Organisatieschets Veiligheidshuis Gouda

Transcriptie

1 rapport notitie Organisatieschets Veiligheidshuis Gouda Organisatieschets veiligheidshuis Gouda.doc afdeling VeH Gouda, 23 april 2009

2 inhoudsopgave 1. Inleiding Sluitende keten Profiel gericht op samenwerking Duidelijkheid over de bijdrage van partners Organisatie en werkprocessen: intern én outreachend Veiligheidshuis en Centra voor Jeugd en Gezin vinden elkaar Tijdelijke huisvesting Gezamenlijke financiering Gefaseerde ontwikkeling...9 pagina 2

3 1. Inleiding De gemeente Gouda en OM besloten in het najaar van 2008 tot de inrichting van een veiligheidshuis. Dit voornemen sluit naadloos aan op de samenwerking die in Gouda is ontstaan tussen partners op het gebied van veiligheid en het past in de ontwikkeling naar een landelijk dekkend netwerk van veiligheidshuizen. Het Veiligheidshuis is een samenwerkingsverband van veiligheidspartners onder regie van de gemeente. Sturing op de justitiële keten vindt plaats door het Openbaar Ministerie. Voor de opzet en inrichting van het veiligheidshuis in Gouda is gekozen voor een groeimodel. De ontwikkeling betreft deelname door partners en gemeenten en werkprocessen/onderwerpen die in het Veiligheidshuis worden ondergebracht. Partners kunnen ook na de start van het veiligheidshuis, op 6 juni 2009, aansluiten. Nadrukkelijk is de wens dat het Veiligheidshuis een regionale functie zal gaan bekleden en omliggende gemeenten uit het district Gouwe IJssel en mogelijk ook daarbuiten, deelnemen in het Veiligheidshuis. Ook zullen naar verwachting na de start nieuwe onderwerpen aan het veiligheidshuis worden toegevoegd. De gemeente oriënteerde zich op de opzet van het Veiligheidshuis en schreef in nauwe samenspraak met het OM een startnotitie, die in het Kern Overleg Veiligheid op 27 januari 2009 is vastgesteld. Daarbij werd ook gebruik gemaakt van de opzet van het Veiligheidshuis Den Haag. De basis voor het Goudse Veiligheidshuis is de samenwerking tussen partners in het oplossen van (sociale) veiligheidsproblemen, die de laatste jaren is opgebouwd. In de startnotitie is aansluiting gezocht bij de ontwikkeling van het Haagse veiligheidshuis en de landelijke visievorming van het College van Procureurs Generaal. Deze organisatieschets is het vervolg op de startnotitie. De organisatieschets in als volgt opgebouwd: 1. Sluitende keten: doelstelling en missie veiligheidshuis 2. Profiel Veiligheidshuis 3. Bijdrage van partners 4. organisatie en werkprocessen Veiligheidshuis 5. Veiligheidshuis en het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) 6. Huisvesting 7. Gezamenlijke financiering 8. Gefaseerde ontwikkeling 2. Missie: sluitende keten In het Veiligheidshuis Gouda werken partners uit de strafrechtketen, veiligheidsketen en de zorgketen structureel samen. De activiteiten van het veiligheidshuis geven uitvoering aan belangrijke delen van het Integraal Veiligheidsbeleid van de gemeente. Het veiligheidshuis geeft invulling aan de door de minister van Justitie bepleite samenhang tussen repressie en zorg. Preventie, repressie en nazorg sluiten daarom nauw op elkaar aan. De reden voor intensivering van de samenwerking in het Veiligheidshuis, is het nog beter aanpakken van overlast, onveiligheid en criminaliteit. Aanpakken betekent ook oplossen. Daarbij moet de keten sluiten: niemand mag tussen wal en schip vallen. Dit moet leiden tot aanzienlijke verbeteringen in de veiligheidssituatie in de stad en in de wijken en op de langere termijn in de gemeenten in het district Gouwe IJssel. Minder overlast en recidive en méér perspectief voor burgers, óók voor degenen die in de fout zijn gegaan. Verbetering van veiligheid veronderstelt ook ontwikkeling van jongeren en bemoeizorg voor daders en overlastgevers en indien van toepassing, hun ouders. pagina 3

