Onderzoek werpt nieuw licht op de zaak

Vergelijkbare documenten
Gezonde verlichting in gebouwen

Daglicht, gebouwen en mensen

Lichtcondities in ziekenhuizen.

Licht en Gezondheid. Effecten van licht gaan veel verder dan alleen perceptie. IE&IS / Human Technology Interaction

Effecten van verlichting

Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler

Herziening van de norm voor binnenverlichting en nieuwe begrippen

Hoe realiseer je een Smart City?

Licht voor ouderen. 19 oktober Mariëlle Aarts, Building Lighting

Designing climate proof urban districts

Inschatten van de onzekerheid van energieprestaties bij ontwerp Modelleren van gebruikersgedrag

Het licht zien in kantoortuinen gezondere medewerkers en een lager energieverbruik

Invloed daglicht in gebouwde omgeving op prestatie van gebruikers Aries, M.B.C.; Aarts, M.P.J.; Rosemann, A.L.P.

Verlichtingskunde 2009 Verlichtingskunde S630

Licht in de verpleeghuiszorg. Toine Schoutens Stichting Onderzoek Licht & Gezondheid SOLG Technische Universiteit Eindhoven

LED PRODISC II SERIE

Dynamisch daglicht. Een studie naar dynamiek in daglichttoetreding. Afstudeerpresentatie Lies Schaberg Climate Research & Design

De invloed van licht op stemming en prestaties

Keuze vakken P&T Living

Hoe maak ik mijn datacenterinfrastructuur cloud ready? Door: Bart Nieuwenhuis

MCDA methodiek in SELFIE: meten en wegen

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING

Persoonlijke beïnvloeding van het binnenklimaat: effect op comfort, gezondheid & productiviteit

Paramedisch OnderzoekCentrum

Blauw licht: the fake news en de nuttige toepassingen. Peter Bracke Cluster manager Groen Licht Vlaanderen Gent, 12 september 2017

Frisse School Verlichting,

TE HUUR ESP 110A EINDHOVEN

Innovatief monitoren van sportvelden. 31 mei 2018

LED PRODISC II SERIE

HUMAN CENTRIC LIGHTING. LED EVENT 30 november 2017 Den Bosch Jan Van Riel

Virtual Reality als hulpmiddel voor onderzoek naar verlichting in de publieke ruimte

Instraling door de zon in Nederland

Nieuwe lichtbronnen en optiek voor perfecte lichtcontrole. Youri Meuret

TE HUUR DE DIEZE 16 BEST

TE HUUR EKKERSRIJT SON

TE HUUR BOSCHDIJK 730 EINDHOVEN

LED ROCKDISC II SERIE

ir. T.V.J. (Victor) Pastoor, commercial director, Grontmij Sustainable Buildings: Green Talker naar Green Walker naar Green Star

Inhoud. Het belang van ramen en een aangenaam uitzicht in de werkomgeving

Relighting LED. Depreciatie en te behouden prestaties: enkele ervaringen uit een testcase. Arnaud Deneyer. 17 November 2016

Connec&ng URBAN DYNAMIC & PLANNING MAPPING THE CITY. Ir. Mark van de Net, Ir. Peter G. de Bois, Knowledge.

WATERDICHT KOPPELBAAR OPBOUWARMATUUR

Introduction Henk Schwietert

TE HUUR HUGO DE GROOTPLEIN 1A EINDHOVEN

De convergentie naar gemak. Hans Bos,

LED LIGHTING FOR COLD STORAGE

9811 Borneodriehoek, Amsterdam Borneotriangle, Amsterdam

De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van. Kinderen

TE HUUR EKKERSRIJT SON

Kleurtemperatuur, kleurpunt en kleurweergave (Ra en TM-30)! Hoe zit dat nu? Peter Karp, Konica Minolta Sensing B.V

Wat is de ideale raamafmeting gelet op visueel comfort en energie verbruik?

UvA-DARE (Digital Academic Repository) VR as innovation in dental education de Boer, I.R. Link to publication

Technische informatie 90.G.007 Alle inkten Algemene informatie

ConnectedLighting. Hoe Philips Connected Lighting gebouwen klaar maakt voor de toekomstige communicatie en informatie trends.

Intelligent Streetlight Kan het nog performanter? Technologie Elektriciteit 17 januari 2012 Sven Penninck

Is led-verlichting de nieuwe standaard op kantoor?

Uniform light source with LEDs. Dingeman Beuzekom - Laser 2000 Benelux

TE HUUR DE RUN 4421 VELDHOVEN

Spinozalaan 1 U-II 2273 XA Voorburg p.m. ex.

