeving wordt een belangrijke rol toebedeeld aan de VGC voor de uitvoering van de decretale opdrachten in het Brussels hoofdstedelijk gewest. Het vervullen van die opdrachten is echter niet altijd evident, temeer daar de regelgeving en visieontwikkeling binnen de Vlaamse Gemeenschap omtrent Brussel niet altijd gecoördineerd verloopt en de VGC ook niet steeds tijdig als partner betrokken wordt bij een toetsing van de regelgeving, wat de eenduidigheid en slagkracht van het beleid niet steeds ten goede komt. De VGC pleit er dus voor om proactief en permanent betrokken te worden bij de uitwerking van de Vlaamse decreet- en regelgeving met betrekking tot integratie en inburgering, met oog op het toetsen van de toepasbaarheid in Brussel, de zogenaamde Brusseltoets. Hierbij kan uiteraard verwezen worden naar de werkzaamheden in het kader van de taskforce Brussel (Vlaamse overheid en VGC). Gezien de ontwikkeling van het integratiebeleid in de hoofdstad van Europa, een grootstad en een tweetalig gebied, wil de VGC daarnaast de vinger aan de pols houden bij andere overheden. Ook de COCOF, de GGC en het Gewest ontwikkelen initiatieven, bijvoorbeeld met betrekking tot sociale cohesie, bijstand aan personen en gelijke kansen. Het is zinvol om informatie uit te wisselen en, daar waar mogelijk, af te stemmen. Met de Brusselse gemeenten wordt vooralsnog weinig samengewerkt in het kader van het integratiebeleid. Voor wat betreft de toeleiding naar het inburgeringsaanbod wil de VGC hier faciliterend optreden. De VGC zal daarbij pleiten voor een volwaardig inburgeringsbeleid op het niveau van het Gewest én de gemeenten. Voor bepaalde belangrijke beleidsthema s kan ook expertise worden uitgewisseld met andere grootsteden, waarbij in eerste instantie wordt gedacht aan Antwerpen en Gent. Ook de Europese Unie 3
neemt steeds meer initiatief met betrekking tot integratie. Het Europese verhaal wordt opgevolgd via deelname aan het National Contact Point on Integration in de schoot van het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding. Operationele doelstelling 1.3. De VGC werkt voor de uitvoering van het integratiebeleid samen met de partners op het terrein en voorziet in hun structurele betrokkenheid. De VGC werkt voor de ontwikkeling en uitvoering van het integratiebeleid in sterke mate samen met de partners op het terrein. De door de Vlaamse overheid erkende partners zijn daarbij ook voor de VGC strategische partners. De VGC wil, vanuit haar regierol en met oog op een efficiënt en doelmatig beleid, de invulling van hun rol en opdrachten, evenals hun taakafbakening en complementariteit, stimuleren, richting geven en bewaken. Een structureel overleg tussen deze partners, in samenspraak met de Vlaamse overheid, kan hiertoe mede de basis bieden. Op basis van het nieuwe decreet heeft het hoofdstedelijk integratiecentrum een ondersteunende en stimulerende opdracht inzake het integratiebeleid in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad, en dit in nauwe samenwerking met de VGC en het Kruispunt Migratie-Integratie. De vzw Regionaal Integratiecentrum Foyer Brussel werkt aan een nieuwe meerjarenconvenant voor de periode 2012-2015, in functie van een erkenning als hoofdstedelijk integratiecentrum en integreert hierin de beleidsopties van de VGC. De VGC voorziet in 2011 in de nodige procedures zoals opgenomen in het uitvoeringsbesluit van de Vlaamse overheid. Een nieuwe samenwerkingsovereenkomst tussen de VGC en de vzw wordt in het vooruitzicht gesteld tegen eind 2011. Hierin zal duidelijk worden opgenomen welke deelopdrachten het hoofdstedelijk integratiecentrum zal opnemen met betrekking tot het integratiebeleid. De VGC neemt waarnemend deel aan de bestuursorganen van de vzw. Het Brussels Onthaalbureau BON is op basis van de Vlaamse regelgeving verantwoordelijk voor de uitvoering van het Vlaams inburgeringsbeleid in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad, en meer concreet, het aanbieden van inburgeringstrajecten aan Brusselaars met een migratieachtergrond. Anders dan in het integratiedecreet neemt de VGC op dit moment geen rechtstreekse rol meer op met betrekking tot het inburgeringsbeleid. De VGC wil wel verder inzetten op het creëren van randvoorwaarden die inburgering van personen met een migratieachtergrond mogelijk maken en blijft waarnemend deelnemen aan de bestuursorganen van de vzw. Het Forum van Etnisch-Culturele Minderheden, beter bekend als het Minderhedenforum, wordt door de Vlaamse overheid erkend als participatieorganisatie die de stem van mensen met een migratieachtergrond vertolkt. In opdracht en samenspraak met de VGC werd in Brussel een regionale Brusselwerking ontwikkeld met oog op beleidsadvisering door, belangenbehartiging voor, en empowerment en participatie van Brusselaars met een migratieachtergrond. De samenwerking met en subsidiëring van de Brusselwerking gebeurt momenteel via jaarlijks subsidiebesluit en een jaarlijkse overeenkomst. Er zal onderzocht worden hoe de samenwerking op langere termijn kan worden gedefinieerd. Het Huis van het Nederlands Brussel is het Brusselse expertisecentrum bij uitstek op vlak van het aanbod Nederlands Tweede Taal (NT2) voor volwassenen. Het Huis vervult zijn decretale rol met betrekking tot screening en oriëntering van kandidaat-cursisten NT2, maar is daarnaast ook actief op vlak van inhoudelijke kwaliteitsondersteuning, taalbeleid