2, 4 of 6 op een TS? Verslag van vakbijeenkomst 18 juni 2008 Dordrecht 18 juni 2008 Welkom en inleiding TS4 Welkomstwoord door voorzitter Stephan Wevers, portefeuillehouder brandweerzorg NVBR en regionaal commandant Twente. Hij constateert dat er veel aanwezigen zijn uit verschillende invalshoeken. Zo zijn er bevelvoerders, officieren van dienst en specialisten op het gebied van preparatie en repressie. De inleiding wordt afgesloten met een korte voorstelronde van alle deelnemers (41 in totaal). Zes or Less? Presentatie Brandweer Apeldoorn Mensen genoeg om overdag een TS6 te vullen, maar toch vroeg Hilco Kruise, commandant Apeldoorn, zich af waarom ze in het buitenland al met een TS4 werken en in Nederland nog niet. Om dit uit te zoeken heeft hij een projectteam samengesteld die de volgende opdracht kreeg: Onderzoek, test en implementeer een systeem waarbij verantwoord kan worden uitgerukt met minder dan zes personen op de Apeldoornse TS en HV. Insteek: Veiligheid. Oftewel, de mensen op de TS moeten zich veilig voelen Aan de hand van een powerpoint-presentatie vertelt Tijs van Wijk projectleider fase 1 van het project in Apeldoorn én teamleider L & T, het verloop van het project (zie ook bijlage). Het project bestaat uit drie fases. Een onderzoeksfase, een testfase en een implementatiefase. Stand van zaken: Fase 1 is bijna afgerond. Fase 1 bestaat uit sparren, boeken en documentatie raadplegen, bestuderen wat de ervaringen in het buitenland (Engeland, Duitsland, Frankrijk) zijn en quick sans. (onderdeel van de quick scans, is een enquête. Deze vindt u als bijlage bij dit verslag). Vanuit de zaal komen vragen: - Wordt er in deze fase al naar soorten brand gekeken? Nee. Er wordt nu puur gekeken naar wat kun je maximaal doen met minimale inzet. 1
- Houden jullie rekening met omgevingsfactoren? Ja, die worden ook meegenomen. Volgens een soort radarsysteem kan er een risicoinschatting gemaakt worden. - Wat zijn de taken van de bevelvoerder? Op een TS4 zijn die heel anders dan die op een TS6. Voorzitter merkt op: Apeldoorn houdt in deze fase alle opties nog open. Zij kijken naar de mogelijkheden en niet naar de beperkingen. Wat je al met 4 niet kan!!!; Brandweer Utrecht / Amersfoort De brandweer in Utrecht en Amersfoort kan altijd extra manschappen gebruiken. En dan zijn er twee opties: werven of kijken wat je met je huidige personeelsbestand wel niet allemaal kan. Jan Hazeleger, plaatsvervangend hoofd Repressie vertelt helder, open en transparant hoe ze dit laatste hebben aangepakt. (voor zijn presentatie - zie bijlage) Met verschillende mensen, van verschillende disciplines is allereerst overleg geweest. Toen is de mogelijkheid van een TS4 geopperd. Vervolgens is er een SWOT analyse gemaakt, zijn documenten geraadpleegd en verschillende scenario s bekeken. Op basis daarvan zag Utrecht/Amersfoort mogelijkheden voor een TS4. Insteek: - Snelle interventie voor hulp en beeldvorming. - Klant/burger wil de brandweer snel zien. En of er dan 4, 5 of 6 brandweermensen komen, dat vindt de burger niet belangrijk. Als de brand maar z.s.m. wordt geblust. Vervolgens is e.e.a. getoetst bij de vrijwilligers: Reactie: Ze zagen kansen en mogelijkheden (bijvoorbeeld t.a.v. het rooster). Met andere woorden zij waren en zijn erg enthousiast. Aan de hand van praktijkvoorbeelden zijn op papier scenario s beschreven en op basis daarvan is een aandachtskaart voor een TS4 