TERUGBLIK 8 juni 2016 Monitorresultaten Reactie VH & VSNU 2016 Presentatie WVB Sfeerimpressie
Voorwoord Beste lezer, De tweede editie van de Dag van de Medezeggenschap was wederom een groot succes. Reflecterend op de medezeggenschapsmonitor 2016 is het gesprek over studenteninspraak en de medezeggenschap uitgebreid gevoerd en belicht vanuit allerlei perspectieven. Van het landelijke gesprek over versterkte rechten en de wet versterking bestuurskracht, tot aan het gesprek tussen studenten, docenten en bestuurders op de instelling zelf. De Dag van de Medezeggenschap bracht al deze inzichten bij elkaar. Juist door echt te luisteren naar elkaar kunnen we dichterbij elkaar komen en stappen tot verbetering maken. Met duidelijkere inzichten in knelpunten en verbeterpunten hopen we dat alle stakeholders zich in zullen zetten voor het versterken van de kwaliteit van het gesprek op de instelling. Samen kunnen we de kwaliteit van het gesprek verhogen, ter verbetering van de onderwijskwaliteit. Namens het ISO, Linde de Nie 2
3
Medezeggenschapsmonitor Dialoogkarakter va In 2014 heeft het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO), in overleg met andere betrokken partijen (LSVb, LOF, SOM, VSNU, VH, VMH en LOVUM), besloten een medezeggenschapsmonitor te ontwikkelen om de medezeggenschapscultuur in het hoger onderwijs (wo/hbo) in beeld te brengen. In 2015 is het rapport van de eerste meting verschenen (Van den Tillaart, Warmerdam & Sombekke, 2015). Op deze tweede dag van de Medezeggenschap worden de resultaten van de tweede meting in 2016 gepresenteerd. In de monitor staan de medezeggenschapscultuur in het hoger onderwijs én de toepassing van het hier vigerende wettelijk kader centraal. Aangezien het wettelijke kader op veel punten open is geformuleerd ligt het voor de hand dat de toepassing in de praktijk, dus de invulling op het niveau van universiteiten en hogescholen, variatie zal laten zien. Een eerste doelstelling van de Monitor medezeggenschap hoger onderwijs is daarom deze feitelijke variatie in beeld te brengen. Even belangrijk is echter dat de monitor laat zien hoe de medezeggenschappers deze praktijk ervaren en beoordelen. En daarnaast is van groot belang of er een relatie is tussen de feitelijke toepassing van het wettelijk kader en de mate waarin de raadsleden dit als adequaat beoordelen, respectievelijk er tevreden over zijn. Dit bren good practices in beeld, die gebruikt kunnen w medezeggenschap in het hoger onderwijs te be In 2015 is het onderzoek gehouden onder alle de hogescholen en universiteiten in Neder onder de leden van centrale als van decen ongeacht of het om personeelsleden of om st Dat is ook in 2016 weer het geval. Daarnaast is enquête gehouden onder de bestuurders die of decentraal niveau het overleg v medezeggenschap. In deze enquête gaat het v over de informatieverstrekking aan de raad, raad en bestuurder (overlegcultuur), en de medezeggenschap op de besluitvorming. In de enquête worden een zestal onderw namelijk: de tijdsbesteding, de faciliteiten, he bestuurder, het contact/overleg met bestuurscultuur rond de medezeggenschap en de medezeggenschap. Het hele rapport is terug te vinden o medezeggenschap/medezeggenschapsmonitor Met dank aan 4
n de overlegvergadering volgens betrokkenen, in percentages Tijdsbesteding voor raadswerk, naar achtergrondkenmerken van de raadsleden (gemiddelden) gt immers de orden om de vorderen. raadsleden van land, dus zowel trale raden, en udentleden gaat. in 2016 óók een op centraal en/ oeren met de ooral om vragen de relatie tussen invloed van de Beschikking over diverse faciliteiten en tevredenheid daarover erpen bevraagd, t overleg met de anderen, de de invloed van p: www.iso.nl/ Agenda en overleg over agendering, in percentages 5
