Leren zichtbaar maken - de volgende stap Met professor John Hattie Visible Learning plus is the trade mark of, and is distributed under license from Cognition Education Limited 3 & 4 november 2016 De Woonindustrie, Nieuwegein
Voor het derde jaar op rij vindt in november dit jaar het Leren zichtbaar maken congres plaats met professor John Hattie. Na de succesvolle eerdere edities een programma, waarin concreet wordt wat voor u de volgende stap kan zijn om het leren op uw school zichtbaar te maken. Dit congres is voor elke geïnteresseerde in Leren zichtbaar maken, of u nu voor het eerst kennismaakt met het werk van prof. Hattie, of meer kennis heeft van/ervaring heeft met Leren zichtbaar maken. Prof. John Hattie Professor John Hattie is sinds maart 2011 directeur van Melbourne Education Research Institute van de Universiteit van Melbourne. Hij is tevens bijzonder hoogleraar Onderwijs aan de Universiteit van Auckland. Hattie is de senior adviseur voor het Leren zichtbaar maken-programma voor scholen. Prof John Hattie is internationaal één van Nieuw- Zeeland s meest befaamde academici. Hij is zowel professor als voorzitter van de Educational Research Methodology aan de Universiteit van North Carolina. Professor Hattie adviseert regelmatig de overheden in Nieuw-Zeeland, Australië en de Verenigde Staten. Hij is auteur of co-auteur van 17 boeken en meer dan 500 artikelen. Als u zijn boeken heeft gelezen wordt het u duidelijk, leren zichtbaar maken kent veel aspecten: In beeld brengen wat kinderen leren door een analyse van hun resultaten. U meet de impact van uw lesgeven. Dit stelt u in staat om deze gericht te verbeteren. U kunt daarvoor gebruik maken van effectgroottes, dezelfde maat om groei in beeld te brengen als prof. John Hattie gebruikt in zijn meta-analyses. Leren zichtbaar maken heeft ook betrekking op welke impact uw lesgeven heeft op het leren van uw leerlingen (actie-reactie). Door op basis van prestaties, vragen, reacties van leerlingen te reflecteren op uw leren, kunt u uw impact op het leren van leerlingen vergroten. Overtuigd zijn dat prestaties van leerlingen vooral feedback zijn op uw eigen lesgeven, is de belangrijkste stap om uw impact te vergroten. Kijk naar uw onderwijs door de ogen van uw leerling en help leerlingen hun eigen leraar te worden; het draait vooral om leren en minder om lesgeven. Leren zichtbaar maken is ook het doel van het leren helder maken voor uw leerlingen, leerlingen inzicht geven hoe ver ze zijn in het bereiken van dat doel en wat hun volgende stap is om het doel te bereiken. Om dat te kunnen deelt u het doel op in succescriteria. Dit zijn kleine, concrete stappen die je nodig hebt om na te gaan of je het doel hebt bereikt. Daarmee bereikt u dat leerlingen steeds meer eigenaar worden van hun eigen leren. Als het uw doel is om het leren op uw school zichtbaar te maken, krijgt u op dit congres de succescriteria die u helpen dat doel te bereiken: concreet en indien u wenst gericht op actie. Vandaar de titel de volgende stap. De opzet van het congres is modulair, u kunt kiezen voor 1 of meer onderdelen. Binnen het onderdeel kunt u kiezen voor een op actie gerichte route, een op kennis gerichte route of een route die gericht is op praktijkvoorbeelden. 3 november Programma donderdagmorgen 3 november 09.00-09.30 u - Registratie en ontvangst met koffie en thee 09.30-10.30 u - Keynote van professor John Hattie 10.30-11.00 u - Pauze 11.00-12.00 u - Keuzeprogramma 12.00-12.45 u - Lunch 12.45-13.15 u - Plenaire afsluiting met professor John Hattie: de volgende stap voor het onderwijs in Nederland Programma donderdagmiddag 3 november 14.30-15.00 u - Registratie en ontvangst met koffie en thee 15.00-16.00 u - Keynote van professor John Hattie 16.00-16.30 u - Pauze 16.30-17.30 u - Keuzeprogramma 17.30-18.15 u - Borrels en bites 18.15-18.45 u - Plenaire afsluiting met professor John Hattie: de volgende stap voor het onderwijs in Nederland 19.30-21.30 u Diner met prof. John Hattie Vorm en interactie Diner waarbij de persoonlijk interactie over Leren zichtbaar maken centraal staat. Op een unieke locatie met een hoogstaand culinair aanbod. Professor John Hattie wisselt elke gang van tafel. Let op: maximaal 75 plaatsen beschikbaar.
