Veiligheidshuis Den Haag/Haaglanden Jaarplan 2013
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding en context 1.1 Inleiding 1.2 Landelijke uitgangspunten Veiligheidshuizen 1.3 Missie en visie van het Veiligheidshuis Den Haag Hoofdstuk 2 Regionalisering Hoofdstuk 3 Aansluiten bij lokale prioriteiten Hoofdstuk 4 Slagvaardig inspelen op de actualiteit: ZSM Hoofdstuk 5 Focusaanpak: doelmatiger en doeltreffender Hoofdstuk 6 Groepsgerichte aanpak Hoofdstuk 7 Samenwerking met de Veiligheidshuizen Gouda en Leiden Hoofdstuk 8 Financiën 2
Hoofdstuk 1 Inleiding en context 1.1 Inleiding Voor u ligt het jaarplan 2013 van het Veiligheidshuis Den Haag/Haaglanden. Formeel hebben we het in 2013 nog steeds over het Veiligheidshuis Den Haag, maar in de loop van dat jaar gaat de regionalisering van het Veiligheidshuis plaatsvinden. Veel activiteiten in 2013 staan in het teken daarvan. Vandaar de aanduiding Den Haag/Haaglanden. In het jaarwerkplan 2012 is een aantal lijnen uitgezet, zoals versterking van de samenwerking met ZSM en de introductie van een focusaanpak. Die lijnen worden in 2013 doorgetrokken. Uiteraard in nauw overleg met oude én nieuwe partners. We gaan doelmatiger werken, maar ook effectiever, daadkrachtiger en op basis van actuele problematiek in en voor de hele Veiligheidsregio Haaglanden. Het team van het Veiligheidshuis grijpt deze uitdagingen met beide handen aan. Voordat we deze speerpunten nader uitwerken wordt eerst een korte schets gegeven van de belangrijkste achtergrondinformatie over het Veiligheidshuis. 1.2 Landelijke uitgangspunten Veiligheidshuizen In een Veiligheidshuis werken verschillende organisaties samen aan een integrale persoonsgerichte aanpak van overlastplegers, delinquenten met een multiprobleem achtergrond en plegers van huiselijk geweld. Doel van deze aanpak is recidive te voorkomen en daardoor de veiligheid te vergroten. Een belangrijke reden voor het Rijk om de totstandkoming van Veiligheidshuizen te bevorderen is de behoefte om de samenwerking binnen en tussen de veiligheidsketen en de zorgketen verder te versterken. In het Veiligheidshuis Den Haag werken momenteel de volgende (regionale) ketenpartners samen: - Gemeente Den Haag - Openbaar Ministerie Den Haag - Bureau Jeugdzorg Haaglanden Zuid Holland - Dienst Justitiële Inrichting, Penitentiaire Inrichting Zoetermeer - Politie Haaglanden - De Raad voor de Kinderbescherming - Halt Hollands Midden Haaglanden - Leger des Heils Jeugdzorg en Reclassering - Palier Forensische en Intensieve Zorg - Stichting Reclassering Nederland - Stichting Wende - De Parnassia Groep - Forensisch Centrum Teylingereind (onderdeel van Dienst Justitiële Inrichtingen) Daarnaast start in januari 2013 de samenwerking op casuïstiekniveau met de gemeenten Delft, Leidschendam-Voorburg, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk en Zoetermeer. Ook de gemeenten Midden-Delfland, Wassenaar en Westland zijn uitgenodigd om in hun eigen tempo aan te sluiten. 3
In de nota Naar een landelijk dekkend netwerk uit 2009 wordt de meerwaarde van het Veiligheidshuis als volgt omschreven: - Veiligheidshuizen zijn het knooppunt waar preventie, repressie en (na)zorg met elkaar worden verbonden. De integrale aanpak van het Veiligheidshuis richt zich op personen, op groepen (overlastgevende en criminele jeugdgroepen) en op gebieden. - Doordat de ketenpartners ook fysiek bijeen worden gebracht leren zij elkaar beter kennen, krijgen zij meer inzicht in wat de partners doen en spreken zij elkaar makkelijker aan. Door de kortere lijnen worden knelpunten sneller zichtbaar en kunnen zij makkelijker bespreekbaar worden gemaakt. - De integraliteit en daarmee de kwaliteit van de persoonsgebonden aanpak wordt verhoogd omdat de partners beter bekend zijn met elkaars interventiemogelijkheden en het gebruik dat daarvan wordt gemaakt. - Door de gezamenlijke aanpak in het Veiligheidshuis nemen snelheid en efficiency toe. - Er ontstaan nieuwe en betere kansen om behalve reactief ook pro-actief te werken, dat wil zeggen vooraf trajecten voor verschillende leeftijdsgroepen of stadia in de criminele carrière af te spreken die uitgevoerd kunnen worden als dat nodig blijkt. 1.3 Hoe is dit uitgewerkt in Den Haag? Missie en visie van het Veiligheidshuis Den Haag/Haaglanden De missie geeft aan wat het doel is van een organisatie, de visie beschrijft wat de organisatie gaat doen om dit doel te bereiken. De behandeling van een groot aantal cases heeft laten zien dat veel problemen ook prima door afzonderlijke partners kunnen worden aangepakt, zonder dat opschaling naar het Veiligheidshuis nodig is. De toegevoegde waarde van het Veiligheidshuis komt het meest tot zijn recht als het gaat om daders of overlastplegers die te maken hebben met multiproblematiek. Mensen die problemen veroorzaken hebben vaak ook problemen. Vaak zijn die zo complex en zo ernstig (en liggen ze op zoveel verschillende terreinen) dat de reguliere aanpak, die zich pleegt te richten op één specifiek probleem met voorbijgaan aan de context, voor hen niet werkt. Aanpak van al die met elkaar samenhangende en elkaar versterkende problemen - we duiden dit geheel in de rest van dit stuk aan met de term multiproblematiek - is een noodzakelijke voorwaarde voor een duurzame gedragsverandering. De aanpak is gericht op het aanpakken van problemen op verschillende leefgebieden. 4
De volgende leefgebieden kunnen worden onderscheiden: - Delictgedrag - Systeem/sociale relaties - Dagbesteding (bijvoorbeeld werk, opleiding en/of zinvol bezig zijn gedurende de dag) - Financiën - Woon/thuissituatie - Houding en gedrag - Gezondheid Juist voor deze doelgroep kan de combinatie van kennis en expertise die bij de partners in het Veiligheidshuis aanwezig is en daar kan worden gebundeld het verschil maken. Het Veiligheidshuis concentreert zich dus op de moeilijkste groep. De samenwerkende partners ontwikkelen criteria om vast te stellen wanneer iemand voor een integrale aanpak in aanmerking komt. Tegen die achtergrond zijn missie en visie van het Veiligheidshuis Den Haag/ Haaglanden geformuleerd. Missie De centrale doelstelling van het Veiligheidshuis Den Haag/Haaglanden is het terugdringen van ervaren overlast en onveiligheid door het bieden van een aanpak op maat aan individuele daders 1 en leden van dadergroepen die te maken hebben met multiproblematiek. Het Veiligheidshuis zorgt voor een positieve gedragsverandering bij de doelgroep en levert daarmee een substantiële bijdrage aan de objectieve en subjectieve veiligheid in de regio Haaglanden. De focus op daders met multiproblematiek maakt duidelijk dat het Veiligheidshuis niet voor elke dader een integrale aanpak verzorgt. Soms is een aanpak binnen reguliere werkprocessen van de deelnemende organisaties, zoals bijvoorbeeld een straf, afdoende of is het effectiever om iemand eerst zijn straf te laten uitzitten en pas dan (in het kader van de nazorg voor ex-gedetineerden) een hulpaanbod te doen. Visie Het Veiligheidshuis concentreert zich op mensen die herhaaldelijk in de fout gaan. Een relatief klein aantal mensen is verantwoordelijk voor een groot deel van de delicten. Het aanpakken van veelplegers en recidivisten heeft daarom het hoogste rendement. Het Veiligheidshuis verbindt de zorgketen en de justitieketen, zorgt ervoor dat de interventies van de partners op elkaar worden afgestemd en trekt trajecten los die binnen de reguliere werkwijze vastlopen. Onverminderd de prioriteit voor veelplegers en recidivisten kan ook voor daders die minder vaak (of zelfs voor het eerst) met de politie in aanraking komen een persoonsgerichte aanpak worden ontwikkeld, als sprake is van multiproblematiek. De 1 Hieronder vallen ook de plegers van huiselijk geweld. 5
kenmerken van de dader geven de doorslag, niet alleen het (min of meer toevallige) aantal aanhoudingen. 2 Het Veiligheidshuis is geen eerstelijnsvoorziening. De partners die samenwerken in het Veiligheidshuis kunnen personen voordragen voor een integrale aanpak via het Veiligheidshuis als de verwachting bestaat dat de reguliere benadering voor hen niet zal werken en als zij passen binnen de prioriteiten en criteria die door de Driehoek zijn bepaald op voorstel van het Directeurenoverleg. 3 Op die manier wordt gewaarborgd dat de integrale aanpak wordt ingezet voor de juiste mensen (en systemen). Het opstellen en uitvoeren van individuele plannen van aanpak binnen de door de Driehoek gestelde kaders vindt plaats in nauwe samenwerking tussen meerdere instellingen en instanties, elk met inachtneming van zijn eigen taken, verantwoordelijkheden en expertises. Innovatie en creativiteit staan hierbij hoog in het vaandel. Voortdurend wordt gezocht naar nieuwe, onorthodoxe mogelijkheden voor effectieve gedragsbeïnvloeding. Het scheppen van voorwaarden voor de duurzaamheid van die gedragsverandering is daarbij een belangrijk aandachtspunt. Definities 4 We proberen in dit jaarplan het gebruik van vakjargon tot een minimum te beperken. Toch valt daaraan niet volledig te ontkomen. In dit katern geven we een definitie van de belangrijkste vaktermen: - Gezamenlijk: door verschillende betrokken instanties in samenhang handelen. - Integrale aanpak: gezamenlijke analyse van een problematische situatie, gezamenlijke doelstelling en overeenstemming over de grote lijnen van de aanpak. - Multiproblematiek: problemen op meerdere leefgebieden. - Gedragsbeïnvloeding: het proces dat ertoe leidt dat iemand zijn leven weer op de rails krijgt zodat het risico op recidive wordt geminimaliseerd. Belangrijk aandachtspunt daarbij is het scheppen van voorwaarden om een positieve gedragsverandering ook duurzaam te laten zijn. - Procesregisseur: regiehouder op proces en gemaakte afspraken, voorzitter van casusoverleggen. Ziet toe op analyse op hoofdlijnen van problematiek, doelstellingen en aanpak. - Uitvoeringsregisseur: medewerker van de organisatie die meest van doen heeft in een casus en toeziet op de operationele samenwerking per casus. 2 Uit een recent longitudinaal onderzoek naar de groep zeer actieve veelplegers in Den Haag over de periode 2006-2010 blijkt dat de meest actieve veelplegers gemiddeld bijna zeven delicten per week plegen. Dat staat in schril contrast met het aantal keren dat zij worden opgepakt: gemiddeld 36 keer in de loop van een criminele carrière van gemiddeld 13 jaar. 3 Het Directeurenoverleg bestaat uit de directeuren van alle deelnemende partners. De taak van het Directeurenoverleg is het bepalen van de prioriteiten, zorgdragen voor het beheer en de exploitatie van het Veiligheidshuis en de voorbereiding van besluitvorming door de Raad van Toezicht. 4 Deze definities zijn in overleg met verschillende ketenpartners en met de Veiligheidshuizen Leiden en Gouda opgesteld. 6
Hoofdstuk 2 Regionalisering Het Rijk streeft naar een landelijk dekkend netwerk van Veiligheidshuizen, met als inzet dat elke gemeente in Nederland gebruik kan maken van de diensten van een Veiligheidshuis in zijn regio. Nadat eerder de optie is verkend om in het gebied van de veiligheidsregio Haaglanden 5 meerdere Veiligheidshuizen te realiseren hebben de gemeenten die de veiligheidsregio Haaglanden vormen en de strategische partners in de strafrecht- en de zorgketen principeafspraken gemaakt over de organisatiestructuur van het toekomstig Regionaal Veiligheidshuis Haaglanden en over de verbinding tussen lokale casusoverleggen per gemeente en het regionale Veiligheidshuis. Gevolg daarvan is dat alle gemeenten in de veiligheidsregio aangesloten worden op een regionaal werkend Veiligheidshuis, dat Regionaal Veiligheidshuis Haaglanden zal gaan heten. Basis van deze structuur is het bestaande Veiligheidshuis Den Haag, dat in de toekomst dus voor de hele regio gaat werken. In 2013 worden de maatregelen genomen die nodig zijn om de regionalisering van het Veiligheidshuis gestalte te geven. Kort samengevat komen deze afspraken op het volgende neer. In elke gemeente is (of komt) lokaal casusoverleg, onder voorzitterschap van die gemeente, waaraan wordt deelgenomen door partners uit de veiligheids- en de zorgketen. In het organisatiemodel worden die lokale casusoverleggen kamers genoemd. Elke gemeente organiseert zelf zijn eigen lokale kamer, in overleg met haar eigen partners en onder verantwoordelijkheid van de lokale driehoek, en draagt zelf de daaraan verbonden kosten. Gemeenten die dat wensen kunnen door een kwartiermaker worden ondersteund bij het opzetten of doorontwikkelen van een lokale kamer. Als in een lokale kamer voor een bepaalde casus geen oplossing wordt gevonden, wordt opgeschaald naar het Regionaal Veiligheidshuis Haaglanden. Daarnaast kunnen gemeenten bepalen dat bepaalde categorieën plegers direct door het Regionaal Veiligheidshuis Haaglanden worden opgepakt, zonder dat daaraan eerst een bespreking in een lokaal casusoverleg vooraf moet gaan. Hiervoor kan bijvoorbeeld worden gekozen als het om een dadergroep gaat waaraan de gemeente in zijn veiligheidsbeleid een hoge prioriteit heeft gegeven, zoals overvallers, verslaafde veelplegers of leden van criminele en overlastgevende (jeugd)groepen. Vereist is dat het om groepen gaat voor wie het Veiligheidshuis een meerwaarde heeft, met andere woorden bij wie interventies uit tenminste twee ketens nodig zijn. Met ingang van 2014 wordt in het kader van de vaststelling van het jaarwerkplan van het Regionaal Veiligheidshuis Haaglanden afgesproken welke groepen uit welke gemeenten direct naar het regionale Veiligheidshuis worden gesluisd. De capaciteit van het Regionaal Veiligheidshuis Haaglanden is immers beperkt. Heldere afspraken zijn nodig om te waarborgen dat die zaken worden aangepakt waarbij de meerwaarde en de kans op succes het grootst zijn en dat op evenwichtige wijze recht gedaan wordt aan de belangen van alle deelnemende gemeenten. 5 Deze bestaat uit de gemeenten Den Haag, Zoetermeer, Delft, Wassenaar, Leidschendam-Voorburg, Pijnacker- Nootdorp, Westland en Midden-Delfland. 7
Streven is dat de lokale kamers hun werkprocessen zodanig inrichten dat een vlotte schakeling naar het Regionaal Veiligheidshuis Haaglanden mogelijk is. Daarbij kan onder meer worden gedacht aan het gebruiken van eenzelfde systeem voor het opslaan en verwerken van informatie. Het Regionaal Veiligheidshuis Haaglanden komt onder een regionaal bestuur te staan. Deze Raad van Toezicht zal bestaan uit bestuurders van de deelnemende gemeenten en vertegenwoordigers van de politie en het OM. Het thans in Den Haag bestaande Directeurenoverleg, waaraan ook andere partners in de zorg- en de strafrechtketen deelnemen, blijft onder de nieuwe naam Regiegroep bestaan als strategisch afstemmingsoverleg tussen de partners en als voorportaal voor de Raad van Toezicht. De ketenmanager wordt binnen de kaders die door de Raad van Toezicht worden gesteld aangestuurd door de directeur Bestuurszaken van de Gemeente Den Haag. De ketenmanager, de plaatsvervangend ketenmanager, de secretaresse en de twee procesregisseurs zijn in dienst van de Gemeente Den Haag en worden van daaruit gedetacheerd naar het Regionaal Veiligheidshuis Haaglanden. Hetzelfde geldt voor de medewerkers van het informatiecentrum die in dienst van de Gemeente Den Haag zijn. Voorstelbaar is dat in de toekomst deze of andere functies binnen het Regionaal Veiligheidshuis Haaglanden worden vervuld door medewerkers die vanuit een andere deelnemende partner worden gedetacheerd: het spreekt niet vanzelf dat de Gemeente Den Haag de ketenmanager levert. Het jaar 2013 dient als overgangsjaar, waarin de hierboven beschreven structuur verder wordt uitgewerkt en geïmplementeerd. Vanaf begin 2013 kunnen de regiogemeenten al cases met betrekking tot jongeren opschalen naar het Veiligheidshuis. Een nog te ontwikkelen invoeringsplan zal aangeven hoe het verdere traject er uit ziet. Streven is dat het jaarwerkplan 2014 wordt vastgesteld door de Raad van Toezicht, waarin alle regiogemeenten vertegenwoordigd zijn. Op dat moment moet ook duidelijk zijn welke bijdrage de diverse gemeenten zullen gaan betalen in de kosten van het Regionaal Veiligheidshuis Haaglanden. Beoogde resultaten voor 2013: - Alle gemeenten in de Veiligheidsregio Haaglanden participeren in het Regionaal Veiligheidshuis Haaglanden. - Het Veiligheidshuis bespreekt casuïstiek van alle regiogemeenten die opschalen. - Het Veiligheidshuis wordt aangestuurd door een Raad van Toezicht bestaande uit bestuurders van de deelnemende gemeenten en vertegenwoordigers van politie en OM. - In 2014 wordt de begroting van het Regionaal Veiligheidshuis Haaglanden vastgesteld door de Raad van Toezicht en bestaat overeenstemming tussen de deelnemende gemeenten over de hoogte van de door de diverse gemeenten te betalen bijdrage in de kosten van het Regionaal Veiligheidshuis Haaglanden. 8
Hoofdstuk 3 Aansluiten bij lokale prioriteiten De speerpunten van het Veiligheidshuis Den Haag sluiten aan op het hierboven op hoofdlijnen geschetste landelijke beleid en op het veiligheidsbeleid van de diverse gemeenten in de veiligheidsregio Haaglanden. In het overgangsjaar 2013 moet de schakeling tussen lokaal beleid in de regiogemeenten en het Veiligheidshuis nog worden gemaakt. Met de Gemeente Den Haag bestaat deze schakeling al enkele jaren. Hieronder geven wij een korte schets van de rol die het Veiligheidshuis Den Haag speelt in het veiligheidsbeleid van de Gemeente Den Haag. In 2014 en volgende jaren zal zo n verbinding ook met de andere regiogemeenten worden gemaakt. Gemeentelijk veiligheidsbeleid in Den Haag: extra inzet Veiligheidshuis bij de aanpak van criminele en overlastgevende groepen en overvalcriminaliteit In de beleidsbrief Hoofdlijnen Veiligheidsbeleid 2011-2015 van de Gemeente Den Haag is de ambitie geformuleerd dat alle criminele en overlastgevende (jeugd)groepen in Den Haag worden aangepakt. In het Veiligheidshuis wordt voor álle groepsleden (zowel de voortrekkers als meelopers) een passende aanpak afgesproken. Deze aanpak kan bestaan uit een combinatie van straf, werk, zorg, opleiding en vrijetijdsbesteding. Daarbij wordt ook gekeken naar een niet-strafrechtelijke preventieve aanpak, bijvoorbeeld door vroegtijdig zaken als gedragsproblematiek en schooluitval te signaleren en hierop adequaat te reageren zodat verder afglijden wordt voorkomen. Het Veiligheidshuis bewaakt dat er niemand tussen wal en schip valt en dat iedereen een aanbod krijgt dat op zijn situatie aansluit. Belangrijk speerpunt in de beleidsbrief is verder de aanpak van overvalcriminaliteit, waaronder straatroof. Alle personen die worden opgepakt voor straatroof en overval worden, indien zij worden voorgeleid aan de Rechter-Commissaris, direct gemeld bij het Veiligheidshuis. Voor degenen met multiproblematiek wordt vanuit verschillende invalshoeken - strafrecht, zorg, openbare orde - een op maat gesneden plan van aanpak gemaakt en uitgevoerd. 9
Hoofdstuk 4 Slagvaardig inspelen op de actualiteit: ZSM Het Veiligheidshuis Den Haag/Haaglanden gaat vanaf begin 2013 samenwerken met ZSM. ZSM filtert welke casuïstiek in het Veiligheidshuis terecht moet komen en vervult daarmee de rol van een voorportaal. Tevens biedt de verbinding met ZSM het Veiligheidshuis de mogelijkheid om direct in te spelen op de actualiteit op straat. ZSM is een van de speerpunten van het actieprogramma Minder regels, meer op straat van minister Opstelten. Het sluit ook aan op de strategienota Perspectief op 2015 van het OM, waarin de ambitie wordt uitgesproken om waar mogelijk te sturen op instroom van zaken om zo de selectiviteit van het strafrecht te vergroten. ZSM staat voor: zo snel, slim, selectief, simpel, samen en samenlevingsgericht mogelijk. ZSM is een werkproces in de strafrechtketen dat erop is gericht veel voorkomende criminaliteit daadkrachtig aan te pakken. Instrument daarvoor is het delen van informatie door OM en ketenpartners. ZSM wordt in 2013 landelijk uitgerold na een aantal succesvolle pilots, onder meer in Den Haag. Waarvoor staat ZSM? Snel. Het motto: Zaken direct afdoen, tenzij... Slim. De werkwijzen van alle ketenpartners worden aangepast, zodat een optimale werkwijze ontstaat. Selectief. Geen standaardinterventies! Om betekenisvol te handelen zet ZSM meerdere afdoeningmogelijkheden in, ook buiten het strafrecht. Simpel. Eenvoud is de kracht van ZSM. Daartoe wordt gekapt in bureaucratische processen, bijvoorbeeld door minimaal en eenvoudig te registreren. Samen. In ZSM staan OM, politie en ketenpartners letterlijk schouder aan schouder. Samenlevingsgericht. De relatie tussen het feit en de afdoening moet herkenbaar, zichtbaar en merkbaar zijn voor de samenleving, waaronder het slachtoffer. De ZSM werkwijze komt op het volgende neer. Na aanhouding van een verdachte beslist het OM binnen zes uur of een zaak snel afgedaan kan worden of niet. Als dat mogelijk is wordt direct een beslissing genomen over een passende reactie. Die snelheid doet recht aan de positie van het slachtoffer en geeft een duidelijk signaal naar de omgeving dat daders snel en effectief worden gecorrigeerd. Bij direct afdoen wordt ervoor gekozen om beoordelen, straffen en (zo mogelijk) tenuitvoerleggen in elkaar te schuiven en niet - zoals gebruikelijk - volgtijdelijk te organiseren. ZSM vraagt om hechte samenwerking. Behalve OM en politie zijn onder meer de advocatuur, de rechtspraak, de reclasseringsorganisaties, Slachtofferhulp Nederland en vanaf 2013 ook de Raad voor de Kinderbescherming bij ZSM betrokken. Het partnerschap dat voor ZSM geregeld is maakt het mogelijk om naast harde informatie over het gepleegde feit ook zachte informatie over de persoon van de pleger mee te wegen bij de oordeelsvorming over de vraag of strafrechtelijke afdoening wel de beste manier is om op een bepaald incident te reageren. Via ZSM kunnen plegers zo nodig snel na de aanhouding worden doorgeleid naar het 10
Veiligheidshuis. Als wordt vastgesteld dat voor een bepaalde pleger al een plan van aanpak door het Veiligheidshuis is vastgesteld kan dit plan van aanpak als vertrekpunt voor een reactie worden genomen, of kan worden gekozen voor een nieuwe bespreking van de betrokken pleger in het Veiligheidshuis met het oog op bijstelling van dat plan van aanpak. Bijna alle eenvoudige zaken worden binnen zes uur na aanhouding beoordeeld. Dan moet helder worden of er bewijstechnisch voldoende aanwezig is voor een interventie. Daar moet blijken of er complicaties aan een zaak kleven. Die complicaties kunnen ten eerste gelegen zijn in de persoon van de verdachte (er is bijvoorbeeld een persoonsdossier met dwingende afspraken) en ten tweede bij het slachtoffer. Zo kan er sprake zijn van ernstig letsel en/of van schade die niet op korte termijn op waarde te schatten zijn. Ten derde kan de context - zoals gevoelige verhoudingen in een probleemwijk - maken dat een zaak niet direct ter plekke kan worden afgedaan. Bij een relatief eenvoudige zaak met een bereidwillige verdachte volstaat een summier proces-verbaal. Dan is directe afhandeling, bijvoorbeeld via de OM-afdoening, mogelijk. Op de gecompliceerde zaken die niet voor versnelde afdoening in aanmerking komen wordt vanuit ZSM regie gevoerd, bijvoorbeeld door véél snellere en actiegerichte aanpak vanuit het Veiligheidshuis. In de diverse afhandelingstrajecten bepaalt de officier van justitie als verkeersregelaar de voorkeursroute. Beoogde ontwikkeling is dat ZSM het voorportaal wordt van de Veiligheidshuizen. ZSM filtert welke casuïstiek uit ZSM in het Veiligheidshuis wordt behandeld. Daardoor kan het Veiligheidshuis zich concentreren op de meest complexe problematiek. Behalve de thema s jeugd en volwassenen krijgt in 2013 ook het thema huiselijk geweld bijzondere aandacht bij de versterking van de samenhang tussen ZSM en het Veiligheidshuis. ZSM verhuist in 2013 naar een nog niet bekende locatie in Den Haag. Daar zijn 16 tot 20 werkplekken beschikbaar voor officieren van justitie en parketsecretarissen die zaken uitzoeken en beoordelen, in samenwerking met politie, reclassering, Raad voor de Kinderbescherming en Slachtofferhulp. ZSM draait dagelijks van 8 tot 22 uur, vanaf 2013 ook voor jeugdzaken. Bezien wordt of het Veiligheidshuis en ZSM gezamenlijk kunnen worden gehuisvest. Beoogde resultaten voor 2013: - Het Veiligheidshuis deelt informatie met ZSM die door ZSM gebruikt wordt om te bepalen welke aanpak het beste is voor personen die opgepakt zijn. - ZSM schaalt complexe casuïstiek op naar het Veiligheidshuis door het doen van actuele meldingen. - ZSM neemt de informatie en plannen van aanpak van het Veiligheidshuis mee in de afdoening. - Versterking van de samenhang tussen ZSM en Veiligheidshuis richt zich in 2013 op de thema s jeugd, volwassenen en huiselijk geweld. 11
Hoofdstuk 5 Focusaanpak: doelmatiger en doeltreffender Om nog meer te bereiken, kiest het Veiligheidshuis in 2013 voor kwaliteit in plaats van kwantiteit. Dat betekent: - uitgaan van het oordeel van professionals in plaats van vaststaande criteria te hanteren; - direct inspelen op de actuele situatie; - alleen aan de slag gaan als het Veiligheidshuis ook daadwerkelijk een meerwaarde heeft; - casuïstiek met een hogere intensiteit bespreken. De praktijk heeft uitgewezen dat het gewenst is om prioriteit te geven aan personen bij wie sprake is van actuele multiproblematiek in combinatie met een hoog risico op recidive en het ontwikkelen van een criminele carrière. Juist voor deze gevallen kan de meerwaarde van het Veiligheidshuis als knooppunt van expertise en informatie optimaal tot zijn recht komen. De werkwijze van het Veiligheidshuis wordt aangepast om gerichter met deze complexe doelgroep aan de slag te kunnen gaan. Dat doen we met de focusaanpak. De focusaanpak Alle ketenpartners kunnen door het doen van een actuele melding mensen aanmelden voor de focusaanpak. Voor iedere persoon die bij het Veiligheidshuis wordt aangemeld wordt vastgesteld of hij in aanmerking komt voor een integrale aanpak. Zodra een ketenpartner iemand heeft aangemeld stelt het informatiecentrum een voorlopig dossier samen. Aan de hand van dit dossier bepaalt een weegploeg onder leiding van de procesregisseur of de casus moet worden geagendeerd voor een focusoverleg en zo ja, met welke urgentie. De andere optie is dat hij bilateraal tussen partners kan worden opgepakt. Een casus komt aan de orde in een focusoverleg als sprake is van: - actualiteit; - multiproblematiek (waardoor een ketenoverschrijdende aanpak nodig is); - beargumenteerde zorg bij een of meer ketenpartners. Dat betekent dat mensen met multiproblematiek of met wie acuut iets gedaan moet worden in het Veiligheidshuis worden aangepakt. Als dat niet zo is kan volstaan worden met interventies door één of meer partners binnen één keten. Behalve formele criteria en harde informatie, zoals het aantal parketnummers, is in de focusaanpak voortaan ook gevoelde urgentie bij een ketenpartner aanleiding om iemand in het Veiligheidshuis te bespreken en voor hem of haar een integraal plan van aanpak op te stellen en uit te (doen) voeren. Zo n plan gaat uit van een grondige analyse per leefgebied. In het overleg spreken de betrokken ketenpartners gezamenlijke doelstellingen en acties af. In het plan staat helder wie voor welk stukje van de aanpak verantwoordelijk is. Daar hoort ook bij dat wordt bekeken wat het goede moment is voor de uitvoering van zo n aanpak. Een voorgenomen zorgtraject moet bijvoorbeeld niet worden doorkruist door de tenuitvoerlegging van een straf. Als dat aan de orde is vindt behandeling op een later moment plaats, in het kader van de nazorg. 12
Transitie De bestaande casusoverleggen binnen de clusters jeugd en volwassenen worden met ingang van 1 januari 2013 gebundeld tot één focusoverleg jeugd en één focusoverleg volwassenen. Daarnaast wordt onderzocht of en zo ja op welke manier de aanpak van huiselijk geweld, die zich kenmerkt door specifieke problematiek, in het focusoverleg volwassenen ingepast kan worden. De groepsaanpak vindt plaats onder leiding van de afdeling OOV van de Gemeente Den Haag en komt niet in het focusoverleg aan de orde. Bij de evaluatie van de focusaanpak eind 2013 zal worden bekeken of we dat zo laten of dat de groepsaanpak alsnog zal opgaan in de focusaanpak. Streven is op termijn te komen tot één focusoverleg, waarin geen onderscheid meer wordt gemaakt op basis van doelgroepen of leeftijden. Het focusoverleg staat in het teken van kwaliteit: niet het aantal behandelde zaken staat centraal, maar de complexiteit ervan. Het focusoverleg, dat wordt voorgezeten door een procesregisseur, leidt ertoe dat er voor de betrokken persoon een individueel plan van aanpak wordt vastgesteld en dat er een uitvoeringsregisseur wordt aangewezen die de voortgang en de kwaliteit van de interventies bewaakt. Als er voor iemand al een plan van aanpak blijkt te zijn dat door een van de ketenpartners is vastgesteld dan is dat leidend en is het focusoverleg gericht op aanvulling en vervolmaking van het bestaande plan. In deze gevallen wordt de uitvoeringsregie steeds gelegd bij de partner die het al lopende plan van aanpak trekt. Ten aanzien van de nog lopende cases wordt vastgesteld of deze conform afspraak afgerond kunnen worden of dat deze al direct kunnen integreren in de focusaanpak. Beoogde resultaten voor 2013: - Het Veiligheidshuis bepaalt voor elke melding op basis van individuele informatie wat de beste aanpak is. - Het Veiligheidshuis komt eerder, sneller en meer flexibel in actie. - Door de focus werkt het Veiligheidshuis doelgerichter. - De aanpak van huiselijk geweld wordt meegenomen in de focusaanpak. 13