Betere medezeggenschap kost meer tijd Utrecht, 8 juni 2016 Bestuurders en leden van medezeggenschapsraden ervaren een prettige sfeer met wederzijds respect. Op het gebied van facilitering zien raadsleden ruimte voor verbetering. Deze ruimte zien zij vooral op het punt van scholing en de tijd die ze krijgen om hun medezeggenschapswerk te verrichten. Bestuurders hebben over het algemeen een wat positiever beeld over de informatievoorziening, ondersteuning en invloed die de raad krijgt ten opzichte van de raadsleden. Dat zijn de belangrijkste conclusies uit de tweede medezeggenschapsmonitor die vandaag wordt gepresenteerd in het bijzijn van minister Bussemaker. Bestuurders en de medezeggenschap hebben hun mening duidelijk laten horen. Nu is het moment daar om het goede gesprek te voeren over het verder versterken van de medezeggenschap. Laat deze medezeggenschapsmonitor de aanzet geven., aldus Linde de Nie, voorzitter van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO). De medezeggenschapsmonitor laat zien welke zaken goed gaan en waar verbeterpunten zitten. Over het algemeen zijn de ondervraagde raadsleden van mening dat ze een derde meer tijd nodig hebben voor het werk in de medezeggenschap. Raadsleden ervaren nu onvoldoende tijd om contact te leggen met hun achterban, zichzelf bij te scholen en om vergaderingen voor te bereiden. Zo werkt 66% van de personeelsgeleding ook buiten werktijd aan het medezeggenschapswerk. De medezeggenschapsmonitor toont naast de verbeterpunten ook aan welke zaken goed gaan. De 1200 studenten en medewerkers uit de medezeggenschap en de 150 bestuurders die de enquête hebben ingevuld, ervaren over het algemeen de cultuur als positief. Zo vinden ze dat het gesprek open en constructief is en dat er een duidelijke agenda aan ten grondslag ligt. Driekwart van de bestuurders is tevreden over het functioneren van de medezeggenschap. Verder blijkt dat bestuurders over de ondervraagde punten in vergelijking met de raadsleden meestal positiever zijn. Zo vindt 76% van de raadsleden dat bestuurszaken altijd of meestal op tijd worden geagendeerd ten opzichte van 98% van de bestuurders. Een ander voorbeeld is dat 39% van de raadsleden vindt dat ze meestal of altijd tijdig worden geïnformeerd ten opzichte van 91% van de bestuurders. Dit maakt duidelijk dat bestuurders en raadsleden andere opvattingen hebben over hetzelfde werk. Medezeggenschap en bestuur moeten samen in gesprek gaan over dit verschil in beleving., zegt de Nie. Uit de monitor komt tot slot naar voren dat raadsleden meer behoefte hebben aan juridische ondersteuning (36%) en aan juridische, financiële en andere inhoudelijke scholing (44%). Het tekort daaraan gaat, volgens de respondenten, nu ten koste van de invloed van de raad op sommige onderdelen van het beleid. Raadsleden geven aan dat ze met meer tijd, kennis en ervaring beter zouden kunnen functioneren in de raad. De medezeggenschapsmonitor is een onderzoek naar de staat van de medezeggenschap binnen het hoger onderwijs. Het onderzoek is een initiatief van het ISO in samenwerking met de VSNU, Vereniging Hogescholen, Vereniging van Medezeggenschapsraden van Hogescholen, LOF, LSVb, SOM, en LOVUM. 1200 Studenten en medewerkers uit de medezeggenschap en 150 bestuurders hebben de enquête ingevuld. 6
Typering van de onderlinge relatie tussen overlegpartners Invloed van de medezeggenschap op diverse beleidsterreinen/onderwerpen, in percentages 7
8
