Informatiebijeenkomst toetsingen 15 december 2016 1
Programma Introductie toetsingen Petra Hielkema, Hoofd Expertisecentrum Toetsingen Toetsen op betrouwbaarheid Petra Hielkema Toetsen op geschiktheid Karina Trinidad, Toezichthouder (toetser) In gesprek met de toetser 2
Waarom toetsingen? Bestuurders en commissarissen essentieel voor instelling - strategie en bedrijfscultuur - soliditeit en levensvatbaarheid Goede kwaliteit bestuur en intern toezicht - stabiliteit en integriteit financiële sector - consumentenvertrouwen 3
Terugblik 1-9-2012: Oprichting Expertisecentrum Toetsingen 1-4-2015: Uitbreiding tweede echelon Juli 2012 dec. 2015: 4+4 en Inhaal toetsingen 2008-2011 2012 2013 2014 2015 2016 Kredietcrisis en externe evaluaties 1-7-2012: Beleidsregel geschiktheid Interne evaluatie 4-11-2014: start SSM Externe evaluatie Versterken Toetsingsproces 4
Punt om vooraf mee te geven Bereid een toetsing goed voor 5
Aantallen toetsingen 2013 2016 (t/m nov) Totaal aantal toetsingen (geschiktheid en betrouwbaarheid) 2013 2014 2015 2016 Banken 166 224 189 225 Verzekeraars 337 404 461 187 Wft overig 1 124 151 157 185 Pensioenfondsen 367 672 375 417 Betaalinstellingen 73 82 77 75 Trustkantoren 111 118 151 136 BES-instellingen 2 86 23 26 Tweede echelon Banken 271 70 Tweede echelon Verzekeraars 245 74 Totaal³ 1.178 1.737 1.949 1395 Waarvan met positieve uitkomst 86% 90% 96% 95% 1 Financiële holdings, afwikkelondernemingen, beleggingsondernemingen, beleggingsinstellingen, clearinginstellingen en PPI s. 2 Instellingen op BES-eilanden. ³ In deze tabel zijn ook de dossiers meegenomen waarin alleen op betrouwbaarheid wordt getoetst, zoals toetsingen die worden uitgevoerd bij de aanvraag voor een verklaring van geen bezwaar bij o.m. banken, verzekeraars en trustkantoren (VVGB-toetsingen). In de tabellen op de volgende pagina s zijn deze toetsingen niet meegenomen, waardoor de aantallen in sommige sectoren lager zijn. 6
Aantallen toetsingen 2016 (t/m nov) Afgeronde zaken geschikt & betrouwbaar <> T1 T2 T3 T4 T5 Totaal Banken 2 9 26 24 1 62 Banken SSM 2 6 9 17 34 Verzekeraars 3 34 19 46 45 11 158 Betaalinstellingen 16 19 8 2 45 WFT Overig 7 16 7 1 31 Trustkantoren 9 50 23 37 119 Pensioenfondsen 45 254 67 7 373 BES-Instelling 6 10 2 16 Totaal 45 79 367 193 125 29 838 Afgeronde zaken ongeschikt & onbetrouwbaar <> T1 T2 T3 T4 T5 Totaal Banken 1 1 2 Banken SSM Verzekeraars 1 1 2 Betaalinstellingen 4 4 WFT Overig 1 1 Trustkantoren 1 3 1 5 Pensioenfondsen 25 2 27 BES-Instelling Totaal 1 33 3 4 41 T5 T4 T3 T2 T1 T5 T4 T3 T2 T1 50 100 150 200 250 300 350 400 Banken Banken SSM Verzekeraars Betaalinstellingen WFT Overig Trustkantoren Pensioenfondsen BES-Instelling 5 10 15 20 25 30 35 Banken Banken SSM Verzekeraars Betaalinstellingen WFT Overig Trustkantoren Pensioenfondsen BES-Instelling 7
Aantallen toetsingen 2016 (t/m nov) Negatief oordeel Totaal Banken 2 Banken SSM Ontheffingen Banken Tweede echelon Banken Verzekeraars 2 Tweede echelon Verzekeraars Betaalinstellingen 4 WFT Overig 1 Trustkantoren 5 Pensioenfondsen 27 BES-Instelling VVGB Overig Totaal 41 Negatief oordeel % Totaal Positief % Banken 3,1% 96,9% Banken SSM Ontheffingen Banken Tweede Echelon Banken Verzekeraars 1,3% 98,8% Tweede echelon Verzekeraars Betaalinstellingen 8,2% 91,8% WFT Overig 3,1% 96,9% Trustkantoren 4,0% 96,0% Pensioenfondsen 6,8% 93,3% BES-Instelling VVGB Overig Totaal 4,7% 95,3% Afgeronde hertoetsingen Totaal Banken 2 Trustkantoren 4 Pensioenfondsen 1 Overig 7 8