opgesteld. En toen, zijn ze gewoon begonnen. Oftewel: Trial & error. Daarbij is afgesproken dat de dienstdoende bevelvoerder beslist. Hij/zij beslist of er wordt uitgerukt met een TS4 of een TS6. Stand van zaken: Ze zijn nu ongeveer 9 maanden bezig en tot nu toe zijn er enkel positieve ervaringen. Ze kunnen nu minuten eerder aanwezig zijn en hebben de opkomsttijd gedrukt. Jan Hazeleger voegt het volgende met klem toe: dit is een oplossing voor Utrecht/Amersfoort en geen maatwerk voor heel Nederland. Alle korpsen voor zich moeten bekijken, als ze dat willen, wat er voor hun mogelijk is. Besluit je om het te gaan doen, draag het dan breed uit. 2
Enkele vragen: - Meldkamer? Nee, deze speelt geen rol in het proces. Deze geeft de gegevens door en de bevelvoerder beslist vervolgens: TS4 of TS6 - Hoe zit het met de motivatie van de vrijwilligers? Die is erg hoog omdat het een kwestie is van mogen en niet moeten. - Enkel een TS4 nodig? De bevelvoerder beslist of er opgeschaald moet worden en er eventueel een TS6 achterna moet komen. Tussenstand De voorzitter merkt op dat er een duidelijke verschil van aanpak is tussen Apeldoorn en Utrecht/Amersfoort. En verder is het duidelijk dat er verschillende generaties in de zaal zitten. Die elk met hun eigen achtergrond naar het onderwerp TS4 of TS6 kijken. Hij voegt er nog aan toe : registreren is meten De brandweer zou zelf cijfers bij moeten houden in een database en niet klakkeloos de cijfers van het CBS overnemen. Opvallend is dat de zaal wordt uitgedaagd om e.e.a. eens van een andere kant te bekijken. En vanuit kansen te denken. Positief kritisch gaan we de pauze in Pauze Stand.nl Er volgen acht stellingen waarover per stelling - zes minuten wordt gediscussieerd. De discussie wordt zowel door een zeer zichtbare en hoorbare klok als de voorzitter goed in de gaten gehouden. Een korte impressie van de discussie is per stelling weergegeven. 1. Veiligheid staat voorop en daarom mag je nooit met minder dan 6 personen op een tankautospuit een binnenaanval doen (Marcel Siliakus) Voor: 2 Tegen: 39 Samenvatting: Het gaat om de veiligheid en daarom moet elke situatie opnieuw worden bekeken door de bevelvoeder. Wat is er voor die specifieke situatie nodig. Van daaruit kijken of bijvoorbeeld een TS4 of een TS6 nodig is. Zorg daarom voor goede trainingen van de bevelvoerders. Investeer daarin. Zij hebben het inzicht, de ervaring en maken de beslissing. 2. De Brandweer kan wel operationeel innoveren, maar niet strategisch (Taco van Someren) Voor: 8 Tegen: 33 3
Samenvatting: De Brandweer is in staat om te innoveren. En als de brandweer innoveert, volgt de politiek vanzelf. Voor innoveren zijn wel randvoorwaarden nodig. Namelijk: - Leiderschap - Durf - Ruimte krijgen - Niet indekgedrag vertonen 3. De NVBR moet een leidende rol vervullen bij innovaties binnen de brandweer (Caroline van de Wiel) Voor: 35 Tegen: 6 Samenvatting: als de NVBR dat zou doen, dan krijgen we een top down situatie en dat werkt niet. Het is ook goed om vanuit de groep geluiden te horen. En de vakbijeenkomsten zijn hier mooie voorbeelden van. De voorzitter pleit er dan ook voor dat deze vaker plaatsvinden We moeten samen e.e.a aanpakken. Samen uit, samen thuis. Top down, bottom up. Waarbij de NVBR faciliteiten aanbiedt om dit mogelijk te maken. 4. 