Medezeggenschap kan veel beter Door: DUB- donderdag 9 juni 2016 Op veel universiteiten en hogescholen kan de medezeggenschap veel beter, meent minister Bussemaker. Maar extra regels en landelijke afspraken helpen niet. Er moet een cultuuromslag komen. Dat zei ze gisteren op de Dag van de Medezeggenschap. Ze ging in debat over de resultaten van de nieuwe medezeggenschapsmonitor. Medezeggenschappers klaagden daarin dat ze te weinig tijd hadden om hun werk goed te kunnen doen. Op veel universiteiten en hogescholen kan de medezeggenschapscultuur veel beter, erkende minister Bussemaker. Maar volgens haar doet het kabinet al van alles om die cultuur te verbeteren. Ze wees op de nieuwe Wet Versterking Bestuurskracht, die medezeggenschappers meer invloed en meer mogelijkheden biedt. De wet zal volgend jaar in werking treden. Maar haar publiek was nog niet overtuigd. Voor goede adviezen hebben medezeggenschappers meer tijd nodig, werd er vanuit de zaal tegengeworpen. Moet de minister geen minimum aantal uren vaststellen die de onderwijsinstellingen moeten vergoeden? Daar zag Bussemaker echter niets in, en ze kreeg meteen steun van voorzitter Thom de Graaf van de Vereniging Hogescholen, die ook in het discussiepanel zat. De verschillen tussen instellingen zijn te groot om centrale regels op te kunnen stellen, zei De Graaf. Maar de nieuwe wet zal de cultuuromslag ook niet bewerkstelligen, voorspelde vicevoorzitter Anka Mulder van de TU Delft. Studenten hebben straks weliswaar meer invloed, maar de vraag is of dat de dramatisch lage opkomstcijfers in de verkiezingen zal beïnvloeden. Het probleem van de medezeggenschap zit dieper. Hoe moet het dan wel? Bussemaker denkt dat het beter zal gaan als de raad en de bestuurders elkaar meer vertrouwen. Om dat te bevorderen, hoeft het bestuur de medezeggenschappers heus niet met informatie te overladen. Liever niet, zelfs. Gerichte en gestroomlijnde informatie kunnen studenten beter verwerken. Misschien moet het bestuur er daarom voor kiezen minder informatie te geven en zich meer te richten op de hoofdlijnen, opperde de minister. Maar Mulder wees erop dat de het cultuurprobleem niet alleen door bestuurders kan worden opgelost. Ook medezeggenschappers zelf dragen verantwoordelijkheid. Het is hun taak om studenten te enthousiasmeren en om punten op de agenda te zetten die het grote publiek aanspreken. Thom de Graaf sloot zich daarbij aan. Studenten moeten voelen dat de medezeggenschap relevant is voor hen. Dat passieve consumentengedrag, daar moeten we wat aan doen. 9
10
11
Reactie Vereniging van Universiteiten Medezeggenschap is belangrijk voor een goed functionerende universiteit. Docenten en studenten moeten betrokken zijn bij het reilen en zeilen van een universiteit: zij maken samen het onderwijs en weten wat er speelt in het onderwijs. De verschillende medezeggenschapsraden hebben hier een sleutelrol in. De VSNU steunt daarom het initiatief van de medezeggenschapsmonitor. Uit dit onderzoek kwam in 2015 al een positief beeld naar voren over de ervaren cultuur en sfeer door raadsleden. Daarnaast werd duidelijk op welke punten er nog verbetering en extra ondersteuning mogelijk is volgens de medezeggenschappers. In 2016 zijn ook bestuurders en decanen bevraagd over hun ervaringen met de medezeggenschap, waardoor een completer beeld ontstaat van medezeggenschap in het hoger onderwijs. Een goede zaak! De medezeggenschapsmonitor van 2016 heeft net als in 2015 een positieve uitkomst. Een belangrijk aspect voor een goede relatie tussen medezeggenschappers en een bestuur is wederzijds respect en vertrouwen. Zowel raadsleden als bestuurders vinden dat dit in grote mate aanwezig is. Ook ervaren zij een open