4 3. Profiel gericht op samenwerking Het Veiligheidshuis is een samenwerkingsverband van veiligheidspartners, georganiseerd door de gemeente Gouda en het Openbaar Ministerie en aangestuurd door een Stuurgroep Veiligheidshuis. De samenwerking bouwt voort op bestaande samenwerkingverbanden en overlegstructuren. Door het dagelijks samenwerken en uitwisselen van partners onder regie en op één locatie ontstaat een klimaat waarin de medewerkers van diverse organisaties zich tegenover elkaar verplichten om te leveren. De fysieke bijeenplaatsing van de partners bevordert een gezamenlijke verantwoordelijkheid om knelpunten op te lossen. Het Veiligheidshuis gaat werken met een integraal interventiemodel, dat aansluit bij de situatie in Gouda en overeenstemt met de lange termijn visie van het college van procureurs-generaal van het Openbaar Ministerie 1 (zie schema hieronder). Type III: Integrale interventiemodel Strafrechtketen Interventiekeuze Zorgketen OOV-keten Orientatie: Interventies: Karakter: Regie: Platform: Persoonsgebonden aanpak, groepsgerichte aanpak en gebiedsgerichte aanpak Strafrecht, zorg, OOV (toezicht en bestuursrechtelijke handhaving) Tactisch netwerk (ook beleidsorientatie) en ketenkantoor Gemeente(n) (dominanter) en Openbaar Ministerie Driehoek of stuurgroep Het profiel van het Veiligheidshuis Gouda is derhalve: bundeling van de disciplines uit straf, zorg, preventie en hulpverlening om te komen tot een brede aanpak van overlastgevend en crimineel gedrag op stedelijk niveau aanpakken van algemene doelgroepen zoals veelplegers bundelen van de inzet van de diverse professionals op één locatie met een gezamenlijk uitvoeringsproces. Deze professionals hebben het mandaat en de kwaliteiten die vereist zijn om nieuwe en complexe problemen aan te pakken. de activiteiten van het veiligheidshuis sturen vanuit een gezamenlijk plan, waarbij de driehoek (later het districtscollege) prioriteiten inbrengt en mede inhoud geeft aan het decentraal werken. In het Veiligheidshuis wordt gewerkt aan de verwerking van signalen, informatie-uitwisseling, casusbesprekingen en het vinden van creatieve oplossingen voor veiligheidsproblemen. Ten opzichte van de huidige situatie wordt meer actiegericht gewerkt: er is minder tijd nodig voor informatiebeheer en informatieoverdracht. Het veiligheidshuis betekent dagelijks contact, in plaats van driewekelijks overleg. Eén informatiesysteem in plaats van gefragmenteerde informatievoorziening. Warme in plaats van koude overdracht. Zo kunnen we meer energie steken in het aanpakken van problemen en het helpen van mensen. Het Veiligheidshuis start met de persoonsgerichte aanpak, die ook nu al voor een belangrijk deel is georganiseerd in de bestaande casusoverleggen. Binnen het Veiligheidshuis Gouda worden vanaf 6 juni 2009 o.a. de volgende activiteiten ondergebracht: 1 Veiligheidshuizen: een visie op de doorontwikkeling, College PG s, augustus pagina 4

5 persoonsgebonden aanpakken voor o.m. risicojongeren en veelplegers, nazorg van ex-gedetineerden etc. gezinsaanpak gericht op gezinnen met multi-problemen, waarbij de overlastgevende jongere(n) het startmoment voor inzet van gemeentelijke gezinsmanager is. In de ontwikkeling van het veiligheidshuis kunnen de volgende onderwerpen worden toegevoegd: geweldplegers (huiselijk geweld) jongvolwassenen (18-23) aanpak van overlastgevende groepen, door de inzet van flexibele en resultaatgerichte teams bij structurele, ernstige overlast ondersteuning van een gebiedsgerichte aanpak van overlast en veiligheid door samenwerking met professionals zoals wijkagenten en ook burgers, zoals in wijkteams en buurtpreventieteams Het veiligheidshuis opereert in eerste instantie binnen de gemeente Gouda. Al voor de start worden stappen gezet om de aansluiting te vinden bij gemeenten in het district en eventueel daarbuiten. 