Hoofdstuk 6 Groepsgerichte aanpak Hieronder wordt op hoofdlijnen beschreven hoe wordt bepaald welke jeugdgroepen in aanmerking komen voor een integrale aanpak en waaruit die aanpak kan bestaan. De lokale Driehoek bepaalt welke groepen worden aangepakt, in welke volgorde dat moet gebeuren en hoe die aanpak er uit ziet. De Driehoek wordt daarbij geadviseerd door het Lokaal Veiligheidsoverleg. Basis voor dat advies is de informatie uit de zogenaamde Beke inventarisatie van jeugdgroepen. Dat is een door het adviesbureau Beke en politie Haaglanden ontwikkelde methodiek om een inschatting te maken van problematische jeugdgroepen en vervolgens de problemen die deze groepen veroorzaken effectief aan te pakken. Via deze methodiek worden problematische jeugdgroepen ingedeeld in hinderlijke, overlastgevende en criminele jeugdgroepen en wordt voor elke groep een passende aanpak ontwikkeld. Met gebruikmaking van de Beke-methodiek wordt tenminste eenmaal per jaar een inventarisatie gemaakt van alle problematische jeugdgroepen in het werkgebied van het Veiligheidshuis. De politie heeft daarbij het voortouw. Voor deze inventarisatie wordt gebruik gemaakt van een gestandaardiseerde vragenlijst. De wijkagent vult die vragenlijst in, samen met het jongerenwerk. Vervolgens wordt de uitkomst besproken in het Lokaal Veiligheidsoverleg. Op basis van het beeld dat daardoor van de groepen ontstaat wordt een advies geformuleerd aan de lokale Driehoek. De aanpak wordt uitgevoerd onder leiding van de gemeente in een regiegroep waarin onder andere politie en OM vertegenwoordigd zijn. In de aanpak kunnen drie soorten interventies worden onderscheiden: - persoonsgericht; - groepsgericht; - fysieke en sociale ingrepen in de omgeving waar de groep zich ophoudt. De gemeente voert de regie over de overall-aanpak van jeugdgroepen. Het Veiligheidshuis voert alleen de persoongerichte aanpak uit, de gemeente is eerstverantwoordelijk voor de groepsgerichte aanpak en voor de fysieke en sociale ingrepen. Specifiek voor Den Haag is de rol van de stadsdelen. Het Veiligheidsoverleg op stadsdeelniveau adviseert de Driehoek over de groepsaanpak. Het stadsdeel is verantwoordelijk voor de fysieke en sociale ingrepen in de omgeving waar overlastgevende en criminele jeugdgroepen actief zijn. In 2013 heeft het Veiligheidshuis alleen capaciteit gereserveerd voor groepen uit Den Haag. 14
Schematisch kan de methodiek als volgt worden weergegeven: Inventarisatie Beke jeugdgroepen lokaal veiligheidsoverleg adviseert Lokale driehoek maakt keuze jeugdgroep en aanpak Regiegroep maakt pva Persoonsgerichte aanpak (VH) Groepsgerichte aanpak (OOV) Fysiek/sociaal: stadsdeel Beoogde resultaten voor 2013: Het Veiligheidshuis faciliteert de persoonsgerichte aanpak (onder regie van de afdeling Openbare Orde en Veiligheid van de Gemeente Den Haag) van maximaal acht opgeschaalde groepen. 15
Hoofdstuk 7 Samenwerking met de Veiligheidshuizen Gouda en Leiden Met ingang van 1 januari 2013 worden de huidige politieregio s Haaglanden en Hollands Midden samengevoegd. Binnen het werkgebied van het nieuwe regiokorps zijn drie Veiligheidshuizen actief: Den Haag, Gouda en Leiden. Behalve de politie werken ook andere partners, zoals het OM, het Bureau Jeugdzorg, de Raad voor de Kinderbescherming en de drie reclasseringsorganisaties, in het hele gebied van de nieuwe politieregio en zijn ook op dat schaalniveau georganiseerd. Dat versterkt de behoefte aan inhoudelijke en operationele afstemming tussen de drie Veiligheidshuizen. Op het gebied van doelen en ambities, maar ook op dat van aanpak. Met het oog daarop hebben de Veiligheidshuizen Den Haag (inmiddels Haaglanden), Gouda en Leiden een gezamenlijk Meerjarenplan 2012-2014 opgesteld. Dat Meerjarenplan biedt een kader, dat in de jaarplannen van de drie afzonderlijke Veiligheidshuizen voor hun eigen werkgebied wordt uitgewerkt. 16
Hoofdstuk 8 Financiën 2013 De systematiek van de begroting 2013 voor het Veiligheidshuis Den Haag/ Haaglanden is op 12 december 2012 in het Regionaal College vastgesteld. Uitgangspunt is dat 2013 een overgangsjaar is waarin de regionalisering van het veiligheidshuis gerealiseerd wordt. De landelijke bijdrage van het Ministerie V&J wordt gebruikt voor het Regionale Veiligheidshuis. Den Haag treedt daarbij op als centrumgemeente. De regiogemeenten stellen afzonderlijk middelen beschikbaar voor de doorontwikkeling van de lokale kamers binnen de regio van het Regionaal Veiligheidshuis. Met het oog op de voorbereiding van de begroting 2014 dient in het voorjaar van 2013 overeenstemming te worden bereikt over de systematiek van verdeling van de kosten van het gemeentelijk deel van de bekostiging van het Veiligheidshuis tussen de deelnemende gemeenten. INKOMSTEN Landelijke bijdrage Ministerie van V&J 585.200,00 Gemeente Den Haag 599.908,00 TOTAAL 1.185.108,00 UITGAVEN Personeel 731.408,00 Overige apparaat 453.700,00 TOTAAL 1.185.108,00 17