1 1. Context Waarom participatietraject op dit moment? Binnen enkele jaren wordt de Vismarkt en omgeving vernieuwd. Daarom laat stad Leuven in het voorjaar van 2017 een masterplan opmaken. Op basis van dit masterplan worden de ontwerpen van de omliggende straten en Vismarkt getekend. De dienst gebiedsgerichte werking organiseerde in het najaar van 2016 een participatietraject ter voorbereiding van de opmaak van het masterplan. Dit traject bestond uit drie onderdelen en omvatte een aanpak met oog voor verschillende doelgroepen en de bovenlokale uitstraling van het plein. 1. Individuele gesprekken met handelaars (eind oktober-begin november): Handelaars als belangrijke partner informeren over het participatietraject 2. Online bevraging (7 tot en met 24 november) + inloopmomenten Ruim bereik, kwantitatief resultaat 3. Twee gespreksavonden (1 en 5 december) Enkel de buurt, kwalitatief resultaat In deze nota vind je eerst een analyse van de online bevraging, nadien een overzicht van de gespreksavonden. We sluiten af met een conclusie.
2 2. Online bevraging Van 7 tot en met 24 november kon iedereen die wenste zijn mening geven over de nieuwe Vismarkt. De bevraging werd verspreid via de verschillende (digitale) stadskanalen. Bovendien organiseerden we op 18 en 19 november een inloopmoment op de Vismarkt zelf en stelden we laptops ter beschikking voor de passanten. 2.1 Opbouw In deze bevraging konden deelnemers kiezen welke functies ze waardevol vinden op de toekomstige Vismarkt. Deze functies werden bepaald door verschillende stadsdiensten. We concludeerden dat er zes ruimte functies of eigenschappen mogelijk zijn op de nieuwe Vismarkt. - Kiosk ( verwijzing naar de vroegere vishal) - Dijle ( de Dijle stroomt onder de Vismarkt) - Groen - Spel - Handel & Horeca - Evenementen De functies zijn ruim te interpreteren. Deze bevraging had niet als doel dat deelnemers het plein konden ontwerpen, wel wouden we weten welke functies of eigenschappen het plein kan hebben in de toekomst. De bevraging bestond uit twee stappen. Als eerste moesten bewoners kiezen welke functie zij als meest waardevol beschouwen op de nieuwe Vismarkt. Ze mochten slechts één functie kiezen als prioriteit. Nadien konden ze tien vlaggen verdelen over de zes functies. Er werden beperkingen opgelegd naargelang de prioritaire functie. Deelnemers werden zich zo bewust van de beperkingen die een bepaalde keuze inhoudt.
3 2.2 Resultaat 2.2.1. Profiel van de deelnemers 1870 deelnemers vulde de bevraging in. We zien een goede verdeling met betrekking tot woonplaats en leeftijd. 40 % geeft aan dat hij in Leuven Centrum woont (postcode 3000); 37 % van de respondenten woont in een deelgemeente. Dus bijna 80% van de deelnemers is een inwoner van stad Leuven. heeft een postcode van één van de buurgemeentes, 13% vulde een postcode in die niet bij bovenstaande categorieën thuishoort en dus verder woont. De leeftijdscategorie 30-39 jarigen is het best vertegenwoordigd met bijna 25% van de respondenten. De verdeling over de andere categorieën schommelt rond de 15%. De 60+ zijn het minst vertegenwoordigd, maar behalen toch ook nog 11,3 procent van de respondenten. Woonplaats Andere 13% Buurgemeente Leuven centrum 40% Leuven deelgemeente 37% Leeftijd ( %) 24,5 17,0 15,8 17,5 13,9 11,3-25 25-29 30-39 40-49 50-59 60+
4 2.2.2. Prioriteit Welke functie vind jij het meest waardevol op de nieuwe Vismarkt? We zien hier een duidelijke voorkeur voor de functie Groen. 39% van de respondenten die functie aan als meest waardevolle functie op de nieuwe Vismarkt. 21 % geeft aan Dijle het meest waardevol te vinden. Kiosk en Handel & Horeca volgen met respectievelijk 16 % en 14 %. Evenementen (7%) en Spel (4%) zijn slechts bij een kleine minderheid prioritair. 50% 40% 30% 39% 20% 0% 21% 16% 14% 7% 4% groen Dijle kiosk handel & horeca evenementen spel 1 Prioriteit * leeftijd Totaal 39% 21% 15% 15% 7% 3% Groen 60+ 50-59 40-49 30-39 25-29 36% 34% 36% 43% 33% 27% 33% 23% 18% 20% 15% 20% 13% 3% 2% 19% 9% 4% 1% 18% 15% 14% 14% 17% 6% 3% 7% 5% 12% 3% Dijle Kiosk Handel & Horeca Evenementen -25 48% 11% 19% 9% 4% Spel 0% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% In deze grafiek vind je een overzicht van de verdeling van de prioriteit per leeftijdscategorie. Enkele opvallende vaststellingen: - Groen is de meest gekozen prioriteit bij elke leeftijdscategorie.