4. Duidelijkheid over de bijdrage van partners In het Veiligheidshuis Gouda werken partners samen. Zoals gezegd: bij de opzet van het veiligheidshuis is gekozen voor een groeimodel. Dit gaat om zowel onderwerpen, partners als gemeenten die deelnemen. Partners en gemeenten kunnen ook na de start van het Veiligheidshuis aansluiten. In het Veiligheidshuis Gouda wordt onderscheid gemaakt tussen (1) kernpartners, (2) partners die werken in het veiligheidshuis, en (3) partners uit de veiligheidsketen die deelnemen aan diverse veiligheidsoverleggen. In het Veiligheidshuis Gouda zullen (vooralsnog) de volgende partners samenwerken: 1. Kernpartners: gemeente Gouda, politieregio Hollands Midden en het openbaar ministerie arrondissement Den Haag. 2. Partners die werken in het Veiligheidshuis: Bureau Jeugdzorg, Halt, Raad voor de Kinderbescherming, reclasseringsorganisaties, GGD. 3. Andere partners uit de veiligheidsketen die deelnemen aan diverse veiligheidsoverleggen, zoals jongerenwerk, GGZ, Leerplicht, woningcorporaties. Het veiligheidshuis is een instrument voor de uitvoering van het integraal veiligheidsbeleid van de gemeente Gouda (en andere gemeenten die mogelijk aansluiten) en haar partners. De samenwerking tussen de partners wordt effectief gemaakt doordat: er controleerbare afspraken worden gemaakt over inzet van capaciteit en mandaten van partners medewerkers van kernpartners fysiek werken in het veiligheidshuis. Voor een aantal medewerkers geldt dat zij een deel van hun tijd bij hun eigen organisatie werken om ook daar betrokken te blijven. medewerkers gemandateerd worden om beslissingen over casuïstiek te nemen, voor zover passend binnen de eigen werkprocessen medewerkers geselecteerd worden op hun pionierskwaliteiten en creativiteit de coördinatoren en de ketenmanager dagelijks aansturen en knopen doorhakken er een ict-systeem is, dat de werkprocessen in het veiligheidshuis ondersteunt door het toegankelijk maken van de informatie over casussen. Daartoe wordt informatie, voor zover van belang voor de samenwerking, uit de informatiesystemen van de partners toegankelijk gemaakt en leveren zij informatie aan. Deze wijze van samenwerken vereist dat een grote groep van uiteenlopende professionals op diverse niveaus een gezamenlijke inspanning moeten leveren. Dit vraagt een gerichte inzet van elk van de partners, inclusief de gemeente(n). Dit betekent dat elk van de partnerorganisaties: voldoende personele en organisatorische capaciteit beschikbaar stelt om met de vereiste kwaliteit en snelheid te kunnen signaleren, diagnosticeren en besluiten tot en uitvoeren van (individuele) trajecten eigen medewerkers inzet met voldoende competentie en handelingsvrijheid (mandatering) om breed en zelfstandig te kunnen functioneren. pagina 5

6 ook te voorzien in voldoende interne coördinatie en aanpassing van werkprocessen binnen de eigen organisatie om het samenwerken in het veiligheidshuis goed mogelijk te maken voldoende regie voert op het gedeelte van de handelingsketen waarvoor de partner wettelijk of professioneel verantwoordelijk is en daarbij ook andere organisaties buiten de partners van het veiligheidshuis betrekt en aanstuurt voldoende kennis en bestuurskracht inbrengt op de diverse niveaus van de samenwerking om op elk niveau de vereiste beslissingen te kunnen nemen. 