en taalpromotie. Er werd een beleidsovereenkomst tussen de Vlaamse Gemeenschap, de VGC en de vzw afgesloten. Deze overeenkomst wordt vanuit de VGC aangevuld met een jaarlijkse overeenkomst met betrekking tot de concrete opdrachten gerelateerd aan de VGC-subsidiëring. De VGC neemt eveneens (waarnemend) deel aan de bestuursorganen van de vzw. De VGC volgt de evoluties op Vlaams niveau met betrekking tot de visieontwikkeling over de toekomstige organisatie, opdrachten en financiering van de Huizen. De Vlaamse overheid werkt aan de structurering van de sector van het sociaal vertalen en tolken in Vlaanderen en Brussel. Brussel Onthaal Sociaal Vertaalbureau positioneert zich binnen dit kader als de Nederlandstalige decentrale sociaal vertaal- en tolkendienst voor het tweetalig gebied Brussel- Hoofdstad en anderzijds als organisatie met een centrale vrijwilligerspool ter aanvulling op het telefoontolken en het schriftelijk vertalen in Vlaanderen. De VGC wil maximaal inzetten op de landing van de werking van Brussel Onthaal Sociaal Vertaalbureau binnen de Vlaamse decretale regelgeving en zal hiertoe bijkomende inspanningen leveren. 4
Operationele doelstelling 1.4. De VGC voorziet in structurele betrokkenheid van en inspraak door personen met een migratiegeschiedenis bij de voorbereiding en uitvoering van het beleid Het democratisch draagvlak van beleidsbeslissingen staat of valt bij de representatieve inbreng van verschillende personen en groepen in de samenleving. In de participatie van een etnisch-cultureel divers publiek aan het beleid in al haar facetten, ligt nog een belangrijke uitdaging. De VGC wil bijzondere inspanningen doen om zo veel mogelijk Brusselaars met een migratieachtergrond actief te betrekken bij de voorbereiding en uitvoering van het beleid. De aandacht gaat daarbij in het bijzonder naar het stimuleren van de deelname van experten met een migratieachtergrond aan de door de VGC georganiseerde adviesraden- en werkgroepen. Deze representativiteit bij de samenstelling van adviesraden staat als uitgangspunt opgenomen in de reglementering betreft de VGC-adviesorganen. De uitvoering ervan werd mede gestimuleerd door het Empowerment-project van het Minderhedenforum, waarin expertise werd opgebouwd over een actieve omgang met etnisch-culturele diversiteit in adviesorganen. Rekrutering en actieve begeleiding, gecombineerd met sensibilisering van de adviesorganen zelf leverde de nodige resultaten op in functie van meer instroom. Het blijvend kwaliteitsvol ondersteunen van de werking van de adviesraden en het actief omgaan met verschillen (niet alleen migratieachtergrond, maar bijvoorbeeld ook vrijwilligers/professionelen) vormt nu de opdracht. De SWOT-analyse van het Empowerment-project evenals het advies van de adviesraad Etnisch-Culturele Minderheden hieromtrent zullen verder worden geïmplementeerd in de interne organisatie. Daarnaast wil de VGC zich bewust zijn van het feit dat beleidsparticipatie niet alleen op een klassieke manier tot stand hoeft te komen. De nood aan alternatieve inspraaktrajecten en nieuwe vormen van inspraak in het beleid is reëel en zal verder onderzocht worden in samenspraak met de cel Stedelijk Beleid. Ook de organisatie van voortrajecten tot formele participatie is in sommige gevallen aangewezen. 5
Strategische doelstelling 2. De VGC neemt een voorbeeldfunctie op en werkt aan de interculturalisering van de interne organisatie. Operationele doelstelling 2.1. Gelijke kansen staan centraal in het personeels- en HRM-beleid van de VGC De VGC is er zich van bewust als overheidsorganisatie een voorbeeldfunctie te hebben inzake het actief omgaan met de in de samenleving aanwezige diversiteit. Het voeren van een personeels- en HRM-beleid met aandacht voor diversiteit en gelijke kansen is dan ook een expliciete keuze. Het onderschrijven van de visie dat competenties van mensen doorslaggevend zijn, ongeacht geslacht, leeftijd, afkomst, handicap of geaardheid, is daarbij het uitgangspunt. Wie bij de VGC werkt, is in de weer voor Brussel en getuigt van openheid en respect voor het verschil. Het diversiteitsbeleid richt zich niet enkel tot personen met een migratieachtergrond: personen met een arbeidshandicap, 50+ ers, kortgeschoolden, ex-gedetineerden, holebi s, personen die leven in armoede, behoren eveneens tot de doelgroep. Ook gelijke kansen voor mannen en vrouwen op de werkvloer blijven een aandachtspunt. De VGC heeft reeds geruime tijd via verschillende projecten en een diversiteitsplan acties en instrumenten ontwikkeld om een actief diversiteitsbeleid te voeren. Deze acties en instrumenten worden in de loop van 2011 geëvalueerd in samenwerking met het Brussels Nederlandstalig Comité voor Tewerkstelling en Opleiding (BNCTO). Het is de uitdrukkelijke bedoeling ze te verdiepen en te verbreden via de opmaak van een nieuw diversiteitsplan. In dit nieuwe plan, gericht op een diversiteitsbewust personeelsbeleid, worden zowel acties rond werving en selectie, onthaal, vorming als sensibilisering opgenomen. De valorisatie van eerder verworven competenties, zowel bij aanwerving als bevordering, wordt onderzocht. Ook de monitoring van instroom en doorstroom van de bovenvermelde kansengroepen wordt hierin opgenomen en versterkt, zodat de geleverde inspanningen kunnen getoetst worden aan meetbare resultaten. In dit kader zal de VGC zal maatregelen treffen om de instroom van kansengroepen