Externe evaluatie Commissie Ottow - conclusies Overall brede steun in de sector voor het instrument van toetsingen Huidige opzet en werkwijze van DNB en AFM vormt adequate invulling van de wettelijke taken Op onderdelen aanpassingen en verbeteringen mogelijk 9
Belangrijkste aanbeveling: transparantie 10
Andere belangrijke aanbevelingen Versterken positie kandidaat: zorgvuldig proces en besluitvorming: Geen voortzetting pilot gespreksopname Meer betrekken van externe elementen (o.a. senior adviseur van buiten) Terugkoppeling uitkomst (brief / gesprek / telefonisch) Inrichting proces hertoetsing Diversiteit en functioneren van het collectief Efficiëntie: samenwerking & digitaal loket Eigen verantwoordelijkheid van de sector 11
Aanvangstoetsingen Geschiktheid Wat Kennis, vaardigheden, professioneel gedrag Wanneer Bij nieuwe benoeming, vóór het aantreden Bij wijziging functie Betrouwbaarheid Wat Betrouwbaarheid buiten twijfel Wanneer Eénmalige toetsing Meldplicht nieuwe antecedenten 12
Hoe toetst DNB? Het proces 13
Betrouwbaarheid 14
Antecedenten Strafrechtelijke antecedenten Financiële antecedenten Toezichtantecedenten Fiscaal bestuursrechtelijke antecedent Overige antecedenten 15
Wat zouden jullie doen? Een kandidaat meldt op zijn betrouwbaarheidsformulier de volgende antecedenten. Fiscaal bestuursrechtelijke antecedenten. De Belastingdienst heeft in 2011 over 2007 en 2008 twee vergrijpboetes opgelegd voor het opzettelijk doen van onjuiste aangifte. De te toetsen persoon had bij zijn aangiftes de subsidies die hij voor zijn woning heeft ontvangen, niet opgegeven. Volgens hem is er geen sprake van kwader trouw, maar van een interpretatiefout. Financieel antecedent. Hij is in 2014 betrokken geweest bij het faillissement van een onderneming. Uit het onderzoek en zijn toelichting blijkt dat het gaat om een faillissement wegens gebrek aan inkomsten. Er is geen sprake van onregelmatigheden of persoonlijke aansprakelijkheid. Strafrechtelijk antecedent. Hij heeft in 2009 een boete van EUR 290,- gekregen voor het rijden onder invloed. Betrouwbaarheid buiten twijfel? 16
Wat zouden jullie doen? Een kandidaat meldt op zijn betrouwbaarheidsformulier de volgende antecedenten. Fiscaal bestuursrechtelijke antecedenten. De Belastingdienst heeft in 2011 over 2007 en 2008 twee vergrijpboetes opgelegd voor het opzettelijk doen van onjuiste aangifte. De te toetsen persoon had bij zijn aangiftes de subsidies die hij voor zijn woning heeft ontvangen, niet opgegeven. Volgens hem is er geen sprake van kwader trouw, maar van een interpretatiefout. Financieel antecedent. Hij is in 2014 betrokken geweest bij het faillissement van een onderneming. Uit het onderzoek en zijn toelichting blijkt dat het gaat om een faillissement wegens gebrek aan inkomsten. Er is geen sprake van onregelmatigheden of persoonlijke aansprakelijkheid. Strafrechtelijk antecedent. Hij heeft in 2009 een boete van EUR 290,- gekregen voor het rijden onder invloed. Wordt uw oordeel anders als de te toetsen persoon deze antecedenten niet zelf meldt? 17