3 november - 9.30-13.15 uur en 14.30-18.45 uur (identiek programma) Keynote Visible learning meta-analyse een dieper inzicht in het onderzoek Het grootste onderwijsonderzoek ooit verricht naar wat werkt in het onderwijs. Samen verkennen we wat dit onderzoek van prof. John Hattie en zijn team betekent voor lesgeven en leren op scholen wereldwijd. In deze inleiding scannen we 15 jaar onderzoek naar wat het verschil maakt voor het leren van leerlingen, én hoe u deze informatie kunt toepassen in uw school, en hoe u de impact van uw verschillende interventies in beeld kunt brengen. Sessies Onderdeel van deze bijeenkomst is een verdiepende sessie. U heeft daarbij de keuze uit een praktische, op actie gerichte sessie, een op informatie gerichte sessie, waarin u vooral kennis opdoet, of een op praktijk gerichte sessie, waarin voorbeelden uit de praktijk centraal staan. in actie 1.1 Zichtbaar lerende leerlingen creëren Zichtbaar lerende leerlingen kunnen 3 vragen beantwoorden: Waar ga ik heen? Waar sta ik nu? Wat is mijn volgende stap? Ze weten wat ze moeten doen wanneer ze niet meer weten wat te doen. Wat doen zichtbaar lerende leerlingen precies om hun eigen leraar te worden en hoe kunnen leraren dit stimuleren in hun klas? informatie 2.1 Van oppervlakkige kennis naar verdieping SOLO (Structure of Observed Learning Outcomes) is een model van Biggs en Collis (1982) dat kan worden gebruikt om leren zichtbaar te maken. Het geeft een indeling voor het niveau waarop een leerling de lesstof begrijpt: oppervlakkig (kennis), diep (begrip) of conceptueel. We bespreken hoe het model kan worden toegepast in het onderwijs en bij leeractiviteiten, met concrete voorbeelden. 2.2 Feedback die leren zichtbaar maakt Welke feedback wordt er op onze scholen gegeven? Waarom zouden scholen feedback tot een speerpunt moeten maken van hun team én leerlingen? Deze sessie gaat over het geven én ontvangen van effectieve feedback om het leren zichtbaar te maken. 2.3 Metacognitieve strategieën in actie Metacognitieve strategieën verwijzen naar strategieën van leerlingen bij het denken over leren. Hoe denken leraren een leertaak aan te pakken, hoe evalueren ze voortgang en monitoren ze begrip? 2.4 Ken uw impact Bent u zich bewust van de impact die u wilt hebben? Weet u welke impact uw lesgeven heeft op uw leerlingen? Deze kernvragen voor de onderwijsprofessional zijn dankzij professor Hattie hoog op de internationale onderwijsagenda geplaatst. Leraren die bewijzen van de door hen beoogde impact verzamelen en analyseren, op basis daarvan hun handelen evalueren en hun programma aanpassen, bieden hun leerlingen de beste kansen op succes. 2.5 Gebruikmaken van feiten om leren zichtbaar te maken Data (gegevens) en bewijs zorgen voor professioneel leren en ontwikkelen, en praktijkervaring. Hoe krijgen we informatie over de impact die we hebben op het leren van leerlingen en de prestaties? praktijk 3.1 Leren zichtbaar maken in de MBO-praktijk We bespreken een voorbeeld van de toepassing van het Leren zichtbaar maken-programma in het MBO. Het geeft u inzicht in het proces; met de valkuilen, de succesfactoren en voorlopige resultaten. 3.2 Feedback in de praktijk van een basisschool Scholen vertellen over de rol van effectieve feedback in de klas. Welke feedback geven zij leerlingen en wanneer? Geven leerlingen feedback aan de leraren? Hoe zijn ze begonnen, welke stappen hebben ze gezet. Een sessie vol voorbeelden en inspiratie. 3.3 Internationale casestudy PO en VO - door Deb Masters We bespreken een internationaal voorbeeld van de toepassing van het Leren zichtbaar maken-programma. Let op bij uw keuze: in de eerste ronde zal het een voorbeeld uit het primair onderwijs zijn. In de tweede ronde een voorbeeld uit het voortgezet onderwijs.