TE HUUR FLIGHT FORUM EINDHOVEN

Smart Lighting in Metropolitan Area s (SLIM)

TRY OVERZICHT. Directe montage aan plafond kabelgoot. Ophanging met ketting. Set haken voor ophanging aan ketting Accessoires

Binnenlucht kwaliteit in verpleegtehuizen en het effect op de verspreiding van infectieziekten

LUX op energiezuinige stand

TE HUUR DOORNHOEK 3770 VEGHEL

Sound Lighting in publieke ruimte

MODERN. Indoor Generation ZIJN WIJ DE INDOOR GENERATION? HOE ZIJN WE VAN OUTDOOR- NAAR INDOORSOORT GEGAAN IN SLECHTS EEN AANTAL JAAR?

BK Interieur Renderen Lezing 5 Technisch Ontwerp en Informatica

Business as an engine for change.

lightwaynederland.nl

Praktische relevantie van verlichtingsstrategiëen in kantoortuinen

2013 Introduction HOI 2.0 George Bohlander

ACADEMY KALENDER 2013 HOLLAND INNOVATIVE

TE HUUR/TE KOOP VAN DIJKLAAN 17S WAALRE

Create emotions with lighting

- Goed meten: herleidbaarheid

Renal function? Landelijke standaardisatie nierfunctiemeting is nodig

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

Slim omgaan met licht Comfortabel en energie-efficiënte licht: keuzes en besturingen in de utiliteit. RD okober Capelle a/d IJssel 5209

Netherlands Ministry of Spatial Planning, Housing and the Environment. Internet practices

Sonos neemt afscheid van kantoor en gaat werken in creatief atelier

Product naam: MM01930

ALGEMENE VERLICHTING IN INDUSTRIËLE PANDEN

ATLAS - TU/E DUURZAAMHEID EN GEZONDHEID 27 SEPTEMBER 2016

uniqure Amsterdam van bankgebouw naar healing office

XL SERIES PANEL LIGHT XL SERIES DOWN LIGHT

Introductie 4/25/2013. Impacts of climate change on the indoor environmental and energy performance of buildings Klimaatadaptatiemaatregelen op

Esther Lee-Varisco Matt Zhang

Shell NL & Shell New Energies

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Ganzenhoef Cultural Educational Centre. Cultureel Educatief Centrum Ganzenhoef. Hans van Heeswijk architecten. Ertskade BB Amsterdam

Amsterdam Jan Luijkenstraat 2 D. Uw makelaar. Pieter Joep van den Brink Makelaar o.g. T M

Product naam: MM01930

Duurzame bouw door zonregulering. Wouter Beck Hunter Douglas Europe

LED STREETLIGHT PRO-VISION SERIE

Socio-economic situation of long-term flexworkers

TE HUUR P.CZN. HOOFTLAAN 14 EINDHOVEN

De Effectiviteit van een Mindfulness-gebaseerde Lichaamsscan: een. Vergelijking met Rusten in Liggende Positie

Persoonlijke controle van installaties op de werkplek

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit

Transcriptie:

Onderzoek werpt nieuw licht op de zaak Dr. ir. (Myriam) M.B.C. Aries TU/e Department of the Built Environment Unit Building Physics and Systems Building Lighting group LED event 17 september 2015

Verlichting Lichtbron Daglicht Kunstlicht Lichtvoorkeur Mate van belangrijkheid 100 90 93.5 Percentage of Respondents 80 70 60 50 40 30 20 10 0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 Not Important Importance of Window 3.2 3.2 Very Important 2

Verlichting Daglicht Gewenst als verlichting van de werkplek Hogere status dichterbij raam/meer ramen Raamlocaties frequenter bezet Imitatie, bijv. daglichtlamp Huur daglicht-kantoren hoger 3

Verlichting Daglicht: waarom? Spectrale samenstelling Hoge verlichtingssterkte Goede keurweergave Uitzicht Geen daglichtwens bij thermisch/visueel discomfort Kunstverlichting niet uitgeschakeld bij voldoende daglicht (ERCO) 4

Verlichting Daglicht: waarom? Spectrale samenstelling Hoge verlichtingssterkte Goede keurweergave Uitzicht Geen daglichtwens bij thermisch/visueel discomfort Kunstverlichting niet uitgeschakeld bij voldoende daglicht Suggestie dat daglicht niet superieur is, maar kunstverlichting gelimiteerd! 1 (ERCO) [1] Bocye, P.R., (2014), Human factors in Lighting 5