te verhogen. Operationele doelstelling 2.2. De VGC heeft in haar communicatiebeleid aandacht voor (etnisch- culturele) diversiteit Om haar publiek de weg te wijzen in de complexe stad die Brussel is, wil de VGC werk maken van een kwaliteitsvol, dynamisch en effectief communicatiebeleid dat zich tot een brede stadsgemeenschap richt, en dit met aandacht voor een positieve uitstraling van de stedelijke context en van de Nederlandstalige aanwezigheid in de stad. Iedereen heeft recht op een goede informatie over het beleid dat wordt gevoerd en de dienstverlening die wordt geboden. De opmaak van een communicatieplan wordt in het vooruitzicht gesteld. Specifiek met betrekking tot de meertalige en multiculturele omgeving waarin het communicatiebeleid wordt opgezet zullen twee aspecten verder worden uitgewerkt: - een bewuste omgang met taal in functie van het open en laagdrempelig communiceren in een meertalige omgeving. De VGC zal binnen haar binnen haar communicatiebeleid een systematiek in het omgaan met taal ontwikkelen, zonder afbreuk te doen aan haar Nederlandstalige identiteit. Zij werkt een referentiekader uit met inhoudelijke, juridischbestuurlijke en communicatietechnische elementen en zorgt voor een duurzame en adequate aanpak van de interactie met de bewoners en gebruikers van Brussel die een beroep wensen te doen op haar dienstverlening; - het ontwikkelen van een communicatiestrategie met het oog op een beter bereik van bepaalde doelgroepen, waaronder personen met een migratieachtergrond. Eén van de belangrijkste groeiterreinen voor de verbetering van de effectiviteit van de communicatie is ongetwijfeld de doelgroepencommunicatie. De overheid in het algemeen, ook de VGC, moet op het gebied van doelgroepencommunicatie nog heel wat kennis opbouwen, bijvoorbeeld rond het in kaart brengen van communicatieve vaardigheden en gevoeligheden, het formuleren van duidelijke communicatiedoelstellingen, het aanwenden van de juiste media en kanalen, De VGC wil hierin de komende jaren meer expertise opbouwen. 6
Strategische doelstelling 3. De VGC zet in op interculturalisering en voert een inclusief beleid dat gericht is op de toegankelijkheid van de voorzieningen voor alle Brusselaars, en meer specifiek voor personen met een migratiegeschiedenis. Deze doelstelling is voor de VGC een cruciaal onderdeel van het integratiebeleid in functie van inclusiviteit. Reguliere instellingen moeten gestimuleerd worden om inspanningen te leveren om hun aanbod en dienstverlening toegankelijk te maken voor iedereen, en meer specifiek voor personen met een migratiegeschiedenis. Toegankelijkheid: iedereen, ongeacht zijn migratieachtergrond, kent en herkent het aanbod en de dienstverlening van de voorzieningen en kan er op gelijkwaardige en bevredigende wijze een beroep op doen. Interculturalisering: de processen waarin een organisatie zich open stelt en toegankelijk maakt voor personen met een migratieachtergrond, hen de best mogelijke dienstverlening probeert aan te bieden die rekening houdt met de eventuele culturele verschillen. Deze processen zijn dus gericht op de organisatie als geheel (het beleid, het management), het personeelsbeleid (instroom, teamsamenstelling, VTO, competenties, ), de toegankelijkheid, de dienstverlening en de gehanteerde methodes (bijv. intercultureel bemiddelaars, tolken) Operationele doelstelling 3.1. Vanuit de keuze voor een inclusief beleid wordt gewerkt aan de toegankelijkheid en de interculturalisering van het jeugdaanbod De VGC stelt in haar jeugdbeleid stedelijkheid, toegankelijkheid en diversiteit voorop en maakt dit concreet door een grote waaier aan jeugdorganisaties en jeugdwerkvormen in de stad te ondersteunen en door zelf aanvullende jeugdinitiatieven in te richten. De VGC wil er vanuit haar actieve regierol mee voor zorgen dat er een kwaliteitsvol, laagdrempelig en open vrijetijdsaanbod wordt georganiseerd waar zoveel mogelijk kinderen, jongeren en jongvolwassenen (3-30 jaar) aan kunnen participeren. Bijzondere aandacht gaat naar het bieden van ontwikkelingskansen aan kinderen en jongeren met een migratieachtergrond. De VGC heeft hierin altijd gekozen voor een tweesporenbeleid: zowel inzetten op de toegankelijkheid van het reguliere jeugdwerkaanbod als op het voorzien in een specifiek aanbod, de werkingen met maatschappelijk kwetsbare jongeren, verenigd in de fusie-vzw D Broej. In de komende beleidsperiode worden de inspanningen inzake toegankelijkheid van het reguliere jeugdwerkaanbod nog opgedreven, onder andere via een vormingsaanbod en toegankelijkheidstoets voor nieuwe subsidiereglementen. Ook de betrokkenheid van zelforganisaties in het kader van de diversiteit van het jeugdwerk wordt beoogd. De ondersteuning van WMKJ s wordt voortgezet, waarbij blinde vlekken inzake publiek en regionale spreiding in kaart zullen worden gebracht, en zo nodig, worden ingevuld. Met betrekking tot het vakantieaanbod wordt een coherent inschrijvings- en prijzenbeleid ontwikkeld met het oog op een ruime toegankelijkheid voor een divers publiek. Op (jeugd)cultureel vlak zullen nieuwe methodieken gestimuleerd worden om tot een grotere diversiteit te komen, zowel bij publiek, makers als in het aanbod. Operationele doelstelling 3.2. Vanuit de keuze voor een inclusief beleid wordt gewerkt aan de toegankelijkheid en de interculturalisering van het sportaanbod Het doel van het sportbeleid van de Vlaamse