1/11 Het Statistisch Toezichtscomité Beraadslaging STAT nr 14/2014 van 8 juli 2014 Betreft: Aanvraag ingediend door het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid (BIVV) om in het kader van een statistisch onderzoek vanwege de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie gecodeerde studiegegevens te ontvangen met betrekking tot de verkeersongevallen met lichamelijke letsels (STAT-MA-2014-017) Het Statistisch Toezichtscomité (hierna "het Comité"); Gelet op de wet van 4 juli 1962 betreffende de openbare statistiek (hierna "wet openbare statistiek"); Gelet op de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (hierna "WVP"); Gelet op het koninklijk besluit van 13 februari 2001 ter uitvoering van de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (hierna "koninklijk besluit van 13 februari 2001"); Gelet op het koninklijk besluit van 7 juni 2007 tot vaststelling van de nadere regels met betrekking tot de samenstelling en de werking van het Statistisch Toezichtscomité opgericht binnen de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer; Gelet op de aanvraag van het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid ontvangen op 03/06/2014;
Beraadslaging STAT 14 /2014-2/11 Gelet op de aanvraag van het technisch en juridisch advies gericht aan de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie (Algemene Directie Statistiek Statistics Belgium) op 16/06/2014; Gelet op het technisch en juridisch advies ontvangen op 03/07/2014; Gelet op het verslag van de Voorzitter; Beslist op 8 juli 2014, na beraadslaging, als volgt: I. VOORWERP VAN DE AANVRAAG. 1. Met het oog op een statistisch onderzoek vraagt het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid vzw (hierna BIVV) om vanwege de Algemene Directie Statistiek Statistics Belgium (hierna ADS) de gecodeerde studiegegevens te ontvangen met betrekking tot de verkeersongevallen met lichamelijke letsels die zich hebben voorgedaan tijdens de jaren 1991 tot 2013. 2. Deze gegevens worden gevraagd om een analyse uit te voeren van de ongevallen in functie van de plaats, het ogenblik, de ernst, de aard van het voertuig, enz. teneinde de verkeersongevallen in België beter de begrijpen en sensibiliseringscampagnes beter te richten alsook adviezen en aanbevelingen te formuleren bestemd voor de politieke beleidsmakers. 3. De aanvraag strekt er tevens het vertrouwelijkheidscontract goed te keuren dat tussen beide partijen moet worden afgesloten. II. ONDERZOEK VAN DE AANVRAAG A. TOEPASSELIJKE WETGEVING A.1. Wet openbare statistiek 4. Op grond van de artikelen 15 en 15bis van de wet openbare statistiek is het Statistisch Toezichtscomité bevoegd om, enerzijds toe te taan dat de Algemene Directie Statistiek Statistics Belgium gecodeerde studiegegevens meedeelt aan de in de wet opgesomde
Beraadslaging STAT 14 /2014-3/11 bestemmelingen vermeld en anderzijds het vertrouwelijkheidscontract goed te keuren dat tussen de betrokken partijen moet worden afgesloten. A.2. WVP en het koninklijk besluit van 13 februari 2001 5. Op grond van de artikelen 1, 1 en 3, 1 van de WVP en artikel 1, 3 van het KB van 13 februari 2001, zijn gecodeerde studiegegevens betreffende geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke personen, persoonsgegevens waarvan de verwerking slechts mag gebeuren onder de in de WVP en het KB van 13 februari 2001 gestelde voorwaarden 1. B. WETTELIJKE BASIS 6. De aanvrager is één van de in de wet openbare statistiek limitatief opgesomde bestemmelingen, meer bepaald een bestemmeling als bedoeld in artikel 15, eerste lid, 4 van de wet openbare statistiek. 7. Onder deze bestemmelingen zijn immers de natuurlijke of rechtspersonen opgenomen die een wetenschappelijk onderzoeksdoeleinde nastreven en die een passende aanvraag indienen, vergezeld van een duidelijk omschreven onderzoeksproject dat beantwoordt aan de geldende wetenschappelijke normen. 8. Het BIVV kan dus een machtigingsaanvraag indienen om de mededeling van de gevraagde gegevens te ontvangen. C. DOELEINDEN 9. Het BIVV vraagt de mededeling van de gecodeerde studiegegevens voor de onder punt 2 beschreven doeleinden. 10. Persoonsgegevens dienen voor welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden te worden verwerkt (artikel 4, 1, 2 WVP). 1 Zie artikel 1, 3 van het koninklijk besluit van 13 februari 2001 en zie ook Memorie van Toelichting bij het wetsontwerp tot omzetting van de richtlijn 95/46/EG van 24 oktober 1995 van het Europees Parlement en de Raad betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrij verkeer van die gegevens, Parl. St. Kamer 1997-98, nr. 1566/1 p. 12: Ook gecodeerde informatie waarbij door de verantwoordelijke voor de verwerking zelf niet kan nagegaan worden op welk individu de informatie betrekking heeft, vermits hij niet in het bezit is gesteld van de daarvoor noodzakelijke sleutels, wordt derhalve als persoonsgegevens beschouwd indien identificatie nog door iemand anders kan verricht worden..
Beraadslaging STAT 14 /2014-4/11 11. Krachtens artikel 15 van de wet openbare statistiek dienen gecodeerde persoonsgegevens te worden meegedeeld voor statistische of wetenschappelijke doeleinden. De gevraagde mededeling beantwoordt aan deze vereisten. 12. Uit het ontwerp van vertrouwelijkheidscontract blijkt dat de aanvrager deze gegevens enkel mag gebruiken voor de aangeduide analyse en studie en het opmaken van globale en anonieme statistieken. De meegedeelde gegevens mogen niet aan derden meegedeeld worden, noch gebruikt worden voor controle- of repressiedoeleinden. 13. De vereisten inzake doeleinde van de WVP en de wet openbare statistiek worden dus wat de beschreven doeleinden betreft geëerbiedigd. D. PROPORTION ALITEIT De gevraagde gegevens 14. De aanvraag slaat op alle gecodeerde studiegegevens betreffende verkeersongevallen op de openbare weg met doden en gewonden over de jaren 1991 tot 2012 (met inbegrip van de bijwerkingen die werden uitgevoerd gedurende de geldigheidsperiode van het contract). 15. Het BIVV vraagt de integrale gegevens betreffende deze ongevallen, met inbegrip van: - de gegevens betreffende de plaats van het ongeval (exact adres, ongeval op een kruispunt of niet, agglomeratie, enz.); - de aard van het ongeval, helderheid, weersomstandigheden, staat van de weg, plaatselijke kenmerken, positie en beweging van de weggebruikers, factoren verbonden aan het ongeval, positie en beweging van de voetganger en de fietser, diversen, informatie betreffende gevaarlijke voertuigen; - informatie betreffende de betrokken personen (leeftijd, geslacht, plaats in het voertuig, gevolgen, alcohol, toestand, soort gebruiker). 16. Al de door ADS ingezamelde gegevens betreffende verkeersongevallen, worden bijgevolg gevraagd behalve de nummers van de processen-verbaal en de inschrijvingsnummers.
Beraadslaging STAT 14 /2014-5/11 Noodzaak van het verkrijgen van gecodeerde gegevens 17. De onderzoeker mag de gecodeerde persoonsgegevens slechts ontvangen indien een verwerking van anonieme gegevens niet toelaat de beoogde statistische of wetenschappelijke doeleinden te verwezenlijken (artikel 4 van de WVP). 18. Uit de aanvraag blijkt impliciet dat enkel de mededeling van gecodeerde gegevens toelaat het onderzoek uit te voeren. Noodzaak van het verkrijgen van ieder gegeven 19. De mededeling van de gevraagde gecodeerde gegevens moet onontbeerlijk zijn voor het uitvoeren van het onderzoek zoals omschreven in de aanvraag en het ontwerp van vertrouwelijkheidscontract (art. 4, 1, 3 van de WVP). 20. Volgens de ADS is de proportionaliteit voor al de gevraagde variabelen aangetoond. Het Comité sluit zich aan bij dit advies. Frequentie van de mededeling 21. Het vertrouwelijkheidscontract bepaalt dat de gecodeerde studiegegevens ter beschikking zullen staan van de Onderzoeker binnen de 30 dagen na hun beschikbaarheid. De bewaartermijn 22. Volgens de aanvrager is de duur van het onderzoek onbepaald. De bewaringstermijn voor de gegevens is vastgesteld op 10 jaar. De ADS acht deze termijn redelijk gelet op het doel en specifieke taken van het BIVV. Het Comité sluit zich hierbij aan. 23. De gegevens en back-ups zullen door de aanvrager worden vernietigd eens de statistische doeleinden zijn bereikt. 24. De bewaringstermijn overschrijdt dus niet de termijn die noodzakelijk is voor het bereiken van de doeleinden (art. 4, 1, 5 van de WVP).
Beraadslaging STAT 14 /2014-6/11 E. AANGIFTE 25. De onderzoeker moet vooraleer hij begint met de verwerking van gecodeerde gegevens daarvan aangifte doen bij de Commissie (art. 17 van de WVP). F. BEVEILIGING 26. De Onderzoeker moet erover waken dat de verstrekte gegevens beschermd en beveiligd zijn (artikel 16 van de WVP en 15bis van de statistiekwet). Consulent inzake informatiebeveiliging 27. Het evaluatieformulier vermeldt dat het BIVV niet over een consulent inzake informatiebeveiliging beschikt. 28. In haar technisch en juridisch advies verzoekt de ADS het BIVV een consulent inzake informatiebeveiliging aan te stellen. 29. Het Comité sluit zich aan bij de ADS en wenst eveneens dat een consulent inzake informatiebeveiliging zou aangesteld worden. G.2. Beveiligingsbeleid 30. Uit de evaluatievragenlijst die de aanvraag om mededeling van gegevens vergezelde en het vertrouwelijkheidscontract blijkt dat aan 6 van de 14 vereisten inzake veiligheid niet is voldaan. 31. Het BIVV: - Beschikt niet over een consulent inzake informatiebeveiliging; - heeft de risico's niet geëvalueerd verbonden aan de verwerking van persoonsgegevens; - beschikt niet over een geschreven versie van het beveiligingsbeleid; - beschikt niet over een informatiesysteem dat in staat is de naam te registreren van de personen die toegang hadden tot de gegevens; - heeft niet voorzien in de controle van de geldigheid en doeltreffendheid in de tijd van de ingevoerde, technische of organisatorische maatregelen; - heeft geen beleid voor het beheer van incidenten waarbij persoonsgegevens betrokken zijn.
Beraadslaging STAT 14 /2014-7/11 32. Voor geen enkele van deze 6 maatregelen is de realisatie gepland of lopende. 33. Het Comité verzoekt het BIVV te verhelpen aan de 6 nog niet gerealiseerde beveiligingsvereisten. De drie eerste punten vermeld onder punt 31 moeten nageleefd zijn vooraleer de ADS de gevraagde gegevens doorgeeft. De andere drie punten moeten ook nageleefd worden in de toekomst opdat niet elke aanvraag van het BIVV zou worden geweigerd. Verantwoordelijke natuurlijke persoon 34. De identiteit van de verantwoordelijke natuurlijke persoon werd meegedeeld. Het gaat om een persoon die verbonden is aan het BIVV. Deze persoon is verantwoordelijk voor het naleven van alle wettelijke, reglementaire en contractuele verplichtingen alsook van de bepalingen die voortvloeien uit de onderhavige beslissing van het Comité. Zij is bovendien verantwoordelijk voor de effectief toezicht op de rechtmatige aanwending van de meegedeelde gegevens. Personen die de studiegegevens gebruiken en de lijst van die personen 35. Uit de aan de Commissie meegedeelde inlichtingen blijkt dat een beperkt aantal personeelsleden (14) die het onderzoek uitvoeren, gebruik zullen maken van de gegevens. 36. Meerdere van de gevraagde gegevens kunnen worden beschouwd als gevoelige gegevens als bedoeld in artikel 7 en 8 van de WVP. 37. De onderzoeker moet overeenkomstig Hoofdstuk III van het KB van 13 februari 2001 rekening houden met de gevoelige aard van die gegevens, namelijk: een lijst opstellen van (categorieën) personen die de verstrekte gegevens zullen gebruiken. Deze lijst moet permanent geactualiseerd worden en ter beschikking worden gehouden van het Comité. Deze personen moeten het vertrouwelijk karakter van de bedoelde gegevens in acht nemen krachtens een wettelijke, statutaire of evenwaardige contractuele verplichting; ze moeten minstens een verklaring ondertekenen waarin zij zich ertoe verbinden de veiligheid en het vertrouwelijk karakter van de gegevens te bewaren.
Beraadslaging STAT 14 /2014-8/11 De aangifte van de geautomatiseerde verwerking van de verkregen gegevens vermeldt de wettelijke of reglementaire basis die de verwerking van dergelijke persoonsgegevens toelaat. Scheiding van de andere verwerkingen 38. De onderzoeker moet de gegevensverwerking waarvan hier sprake is, apart houden van eventuele andere gegevensverwerkingen waarvoor hij de verantwoordelijke zou zijn. Verbod op decodering 39. De onderzoeker verbindt er zich toe om alles in het werk te stellen zodat de identiteit van de personen van wie de gegevens worden verwerkt niet achterhaald kan worden. Koppelverbod 40. De onderzoeker verbindt er zich toe niets te ondernemen om de verkregen persoonsgegevens te koppelen aan gegevens die hij reeds in het kader van andere machtigingen verkreeg. 41. De gegevens zullen slechts voor de onderzoeker toegankelijk zijn in het kader van het onderzoeksproject waarvan sprake in het vertrouwelijkheidscontract en uitsluitend gebruikt worden door de personeelsleden die betrokken zijn bij het onderzoek. G. ANDERE GEBRUIKSVOORWAARDEN Verspreiding van de resultaten 42. Na de analyse en het gebruik van de gegevens moet de onderzoeker erover waken dat de resultaten in een globale en anonieme vorm gepubliceerd worden zodat de persoonsgegevens niet rechtstreeks of onrechtstreeks kunnen geïdentificeerd worden. Het BIVV verduidelijkt in de aanvraag dat geen enkele variabele die de identificatie van een persoon mogelijk maakt, zal gepubliceerd worden. Er zal geen enkele tabel met geringe aantallen worden verspreid. 43. Ten minste 15 dagen voor de verspreiding moet de onderzoeker de resultaten voorleggen aan de Algemene Directie Statistiek Statistics Belgium die dan eventueel de verspreiding kan verbieden. De term "verspreiding" moet in brede zin worden begrepen want houdt
Beraadslaging STAT 14 /2014-9/11 rekening met de evolutie in de informatiemaatschappij en omvat elke schriftelijke, mondelinge of online verspreiding. Controle 44. De onderzoeker stemt er uitdrukkelijk mee in dat vertegenwoordigers het Comité altijd en zonder voorafgaande ingebrekestelling toegang krijgen tot de lokalen en tot de informaticainfrastructuur waar de verstrekte gegevens worden bewaard om na te gaan of de bepalingen van de voorliggende machtiging en van de wet openbare statistiek en haar uitvoeringsbesluiten, alsook de bepalingen van het vertrouwelijkheidscontract worden uitgevoerd. 45. Op eenvoudig verzoek kan het Comité toegang krijgen tot andere lokalen en ICT-systemen om te controleren of er geen inbreuk gepleegd wordt op de bepalingen van de machtiging, de wet openbare statistiek en haar uitvoeringsbesluit en de bepalingen van het vertrouwelijkheidscontract. Onderzoek als bedoeld in artikel 15, 1ste lid, 4 van de wet openbare statistiek 46. De aanvraag vermeldt de analysemethoden en de onderzoeksnormen die door de onderzoeker zullen aangewend worden. De ADS oordeelt dat het onderzoek wordt uitgevoerd overeenkomstig de geldende wetenschappelijke normen en met de gepaste onderzoeksmethodes. Het Comité sluit zich aan bij deze beoordeling. III. VERTROUWELIJKHEIDSCONTRACT 47. Het ontwerp van vertrouwelijkheidscontract dat als bijlage bij de aanvraag werd gevoegd en dat de voorwaarden vaststelt waaronder de studiegegevens mogen worden verstrekt aan de aanvrager, moet overeenstemmen met de vereisten van artikel 15bis van de statistiekwet. 48. Na afloop van het contract mag de vertrouwelijkheid van de gegevens zelf niet worden verbroken. Die vertrouwelijkheid moet onbeperkt in de tijd worden nageleefd. 49. Het contract kan op geen enkele manier afbreuk doen aan de voorwaarden van de beslissing van het Comité inzake de mededeling van gegevens. 50. De contractuele bepalingen inzake privacy en vertrouwelijkheid maken integraal deel uit van onderhavige beslissing waardoor ook de personen vreemd aan het
Beraadslaging STAT 14 /2014-10/11 vertrouwelijkheidscontract zich kunnen wenden tot het Comité om te laten controleren of de voorwaarden waaronder de onderzoeker de gegevens mag gebruiken, worden nageleefd. IV. ALGEMEEN BESLUIT 51. De onderzoeker dient bij de verwerking van de verkregen persoonsgegevens rekening te houden met de WVP, de wet openbare statistiek, hun uitvoeringsbesluiten en elke andere wettelijke of reglementaire bepaling tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer, de bepalingen van de onderhavige beslissing van het Comité, en de bepalingen van het vertrouwelijkheidscontract tussen de onderzoeker en de Algemene Directie Statistiek Statistics Belgium. V. SPECIFIEK BESLUIT 52. Het Comité beslist dat: - de mededeling van de gevraagde studiegegevens aan het BIVV toegelaten is voor de vermelde doeleinden; - de gecodeerde studiegegevens zullen meegedeeld worden binnen de 30 dagen na het afsluiten van het vertrouwelijkheidscontract en nadat ze beschikbaar zijn geworden; - de bewaringstermijn wordt bepaald op maximum 10 jaar vanaf de ontvangst van de bedoelde gegevens, zonder evenwel de duur die noodzakelijk is voor het verwezenlijken van het onderzoek te overschrijden; - deze machtiging slechts uitwerking heeft nadat het BIVV heeft aangetoond dat het de drie eerste voorwaarden vervult inzake beveiliging vermeld onder punt 31 van deze beraadslaging; - Het BIVV moet bovendien voldoen aan de drie andere beveiligingsvereisten vermeld onder punt 31 op straffe van weigering van iedere latere machtigingsaanvraag om de gegevens van de daaropvolgende jaren te ontvangen; - de Onderzoeker moet in ieder geval Hoofdstuk III van het KB van 13/02/2001 eerbiedigen, gelet op het gevoelig karakter van bepaalde gevraagde gegevens.
Beraadslaging STAT 14 /2014-11/11 OM DIE REDENEN Het Comité machtigt de Algemene Directie Statistiek Statistics Belgium om onder de voormelde voorwaarden de bedoelde gegevens aan het BIVV mee te delen - op voorwaarde dat is voldaan aan de drie eerste beveiligingsvoorwaarden vermeld onder punt 31 van deze beraadslaging en - zo lang en onder de strikte voorwaarde dat de voorwaarden die met deze beraadslaging samengaan zijn nageleefd. Keurt het vertrouwelijkheidscontract goed. De Wnd. Administrateur, De Voorzitter, (get.) Patrick Van Wouwe (get.) Gert Vermeulen