Programma Congres * vrijdag 4 november 09.00-09.30 u Registratie en ontvangst in het Atelier met koffie en thee 09.30-10.30 u Keynote van professor John Hattie 10.30-11.00 u Pauze en verplaatsing naar de sessieruimten 11.00-12.00 u Keuzeprogramma 12.00-13.00 u Lunch 13.00-14.00 u Keuzeprogramma 14.00-14.30 u Pauze 14.30-15.30 u Plenair: I have a dream door prof. John Hattie 15.30-16.30 u Informele afsluiting met een drankje 4 november - 9.30-16.00 uur Congres Leren zichtbaar maken - de volgende stap Keynote Leren vanuit het perspectief van de leerling Professor Hattie zal in zijn keynote het leerproces schetsen vanuit het perspectief van leerlingen. Hij start bij het leren van leerlingen en niet bij het lesgeven, een fundamenteel ander perspectief dan gebruikelijk voor veel onderwijsonderzoekers. Hattie gaat in op vragen als: Hoe leren leerlingen? Welke fasen kun je in een leerproces onderscheiden? En: wat vraagt een fasering van eenvoudiger tot complexere opdrachten van het onderwijsgedrag van u als leraar? Deze centrale vragen voor elke leraar zijn de thema s van de keynote. Sessies Onderdeel van deze dag zijn verdiepende sessies uit het keuzeprogramma. U heeft daarbij de keuze uit een masterclass van prof. John Hattie, een praktische, op actie gerichte sessie, een op informatie gerichte sessie, waarin u vooral kennis opdoet, of een op de praktijk gerichte sessie, waarin voorbeelden centraal staan. masterclass 0.1 Masterclass door professor John Hattie Het is de verantwoordelijkheid van iedereen in het onderwijs om ervoor te zorgen dat elke leerling minimaal een jaar groei laat zien na een jaar onderwijs. Om dit te bereiken is het nodig dat professionals nauw samenwerken en evalueren wat het effect is van leraren en methodes op het leren van leerlingen. Hoe kijkt u hiernaar? Hoe gebruikt u de gegevens van bijvoorbeeld CITO om de impact te meten van het onderwijs op uw school? En welke focus heeft u daarbij? En hoe zit dat bij uw leerlingen? In hoeverre en hebben zij zicht op hun groei in leren en wat kan hun actieve rol hierin zijn? Professor John Hattie neemt u mee in zijn verhaal over impact op leren. in actie 1.1 Zichtbaar lerende leerlingen creëren Zichtbaar lerende leerlingen kunnen 3 vragen beantwoorden: Waar ga ik heen? Waar sta ik nu? Wat is mijn volgende stap? Ze weten wat ze moeten doen wanneer ze niet meer weten wat te doen. Wat doen zichtbaar lerende leerlingen precies om hun eigen leraar te worden en hoe kunnen leraren dit stimuleren in hun klas? 1.2 Relatie leraar en leerling Een van de verrassende resultaten uit het extensieve onderzoeksprogramma van dr. Pianta is dat de impact van de eerste relaties tussen de leerling en de leraar geldt voor de gehele schooltijd. Welke ervaringen spelen een rol bij het ontstaan van positieve patronen? Wat is een empathiekloof en hoe kun je omgaan met verbondenheid en conflict? In deze sessie gaan we in op deze vragen.