Wegingsfactoren Ernst Verwijtbaarheid Ouderdom Melden Hoedanigheid persoon Combinatie Houding, motivering en toelichting 18
Geschiktheid - aanvraag Wat is de verwachte kwaliteit van het dossier? Dossier volledig en up-to-date Functieprofiel met aandachtsgebieden en verantwoordelijkheden Duidelijke overwegingen bij benoeming Geschiktheidsmatrix met onderbouwing Bij personen van buiten de sector: hoe heeft de persoon zich voorbereid? 19
Tips voor een volledige aanvraag Wat doet DNB met het functieprofiel? Wij toetsen aan de hand van de aandachtsgebieden en verantwoordelijkheden in het functieprofiel. Aan een beoogd wetgevingsexpert in een pensioenfonds stellen we andere eisen dan een beoogd lid van de Beleggingsadviescommissie; aan een voorzitter Auditcommissie andere eisen dan aan een lid Remuneratiecommissie. Geen specifiek functieprofiel betekent dat een kandidaat op alle relevante onderwerpen kennis moet hebben. Wat verwacht DNB van de overwegingen bij benoeming? Dat uit de overwegingen blijkt in hoeverre de te toetsen persoon voldoetaan het functieprofiel, hoe de te toetsen persoon past binnen het collectief en wat hij toevoegt aan het collectief. Denk ook aan vragen als: treedt hij toe tot het collectief omdat een bepaalde expertise die ontbreekt, waarom heeft de onderneming deze expertise nodig. Wat verwacht DNB bij kandidaten van buiten de sector? Een omschrijving van wat de te toetsen persoon vooraf heeft gedaan om zich de specifieke kennis die voor de functie nodig is, eigen te maken. Denk hierbij aan opleidingen, het doornemen van stukken, het bijwonen van vergaderingen als toehoorder, het houden van discussiesessies met sleutelposities binnen de organisatie. Wat doet DNB met de geschiktheidsmatrix? We leggen de scores uit de matrix naast het CV van de te toetsen persoon. Als een beoogd commissaris een aantal jaar bij een bank heeft gewerkt in verschillende functies, is een H-score op het onderwerp kennis van producten en diensten logisch. Als de te toetsen persoon uit een andere sector komt en hij scoort een H, is meer uitleg nodig. 20
Geschiktheid - vooronderzoek Wat neemt DNB mee bij beslissing wel of geen gesprek? Functieprofiel: aandachtsgebieden en verantwoordelijkheden Kennis en ervaring Overwegingen bij benoeming Omvang, complexiteit en risicoprofiel instelling Hoe voorbereid op functie Samenstelling collectief (ervaring, expertisegebieden) Resultaten bronnenonderzoek (info AFM, interne info DNB) Duidelijk beeld: positief besluit zonder gesprek Meer informatie nodig: uitnodiging voor gesprek Bepaalde functies toetsing met gesprek 21
Voorbeelden - wel of geen gesprek Geen gesprek Als uit dossier blijkt dat benodigde kennis voor de functie aanwezig is Trust: als kandidaat voldoet aan vereisten artikel 2.7 Beleidsregel Voorbeeld: kandidaat heeft zijn carrière grotendeels bij verzekeraar doorgebracht, laatste functie lid RvB, wordt nu commissaris bij verzekeraar Voorbeeld: kandidaat voor een middelgrote (T3) dan wel kleine onderneming (T1 en T2) heeft 9 maanden als toehoorder vergaderingen bijgewoond, heeft stukken doorgenomen en doorgesproken met actuaris Wel gesprek Beoogde CEO, CFO, CRO, voorzitter RvC, voorzitter Audit of Risk Commissie, lid Beleggingscommissie (enkele uitzonderingen daargelaten) Als uit CV geen inhoudelijke bancaire, verzekerings- of pensioenkennis blijkt (uitzondering bij goede voorbereiding) Bij redelijke aanleiding, bijv. toezichtmaatregelen opgelegd aan onderneming waar te toetsen persoon een relevante functie had 22
Geschiktheid - toetsingsgesprek Open gesprek, geen kennismakingsgesprek maar toets 1,5 uur bij DNB Max 3 interviewers: management, toezichthouder en toetser Focus gesprek verschilt, hangt af van functie Voorbereiding op de functie = voorbereid voor toetsingsgesprek - due diligence - agenda Vragen over: - kennis - competenties en voorbeelden (STAR-methodiek) - collectief Als nodig: vragen voor betrouwbaarheid, aanvullende toelichting antecedenten Meestal binnen 2 weken na gesprek de uitkomst 23
Voorbeeldvragen Wat zijn de grootste interne uitdagingen voor de onderneming? Wat zijn de belangrijkste risico s voor de onderneming? Kunt u een mogelijk conflict benoemen tussen de belangen van de groep en die van de dochter? Banken How, in your view, does Basel III and upcoming Basel IV reforms impact the organization? How did you gain this insight? Could you share with us your first impression of the audit and compliance function? How do you perceive the link between wholesale funding and the capital position? And is this sustainable in the future? Verzekeraars Kunt u ons uw visie op de markt voor levensverzekeringen schetsen? Wat vindt u van de kwaliteit van de ORSA/ de rapportages/ de 3 e lijn? Hoe heeft u deze mening gevormd? Waarvoor dient het kapitaalbeleid? Hoe wordt de interne norm bepaald (bovenop de SCR)? Welke stuurmiddelen kan je inzetten om op die norm te koersen? Wat is in uw optiek de betekenis en meerwaarde van sleutelfuncties onder Solvency II? Pensioenfonds Welke regeling(en) voert uw fonds uit? Wat is het verschil tussen een DB en een DC regeling? 24
Voorbeeldvragen Met welke risico s moet een pensioenfonds rekening houden? Hoe beheers je het renterisico? Hoe werkt een daling in de rente door op de verplichtingen? En hoe werkt een daling van de rente door in de beleggingen? Trust Bent u bekend met strekking van de Wtt? Wat zijn de grootste integriteitsrisico's voor het kantoor? Wat zijn de belangrijkste bevindingen uit de Sira? Heeft u weleens klanten heengezonden? Wanneer is dit gebeurd en waarom? Collectief Wat is uw toegevoegde waarde voor het collectief? To what extent are your skills, know-how and expertise complementary to those which already exist within the Management Body? Competenties Kunt u een recente situatie schetsen waarin u kritisch en vasthoudend was? Welke rol had u? Wat wilde u bereiken? Wat heeft u gedaan? Wat was het resultaat? Wat zou u met de kennis van nu anders doen? Hoe oefent u invloed uit in een collectief? Kunt u een voorbeeld geven waarin u dit illustreert? 25
Geschiktheid - besluitvorming We bellen altijd Positief besluit Negatief besluit geschiktheid Negatief besluit betrouwbaarheid 26
Bezwaar en beroep Negatief besluit: eerst telefonisch contact Voorgenomen besluit naar instelling Zienswijze Definitief besluit naar instelling Bezwaar bij Juridische Zaken Beroep rechtbank Hoger beroep 27
Dank voor jullie aandacht 28