en constructieve cultuur. Al deze zaken vormen een goede basis om de universiteit beter te maken en ontwikkeling en innovatie mogelijk te maken. De medezeggenschappers geven wel aan dat zij meer tijd nodig hebben voor hun raadswerk. Bestuurders gaan hierover graag in gesprek met de medezeggenschap. Daarnaast is het essentieel dat de medezeggenschap goed en frequent contact heeft met haar achterban. Bestuurders vinden het van belang dat raadsleden hierop blijven inzetten. De medezeggenschapsmonitor is een goede aanleiding om met de beschreven open en constructieve houding het gesprek aan te gaan over de medezeggenschap op de universiteit. De concrete informatie uit de monitor zorgt zo voor verdere positieve ontwikkelingen van de medezeggenschap. 12
13
(Decentrale) medezeggenschapsraden moeten de OC s in hun werkzaamheden ondersteunen. De stellingenronde De medezeggenschap hoeft niet verbeterd te Vanaf 10.00 studentlidm medezeggen zijn. Een raad bereikt meer wanneer zij over een eigen budget beschikt. Bij een opkomst van minder dan 20% kan je de representativiteit van medezeggenschap ter discussie stellen. Het aantal uren voor raadswerk van medewerkers moet worden vastgelegd in hun cao. Een veel Elk raadslid moet verplicht scholing volgen. De samenwerking tussen de me raad van toezicht moe 14
: Wat vindt u? worden. 0 studenten moet atschap van de centrale schapsraad een fulltime functie Voor goede medezeggenschap moet je als raad financiële en juridische ondersteuning krijgen. medezeggenschapgeschil moet zo mogelijk vermeden worden. dezeggenschap en de t intensiever worden. Raadsleden moeten 20% van hun raadstijd bezig zijn met het verbeteren van het contact met de achterban. 15
Wet versterking bestuurskracht Ode Wolters, beleidsmedewerker bij OCW, geeft een korte presentatie over de wet versterking bestuurskracht en de veranderingen die het met zich meebrengt in het hoger onderwijs met betrekking tot de medezeggenschap. Een aantal onderdelen zorgen ervoor dat de medezeggenschap beter wordt betrokken bij de benoemingsprocedure van nieuwe bestuurders. Er komt adviesrecht op het profiel van de bestuurder en er zullen zowel een student als personeelslid zitting nemen in de sollicitatiecommissie. Vervolgens heeft de gehele medezeggenschap stemrecht ver de voordracht van de nieuwe bestuurder. De opleidingscommissie krijgen een upgrade en wordt een medezeggenschapsorgaan met stemrecht over bepaalde delen van de OER. Zo ontstaan er drie lagen van medezeggenschap, op centraal, facultair en opleidingsniveau. In de wet wordt expliciet vastgelegd dat de opleidingscommissie gaat over de kwaliteit van het onderwijs op de opleiding. Dit betekent ook dat leden van de opleidingscommissie voortaan verkozen worden. Een aantal zaken met betrekking tot de facilitering van de medezeggenschap zijn geëxpliciteerd in de wet. Dat geldt voor zowel opleidingscommissies als facultaire raden. De medezeggenschap heeft recht ambtelijke, financiële en juridische ondersteuning en scholing en het scholingsbudget wordt vastgesteld door het CvB en de raad gezamenlijk. Daarnaast zijn er ook zaken opgenomen over het informatierecht. Enerzijds moet het bestuur de medezeggenschap alle informatie verschaffen die de medezeggenschap nodig kan hebben en anderzijds moet de medezeggenschap alle informatie kunnen vragen die ze vinden dat ze nodig hebben. Het is niet alleen een recht van de medezeggenschap om te zeggen ik wil deze informatie hebben, maar ook plicht van het bestuur om zelf te bedenken, deze informatie is relevant om te geven. De meeste universiteiten hebben op facultair niveau al een studentassessor