5. Organisatie en werkprocessen: intern én outreachend De medewerkers van het veiligheidshuis blijven in dienst van hun eigen organisatie. Ze hebben hun werkplek, eventueel voor een gedeelte van hun werktijd, in het veiligheidshuis. Een ketenmanager coördineert de werkzaamheden van de medewerkers. Een stuurgroep Veiligheidshuis, onder voorzitterschap van de voorzitter van het Districtscollege, is verantwoordelijk voor de aansturing van het Veiligheidshuis en de ontwikkeling. Het Veiligheidshuis is een uitvoeringsorganisatie waarin op de werkvloer hoofdzakelijk individuele casuïstiek wordt afgehandeld. De structuur en de sturing richten zich hier vooral op efficiënte casebehandeling. De meer specifieke werkprocessen (preventie, straf, zorg, hulpverlening) worden gecoördineerd en uitgevoerd door de kernpartners (m.n. gemeente, Openbaar Ministerie en de politie). Ook wat betreft werkprocessen, is sprake van een groeimodel. Casusoverleggen Binnen het veiligheidshuis vinden in eerste instantie in ieder geval de volgende overleggen plaats: Justitieel Casus Overleg (nieuwe benaming: Jeugd VeiligheidsOverleg of risicojongerenoverleg) Afdoenings JCO (18-) Leerplicht JCO Signaleringsoverleg Lokaal Casus Overleg (meerderjarigen) Nazorg na detentie 18- Nazorg na detentie (meerderjarigen) Mogelijk worden overleggen samengevoegd. Professionals van de partners wisselen dagelijks informatie uit, om vervolgens in een casusoverleg besluiten te nemen over de aanpak van individuele casussen. Op grond van deze besluiten wordt één organisatie als hoofdverantwoordelijke voor een case aangewezen. Zolang er sprake is van risico s wordt de voortgang gevolgd. De betrokken professionals zijn gemandateerd door hun organisaties om deze besluiten te nemen en zo nodig collega s uit hun eigen organisatie in te schakelen. Ondersteuning werkprocessen Gegevens van de partners, voor zover van belang voor de samenwerking, worden in het Veiligheidshuis verwerkt. Door het verbinden van meldingen en signalen wordt de informatie van alle relevante personen in beeld gebracht. De informatie wordt vastgelegd in een gezamenlijk ICT-systeem dat de werkprocessen van het veiligheidshuis ondersteunt. Afspraken over privacy worden vastgelegd in een privacyconvenant. Hierdoor ontstaat samenhang tussen de werkprocessen: medewerkers van de verschillende partners functioneren in een directe relatie tot elkaar en worden aangesproken op hun bijdrage. Structuur De structuur van het Veiligheidshuis kent de volgende onderdelen; stuurgroep ketenmanager coördinatoren Stuurgroep pagina 6

7 De stuurgroep bestaat in ieder geval uit een vertegenwoordiging van de kernpartners van het veiligheidshuis; gemeente Gouda, politieregio Hollands Midden en het Openbaar Ministerie arrondissement Den Haag. De voorzitter van het Districtscollege is voorzitter van de stuurgroep. De stuurgroep is verantwoordelijk voor de aansturing van het veiligheidshuis. De stuurgroep stelt jaarlijks het beleid en de prioriteiten met betrekking tot de integratie van straf-, orde- en zorgketen in het veiligheidshuis op hoofdlijnen vast. Dit gebeurt op basis van een jaarrapportage en een jaarplan, dat wordt opgesteld door de ketenmanager. De samenstelling van de Stuurgroep kan wijzigen op basis van de geplande uitbreiding van het Veiligheidshuis (met onderwerpen, partners en gemeenten). In de samenstelling van de Stuurgroep wordt rekening gehouden met de ontwikkeling van het Veiligheidshuis. Zo is goed denkbaar dat een burgemeester uit het Districtscollege lid is van de Stuurgroep De Stuurgroep rapporteert minimaal een keer per jaar aan de driehoek en, als alle gemeenten uit het district deelnemen in het Veiligheidshuis, aan het districtcollege. Ketenmanager De ketenmanager Veiligheidshuis verzorgt de coördinatie van de dagelijkse werkzaamheden van de medewerkers van het veiligheidshuis. De ketenmanager is tevens verantwoordelijk voor de (door)ontwikkeling van het veiligheidshuis. De ketenmanager is in dienst van de gemeente Gouda, dienst Recht en Veiligheid (REV). Het afdelingshoofd Veiligheid en Handhaving is hiërarchisch leidinggevende. De ketenmanager legt verantwoording af aan de Stuurgroep Veiligheidshuis. Over beheerszaken rapporteert de ketenmanager aan de afdeling VEH. Coördinatoren Elk casusoverleg wordt geleid door een coördinator, die ook zorg draagt voor de voorbereiding van de casus en de agendering. Voor elke casus wijst