1.3 Je persoon als leraar Of u nu introvert of extrovert bent, optimist of pessimist, druk of kalm bent, dat is niet echt belangrijk voor uw geschiktheid als leraar. En dat geldt ook voor het gedrag van de leerlingen tegenover u. Leerlingen moeten voelen dat ze hun leraren kunnen vertrouwen als ze hulp nodig hebben. Wat is het verschil tussen het vragen om hulp en afhankelijk zijn? Wat wordt bedoeld met taakgerelateerde doelstellingen en op het ego gebaseerde doelen? 1.4 Leren zichtbaar maken in de praktijk: formatief evalueren In de top tien van de lijst met effectgroottes staat formatieve evaluatie. Er is steeds meer wetenschappelijk bewijs dat leerlingen die zich bewust zijn van de leerdoelen en die leerstrategieën kunnen toepassen hun kansen op leersucces vergroten, meer zelfvertrouwen hebben en gemotiveerder zijn. Shirley Clarke schreef een boek waarin ze het formatief evalueren heel concreet heeft uitgewerkt. Hiermee kunt u het Leren zichtbaar maken, en uw impact op het leren van uw leerlingen vergroten. In deze sessie laten we u concreet zien hoe u formatief evalueert, met voorbeelden en tips. 1.5 Professionele Leergemeenschap Samenwerken aan de impact die we met ons onderwijs voor ogen hebben is de kern van Leren zichtbaar maken. Hoe je zo n professionele leergemeenschap creëert, staat centraal in de aanpak van Hattie. Zo is PLG geen doel, maar middel binnen Leren zichtbaar maken. Iemand zei zelfs: het is de motor om met elkaar aan de impact bij ons op school te werken! Hoe dat door scholen, leraren, directeuren en kinderen ervaren wordt, hoort en ziet u in deze sessie. informatie 2.5 Hoe kennis wordt verworven Leren is niet altijd een plezierige ervaring. In deze sessie geven we 2.1 Van oppervlakkige kennis naar verdieping SOLO (Structure of Observed Learning Outcomes) is een model van Biggs en Collis (1982) dat kan worden gebruikt om leren zichtbaar te maken. Het geeft een indeling voor het niveau waarop een leerling de lesstof begrijpt: oppervlakkig (kennis), diep (begrip) of conceptueel. We bespreken hoe het model kan worden toegepast in het onderwijs en bij leeractiviteiten, met concrete voorbeelden. 2.2 Feedback die leren zichtbaar maakt Welke feedback wordt er op onze scholen gegeven? Waarom zouden scholen feedback tot een speerpunt moeten maken van hun team én leerlingen? Deze sessie gaat over het geven én ontvangen van effectieve feedback om het leren zichtbaar te maken. 2.3 Ken uw impact Bent u zich bewust van de impact die u wilt hebben? Weet u welke impact uw lesgeven heeft op uw leerlingen? Deze kernvragen voor de onderwijsprofessional zijn dankzij professor Hattie hoog op de internationale onderwijsagenda geplaatst. Leraren die bewijzen van de door hen beoogde impact verzamelen en analyseren, op basis daarvan hun handelen evalueren en hun programma aanpassen, bieden hun leerlingen de beste kansen op succes. 2.4 Gebruikmaken van data om leren zichtbaar te maken Data en bewijs zorgen voor professioneel leren en ontwikkelen, en praktijk-ervaring. Hoe kan dat ons informatie geven over de impact die we hebben op het leren van leerlingen en de prestaties? een breed overzicht van de elementen die het leren ondersteunen. Wat zijn oorzaken voor overbelasting? Wat wordt bij het leren gemakkelijk onthouden en wat wordt weer snel vergeten? Wat zijn efficiënte leerstrategieën? praktijk 3.1 Leren zichtbaar maken in de MBO-praktijk We bespreken een voorbeeld van de toepassing van het Leren zichtbaar maken-programma in het MBO. Het geeft u inzicht in het proces; met de valkuilen, de succesfactoren en voorlopige resultaten. 3.2 Feedback in de praktijk van een basisschool Scholen vertellen over de rol van effectieve feedback in de klas. Welke feedback geven zij leerlingen en wanneer? Geven leerlingen feedback aan de leraren? Hoe zijn ze begonnen, welke stappen hebben ze gezet. Een sessie vol voorbeelden en inspiratie. 3.3 Internationale casestudy PO en VO - door Deb Masters We bespreken een internationaal voorbeeld van de toepassing van het Leren zichtbaar maken-programma. Let op bij uw keuze: in de eerste ronde zal het een voorbeeld uit het primair onderwijs zijn. In de tweede ronde een voorbeeld uit het voortgezet onderwijs. 3.4 De zichtbaar lerende leerling: eigenaarschap van leerlingen in de praktijk van een basisschool Scholen vertellen over het proces van het ontwikkelen van zichtbaar lerende leerlingen. Hoe zijn ze begonnen, welke stappen hebben ze gezet. Een sessie vol voorbeelden en inspiratie.
