OPDRACHTFORMULIER Begeleiden van zorgvragers bij een conflict Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opdrachten. Bespreek deze samen met medestudenten of je docent. 2 Lees de bijbehorende theorie. 3 Beantwoord onderstaande vragen. a Waarom kunnen conflicten zinvol zijn? b Wanneer zijn naar jouw mening conflicten niet zinvol? c Wat is voor een zorgverlener een goede attitude als zich tussen zorgvragers een conflict voordoet? Het oefenen van deze vaardigheid gebeurt in de vorm van een rollenspel. De vaardigheid wordt geoefend in groepjes van vijf tot zeven studenten. Tijdens de voorbereidingsbijeenkomst krijg je alle nodige informatie van je docent. Belangrijk Als je de rol van zorgvrager speelt, is het beslist niet de bedoeling te doen alsof je een verstandelijke handicap hebt. Dat zou van weinig respect getuigen voor mensen met een verstandelijke handicap. Hou je aan de rolbeschrijvingen in de praktijksituatie en wees verder gewoon jezelf. In deze oefening begeleid je twee zorgvragers die onenigheid hebben. Dit doe je aan de hand van een praktijksituatie. Verder heb je de medewerking nodig van twee medestudenten die in ene rollenspel de zorgvragers spelen en twee medestudenten die het rollenspel observeren en feedback geven. In een leefgroep wonen zes zorgvragers. Ze zijn zelfstandig. Het is onder andere de bedoeling dat zij hun eigen leefomgeving schoonhouden. Daarom zijn de huishoudelijke taken verdeeld over de verschillende zorgvragers. Hiervoor is in overleg met de zorgvragers een schema gemaakt. Vandaag moet Marijke de gangen dweilen en Gijs de gangen stofzuigen. Marijke wil haar taak snel doen, zodat ze voor sluitingstijd nog snel even naar de winkel kan om een verjaarskaart voor haar moeder te kopen, die morgen jarig is. Ze zit Gijs op te jutten om te gaan stofzuigen, zodat ze daarna snel kan gaan dweilen. Gijs heeft er echter geen zin in: hij is moe na een dag hard werken en wil eerst even uitrusten. Marijke maakt een enorme scène, waarna Gijs boos wordt omdat zijn rust wordt verstoord en in een opwelling de emmer met sop omgooit, die Marijke alvast had klaargezet. Hij stapt op zijn fiets en vertrekt. Marijke gaat huilend haar beklag doen bij de zorgverlener. Zorgverlener Je ruimt de plas water samen met Marijke op en spreekt af om het conflict s avonds na het eten met zijn drieën uit te praten. Je laat ze zo veel mogelijk zelf aan het woord, maar probeert de een het gezichtspunt van de ander duidelijk te maken. Ook probeer je ze zelf te laten bedenken hoe een dergelijke situatie in de toekomst voorkomen kan worden. Marijke Het conflict wordt s avonds na het eten met Gijs en de zorgverlener uitgepraat. Uiteindelijk komen jullie tot een oplossing, maar bij het bespreken heb je de volgende argumenten. In eerste instantie ben je erg boos. Door de ruzie en het omgooien van de emmer was je te laat om nog naar de winkel te gaan, zodat je moeder morgen geen verjaarskaart krijgt. Je vindt het bijzonder flauw dat Gijs niet wilde meewerken. Jij kon immers niet dweilen, voordat Gijs klaar was met het stofzuigen van de gangen. Gijs Het conflict wordt s avonds na het eten met Marijke en de zorgverlener uitgepraat. Uiteindelijk komen jullie tot een oplossing, maar bij het bespreken heb je de volgende argumenten. Jij vindt dat je het recht hebt om na een lange werkdag uit te rusten voordat je aan de huishoudelijke werkzaamheden begint. (Hierbij zoek je steun van de zorgverlener). Je bent het ermee eens dat je de emmer sop niet om had moeten gooien, maar je werd zo gek van het gezeur van Marijke dat je dit in een aanval van drift hebt gedaan. Je vindt ook dat als Marijke die verjaarskaart zo belangrijk vindt, ze hem maar eerder had moeten kopen. Noordhoff Uitgevers bv 1