de coördinator in het overleg een verantwoordelijke organisatie aan, die het overzicht op de casus houdt en zo nodig andere organisaties daarbij betrekt. De ketenmanager betrekt de coördinatoren bij de sturing op de werkzaamheden in het Veiligheidshuis. Doorzettingsmacht: burgemeester of wethouder hakt knopen door Vanuit verantwoordelijkheid voor de openbare orde en veiligheid stuurt de driehoek de inzet van het veiligheidshuis vanuit prioriteiten en opdrachten voor het terugdringen van overlast en criminaliteit. Bij de ontwikkeling van het veiligheidshuis in het district kan deze rol worden overgenomen door het districtcollege. In bestaande veiligheidshuizen blijkt het gebrek aan doorzettingsmacht een knelpunt te zijn. Het kan gaan om onenigheid over een casus, te trage afhandeling, een hardnekkig weigerende cliënt of een partner die te weinig inzet levert. Hiervoor wordt een externe escalatieprocedure ingevoerd. De burgemeester functioneert als schakel tussen driehoek en de stuurgroep van het veiligheidshuis en zit beide organen voor op basis van zijn wettelijke verantwoordelijkheid voor de openbare orde en veiligheid. Stagnaties worden in eerste instantie binnen het veiligheidshuis verholpen. Als partners de afspraken uit de samenwerkingsovereenkomst van het veiligheidshuis niet nakomen, zal de burgemeester uiteindelijk, op verzoek van de ketenmanager, de partners hierop aanspreken. Indien de stagnatie vooral in de zorgkolom speelt, zal de burgemeester in overleg met de wethouder verantwoordelijk voor zorg, de partners aanspreken. Deze doorzettingsmacht vloeit voort uit nog te maken afspraken met partners en zal plaatsvinden binnen de wettelijke kaders. 6. Veiligheidshuis en Centra voor Jeugd en Gezin vinden elkaar De gemeente Gouda werkt, samen met allerlei organisaties en instellingen, aan de realisatie van Centra voor Jeugd en Gezin in de stad. Met het Centrum voor Jeugd en Gezin wordt (regionaal) gekozen voor een nieuwe aanpak, die regie, samenwerking en het overstijgen van deelbelangen in het belang van de jeugd en hun gezinnen mogelijk maakt. Daarnaast is het CJG een inlooppunt waar gezinnen terechtkunnen met hun vragen en problemen. Omdat regionaal dezelfde uitgangspunten worden gehanteerd voor het CJG, zijn naar pagina 7

8 verwachting, de voorstellen die in dit document worden gedaan voor Gouda, ook toe te passen voor andere gemeenten. Tussen het CJG en het Veiligheidshuis is sprake van een potentiële overlap in doelgroepen en dus ook van te behandelen cases. Het CJG en het Veiligheidshuis hebben hierin een ondersteunende en aanvullende relatie tot elkaar. Een belangrijk verschil is dat het CJG een brede publieksfunctie heeft. Praktisch gezien lijkt het voorlopig het meest wenselijk om de aanvullende rollen te benadrukken. Het Veiligheidshuis is dan in een aantal gevallen een aanvulling op het CJG. Daar wordt contact onderhouden met alle kinderen, jongeren en gezinnen. Het Veiligheidshuis fungeert dan als een vorm van back-office van het CJG. 1. De eerste link is de vormgeving van de back-office, in relatie tot het gebruik van JeugdMATCH en het maken van afspraken over casushouders. Voor deze koppeling kunnen, als Veiligheidshuis en CJG operationeel zijn, de volgende vormen gebruikt worden: tussen het CJG en het Veiligheidshuis afspraken maken over de casussen die onderling worden overgedragen en de wijze waarop een gezamenlijke aanpak van risicojongeren vorm krijgt. een aandachtsfunctionaris op casusniveau aanwijzen. Deze vormt een linking pin tussen de twee organisaties. Deze afspraken zullen vastgelegd worden in de dienstverleningsmodellen van coördinatie van zorg. een verbinding leggen tussen bestaande registratiesystemen door middel van JeugdMATCH, waarbij (NAW-)gegevens over jongeren bekend zijn bij CJG en Veiligheidshuis. 