5 o -25 en 30-39 springen er boven uit, met 48 % en 43 % ( t.o.v. 39 % van het totaal) die kiest voor prioriteit. - De functies Dijle en Kiosk scoren beter bij de oudere leeftijdscategorieën. Vanaf +40 scoren deze functies boven het algemene gemiddelde. - Bij Handel & horeca en Evenementen zien we een omgekeerde beweging: hoe jonger, hoe meer deelnemers dat aanduidt als prioriteit. - Evenementen scoren beter in de jongere leeftijdscategorieën, maar blijft beperkt. - Spel blijft zeer beperkt bij elke leeftijdscategorie. Prioriteit * woonplaats We merken heel weinig verschil per woonplaats. De functies Groen, Kiosk en Dijle scoren iets minder bij deelnemers die verder van Leuven wonen, Handel & horeca iets beter bij deelnemers die niet in Leuven wonen. Totaal Leuven centrum Leuven deelgemeentes Leuven buurgemeentes andere 39,0% 21,0% 38,4% 21,1% 39,7% 21,3% 39,7% 19,0% 37,2% 19,0% 16,0% 14,0% 7,0% 4,0% 15,7% 14,7% 6,2% 3,9% 17,0% 11,6% 7,3% 3,1% 14,0% 16,8% 6,1% 4,5% 13,0% 19,4% 8,9% 2,4% 0% 20% 40% 60% 80% 100% groen Dijle kiosk handel & Horeca evenementen spel 2.2.3.Verdeling van de vlaggen In stap 2 konden deelnemers tien vlaggen verdelen over de functies. Hun prioriteit kreeg automatisch 5 vlaggen toegekend, maar indien gewenst konden deze vlaggen ook herverdeeld worden. Afhankelijk van de keuze van een prioriteit, kregen deelnemers beperkingen opgelegd. Met deze beperkingen wilden we aantonen dat het niet mogelijk is om veel van alles op te geven of bepaalde functies in sterke mate te combineren die niet te verzoenen zijn. In dit opzicht werden de deelnemers gestimuleerd een meer genuanceerde en realistische keuze te maken. In totaal werden er 18700 vlaggen (10 vlaggen per deelnemer) verdeeld. Deze grafiek geeft de procentuele verdeling van het aantal vlaggen over de zes functies weer. 40% 30% 20% 0% 31% 19% 18% 1 13% 11% 8% groen dijle evenementen handel & horeca kiosk spel
6 Eén derde van de vlaggen gaat naar Groen.19 % van de vlaggen gaat naar Handel & Horeca, Dijle volgt met 18 %. Kiosk ( 13%), Evenementen ( 11%) en spel ( 8%) volgen elkaar op. In de onderstaande grafiek zien we een vergelijking tussen het aantal verdeelde vlaggen per functie en de verdeling van de prioriteiten.. 45% 40% 39% 35% 30% 31% 25% 20% 15% 5% 21% 16% 14% 7% 4% 18% 19% 13% 11% 8% 0% groen dijle 1kiosk handel & horeca evenementen 2 spel We merken een meer genuanceerde verdeling op. Vooral Handel & horeca gaat er sterk op vooruit. Ook evenementen en spel krijgen een groter aandeel. Groen daalt, maar steekt er nog steeds met kop en schouder bovenuit. Dijle en Kiosk dalen. 2.2.4 Functie zonder vlag Bij de verdeling van de vlaggen 10 vlaggen, 6 functies- konden deelnemers, mits de opgelegde beperkingen, kiezen aan welke functie ze een vlag gaven. Het was altijd mogelijk om minstens één vlag aan elke functie toe te kennen. Toch is er geen enkele functie die van iedereen minstens één vlag kreeg. 58 % van de deelnemers gaf geen enkele vlag aan Spel, 51 % gaf geen enkele vlag aan Kiosk. Dit wil zeggen dat meer van de helft van de deelnemers geen enkele vlag aan deze functies gaf. Aan de andere zijde bevindt zich groen: slechts 11 % gaf geen enkele vlag aan groen. Dus ook hier blijft het belang van Groen overeind. 26 % van de deelnemers geeft geen vlag aan Handel & Horeca, dus 74% gaf minstens één vlag aan deze functie. In het midden bevinden zich Dijle (34%) en evenementen (44%).
7 70% 60% 50% 40% 44% 51% 58% 30% 20% 26% 34% 0% 11% 1 groen handel & horeca dijle evenementen kiosk spel 2.2.5. open veld: suggesties Op het einde van de bevraging vroegen we aan deelnemers of zij nog andere suggesties wilden meegeven aan de stad. 758 deelnemers voegden een suggestie toe. Hier konden we enkele onderwerpen uit distilleren: - Belang van erfgoed en historisch karakter o respecteer het historisch karakter, behoud de kasseien, historische waarde van huizen moet beter tot zijn recht komen, - Parking (uiteenlopend) o behoud de parkeerplaatsen, enkele parkeerplaatsen (shop & go s) op het plein, absoluut geen parkeerplaatsen op de Vismarkt - Verwijzing naar een overdekte Foodhal (zoals Mercado) - Fiets o Voorzie voldoende fietsparkeerplaatsen in de omgeving Conclusies online bevraging Groen als meest waardevolle functie (prioriteit & vlaggen) Multifunctioneel plein: combinatie van verschillende functies Handel & horeca: aanwezigheid is belangrijk in combinatie met andere functies Historisch karakter van Vismarkt is belangrijk Verschillen t.o.v. leeftijd zijn bepalender dan woonplaats
8 3. Gesprekstafels Op 1 en 5 december organiseerde GGW twee gespreksavonden. De bewoners en handelaars in de directe omgeving van de Vismarkt werden uitgenodigd. In totaal namen 44 personen deel die we verdeelden over 6 gesprekstafels, waar handelaars en bewoners samen rond de tafel zaten. 3.1. Methodiek De avond begon met een presentatie van de resultaten van de online bevraging. Nadien praatten de aanwezigen met elkaar over de Vismarkt volgens drie stappen: - Analyse huidige situatie o Wat zijn de pluspunten? o Wat zijn de minpunten? o Wat zijn de uitdagingen? - Simulatie online bevraging - Formulering van een gemeenschappelijk advies per tafel 3.2. Resultaat 3.2.1. Stap 1: analyse van de huidige situatie. Gemeenschappelijke pluspunten: - Omgeving creëert prioriteiten - Centrale ligging in het stadscentrum - Ligt op route tussen centrum en Vaartkom. Gemeenschappelijke minpunten - Lelijk plein - Chaos - Gevaarlijk - Slechte toegankelijkheid voor rollators, kinderwagens, rolstoelen - Warboel van fietsen - De Vismarkt verdient beter - Vismarkt is einde van (toeristisch) centrum, werkt als een stop. - De gevel van Belgacom als storende factor Verschillen tussen de tafels en deelnemers Uitdagingen - Bomen: beklemmend VS aangenaam - Parking: lelijk, storend VS grootste troef (vandaag) - Bereikbaarheid van handelaars - Toegankelijkheid - Alle belangen verzoenen VS niet met iedereen rekening proberen te houden, want dan kreeg je geen harmonie
9 3.2.2. Simulatie online bevraging Eerst vroegen we de deelnemers hun prioriteit aan te geven, nadien konden ze vlaggen verdelen over de zes vooropgestelde functies. Iedereen kon zijn argumentatie meegeven aan de tafelgenoten. Hier vind je een korte samenvatting van alle gesprekstafels, per functie Twee prioritaire functies over de tafels heen: - Handel & horeca - Groen Dijle - zelden gekozen als prioriteit, maar kreeg bij vijf ( van de zes) tafels vlaggen. Eén tafel gaf expliciet aan geen (verwijzing naar) Dijle te willen op de nieuwe Vismarkt. Kiosk - Één tafel gaf vlagjes aan kiosk, de andere tafels kenden geen vlaggen toe aan kiosk. Evenementen - Werd nooit gekozen als prioriteit, maar kreeg wel heel wat vlaggen. Spel - Werd nooit gekozen als prioriteit, kreeg heel weinig vlaggen. Extra: Eén tafel maakte een zevende functie: parking. Deze functie kreeg een aantal vlaggen toegekend. 3.2.3. Adviezen: samenvatting Elke tafel formuleerde een gezamenlijk advies. Hier vind je een korte samenvatting met de krachlijnen van de formuleringen over alle tafels heen. - Multifunctionaliteit - Een plein met groene accenten waar het rustig is om te vertoeven. Maar horeca moet voor een levendige sfeer zorgen. Sociale controle Geen Oude Markt - Toegankelijkheid Geen kasseien - Bereikbaarheid - Ruimere omgeving ook aanpakken, Vismarkt staat niet los van omgeving.
10 - Water zorgt voor sfeer, maar onderzoek eerst de technische haalbaarheid. Is het de kosten waard? Een kleine verwijzing zou ook tof zijn. - Blijf ons betrekken bij het ontwerp - Eén tafel geef expliciet aan in hun advies geen parking noch shop & go s te willen op de nieuwe Vismarkt; één tafel geeft aan dat ze dit wel willen. Bij vier tafels waren er meningsverschillen tussen de tafelgenoten over de noodzaak van aanwezigheid van shop & go s op de Vismarkt.
11 4. Algemene conclusie participatietraject Hier vind je een overkoepelende, samenvattende conclusie aan de hand van de zes functies: Groen Groen komt duidelijk naar voren als dominante functie. Dit wil niet zeggen dat het een park moet worden (zie keuze voor multifunctioneel plein) maar wel dat andere functies van het plein opgebouwd moeten worden rond groen. Over het behoud van de bomen zijn respondenten het niet eens. Handel & horeca Is geen prioritaire functie maar wel noodzakelijk. (stijgt naar tweede plaats bij toekenning van vlaggen) Deze functie moet dus aanwezig zijn op het plein, maar niet dominant (geen Oude Markt). Horeca zorgt voor een levendig plein. Dijle De Dijle op de Vismarkt is een pluspunt mits dit technisch en financieel te verantwoorden is. Deze functie is eerder een surplus. Indien er complexe ingrepen nodig zijn vindt men het niet de moeite. Een verwijzing naar de Dijle door een waterelement lijkt dan beter. Kiosk Een reconstructie van de oude vishal kwam zeer beperkt terug. De helft van de respondenten gaf geen vlag aan de Kiosk. Ook tijdens de gespreksavonden vond slechts één tafel dat dit een meerwaarde was. Hieruit leiden we af dat een reconstructie of een grote hal geen keuze is voor de Vismarkt. Een verwijzing hiernaar kan wel indien ze geen te grote dominantie op het plein inneemt. Concrete verwijzingen naar erfgoed & concrete verwijzing naar gebruik van moderne markthal mercado Spel en Evenementen Deze functies moeten niet dominant aanwezig zijn. Wel: kindvriendelijk plein Lokale, kleinschalige evenementen (waar handelaars een rol spelen) Behalve de vooropgestelde functies, kwam er een aantal suggesties en aandachtspunten naar voren die we niet hebben opgenomen in de functies: Historisch karakter van plein is opportuniteit Mercado- overdekte foodhal ( Antwerpen, Madrid, San Miguel) komt vaak voor terug als concreet voorbeeld. Multifunctionaliteit Bereikbaarheid Toegankelijkheid Denk aan de omgeving!