Gemeenschapscommissie bestaat erin zoveel mogelijk Brusselaars zo regelmatig en zo lang mogelijk op een kwaliteitsvolle manier te laten bewegen en sporten, bij voorkeur in een Nederlandstalige omgeving. De ondersteuning en stimulering van de toegankelijkheid tot sport en de diversiteit in sport staan als uitgangspunt ingeschreven in het nieuwe Sportbeleidsplan. Deze keuze vertaalt zich ook in het personeelsbestand van VGC-Sportdienst, waarin een voltijds medewerker werkt rond toegankelijkheid en diversiteit. Beleidsmatig vertaalt deze keuze zich onder andere in het aangekondigde vernieuwde prijzenbeleid, waarin maatregelen zullen genomen worden om de financiële toegankelijkheid van VGC-sportinitiatieven te garanderen. Het strategisch sportcommunicatieplan zal de nodige aandacht besteden aan de communicatie op maat van de doelgroep. Er is daarbij ook expliciete aandacht voor anderstaligen die aansluiting willen vinden bij het Nederlandstalig aanbod. 7
De verdere uitbouw van een laagdrempelig omgevingsgericht sportaanbod blijft een aandachtspunt voor de sportzonewerkers bij de ontwikkeling van sportinitiatieven in de Brusselse gemeenten. In complementariteit met het VGC-sportbeleid is het tevens een basisopdracht voor de buurtsportorganisaties in de meest achtergestelde wijken. Ook het rekruteren bij en begeleiden van kansengroepen in functie van opname in de pool van sportgekwalificeerde begeleiders wordt onderzocht. Operationele doelstelling 3.3. Vanuit de keuze voor v een inclusief beleid wordt gewerkt aan de toegankelijkheid en de interculturalisering van het cultuuraanbod Ook in het cultuurbeleid wil de VGC kleur bekennen en het aanbod afstemmen op de grootstedelijke realiteit. Publieksverbreding is daarbij een belangrijk aandachtspunt. In de gemeenschapscentra wordt de nadruk gelegd op het creëren van een open en laagdrempelige werking met vertaling in het aanbod, het prijzenbeleid en het onthaal. In het kunstenbeleid staat de culturele diversiteit in de stad centraal, via de aandacht voor de creatie en ondersteuning van kunstenaars met de meest diverse achtergronden. Het verenigingsleven blijft een belangrijke bron van sociaal kapitaal. Het traditioneel verenigingsleven is onderhevig aan maatschappelijke veranderingen. Anderzijds ontstaan nieuwe vormen van verenigen, niet zelden uit etnisch-cultureel perspectief. Via de (nieuwe) verordening op het sociaal-cultureel werk wordt samenwerking over etnisch-culturele grenzen heen gestimuleerd. In het algemeen cultuurbeleid worden maatregelen genomen in uitvoering van het Vlaamse participatiedecreet. Via de heroriëntatie van de cultuurwaardebon naar een vrijetijdswaardebon wil de VGC financiële drempels voor deelname aan de vrije tijd overbruggen, met extra aandacht voor kansengroepen. De bibliotheken, in het bijzonder de hoofdstedelijke openbare bibliotheek, besteedt aandacht aan mensen in een maatschappelijk kwetsbare positie en anderstaligen die Nederlands willen leren. In het erfgoedbeleid worden projecten ontwikkeld die de diversiteit van het Brusselse erfgoed centraal stellen vanuit een interculturele invalshoek. Operationele doelstelling 3.4. Vanuit de keuze voor een inclusief beleid wordt gewerkt aan de toegankelijkheid en de interculturalisering van het welzijns- en gezondheidsaanbod Centraal in het welzijns- en gezondheidsbeleid van de VGC staat de idee van toegankelijkheid. De welzijns- en gezondheidsvoorzieningen moeten laagdrempelig zijn met oog op het realiseren van de sociale grondrechten. De Brusselse Welzijns- en gezondheidsraad (sinds kort met een structurele opdracht rond etnisch-culturele diversiteit en armoede) en het Huis voor Gezondheid zijn hierbij prioritaire partners. Ook de evolutie van het concept van het Lokaal Sociaal Beleid in functie van onthaal en efficiënte doorverwijzing in het kader van het algemeen welzijnswerk kan een bijdrage leveren aan het realiseren van maximale toegankelijkheid. Inzake cultuurgevoelige zorg heeft de VGC de laatste jaren vooral meegewerkt aan het opbouwen van expertise in de geestelijke gezondheidszorg en de ouderenzorg. De VGC wenst ook hier te verbreden en te verdiepen door lacunes in andere sectoren op te sporen en hier sterker op in te zetten. Eveneens worden de evoluties inzake cultuurgevoelige integrale jeugdhulp opgevolgd. Specifiek met betrekking tot gezondheidspromotie en preventie vanuit het Lokaal Gezondheidsoverleg Brussel zal worden gewerkt aan meer doelgroepgerichte communicatie. Een behoeftedekkend aanbod aan interculturele bemiddeling en sociaal vertalen en tolken blijven voor de VGC een belangrijke hefboom in functie van kwaliteitsvolle communicatie tussen cliënt en aanbod. Daarbij dient te worden opgemerkt dat het vertaal- en tolkaanbod breder kan worden ingezet en de context van welzijns- en gezondheidsvoorzieningen overstijgt. In het welzijns- en gezondheidsbeleid wil de VGC ook bijkomende inspanningen doen inzake de doorstroom van personen met een migratieachtergrond naar het personeelsbestand van de Nederlandstalige welzijns- en gezondheidsvoorzieningen. 8
Operationele doelstelling 3.5. De VGC zorgt voor de verdere uitbouw van een behoeftedekkend en kwalitatief Nederlandstalig gezinsaanbod, dat uitgaat van een maximale toegankelijkheid Om de ontwikkelingskansen van kinderen en jongeren met een migratieachtergrond én hun ouders te garanderen is het voeren van een sociaal beleid in de kinderopvang een belangrijke hefboom. De VGC heeft hier samen met de voorzieningen de voorbije jaren baanbrekend werk verricht. De VGC wil ook de komende jaren de voorzieningen blijvend ondersteunen om een evenwichtig opnamebeleid te voeren, met bijzondere aandacht voor kansengroepen. Ook de verdere uitbouw van een gecoördineerd beleid inzake opvoedingsondersteuning, via de opmaak van een actieplan Opvoedingsondersteuning, is gericht op versterking van ouders met de meest diverse achtergronden bij de opvoeding en ontwikkeling van hun kinderen. In de gezinsvoorzieningen wil de VGC bijkomende inspanningen doen inzake de doorstroom van personen met een migratieachtergrond naar het personeelsbestand. Het vormingsaanbod voor Nederlandstalige gezinsvoorzieningen heeft aandacht voor de thema s interculturaliteit en diversiteit. Operationele doelstelling 3.6. De VGC wil meewerken aan een Nederlandstalig onderwijs in het Brussels hoofdstedelijk gewest dat gelijke onderwijskansen biedt voor alle Brusselaars, en meer specifiek voor kinderen en jongeren met een migratieachtergrond. Onderwijs is één van de belangrijkste hefbomen naar integratie en emancipatie. De uitbouw van een optimale schoolloopbaan, die gericht is op een maximale ontwikkeling, is een noodzakelijke voorwaarde om een volwaardige plaats te vinden in de maatschappij. De VGC wil daarom inzetten op de verdere uitbouw van kwaliteitsvol onderwijs op maat van Brussel en onderschrijft daarbij de principes van het Gelijke Onderwijskansen Decreet. Om een onderwijsbeleid te realiseren in het teken van gelijke kansen, wil de VGC investeren in het tot stand brengen van succeservaringen gedurende de volledige schoolcarrière. Zowel kleuters, als leerlingen in het lager en het secundair onderwijs, als studenten in hogescholen en universiteiten moeten alle kansen krijgen om hun talenten te ontplooien. We zijn er echter van overtuigd dat deze gelijke kansen het best gedijen in een cultuur van ondersteuning bieden en inspanning vragen. De schoolpopulatie in het Brussels Nederlandstalig onderwijs is bijzonder heterogeen en divers, wat ons voor bijzondere uitdagingen plaatst. De verantwoordelijkheid die we hebben om meer jongeren met een migratieachtergrond te doen lukken in hun schoolloopbaan, verplicht ons in te zetten op ondersteuning op het vlak van taal, taalvaardigheid, omgaan met diversiteit en verhogen van de betrokkenheid van ouders en buurt. De aandacht voor deze componenten moet binnen de onderwijsinstelling trouwens structureel worden verankerd, ze moet als het ware behoren tot de onderwijscultuur van de school. De prioritaire partners op dat vlak zijn het Onderwijscentrum Brussel, in samenwerking met Voorrangsbeleid Brussel (VBB), het Brussels Ondersteuningscentrum Secundair Onderwijs (Broso) en het Huis van het Nederlands. De aanwezigheid van leerkrachten met een migratieachtergrond in het basis- en secundair onderwijs is van essentieel belang. Deze leerkrachten kunnen een voorbeeldfunctie vervullen en een zeer prominente rol spelen in het promoten van het belang van onderwijs bij ouders en jongeren met een migratieachtergrond. Efficiënte leraren in een grootstedelijke context zijn vaak zelf opgegroeid in deze context en kunnen de leefwereld van deze kinderen en jongeren beter begrijpen. Leerkrachten met een migratieachtergrond kunnen daardoor in hun onderwijsaanbod en didactische aanpak beter inspelen op de eigenheid van de doelgroep. Daarom zal de VGC zich verder focussen op de toegankelijkheid van de lerarenopleiding voor deze doelgroep en erover waken dat zij de opgebouwde expertise daarna blijven inzetten in een Brusselse context. Andere belangrijke aandachtspunten om meer succes in de schoolloopbaan van jongeren met een migratieachtergrond tot stand te brengen, zijn het verbeteren van de instroom, de doorstroom en het tegengaan van de ongekwalificeerde uitstroom. Naast initiatieven in functie van het versterken van de kleuterparticipatie (in samenwerking met de voorschoolse sector), zal er ruimschoots aandacht worden besteed aan een juiste oriëntering en studiekeuze, aan studiebegeleiding, aan het tegengaan van schoolverzuim en aan het verhogen van de deelname van jongeren met een migratieachtergrond aan het hoger onderwijs. 9
Kinderen en jongeren hebben heel wat verschillende competenties nodig om in deze grootstedelijke realiteit vorm te geven aan hun leven en hun omgeving. Maar al die competenties verwerven is niet vanzelfsprekend. Het vraagt om een integrale en gecoördineerde aanpak op maat, door iedereen die zorg voor hen draagt. Daarom wil de VGC werk maken van de verdere implementatie van het concept Brede School. Het spreekt voor zich dat de Brede School in het bijzonder voor kinderen en jongeren die van thuis uit eventueel kansen zouden missen, een hefboom naar gelijke ontwikkelingskansen kan zijn. Operationele doelstelling 3.7. De VGC wil mensen kansen bieden in functie van een sterkere positie op de arbeidsmarkt, en dit via een flankerend beleid voor vorming en opleiding tot werk De VGC wenst, aanvullend bij de bevoegdheid van de Vlaamse overheid inzake opleiding en vorming, de professionele mogelijkheden van risicogroepen te verbeteren. Zo wordt gewerkt aan de bekendmaking van en toeleiding naar het Nederlandstalige opleidingsaanbod, en dit met focus op het bereik van de meest kwetsbare groepen. Daarnaast biedt de VGC aanvullende ondersteuning aan opleidings- of werkervaringsprojecten die gekoppeld zijn aan een opleiding of leertraject. Prioriteit wordt gegeven aan projecten die leiden tot tewerkstelling in knelpuntberoepen, met een dienstverlening die aansluit bij de gemeenschapsbevoegdheden of bij het VGC-netwerk en die toegankelijk zijn voor risicowerkzoekenden. Ook het bevorderen van de deskundigheid van instructeurs en begeleiders bij het uitvoeren van hun taak inzake de herinschakeling van kansengroepen behoort tot de maatregelen binnen het beleidsdomein opleiding en vorming. Inzake de verdere afstemming tussen onderwijs, opleiding en arbeidsmarkt wordt in de huidige beleidsperiode bijkomend initiatief genomen. Strategische doelstelling 4. De VGC stimuleert een positieve houding ten opzichte van het Nederlands in de meertalige Brusselse context en biedt kansen aan Brusselaars, en meer specifiek personen met een migratiegeschiedenis, om het Nederlands te leren en te gebruiken. Operationele doelstelling 4.1. De VGC geeft een volwaardige plaats aan het Nederlands en hanteert hiertoe een gemeenschappelijke visie en een gecoördineerde aanpak Brussel is een meertalige stad waar veel verschillende talen worden gesproken. Bovendien is de Brusselse grootstedelijke context officieel tweetalig. Nederlandstaligen en Franstaligen moeten hier op zoveel mogelijk plaatsen en in zoveel mogelijk situaties in hun eigen taal terecht kunnen. Het is en blijft een belangrijke uitdaging voor de VGC om een volwaardige plaats te geven aan het Nederlands en een positief klimaat te creëren waarin de 'straat- en knuffelwaarde' van het Nederlands verhoogt. Daarbij moet voldoende rekening worden gehouden met het feit dat het Nederlands niet de enige taal is, maar een mogelijke taal. Via speerpuntacties voor een specifieke doelgroep of een specifiek segment van de Brusselse samenleving wordt er promotie gevoerd voor de Nederlandse taal in Brussel. De acties die gericht zijn op het zichtbaar aanwezig maken van het Nederlands hebben een motiverend en stimulerend karakter en zorgen ervoor dat mogelijke drempels en weerstanden tegenover het Nederlands worden weggewerkt. De VGC ontwikkelde de voorbije jaren een gemeenschappelijke visie rond het taalgebruik in haar eigen instellingen en voor de initiatieven die zij subsidieert. Recent werd een gecoördineerde versie van de visietekst Taalbeleid in VGC-initiatieven en initiatieven die door de VGC ondersteund worden goedgekeurd. Voor de verdere implementatie van deze visie en voor de uitwerking van nieuwe initiatieven wordt er nauw samengewerkt over de verschillende beleidsdomeinen heen in de schoot van de ambtelijke werkgroep Taalbeleid. De algemene beleidsvisie met betrekking tot het taalbeleid wordt hier getoetst aan de doelstellingen per sector, de geplande beleidsinitiatieven, de te bereiken doelgroepen, Er wordt verder werk gemaakt van de verdieping van de inzichten en de vaardigheden met betrekking tot het stimuleren van de interactie in een meertalige context en er wordt gestreefd naar een maximale uitwisseling van de opgebouwde expertise. 10
Operationele doelstelling 4.2. De VGC stimuleert een kwaliteitsvol NT2-aanbod en investeert in een versterkte begeleiding inzake taalondersteuning en -stimulering Door het aanbieden van kwaliteitsvolle formele en informele contexten waarbinnen anderstaligen het Nederlands op een motiverende wijze kunnen leren en gebruiken, willen we de verdere ondersteuning en de stimulering van het Nederlands gestalte geven. Wie het Nederlands beheerst, krijgt niet alleen een betere toegang tot een goede job, maar verhoogt meteen ook zijn mogelijkheden op het vlak van sociale en culturele participatie. Steeds meer anderstalige gezinnen brengen daarom hun kinderen naar de Nederlandstalige kinderopvang, naar het Nederlandstalig onderwijs en naar Nederlandstalige vrijetijdsinitiatieven. Ook steeds meer volwassenen schrijven zich in voor een taalcursus, zodat ze voldoende vertrouwd geraken met het Nederlands of wensen te participeren aan een Nederlandstalige opleiding of vorming zonder evenwel voldoende Nederlandskundig te zijn. Om de kwaliteit van de taalverwerving te garanderen zet de VGC reeds geruime tijd ondersteuningsstructuren op. Voor het taalvaardigheidsonderwijs aan kinderen en jongeren kan worden verwezen naar het Onderwijscentrum Brussel, het Voorrangsbeleid Brussel (VBB), het Brussels Ondersteuningscentrum Secundair Onderwijs (Broso),... Voor wat betreft het NT2-aanbod voor volwassenen is het Huis van het Nederlands (cfr. supra) de prioritaire partner. Vanuit de reeds opgebouwde ervaring op het vlak van omgaan met het Nederlands in een meertalige context, wil de VGC middelen aanreiken en vaardigheden ondersteunen om de medewerkers van de verschillende partnerorganisaties te begeleiden en te ondersteunen in deze materie. Dat gebeurt zowel rechtstreeks op het niveau van de doelgroep en de begeleiders als op het niveau van het beleid van de organisatie of instelling. Binnen tal van sectoren is er nood aan ondersteuning van deelnemers en begeleiders inzake (begeleiding van) taalverwerving of een actief omgaan met de meertalige context. De VGC zet momenteel o.a. in op het ondersteunen van opleidings- en werkervaringsinitiatieven voor het implementeren van een taalbeleid en het stimuleren van de taalvaardigheidstraining van anderstalige deelnemers op de opleidings- en werkvloer en op het wegwerken van talige drempels in het hoger onderwijs. Het is bovendien de uitdrukkelijke visie van de VGC dat de talige ontwikkeling ook buiten de school(m)uren/op informele wijze kan worden versterkt en gestimuleerd. Het aanbieden van vrijetijdsinitiatieven, met aandacht voor taalbeleving, is daarom een belangrijke beleidsoptie. De VGC wil kinderen en jongeren zo veel mogelijk kansen bieden om in contact te komen met het Nederlands en zet daarom een netwerk aan taalondersteuners in ter ondersteuning van begeleiders in het brede jeugdwerk, in kinderdagverblijven en in initiatieven buitenschoolse opvang. Ouders worden gesensibiliseerd om hun kinderen via deelname aan taalstimulerende activiteiten actief te ondersteunen in hun talige ontwikkeling. Ook voor volwassenen wordt voorzien in een kwalitatief aanbod aan taalstimulerende activiteiten. De VGC beschouwt de vzw Bru-taal hierin als prioritaire partner. 11
Strategische doelstelling 5. De VGC streeft naar evenredige participatie van alle Brusselaars, en meer specifiek van personen met een migratiegeschiedenis, en heeft specifieke aandacht voor bepaalde doelgroepen. Operationele doelstelling 5.1. De VGC zet in op empowerment en actieve participatie atie van alle Brusselaars, en meer specifiek van personen met een migratiegeschiedenis, in het bijzonder binnen de context van de beleidsdomeinen waarvoor de VGC bevoegd is. Empowerment: personen met een migratieachtergrond participeren actief en op eigen kracht aan verschillende aspecten van de samenleving en hebben de nodige instrumenten om de competenties waarover ze beschikken te versterken en zelf verantwoordelijkheid op te nemen Actief burgerschap: het kunnen en willen participeren in de samenleving. Een actieve burger heeft de bereidheid en het vermogen deel uit te maken van een gemeenschap en daar een actieve bijdrage aan te leveren. Vanuit het streven naar gelijkwaardigheid moet bijzondere aandacht gaan naar het participeren van personen met een migratieachtergrond aan de maatschappelijke structuren en besluitvorming. De VGC wil ook hierin verantwoordelijkheid opnemen door hefbomen tot empowerment te creëren voor personen met een migratieachtergrond. Deze doelstelling staat niet los van het werken aan interculturalisering en toegankelijkheid (cfr. supra), maar wordt apart vermeld om het belang ervan en de nood hieraan te benadrukken. De VGC wil in het bijzonder inzetten op actieve, duurzame participatie (deel hebben in plaats van deelnemen) van personen met een migratieachtergrond aan de structuren van gesubsidieerde voorzieningen. Voorbeelden hiervan zijn de gemeenschapsraden in de gemeenschapscentra, oudercomités in scholen, beheersstructuren, denkgroepen, Ook meer informele vormen van participatie verdienen de nodige aandacht. Net als bij beleidsparticipatie beschouwen we het Minderhedenforum hierin als een belangrijke ondersteunende partner in het proces van empowerment. Operationele doelstelling 5.2. De VGC erkent en stimuleert een etnisch-cultureel cultureel divers verenigingsleven Het verenigingsleven speelt een belangrijke rol inzake gemeenschapsvorming, emancipatie en participatie. Dit geldt in het bijzonder voor etnisch-culturele verenigingen. Het ontwikkelen van sociaal kapitaal, de gevolgen ervan voor de integratie in een gemeenschap en het creëren van een basis van waaruit mensen kunnen opereren, worden gestimuleerd vanuit het etnisch-cultureel verenigingsleven. Op basis van de visietekst van de VGC over de rol van de etnisch-culturele verenigingen is een dubbele taak weggelegd voor deze verenigingen: - het ontwikkelen van eigenheid en identiteit via taal, religie en cultuur; - het bevorderen van empowerment van de leden van de eigen groep en het meewerken aan maatschappelijke integratie. De VGC wil, vanuit een gecoördineerde aanpak en verder bouwend op de visietekst De rol van allochtone zelforganisaties en de VGC, stimuli bieden zodat de etnisch-culturele verenigingen deze taken kunnen waarmaken. Een transparant subsidiesysteem is daarbij het uitgangspunt, evenals het versterken van de organisaties, die vaak op vrijwillige kracht draaien, via vorming. Voor wat betreft de sociaal-culturele functies wil de VGC mogelijkheden bieden via de subsidiëring/basiserkenning in het kader van het sociaal-cultureel werk. Bij de komende aanpassing van de verordening wordt rekening gehouden met de adviezen van de etnisch-culturele verenigingen. Daarnaast is de VGC op zoek naar bruggenbouwers die willen meewerken aan het wegwerken van drempels tussen mensen met een migratieachtergrond en het reguliere aanbod. De voorportaalfunctie van etnisch-culturele verenigingen inzake actieve doorverwijzing van het doelpubliek naar het reguliere aanbod wordt daarom in de komende beleidsperiode verder onderzocht in nauw overleg met de reguliere aanbodverstrekkers en de etnisch-culturele verenigingen. 12
Operationele doelstelling 5.3. De VGC verhoogt de emancipatie en zelfredzaamheid van specifieke doelgroepen In functie van emancipatie en deelname aan de maatschappij vereisen sommige doelgroepen in het integratiebeleid bijzondere aandacht. De VGC neemt hier, indien noodzakelijk, aanvullende beleidsmaatregelen, en zo van toepassing steeds in afstemming met het Vlaams en federaal beleid ter zake. Inzake het onthaalbeleid voor nieuwkomers wil de VGC mee inzetten op deelname van zoveel mogelijk potentiële inburgeraars aan een inburgeringstraject. Het is de visie van de VGC dat het volgen van een dergelijk traject een belangrijke hefboom is voor deelname aan de samenleving, en dit vanuit een visie van empowerment. Zoals eerder vermeld ligt de uitvoering hiervan bij het Brussels onthaalbureau BON en wil de VGC hierin vooral faciliteren, met nadruk op het invullen van randvoorwaarden (bv. kinderopvang). De doorstroom van de inburgeraars, in het kader van het secundaire traject en met oog op maatschappelijke participatie, naar relevante voorzieningen (bv. vrije tijd, vrijwilligerswerk, ), is daarbij een belangrijk aandachtspunt. Ook de doelgroep van minderjarige nieuwkomers wordt door de VGC met bijzondere aandacht opgevolgd. Voor mensen zonder wettig verblijf wordt de nadruk in het VGC-beleid gelegd op menswaardige begeleiding en oriëntatie naar een zinvol toekomstperspectief. De VGC zet hier vooral in op de toegang van deze doelgroep tot gezondheidszorg. Ook voor slachtoffers van mensenhandel erkent de VGC de aantrekkingskracht van de grootstad op deze problematiek en levert ze een bijdrage aan de kwaliteitsvolle begeleiding van deze doelgroep. Inzake woonwagenbewoners en Roma wordt ingezet op toegang tot gezondheidszorg en tot onderwijs. De VGC is niet bevoegd voor wonen en huisvesting, maar kan hier wel meer sensibiliserend optreden ten aanzien van het Gewest. Het risico op armoede is groter bij personen met een migratieachtergrond dan bij personen van Belgische origine. Het is dus van belang dat de VGC dwarsverbindingen legt tussen het integratie- en armoedebeleid en eventueel bijkomende actie neemt rond de specificiteit van gekleurde armoede. Binnen het doelgroepenbeleid wil de VGC ook verder aandacht besteden aan de emancipatie van vrouwen met een migratieachtergrond. Daarnaast verdienen ook holebi s met een migratieachtergrond specifieke initiatieven met het oog op hun emancipatie en sensibilisering van de samenleving. 13
Strategische doelstelling 6. De VGC voert een beleid dat zich richt op het bevorderen van sociale cohesie en het bevorderen van het samenleven tussen de verschillende bevolkingsgroepen in Brussel. Sociale cohesie: Sociale cohesie of sociale samenhang is de betrokkenheid van mensen op elkaar, bij maatschappelijke organisaties en bij de samenleving als geheel. Werken aan sociale cohesie betekent mensen de kans geven elkaar beter te leren kennen (herkenbaarheid verhogen) en ervoor te zorgen dat gescheiden netwerken zich meer met elkaar vermengen. Operationele doelstelling 6.1. De VGC ondersteunt een fijnmazig netwerk van lokale initiatieven die mensen samenbrengen op basis van gemeenschappelijkheden De VGC wenst bij te dragen tot het samenleven in diversiteit via de ondersteuning van een divers netwerk aan lokale initiatieven. Het gaat daarbij om het verenigingsleven, sportclubs, dienstencentra, buitenschoolse opvang, jeugdwerkingen, buurtwerkingen, Het is de visie van de VGC dat deze initiatieven bijdragen tot het vermengen van netwerken doordat de nadruk er niet ligt op het verschil, maar op de gemeenschappelijke interesse: samen sporten, samen op informele wijze Nederlands leren, samen praten over de opvoeding van de kinderen, In sommige van deze initiatieven staat het werken aan sociale cohesie en gemeenschapsvorming ook expliciet ingeschreven in de doelstellingen. Zo wil de VGC de gemeenschapscentra versterken als stedelijke motor van een lokaal beleid. Hierin is het ontwikkelen van een open en laagdrempelige werking en het realiseren van kansen op ontmoeting een cruciaal gegeven. Ook de Brede School, gericht op een geïntegreerde aanpak ter verbetering van de ontwikkelingskansen van kinderen en jongeren, heeft de ambitie ankerpunten in de gemeenschap te creëren, ontmoeting en sociale cohesie te bevorderen, de en de betrokkenheid van de buurt te verhogen. De ontmoetingsplaatsen voor jonge kinderen en hun ouders/opvoeders gaan uit van de kracht van onderlinge sociale steun en de versterking van de verbondenheid in de buurt. De verdere ontwikkeling van de interreligieuze en interlevensbeschouwelijke dialoog te Brussel wordt ondersteund. Operationele doelstelling 6.2. Het realiseren van toegankelijke en multifunctionele gemeenschapsinfrastructuur in de stad staat centraal in het investeringsbeleid id van de VGC Het samenleven kan positief beïnvloed worden door de wijze waarop de publieke en openbare ruimte wordt ingericht. De VGC wil binnen haar investeringbeleid toegankelijke gemeenschapsinfrastructuur realiseren, ingebed in de buurt en de omgeving. Bij verbouwingen aan gemeenschapsinfrastructuren, of het nu gaat om scholen, dienstencentra, crèches, sportinfrastructuur of gemeenschapscentra, moet de omgeving en het polyvalent gebruik door diverse spelers een belangrijk element zijn. Ook de concrete inrichting van ruimten kan een bijdrage leveren in functie van uitwisseling en ontmoeting van verschillende doelpublieken. De centrale ruimte waar de kernadministratie in de toekomst zal gevestigd zijn, wil in deze een voorbeeldfunctie opnemen en een open huis zijn. Gezien om gevoegd te worden bij Collegebesluit houdende de goedkeuring van beleidsopties met betrekking tot het Vlaams integratiebeleid in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad nr. 20102011-0348 van 24-02-2011 De collegeleden, Bruno DE LILLE Brigitte GROUWELS Jean-Luc VANRAES 14