2. De tweede link is die van passend onderwijs/zat s. Het onderwijs is een duidelijke vindplaats voor de hulpverlening. De hulpvragen zijn van diverse aard en verschillende niveaus. In de praktijk zien we dat de samenwerking met de scholen op twee niveaus vorm krijgt; op de school zelf en een bovenschools ZAT dat meerdere scholen bedient. De complexiteit van de problemen bepaalt waar de casus behandeld wordt. Indien ook sprake is van een justitieel traject, kan de vertegenwoordiger van het Veiligheidshuis aansluiten bij dit ZAT. De relatie met leerplicht en Veiligheidshuis moet nog worden uitgewerkt. 3. De derde link is die van het optimaal functioneren van de preventieve jeugdketen (in relatie tot Bureau Jeugdzorg). Hiervoor is het totaal overzicht in de preventieve keten (niet geïndiceerde zorg) en de rol en verantwoordelijkheid van de gemeente nodig. De ketenmanager CJG zoekt aansluiting bij het Veiligheidshuis en bewaakt samen met de ketenmanager van het Veiligheidshuis de samenwerkingsafspraken. 7. Tijdelijke huisvesting Het Veiligheidshuis wordt gehuisvest op een kantoorlocatie in Gouda. Voor de huisvesting is een programma van eisen opgesteld. Aan de hand van dit programma van eisen is een tijdelijke locatie voor het Veiligheidshuis gekozen, voor minimaal een periode van twee jaar. In deze periode zal opnieuw een programma van eisen opgesteld worden, in samenspraak met de deelnemende partners, om vervolgens te zoeken naar huisvesting met een meer permanent karakter, passend bij de ontwikkeling van het Veiligheidshuis. 8. Gezamenlijke financiering Bij de verdeling van de kosten van het veiligheidshuis is het uitgangspunt dat de benodigde capaciteit wordt geleverd vanuit de reguliere taakopdracht en bijbehorende inzet van partners. Over de financiering van werkplekken, ketenmanager en administratieve ondersteuning worden tweejaarlijks afspraken gemaakt met de deelnemende partners. De gemeente Gouda is verantwoordelijk voor de bekostiging van het Veiligheidshuis. Het OM Den Haag zal in het kader van de subsidieregeling Justitie in de Buurt nieuwe stijl - pagina 8

9 of de opvolger daarvan- jaarlijks een aanvraag indienen voor de bekostiging van de justitiële ketenpartners in het Veiligheidshuis Gouda. Daaruit wordt 50% van de kosten van de ketenmanager betaald en een bijdrage in de kosten van de justitiële werkplekken (inclusief ICT) in het Veiligheidshuis. De begroting en verantwoording worden vastgesteld door de Stuurgroep Veiligheidshuis. De gemeente Gouda spant zich in om additionele middelen te verwerven. Met deelnemende partners worden jaarlijks afspraken gemaakt over hun (financiële) bijdrage aan het Veiligheidshuis. 9. Gefaseerde ontwikkeling Gouda kiest voor een groeimodel voor het veiligheidshuis. Na de opening op 6 juni 2009, wordt ingezet op uitbreiding op drie manieren: deelname van de gemeenten binnen het politiedistrict (fase 2) en later mogelijk ook daarbuiten (fase 3) toevoegen van nieuwe aanpakken, zoals de groepsgerichte en gebiedsgerichte aanpak. toevoegen van nieuwe casusoverleggen, bijvoorbeeld huiselijk geweld toetreding van nieuwe partners (eventueel gekoppeld aan casusoverleggen) In lijn met de ontwikkeling van het veiligheidshuis, worden in 2010 en 2011 nadere keuzen gemaakt over de organisatie en de locatie van het Veiligheidshuis. De ontwikkeling van het Veiligheidshuis gebeurt onder verantwoordelijkheid van de Stuurgroep. De ketenmanager doet voorstellen voor de ontwikkeling van het veiligheidshuis aan de Stuurgroep. Deze voorstellen worden eerst besproken in het Partneroverleg Veiligheid, AJB en het Districtcollege (als meer gemeenten deelnemen). De opzet van het Veiligheidshuis als samenwerkingsorganisatie, brengt met zich mee dat over majeure wijzigingen in de opzet van het Veiligheidshuis steeds (bestuurlijke) besluitvorming plaatsvindt door alle deelnemende partners. pagina 9