Verlichting Mogelijkheden met LED - kleurmogelijkheden 6

Verlichting Mogelijkheden met LED hoge verlichtingssterkte 7

Verlichting Mogelijkheden met LED - beeldvorming 8

Verlichting Mogelijkheden met LED 9

Daglicht Daglicht is dynamisch Flickr Google Flickr Mens geëvolueerd o.i.v. natuurlijke ritmes 1 In Westerse wereld 80-90% binnen Statische verlichtingssnormen Consequences voor gezondheid en comfort 1,2 [1] Aries, M.B.C. et al., (2015), Daylight and health: a review of the evidence and consequences for the built environment [2] Aarts, M.P.J. et al., (2015), Dynamic lighting systems in psychogeriatric care facilities in the Netherlands - 10 - Introduction

Daglicht karakterisering Dynamiek Hoeveelheid 1-3 Spectrale samenstelling 4,5 Invalsrichting 6,7 [1] Aries, M.B.C. & Zonneveldt, L. (2011), Daylight variations in a moderate climate as input for lighting controls. [2] Schreijen, S. (2014), Characterizing illuminance fluctuations of daylight in a room under different sky conditions [3] Aries et al., (tbd), Dynamic daylight classification: Application of the K-POP method [4] Creemers, P., (2012), Difference between the daylight spectrum outside and in a room [5] Pennings, D., (2014), Characteristics of the dynamics of the spectral power distribution from daylight [6] Zonneveldt, L. & Aries, M.B.C., (2009). Development of a Daylight Discomfort Detector for control of shading [7] Khademagha, P. et al. (tbd), Spectral and directional light distribution on a virtual retina - 11 -

Dynamiek Vertikale verlichtingssterkte per invalssector Invalsrichting 1 (Zonneveldt & Aries, 2009) [1] Zonneveldt, L. & Aries, M.B.C., (2009). Development of a Daylight Discomfort Detector for control of shading 12

Dynamiek Spectrale samenstelling 1,2 Heldere hemel 26 mei 2012 - buiten Spectrale Power Distributie bewolkte dag Heldere hemel 26 mei 2012 - binnen (Creemers, 2012) (Pennings, 2014) [1] Creemers, P., (2012), Difference between the daylight spectrum outside and in a room [2] Pennings, D., (2014), Characteristics of the dynamics of the spectral power distribution from daylight 13

Dynamiek Hoeveelheid licht Fourier analyses 1,2 Bewolkt Zonnig [1] Aries, M.B.C. & Zonneveldt, L. (2011). Daylight variations in a moderate climate as input for lighting controls [2] Aries, M.B.C. & Rosemann, A.L.P., (2015), Dynamic daylight and input for intelligent (daylighting) control - 14 -

Dynamiek Hoeveelheid licht K-POP methode 1-3 (Xu, 2015) (Kang & Tam, 2013) [1] Kang, B.O. & Tam, K-S., (2013), A new characterization and classification method for daily sky conditions based on ground-based solar irradiance measurement data [2] Xu, X. (2015), Dynamic Aspects of Daylight Sky Classification [3] Aries et al., (tbd), Dynamic daylight classification: Application of the K-POP method 15

Balanceren & Vertalen Balans tussen Aanbod Gewenste ritmiek Comfort Acceptatie van mensen Consensus - 16 -

Balanceren & Vertalen Balans tussen Aanbod Gewenste ritmiek Comfort Acceptatie van mensen Consensus Vertaling naar algoritmen 1 Regelstrategie voor handhaving E hor = 500 lx Regelstrategie voor eliminatie (hinderlijke) veranderingen in E hor (Rosemann et al., 2008) [1] Rosemann et al., (2008), Cost-effective controlled illumination using daylighting and electric lighting in a dual-function prism light guide - 17 -

Doel Natuurlijke daglichtritmes en menselijke ritmes (comfortable) op elkaar af stemmen Input leveren voor Kunstlichtregelingen (hoeveelheid, spectrale samenstelling, richting) Regelingen zon- en helderheidswering ( ledrise.com) - 18 -

Vragen? Uitnodiging CIE Info Day Maandag 19 oktober 2015 TU/e Eindhoven 9:30 17:30+ Dr. ir. (Myriam) M.B.C. Aries TU/e Department of the Built Environment Unit Building Physics and Systems Building Lighting group Met o.a. Workshops Presentaties (TU/e Building Lighting & Intelligent Lighting Institute) Vele netwerkmogelijkheden LED event 17 september 2015 19