Locatie De Woonindustrie in Nieuwegein, Symfonielaan 1. De Woonindustrie biedt de beste faciliteiten: Goed bereikbaar vanaf A2, A12 en A27 en met tram (stopt voor de deur) Centraal gelegen in Nederland (naast NBC Blokhoeve/AVS congres) Gratis openbaar parkeerterrein voor de deur Gratis wifi Inspirerende ontvangstruimte Atrium- met daglicht Ruime sessie ruimtes met stuk voor stuk een huiselijk karakter Een creatieve culinaire invulling door Catering Lokaal Deelnamekosten Donderdag: Deelnamekosten morgen of middag: 275,- per deelnemer. Congresdiner: 100,- per deelnemer. Vrijdag: Deelnamekosten voor de congresdag: 425,- per deelnemer. Combinatie - Morgen of middag op 3 november en congresdag op 4 november: 645,- per deelnemer. - Morgen of middag op 3 november, congresdiner en congresdag op 4 november: 745,- per deelnemer. - Congresdiner op 3 november en congresdag op 4 november: 525,- per deelnemer. Vroegboekkorting Bij inschrijven voor 15 juli 2016: - Morgen of middag op donderdag 3 november: 245,- per deelnemer. - Congresdag op 4 november: 375,- per deelnemer. - Morgen of middag op 3 november en de congresdag op 4 november: 595,- per deelnemer. - Morgen of middag en het congresdiner op 3 november en de congresdag op 4 november : 695,- per deelnemer. - Morgen of middag en het congresdiner op 3 november: 345,- per deelnemer. - Congresdiner op 3 november en congresdag op 4 november: 475,- per deelnemer. Speciaal aanbod voor lerarenopleiders Bent u als docent verbonden aan een van de lerarenopleidingen? De eerste 25 docenten die inschrijven krijgen een gratis studententoegangsbewijs voor de congresdag op vrijdag 4 november. Dus toegang voor 2 personen voor de prijs van 1. Vul bij het begin van uw inschrijving code docent in en laat uw student bij inschrijving code student invullen. Bij uw inschrijving vindt de check op functie en organisatie automatisch plaats. Invoer van deze codes is alleen mogelijk bij de inschrijvingen van de eerste 25 docenten en studenten. Groepen Voor groepen vanaf 10 deelnemers geldt een apart tarief. Neemt u contact op met de congresmanager Petra Minderhout voor informatie. Per telefoon (06 46 62 39 64) of email (congres@lerenzichtbaarmaken.nl) Accreditatie Het congres heeft te weinig contacturen om mee te tellen voor het schoolleidersregister. Het kan echter wel meetellen voor informeel leren. U ontvangt een certificaat van deelname. Congress-app Speciaal voor het congres is een app ontwikkeld. In deze app vindt u alle informatie over het congres. Zo kunt u meer lezen over het programma, de sprekers en de sessies op uw persoonlijk programma. U kunt de app downloaden op uw tablet of smartphone. In oktober ontvangt u de benodigde gegevens. Met Leren zichtbaar maken-programma aan de slag op uw school Wilt u het werk van professor John Hattie toepassen in uw onderwijs? Op dit congres krijgt u suggesties hoe u dat kunt aanpakken. Een onderdeel van het Leren zichtbaar maken-programma voor scholen is Leren zichtbaar maken: de grondslag. Deze training van 1 dag is dé basis voor alle teamleden die worden betrokken, zowel leden van het stuurteam als de leraren die het leren van hun leerlingen zichtbaar gaan maken. We organiseren deze training op verschillende data in verschillende regio s. Een overzicht van data en locaties vindt u op: www.lerenzichtbaarmaken.nl/trainingsdata. Ook kunt u een offerte ontvangen voor deze trainingsdag op uw locatie. Neemt u daarvoor contact op met een trainer uit het overzicht op: www.lerenzichtbaarmaken.nl/trainers of telefoonnummer 088-55 70 588. Organisatie-informatie Heeft u een vraag? Neemt u dan contact op met de congresmanager, Petra Minderhout. T 06 46 62 39 64 E congres@lerenzichtbaarmaken.nl Graag nodigen we u uit en dagen we u uit om de leerling nog meer centraal te stellen in uw onderwijs. inschrijven: www.lerenzichtbaarmaken.nl/congres2016
E: congres@lerenzichtbaarmaken.nl / info@lerenzichtbaarmaken.nl I : www.lerenzichtbaarmaken.nl T: 088 5570588 @lerenzichtbaar Dit congres wordt georganiseerd in samenwerking met Leren zichtbaar maken is een gezamenlijk project van In samenwerking met: