Pedagogisch Beleidsplan Juni 2015 Versie 1.2

Pedagogisch Beleidsplan Juni 2015 Versie 1.2

Inhoud Inleiding... 3 1.1 Visie... 3 Algemene uitgangspunten gastouder en gastouderopvang... 4 2.1 Voorwaarden gastouder... 4 2.2 De procedure van gastouderopvang bij het OGG... 5 2.3 Specifieke kenmerken opvang voor kinderen t/m 12 jaar... 6 Begeleiding, bemiddeling en verantwoordelijkheden... 8 3.1 Overzicht van taken OGG... 8 3.2 Begeleiding van gastouders... 8 3.3 Begeleiding van ouders... 8 3.4 Klachten... 9 3.5 Oudercommissie... 9 Doelgroepen... 10 4.1 Kinderen... 10 4.2 Jeugdigen... 10 4.3 Volwassenen... 10 Emotionele veiligheid van het kind... 11 Ontwikkeling van het kind... 12 6.1 Sociaal- emotionele ontwikkeling... 12 6.2 Cognitieve ontwikkeling... 12 6.3 Motorische ontwikkeling... 13 Normen en waarden... 14 Verzorging en veiligheid... 15 9.1 Verzorging... 15 9.2 Risico-inventarisatie... 15 9.3 Eisen locatie van de opvang... 15 9.3.1 Algemeen... 15 9.3.2 Speelruimte... 15 9.3.3 Slaapruimte... 15 9.4 Ongevallenregistratieformulier... 15 9.5 Melding kindermishandeling... 16 9.6 Privacy... 16 2

Inleiding Het Orthopedagogisch Gastouderbureau Groningen (OGG) is een jong en energiek gastouderbureau dat gerund wordt door twee enthousiaste orthopedagogen. Wij bieden een platform waar ouder(s)/verzorger(s) 1 met een orthopedagogische hulpvraag omtrent de opvang van hun kind gekoppeld worden aan een gekwalificeerde gastouder. Bij deze koppeling wordt met iedereen rekening gehouden en wordt de best passende match gezocht. 1.1 Visie Het OGG vindt het belangrijk dat ieder kind zich optimaal en in eigen tempo kan ontwikkelen. Wij vinden het daarbij belangrijk dat dit in een vertrouwde omgeving gebeurt. Om dit zoveel mogelijk te waarborgen en veel heen-en-weer gereis te voorkomen komt de gastouder bij het kind thuis de opvang verlenen. Per gezin wordt er gekeken naar de mogelijkheden van het gezin en het kind, en worden zowel de ouders als de gastouders door ons begeleid. Het belang van het kind staat bij hier ten alle tijden voorop. Omdat de ontwikkeling van een kind niet stopt bij een bepaalde leeftijd, en zorgen en hulpvragen omtrent de opvoeding bij alle leeftijden hoort, bieden wij opvang voor alle leeftijden. Daarnaast bieden wij opvang aan alle kinderen; dus ook aan de kwetsbare kinderen. Ieder kind, met of zonder stoornis, beperking of gedrags-/leerproblemen, dat gebaat is bij duidelijkheid, structuur en (extra) aandacht is bij ons welkom. Dit Pedagogisch Beleidsplan beschrijft hoe er vanuit het OGG gewerkt wordt, wat er van de ouder en gastouders verwacht wordt en hoe de opvang en begeleiding eruit ziet. Iedere ouder en iedere gastouder krijgt een exemplaar van dit beleidsplan. Zo blijft het ook voor hen duidelijk hoe er vanuit het OGG gehandeld wordt, wie de verantwoordelijkheden draagt en wat de taakverdeling is. 1 Ouder(s)/verzorger(s) wordt in het vervolg aangeduid als ouders om het lezen te vergemakkelijken. 3

Algemene uitgangspunten gastouder en gastouderopvang 2.1 Voorwaarden gastouder Om de professionaliteit en het orthopedagogische aspect van de opvang te waarborgen werkt het OGG uitsluitend met gekwalificeerde gastouders die verstand van zaken hebben. Om als gastouder bij het OGG aan de slag te kunnen moet men voldoen aan de volgende voorwaarden. De gastouder.. -..is minimaal 18 jaar; -..heeft een relevant diploma op MBO, HBO of Universitair niveau (zie de lijst hieronder); -..is in het bezit zijn van een certificaat EHBO aan Kinderen; -..is in het bezit zijn van een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG); -..heeft een goede beheersing van de Nederlandse taal; -..heeft ervaring in het begeleiden van kinderen en jeugdigen waarbij wel of niet sprake is van een stoornis, beperking of gedrags-/leerproblemen; -..rookt niet in het bijzijn van het kind. Vereiste diploma s: MBO - Sociaal Agogisch Werk o Onderwijsassistent niveau 4 ( Primair/Speciaal/Voortgezet/Beroepsonderwijs en/of volwasseneducatie) o Sociaal Maatschappelijke Dienstverlening niveau 4 - Sociaal Agogisch Werk: Maatschappelijke Zorg o Medewerker maatschappelijke zorg niveau 3 o Persoonlijk begeleider Gehandicaptenzorg niveau 4 o Persoonlijk begeleider Specifieke doelgroepen niveau 4 - Sociaal Agogisch Werk: Pedagogisch Werk o Pedagogisch medewerker Kinderopvang niveau 3 o Pedagogisch medewerker Jeugdzorg niveau 4 o Gespecialiseerd Pedagogisch medewerker Kinderopvang niveau 4 o Pedagogisch Werk niveau 4 - Verpleging en verzorging o Helpende Zorg en Welzijn niveau 2 o Verzorgende-IG niveau 3 o Verpleegkundige niveau 4 HBO - Maatschappelijk Werk en Dienstverlening - Pedagogiek - PABO - Sociaal Pedagogische Hulpverlening - Verpleegkunde (HBO-V) WO - Pedagogische Wetenschappen o Orthopedagogiek o Algemene Pedagogiek o Onderwijskunde - Psychologie 4

2.2 De procedure van gastouderopvang bij het OGG Binnen het OGG werken we met het principe één kind/gezin, één gastouder, één plan. Dit houdt in dat we per gezin en per kind gaan kijken hoe de opvang het beste vorm kan worden geven. We doen dit in samenspraak met zowel de ouders als de gastouders. Het belang van het kind staat hier ten alle tijden voorop. Op basis van de vraag van de ouders gaan wij op zoek naar een geschikte gastouder die het beste bij het gezin past. Voor de verschillende doelgroepen (kinderen, jeugdigen en volwassenen) hanteren wij onderstaande vaste procedure. Aanmelding ouders Wanneer ouders zich aanmelden bij het OGG gaan wij eerst met hen om tafel. Dit eerste gesprek zal bij het gezin thuis plaats vinden. In dit gesprek moet duidelijk worden wat de hulpvraag is en wat men voor ogen heeft omtrent de opvang van het kind. Tevens moet het gesprek voor ons een beeld schetsen van de ouders, het gezin en het kind. Doordat het gesprek bij het gezin thuis plaatsvindt, krijgen wij ook een eerste indruk van het huis en de leefomgeving van het kind en de toekomstige werkomgeving van de gastouder. Op basis van de informatie uit dit eerste gesprek stellen wij een (ortho)pedagogisch plan van aanpak op voor de opvang van het kind. Daarnaast zoeken wij een best passende gastouder uit ons bestand die wij vervolgens aan het gezin koppelen. Zodra wij een match hebben gevonden nodigen we beide partijen uit in het huis waar de opvang plaats zal gaan vinden, om gezamenlijk om tafel te gaan voor een kennismakingsgesprek en het maken van afspraken. Het (ortho)pedagogisch plan van aanpak wordt daarbij ook met zowel de ouders als de gastouder besproken. Aanmelding Gastouders Wanneer gastouders zich aanmelden bij het OGG gaan we ook met hen om tafel. Dit gesprek zal plaatsvinden bij ons op kantoor. De gastouder moet voldoen aan een aantal voorwaarden alvorens hij/zij bij ons aan de slag kan. In het eerste gesprek met de gastouder moet duidelijk worden of diegene ook aan deze eisen voldoet. Daarnaast moet het gesprek duidelijkheid verschaffen over de relevante ervaring, en de affiniteit en voorkeur voor een bepaalde doelgroep van de gastouder. Op basis van deze informatie zoeken wij een gezin dat het beste past bij de kennis en kunde van de gastouder. Zodra er een koppeling is gemaakt nodigen wij zowel de gastouder als de ouders uit in het huis waar de opvang plaats zal gaan vinden, om gezamenlijk om tafel te gaan voor een kennismakingsgesprek en het maken van afspraken. Proeftijd Voor elk gezin en gekoppelde gastouder is er een proeftijd van 4 weken. Deze proeftijd is ingesteld zodat iedereen dan ruim de mogelijkheid krijgt om aan elkaar te wennen. Na de proeftijd gaan we met zowel de ouders als de gastouder in gesprek. In deze gesprekken moet naar voren komen of er een klik is tussen het gezin, en dan vooral het kind, en de gastouder. Het belang van het kind staat ook hier ten alle tijden voorop. Is er een klik en voelt het goed, dan kan de opvang doorgezet worden. Voelt het voor één of beide partijen niet goed, dan wordt er een andere gastouder gezocht voor het gezin. Afhankelijk van de persoonlijkheden van alle betrokkenen en de eventuele stoornis, beperking of gedrags-/leerproblemen van het kind, zal dit proces van wennen bij het ene gezin sneller verlopen dan bij het andere gezin. Tijdens de opvang Contactmomenten Tijdens de opvang zal de bemiddelaar ten alle tijden beschikbaar zijn voor informatie en consultatie aan zowel ouders als gastouders. Er zal elke drie maanden een contactmoment zijn tussen ouders (en wellicht het kind), gastouders en bemiddelaar waarin de voortgang van de opvang wordt besproken en het (ortho)pedagogisch plan van aanpak wordt geëvalueerd. 5

Dagboekje Naast een (ortho)pedagogisch plan van aanpak voor de opvang van het kind, wordt er ook gewerkt met een dagboekje. De gastouder houdt tijdens de opvanguren in een schriftje bij hoe het die dag gegaan is. Door middel van dit dagboekje worden de ouders op de hoogte gehouden van de gebeurtenissen en bijzonderheden tijdens de opvanguren. Betaling via OGG Naast de contactmomenten en de beschikbaarheid van de bemiddelaar voor informatie en consultatie, vervult het OGG ook een kassiersfunctie. De kassiersfunctie houdt in dat het OGG maandelijks de opvanguren en bemiddelingskosten zal factureren aan de ouders. De ouders dienen de gemaakte kosten aan het OGG te betalen, waarna het OGG, na verrekening met de bemiddelingskosten, het geld aan de gastouder zal overmaken. Het gaat hierbij om bruto bedragen, waarbij de gastouder zelf verantwoordelijk is voor het afdragen van belasting. De kosten voor de ouders kunnen ook deels, mits van toepassing, door middel van Kinderopvangtoeslag en/of het persoonsgebonden budget (PGB) worden gefinancierd. Administratie Het OGG zorgt voor het bijhouden van de administratie en doet dit op een duidelijke en inzichtelijke manier. Wanneer ouders, gastouders of bevoegde instanties hierom vragen zal de OGG de administratieve middelen tot beschikking stellen. 2.3 Specifieke kenmerken opvang voor kinderen t/m 12 jaar Voor gastouderopvang aan kinderen van 0 t/m 12 jaar gelden specifieke eisen die zijn vastgelegd in de Wet Kinderopvang. Onderstaande kenmerken verschillen van de opvang die geleverd kan worden aan jeugdigen en volwassenen. Maximaal aantal kinderen voor opvang Volgens de wetgeving mag je als gastouder maximaal 6 kinderen van 0 t/m 12 jaar opvangen waarvan: - Maximaal 5 kinderen tot 4 jaar - Maximaal 4 kinderen tot 2 jaar - Maximaal 2 kinderen tot 1 jaar Vanuit onze orthopedagogische visie vinden wij het belangrijk dat de gastouder zijn/haar werk goed kan uitvoeren en goed overzicht kan houden tijdens de opvanguren en dat de op te vangen groep kinderen niet te groot is. Daarom hanteren wij als gastouderbureau een maximaal aantal op te vangen kinderen van 4. De wettelijke samenstelling qua leeftijden, zoals hierboven beschreven, wordt wel gehanteerd voor het geval er vriendjes of vriendinnetjes komen spelen. Maximaal 3 dagen opvang door gastouder in de week Het is wettelijk vastgesteld dat een gastouder niet meer dan 3 dagen in de week, ongeacht het aantal uren, opvang mag verlenen bij een gezin thuis. Indien er 4 of meer dagen in de week opvang wordt verlangd bestaan er verschillende oplossing die per situatie bekeken zal moeten worden. Kinderopvangtoeslag De geleverde zorg door de gastouder en de bemiddeling door het OGG kan door de ouders deels betaald worden door gebruik te maken van Kinderopvangtoeslag. Deze toeslag is inkomensafhankelijk en geldt alleen wanneer er sprake is van minder dan 230 uur opvang per maand. Het maximum uurtarief in 2015 waarover de ouders kinderopvangtoeslag kunnen krijgen is 5,48. Ouders kunnen 6

voor het aanvragen voor de kinderopvangtoeslag een offerte van het OGG krijgen. Meer informatie is te vinden op de website van de belastingdienst. 7

Begeleiding, bemiddeling en verantwoordelijkheden 3.1 Overzicht van taken OGG Doordeweeks tijdens kantooruren geopend kantoor in het Gezondheidscentrum Hoendiep waar iedereen welkom is Doordeweeks telefonisch bereikbaar van 8u tot 20u voor ouders en gastouders Bereikbaar via die e-mail info@oggroningen.nl Online platform met informatie voor ouders en gastouders www.oggroningen.nl Zorgvuldige werving en selectie van gastouders Zorgvuldige koppeling van ouders en kind met de gastouder Opstellen (ortho)pedagogisch plan van aanpak voor de te leveren zorg en opvang in overleg met ouders en gastouders Bewaken van de kwaliteit van de geleverde opvang door driemaandelijkse gesprekken met ouders en gastouder Fungeren als vraagbaak voor zowel ouders als gastouders Kassiersfunctie Openheid van de administratie Verzorgen van een collectieve bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering 3.2 Begeleiding van gastouders Verantwoordelijkheid Tijdens het verlenen van opvang is de gastouder verantwoordelijk voor zijn of haar handelen en de mogelijke gevolgen daarvan. Verwacht wordt dat er gehandeld zal worden volgens het pedagogisch beleidsplan en het opgestelde (ortho)pedagogisch plan van aanpak en dat bij eventuele vragen of moeilijkheden het OGG en/of ouder wordt geconsulteerd. Voor het afdekken van aansprakelijkheidskwesties wordt verwacht dat elke gastouder een WA-verzekering heeft. Daarnaast heeft het OGG een collectieve bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering die eventueel van toepassing kan zijn als omstandigheden niet gedekt worden door de persoonlijke verzekeringen van ouders en gastouders. Contactmomenten Naast het opvangwerk zal de gastouder zijn (ortho)pedagogisch expertise gebruiken om de voortgang bij te houden over de ontwikkeling van het kind en mogelijke (gedragsmatige) problemen. Deze voortgang wordt elke drie maanden besproken met de ouders, gastouder en bemiddelaar. Aan de hand van deze gesprekken zal een passende manier van opvang worden gekozen en eventueel het (ortho)pedagogisch plan van aanpak, die optimale ontwikkeling van het kind voor ogen heeft, worden aangepast. Een bemiddelaar zal tevens dagelijks bereikbaar zijn voor de gastouders voor informatie of consultatie. 3.3 Begeleiding van ouders Verantwoordelijkheid De ouder is een klant van het OGG en neemt kinderopvang af door gebruik te maken van een gastouder geselecteerd en begeleid door het OGG. De ouder wordt gezien als deskundige van zijn of haar eigen kind en heeft grote inspraak in de manier waarop de kinderopvang wordt opgebouwd. De ouder blijft primair verantwoordelijk voor de zorg en opvoeding van het kind, ook als deze zorg tijdelijk wordt overgedragen aan de gastouder. Verwacht wordt dat ouders een WA-verzekering en inboedelverzekering hebben afgesloten. Daarnaast heeft het OGG een collectieve bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering die eventueel van toepassing kan zijn als omstandigheden niet gedekt worden door de persoonlijke verzekeringen van ouders en gastouders. 8

Contactmomenten Zoals eerder besproken zal na de koppeling van ouders en hun kind aan de gastouder een kennismakingsgesprek volgen met beide partijen en de bemiddelaar. Hierin zullen de voorwaarden en gedragsmatige aandachtspunten in het (ortho)pedagogisch plan van aanpak worden besproken. De contracten worden getekend wanneer alle partijen akkoord zijn gegaan met dit plan en de gemaakte afspraken. Er zal elke drie maanden een overleg worden gepland tussen de ouders, gastouder en bemiddelaar om te kijken of alles naar tevredenheid verloopt. Tijdens dit gesprek zal ook de voortgang van het kind aan de hand van het (ortho)pedagogisch plan van aanpak worden besproken. Eventueel kan het eerder opgestelde (ortho)pedagogisch plan van aanpak dan worden aangepast. Daarnaast houdt de gastouder tijdens de opvanguren een dagboekje bij zodat de ouders weten hoe de opvang die dag is gegaan. Tevens zal een bemiddelaar dagelijks bereikbaar zijn voor de ouders voor informatie of consultatie. Ziekte Indien een gastouder ziek is en niet zijn/haar opvangactiviteiten kan uitvoeren, zal het OGG geen vervanging regelen. Omdat er gewerkt gaat worden met een vaak kwetsbare doelgroep kinderen is het volgens onze overtuiging niet in het belang van het kind om wisselingen te hebben in de opvang. Er zal sprake moeten zijn van een vertrouwensband tussen kind en gastouder voor de beste zorg en bij een tijdelijke vervanging van de gastouder is hiervan geen sprake. OGG s voorkeur gaat dan uit naar opvang door een bekend persoon voor het kind, bijvoorbeeld door grootouders of andere familieleden. Wanneer er sprake is van langdurige ziekte bij de gastouder wordt er uiteraard wel gezocht naar een vervangende gastouder. 3.4 Klachten Het OGG heeft vanaf 1 juli 2015 een wettelijk verplichte klachtenregeling waarbij ouders of de oudercommissie hun klacht kunnen indienen bij de onafhankelijke en deskundige commissie Stichting Klacht en Kinderopvang. Het doel van het OGG is om een eventuele klacht van de ouders of oudercommissie allereerst intern op te lossen. Wanneer ouders het niet eens zijn met deze procedure, of de inhoud daarvan, kunnen zijn hun klacht indienen bij www.klachtkinderopvang.nl. 3.5 Oudercommissie De medezeggenschap van de ouders is geformaliseerd in een oudercommissie waarin de belangen van de ouders wordt behartigd. De oudercommissie heeft regelmatig een overleg met het OGG waarin zij advies kan uitbrengen over bijvoorbeeld het pedagogisch beleidsplan of de opvang. Daarnaast kan de oudercommissie ook fungeren als aanspreekpunt voor ouders wanneer het OGG geen antwoord kan geven op eventuele vragen. Alle ouders die klant zijn bij het OGG kunnen lid worden van de oudercommissie, waarbij de voltallige oudercommissie bestaat uit 3 tot 7 leden. De werkwijze van de oudercommissie staat beschreven in een reglement. Het streven is binnen 6 maanden na de start op 1 juli 2015 een oudercommissie te hebben. 9

Doelgroepen Het OGG wil opvang bieden voor alle leeftijden en voor iedereen. Omdat wij werken volgens een orthopedagogisch uitgangspunt, stellen wij van tevoren geen beperkingen op aan de doelgroep die wij willen opvangen. Wij willen juist een gastouderbureau zijn dat voor iedereen geschikte opvang kan bieden, ongeacht de mogelijke problematiek die speelt. Het OGG kijkt daarbij naar de mogelijkheden en niet naar de beperkingen, waarbij wij gastouders betrekken die hetzelfde denken. 4.1 Kinderen Kinderen van 0 t/m 12 jaar met of zonder een stoornis, beperking, gedrags- en/of leerproblemen. Kinderen met de basisschoolleeftijd waarbij de ouders, vanwege problemen met de opvoeding en/of ontwikkeling van het kind, vinden dat een orthopedagogische gastouder een pré is bij tijdelijke afwezigheid van de ouders. Het maakt hierbij niet uit of deze problemen bij de kinderen gediagnosticeerd zijn. Voorbeeld: Een meisje van 6 met een achterstand in haar sociale ontwikkeling en waar een stoornis in het autisme spectrum wordt vermoed. Een gastouder met orthopedagogische kennis draagt bij aan de signalering van deze stoornis en omgang met de mogelijk opgelopen achterstanden in de ontwikkeling. 4.2 Jeugdigen Jeugdigen van 13 t/m 17 jaar met of zonder een stoornis, beperking, gedrags- en/of leerproblemen. Jeugdigen met de middelbare schoolleeftijd waarbij ouders, vanwege problemen met de opvoeding en/of ontwikkeling van de jeugdige, vinden dat een orthopedagogische gastouder een pré is bij tijdelijke afwezigheid van de ouders. Het maakt hierbij niet uit of deze problemen bij de jeugdige gediagnosticeerd zijn. Voorbeeld: Een jongen van 14 jaar met ADHD die bij thuiskomst uit school behoefte heeft aan een gastouder die met hem de schooldag doorneemt, helpt met zijn huiswerk en structuur probeert te geven aan de rest van de dag. 4.3 Volwassenen Volwassenen met een stoornis, beperking, gedrags- en/of leerproblemen. Volwassenen met een verstandelijke beperkingen, gedrags- en/of leerproblemen die nog thuis wonen en cognitief functioneren op kinderleeftijd, waarbij de ouders vinden dat een orthopedagogische gastouder een pré is bij tijdelijke afwezigheid van de ouders. Voorbeeld: Een vrouw van 34 met het syndroom van Down die thuis woont en waarbij de ouders behoefte hebben aan een gastouder die de zorg van hen kan overnemen, wanneer zij een dagje weg willen of nog werken. 10

Emotionele veiligheid van het kind Zoals eerder aangegeven wordt er ten alle tijden gehandeld in het belang van het kind. Zo is het dan ook belangrijk dat het kind zich vertrouwd, op zijn gemak en veilig voelt bij de gastouder. Om deze emotionele veiligheid te waarborgen is een goede relatie tussen kind-gastouder en ouders-gastouder belangrijk. Er zijn een aantal aspecten die daarvoor de basis vormen: Respect In een goede relatie is wederzijds respect van groot belang. De gastouder moet respect hebben voor de autonomie van het kind en voor de ouders. Het kind moet de mogelijkheid krijgen om op zijn/haar eigen tempo dingen te ontdekken en zich te ontwikkelen. Tevens moet de gastouder respect hebben voor de manier van opvoeden en levensbeschouwing van de ouders. Andersom moeten de ouders ook respect hebben voor de gastouder. Emotionele ondersteuning Het is van belang dat het kind zich op zijn gemak voelt bij de gastouder. Zo is het van belang dat de gastouder oog heeft voor de signalen die het kind afgeeft en daar goed op inspeelt. De gastouder kan zich inleven en is betrokken bij de gevoelens van het kind. Daarbij laat de gastouder aan het kind merken dat hij/zij het kind begrijpt door naar het kind te luisteren en met het kind te praten. Duidelijkheid, structuur en grenzen Voor een goede relatie en vertrouwensband is het van belang dat er structuur is en grenzen worden gesteld. Het moet voor het kind duidelijk zijn waar het aan toe is en wat hij/zij wel en niet mag. In samenspraak met de ouders worden er grenzen gesteld en structuur aangebracht. Het is aan de gastouder om deze structuur en grenzen tijdens de opvanguren aan te geven bij het kind en hier consequent in te zijn. Daarnaast is het van belang dat er duidelijkheid is tijdens de opvanguren. De gastouder moet bij bepaalde gebeurtenissen en handelingen zoveel mogelijk proberen uit te leggen waarom dingen zo gaan (of horen te gaan). De gastouder doet dit op een geduldige, rustige toon en geeft het kind ook de ruimte om te reageren. 11

Ontwikkeling van het kind Het OGG vindt het belangrijk dat ieder kind zich optimaal en in eigen tempo kan ontwikkelen. Ieder kind is anders, ontwikkelt zich anders en moet op een andere manier gestimuleerd worden in zijn/haar ontwikkeling. Wij vinden het daarbij belangrijk dat dit in een vertrouwde omgeving gebeurt. Vanuit het OGG werken we dan ook alleen met gastouders die bij het kind thuis opvang verzorgen. Zo blijft het kind in zijn/haar vertrouwde omgeving en kan het zich optimaal ontwikkelen. Tijdens de opvanguren is het aan de gastouder om het kind hierin te stimuleren. Het kind moet de ruimte krijgen om zoveel mogelijk dingen zelf te doen en zich te ontwikkelen in zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Daarnaast moet het kind gestimuleerd worden in de volgende ontwikkelingsgebieden: 6.1 Sociaal- emotionele ontwikkeling Bij de sociaal-emotionele ontwikkeling gaat het om de ontwikkeling van een eigen persoonlijkheid en het leren omgaan met anderen. Het kind ontwikkelt zich onder andere in zijn/haar emoties, zelfbeeld en temperament. De sociaal-emotionele ontwikkeling is op te splitsen in de sociale en de emotionele ontwikkeling. Bij de sociale ontwikkeling behoort onder andere het krijgen van begrip voor andere mensen en het ontwikkelen van positief gedrag en vaardigheden ten opzichte van anderen. Daarnaast krijgt het kind kennis van omgangsregels en relaties tussen mensen. Bij de emotionele ontwikkeling leert het kind om de gevoelens van zichzelf en anderen te begrijpen en daar goed mee om te gaan. Het is aan de gastouder om het kind zoveel mogelijk te stimuleren in deze ontwikkeling. De gastouder kan het kind stimuleren om met andere kinderen te gaan spelen, elkaar te helpen en op een positieve manier met elkaar om te gaan. Daarnaast is het van belang dat de gastouder zoveel mogelijk probeert uit te leggen waarom dingen op een bepaalde manier gaan (of horen te gaan) zodat het kind daarvan kan leren. 6.2 Cognitieve ontwikkeling Bij de cognitieve ontwikkeling gaat het om de ontwikkeling van het denken, de waarneming en de fantasie. Tevens gaat het bij deze ontwikkeling over intelligentie en geheugen. De cognitieve ontwikkeling kan onderverdeeld worden in vier fasen, behorende bij een bepaalde leeftijd: - 0-2 jaar: sensori-motorisch stadium; het kind handelt in dit stadium vooral op basis van zintuiglijke indrukken. Zodra het kind zich begint te ontwikkelen in spraak en taal, eindigt deze fase. - 2-7 jaar: pre-operationele stadium; hier speelt imitatie een grote rol. Daarnaast zien ze nog geen logische verbanden en is dat wat ze zien ook echt. Bv. Ze zien levenloze dingen, zoals een knuffel, als levend. Bv. Als je drinken van een laag breed glas overschenkt naar een lang smal glas, dan zal het kind zeggen dat er meer drinken zit in het lange smalle glas i.p.v. dat er dezelfde hoeveelheid inzit. - 8-11 jaar: concreet-operationeel stadium; in dit stadium ziet het kind al wel logische verbanden, maar is concreet materiaal nog steeds nodig om dingen duidelijk te maken. - Vanaf 12 jaar: formeel-operationeel stadium; vanaf dit stadium is het kind in staat om abstract te redeneren en hun denken komt overeen met dat van volwassenen. Ook hier is het aan de gastouder om het kind hier zoveel mogelijk in te stimuleren. Daarbij moet de gastouder echter wel rekening houden met de leeftijd en dus ontwikkelingsniveau van het kind. De gastouder moet zich op hetzelfde niveau inleven en handelen om het kind te stimuleren in deze ontwikkeling. Het belangrijk dat het kind veel dingen zelf mag doen en daarbij uitleg te krijgen waarom iets is zoals het is. 12

6.3 Motorische ontwikkeling Bij de motorische ontwikkeling gaat het om de ontwikkeling van bewegingen en lichaamsbeheersing. Hierbij is een onderscheid te maken in grove motoriek en fijne motoriek. Je spreekt van grove motoriek als er sprake is van grote bewegingen zoals fietsen, rennen, klimmen, dansen, lopen, springen etc. Je spreekt van fijne motoriek als er sprake is van kleine bewegingen zoals schrijven, tekenen, puzzelen, plakken, knippen etc. Als kinderen jong zijn bewegen ze nog ongericht, naarmate ze ouder worden, worden de bewegingen steeds gerichter en beter gecoördineerd. Een kind ontwikkelt zijn motorische vaardigheden door te spelen. Afhankelijk van de leeftijd en ontwikkelingsniveau van het kind is het van belang dat het kind zoveel mogelijk zijn fijne en grove motoriek kan ontwikkelen. Het dan ook aan de gastouder om deze ontwikkeling zoveel mogelijk te stimuleren door bijv. veel buiten te spelen met verschillende attributen, veel te tekenen, te dansen, te knutselen etc. 13

Normen en waarden In de communicatie tussen alle betrokken partijen staat respect voor elkaars normen en waarden hoog in het vaandel. Respect voor het individu; kind, ouder, gastouder of bemiddelaar, staat daarbij centraal. In de zorg voor het kind dienen normen en waarden tussen ouders en gastouders te worden afgestemd. Daarbij dient rekening te worden gehouden met de persoonlijke normen en waarden van zowel ouders als gastouder en de basisnormen en waarden van het Orthopedagogisch Gastouderbureau Groningen. Afstemming normen en waarden Iedereen heeft recht op zijn of haar eigen levensvisie en manier van handelen, echter in de zorg voor kinderen is het van belang een uitgangspunt te vinden dat het meest bijdraagt aan de ontwikkeling van het kind. Omdat de opvang in de thuisomgeving van het kind plaatsvindt en dus in het huis van de ouders, geldt dat er een manier van omgang moet worden gerealiseerd dat zo min mogelijk discrepantie veroorzaakt wanneer de gastouder niet aanwezig is. Verschillen hoeven daarbij niet vermeden te worden. Wanneer er sprake van respect en vertrouwen is, kan het verschillend omgaan met situaties juist de ontwikkeling van het kind stimuleren. Het kind ziet dat er niet één juiste manier is om ergens mee om te gaan, maar dat er meerdere manieren zijn, zolang elkaars normen en waarden worden gerespecteerd. Een vertrouwensband tussen kind en gastouder, maar ook tussen ouder en gastouder is daarbij van groot belang. Openheid over de manier van handelen en communiceren tussen alle betrokken partijen dient daarom ten alle tijden gehandhaafd te blijven. Concretisering basisnormen en waarden Tijdens het kennismakingsgesprek met ouders, gastouder en bemiddelaar zullen concreet afspraken gemaakt worden over de invulling van de opvang. Daarbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld conflicthantering, belonen en straffen. Uiteindelijk zal een omgangsvorm besproken worden waar zowel ouders als gastouder vertrouwen in hebben en wat volgens betrokkenen het beste voor het kind is. Tijdens de driemaandelijkse contactmomenten tussen ouder, gastouder en bemiddelaar zal terug worden gekomen op de gemaakte afspraken en gevraagd worden naar de ervaringen van een ieder. Op deze manier is er sprake van een open manier van communiceren over de hanteren afspraken en omgangsvormen met respect voor ieders normen en waarden. De basisnormen en waarden die het OGG hanteert en waarvan zij wil dat de gastouder die deelt: Geen gebruik van lichamelijke straffen Respect voor iedereen; respect voor hun levensbeschouwing, normen en waarden Eerlijkheid en openheid 14

Verzorging en veiligheid Alle gastouders die werken vanuit het OGG verzorgen de opvang bij het kind thuis. Het is daarom aan de ouder om het huis zo veilig, leef- en werkbaar mogelijk te maken voor zowel het gezin/het kind als de gastouder. 9.1 Verzorging De algemene regels en uitgangspunten omtrent de verzorging van het kind worden door de ouders en gastouders bepaald. De inhoud van de verzorging is daarbij afhankelijk van het kind; de leeftijd, mogelijke beperkingen en/of problemen. Het is daarbij van belang om als gastouder een goede afstemming met de ouders te vinden, zodat het kind zo min mogelijk verandering ervaart in de verzorging. Onderdelen van de verzorging zijn: Behandeling Indien aanwezig, handelen volgens opgesteld behandelingsplan Hygiëne Tanden poetsen, douchen, handen wassen etc. Medicatie Hoe vaak innemen en op welke tijdstippen? Slapen Hoe vaak, waar, rustmomenten etc. Voeding Dieet, eten van snoep, hoe vaak per dag etc. Ziekte Hoe te handelen bij ziekte van kind? Zindelijkheid Zindelijkheidstraining of verschonen incontinentiemateriaal. 9.2 Risico-inventarisatie Wat betreft de veiligheid gebruikt het OGG een door de overheid geïnitieerde Risico-inventarisatie & Evaluatie (RIE). Omdat de opvang bij de ouders en het kind in hun woning plaatsvindt, doen wij voor deze locatie een RIE. Hierin wordt stapsgewijs beschreven en getoetst wat een veilige en verantwoorde opvanglocatie moet zijn. De totale indruk van de woonsituatie moet in orde zijn: veilig en gezond. De risico-inventarisatie bestaat uit onder meer de volgende punten: Veiligheidsrisico s: verbranding, vergiftiging, verdrinking, verstikking, verwonding, beknelling, vallen, botsen, stoten, steken en snijden. Gezondheidsrisico s: ziektekiemen, binnenmilieu, buitenmilieu en medisch handelen. Minimaal 1 keer per jaar zal opnieuw een controle worden uitgevoerd. De ouder krijgt daarbij een verslag met eventuele verbeterpunten aangereikt. Daarbij wordt een termijn afgesproken waarbinnen de eventuele aanpassingen moeten worden gedaan. 9.3 Eisen locatie van de opvang 9.3.1 Algemeen De opvanglocatie is ten alle tijden rookvrij en bevat voldoende werkende rookmelders. 9.3.2 Speelruimte Er moeten binnen en buiten genoeg veilige speelmogelijkheden voor de kinderen zijn. De hoeveelheid ruimte en speelmogelijkheden hangt af van het aantal en de leeftijd van de op te vangen kinderen. 9.3.3 Slaapruimte Indien er kinderen worden opgevangen in de leeftijd tot 1,5 jaar, moet er een, op het aantal kinderen afgestelde, goed geventileerde aparte slaapruimte zijn. 9.4 Ongevallenregistratieformulier In het geval van een incident met letsel als gevolg, dient ten alle tijden het ongevallenregsitratiefomulier te worden ingevuld. Hierin wordt beschreven wat de toedracht, het letsel en de eventuele gevolgen zijn van het incident. Samen met de gastouder, ouder en het OGG zal 15

verdere actie worden besproken en het incident worden geevalueerd, met als doel dit in de toekomst te voorkomen. 9.5 Melding kindermishandeling Iedere gastouder en ouder ontvangt van het bureau een Protocol Kindermishandeling. Bij vermoeden van mishandeling moet de gastouder of ouder dit melden bij het gastouderbureau, waarna dit protocol na zorgvuldige overwegingen in werking gezet zal worden. 9.6 Privacy Het OGG respecteert de wettelijke regels zoals vastgelegd in de Wet op de persoonsregistratie en de wet op de Privacy. Met gegevens van gastouders, ouders en kinderen wordt vertrouwelijk om gegaan. 16