90 % van de uitrukken kan met twee personen, 500 liter water en wat klein gereedschap worden opgelost. Het is een belediging van de professionaliteit van de brandweermens om standaard met 4 personen teveel uit te rukken (Martin Slot) Voor: 6 Tegen: 35 Reactie uit de zaal: In Den Bosch werken wij al 30 jaar met een TS4 Samenvatting: Brandweer moet meer maatwerk bieden. Kijken naar de kwaliteit en niet naar de kwantiteit. Per gebied bekijken hoe ze e.e.a. efficiënter kunnen gaan organiseren. Kortom: vraaggericht gaan werken. Het kan met minder. Maar denk aan de risico s van het gebied. 5. Door met minder dan 6 personen op een tankautospuit uit te rukken, loopt de brandweer het risico aansprakelijk te worden gesteld als er iets mis gaat als gevolg van te kort aan manschappen. (Ton Hol) Voor: 5 Tegen: 36 Het gaat erom wat voor zorg je als Brandweer Nederland wil aanbieden. Als blijkt dat er nieuwe ontwikkelingen zijn. Dan moet deze informatie worden vastgelegd. Instructies moet je onderbouwen Als brancheorganisatie moet dit dan goed worden gedocumenteerd en naar buiten toe gecommuniceerd worden. 4
6. Als we in Nederland niet van die achterlijke zorgnormen hadden, was de hele discussie over 2, 4 of 6 op een tankautospuit niet nodig geweest. (Ester Lieben) Voor: 21 Tegen: 20 Samenvatting. De zaal twijfelt erg. De uitslag is tenslotte fifty-fifty. De voorzitter vat het mooi samen. Geef de brandweer meer ruimte, dan is er ook meer ruimte om te innoveren. Dan zal de nadruk nog meer op kwaliteit komen te liggen. 7. De brandweer vraagt al jaren meer geld aan het bestuur. De TS4 discussie is een mooie mogelijkheid tot bezuiniging. (Menno van Duin) Voor: 12 Tegen: 29 Verschillende reacties. Samenvattend. De brandweer krijgt in verhouding met andere instanties weinig geld van de overheid, maar biedt wel 365 dagen, 7 dagen per week, 24 uur per dag kwalitatief goede hulp en daar is men trots op! (Voorzitter: De verzekeringen boeken winst op de brandverzekeringen) Iemand geeft aan: Bezuinigen hoeft niet te betekenen dat er minder geld nodig is. Je kan het geld ook binnen de brandweer houden en anders besteden. Door te innoveren en efficiënter met middelen om te gaan. De voorzitter vat het als volgt samen: Bezuinigen is in iedere branche normaal. Het is geen vies woord. En Bezuinigingen kunnen leiden tot innovaties. 8. Over 10 jaar bestaat er geen tankautospuit meer (Taco van Someren) Voor: 31 Tegen: 10 Samenvatting: Er is wel vaker over gesproken. En toen gebeurde het niet. Het gebeurt niet en het gaat ook niet gebeuren De TS bestaat nog wel. Maar dat betekent niet dat er geen andere paden moeten kunnen worden bewandeld. En hier en daar in het land gebeurt dat al. Afronding van de voorzitter We trekken vandaag geen conclusies De insteek van vandaag is e.e.a. ter discussie stellen en het uitwisselen van kennis en informatie. 5
Vervolgens geeft de voorzitter aan dat er nu vier bijeenkomsten zijn geweest en dat er nog eentje in Eindhoven. Van elke bijeenkomst wordt een verslag gemaakt en toegestuurd naar alle deelnemers. De presentaties en de worden meegestuurd. Na de bijeenkomsten zullen de verslagen als basis dienen voor best practices en gebundeld worden in een boekje. Op het komende NVBR-congres zullen de uitkomsten en het boekje worden gepresenteerd. Doel is om uiteindelijk met een standpunt over dit onderwerp te komen. Op BKN van de NVBR wordt een dossier opgebouwd over dit onderwerp. Tot slot dankt de voorzitter alle deelnemers en sprekers voor hun inzet en betrokkenheid. 6