Voorbereiding 1 Lees de praktijksituatie en het handelingsformulier dat bij deze oefening hoort. 2 Bepaal met elkaar wie welke rol speelt. 3 Degene die Gijs en Marijke spelen, leven zich in in hun rol. 4 De zorgverlener bepaalt welk doel zij nastreeft bij het begeleiden van de zorgvragers bij hun conflict, en welke benadering en acties daarbij passen. Uitvoering 5 Speel het rollenspel zo vaak dat iedereen een keer aan bod komt als zorgverlener. 6 Zorg ervoor dat het spel niet langer dan 5 minuten duurt. 7 Zorgverlener: voer de acties uit die passen bij de doelen die je nastreeft. 8 Observanten: maak gebruik van het handelingsformulier om feedback te kunnen geven op de zorgverlener. Nabespreking Bespreek het begeleiden van het conflict na aan de hand van het handelingsformulier. Laat hierbij vooral de observanten aan het woord. Noteer naar aanleiding van de nabespreking aandachtspunten en persoonlijke leerdoelen op het handelingsformulier. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: 2 Noordhoff Uitgevers bv
HANDELINGSFORMULIER Begeleiden van zorgvragers bij een conflict Naam student: Naam observator: Datum: Beoordeling: Voor alle handelingen geldt: Raadpleeg het dossier; Zorg voor voldoende privacy; Was je handen volgens de WIP-procedure; Pas de voorschriften toe; Observeer en controleer de zorgvrager. De student: Aandachtspunten Goed Fout 1 Ik kan goed verwoorden welk doel ik nastreef met de begeleiding. 2 Ik streef naar gelijkwaardigheid door: vooral de zorgvragers zelf aan het woord te laten; ervoor te zorgen dat beide partijen voldoende aan bod komen; zo nodig opmerkingen en beweringen van de zorgvragers te vertalen; voorstellen te doen waarin beide partijen zich kunnen vinden. 3 Ik voorkom dat het conflict erger wordt of blijft voortbestaan door in te grijpen als: de ene zorgvrager de andere niet laat uitpraten; er andere zaken dan waar het conflict over gaat bijgehaald worden; de zorgvragers elkaar uitschelden of bedreigen; een van de partijen wegloopt. 4 Ik stimuleer tot een duidelijke afspraak door: de verschillende meningen aan het eind samen te vatten; de partijen te vragen hoe zij de ander tegemoet kunnen/willen komen; de partijen te vragen hoe ze in het vervolg met elkaar om zullen gaan. 5 Ik complimenteer de zorgvragers voor hun houding in het conflict en de manier waarop ze tot elkaar gekomen zijn. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: Noordhoff Uitgevers bv 3
TOETSFORMULIER Begeleiden van zorgvragers bij een conflict Naam student: Naam beoordelaar: Datum: Beoordeling: Kruis aan hoe de handelingen zijn uitgevoerd. Kies uit: V = Voldoende; O = Onvoldoende Kruis aan door wie de beoordeling is gedaan. Kies uit: B = BPV; S = School Opdracht Je begeleidt twee zorgvragers die een conflict hebben. Vooraf Je bestudeert het instructieformulier bij deze vaardigheid. Breng je eigen beginsituatie ten aanzien van deze vaardigheid in kaart. Stel jezelf op de hoogte van de regels, protocollen en standaardprocedures in de praktijk ten aanzien van deze vaardigheid. Nabespreking Bespreek de vaardigheid aan de hand van de observatie. Criteria V O B S 1 Heeft voor ogen welk doel ze nastreeft met de begeleiding. 2 Streeft naar gelijkwaardigheid: laat vooral de zorgvragers zelf aan het woord; zorgt ervoor dat beide partijen voldoende aan bod komen; vertaalt zo nodig opmerkingen en beweringen van de zorgvragers; doet voorstellen waarin beide partijen zich kunnen vinden. 3 Voorkomt dat het conflict erger wordt of blijft voortbestaan: grijpt in als de ene zorgvrager de andere niet laat uitpraten; grijpt in als er andere zaken dan waar het conflict over gaat bijgehaald worden; grijpt in als de zorgvragers elkaar uitschelden of bedreigen; grijpt in als een van de partijen wegloopt. 4 Stimuleert tot een duidelijke afspraak: vat de verschillende meningen aan het eind samen; vraagt de partijen hoe zij de ander tegemoet kunnen/willen komen; vraagt de partijen hoe ze in het vervolg met elkaar om zullen gaan. 5 Complimenteert de zorgvragers voor hun houding in het conflict en de manier waarop ze tot elkaar gekomen zijn. 6 Rapporteert het voorval volgens protocol. Noordhoff Uitgevers bv 5
Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: 6 Noordhoff Uitgevers bv