en dat model wordt doorgetrokken naar de hogescholen. Bij een meerkoppig bestuur wordt een student in de gelegenheid gesteld om aan tafel te zitten en op die manier het studentenperspectief in te brengen. Het is officieel geen medezeggenschap, maar de student kan wel een brugfunctie vervullen tussen de medezeggenschap en het bestuur. In het bestuur en beheersreglement worden afspraken gemaakt over de studentassessor, belangrijk is dat de medezeggenschap instemmingsrecht heeft op dit reglement. Het laatste onderdeel gaat over collegegeldvrijbesturen. Studenten die een fulltime bestuurs of medezeggenschaps-functie hebben kunnen worden vrijgesteld van het betalen van collegegeld. Nu is ook in de wet geregeld dat je nog wel het recht behoud op het studenten-ov en de leenfaciliteiten van het studievoorschot. De Powerpoint-presentatie van Ode Wolters is op www.iso.nl/medezeggenschap te vinden. 16
Het is fijn als je ergens over mee kan praten, maar je moet wel weten waarover 17
18
19
De basis is wel vertrouwen, maar de cultuur zit hem ook in het inleven in de ander. Bijvoorbeeld voor een bestuur, inleven in de medezeggenschap. Wanneer is het zinvol om hen te informeren en met wat? personeelslid Ik vind dat er bij ons een groot verschil is tussen de studenten en het personeel, studenten besteden eigenlijk veel meer tijd aan de medezeggenschap, ze zijn (pro)actiever en het personeel wacht meer af. ambtelijk secretaris 20
Vereniging Hogescholen Reactie De uitkomsten van de monitor laten een positief beeld zien. Een grote meerderheid van bestuurders en raadsleden is positief over het functioneren van de medezeggenschapsraad, ervaart een prettige sfeer met wederzijds respect en typeert de het gesprek tussen raad en bestuurder als een open dialoog waarin op basis van argumenten naar een werkbaar compromis wordt gezocht. Op een aantal punten gaat het echter nog niet goed genoeg. De monitor laat duidelijk zien dat raadsleden op sommige punten meer faciliteiten willen. Ook laten de opkomst-percentages bij verkiezingen voor medezeggenschapsraden te wensen over. Gezamenlijk moeten we waken voor het passieve consumentisme van een te grote groep studenten en medewerkers. Hun betrokkenheid bij de hogeschool gemeenschap is belangrijk. Stemmen tijdens MR-verkiezingen kan een uiting zijn van die betrokkenheid. Uit de monitor blijkt ook dat bestuurders op een aantal punten positiever zijn dan raads-leden. Dat verbaasd me niet. In het parlement zie je iets vergelijkbaars. Doorgaans is het kabinet positiever over de relatie met het parlement dan andersom. De Vereniging Hogescholen is samen met de andere partijen begonnen met de medezeggenschapsmonitor om het gesprek over medezeggenschap op instellingen te bevorderen. Aan de hand van benchmarks kunnen hogescholen en universiteiten de staat van hun eigen medezeggenschap spiegelen aan die van andere instellingen. 21
De onderwijsinspectie over medezeggenschap Eén van de conclusies uit de Medezeggenschapsmonitor 2016 is dat vrijwel alle raadsleden vinden dat hun raad contact en overleg moet hebben met interne deskundigen, zoals de opleidingscommissies. Uit de Medezeggenschapsmonitor blijkt echter ook dat hier nog wel wat stappen te zetten zijn: de meerderheid van de raadsleden bestempelt het contact met de opleidingscommissies als onvoldoende. Met deze informatie in ons achterhoofd gingen wij op de Dag van de Medezeggenschap met medezeggenschappers in gesprek over de samenwerking met opleidingscommissies. De inspectie hoger onderwijs doet in 2016 onderzoek naar het functioneren van opleidingscommissies. Één van de thema s die in het onderzoek aan bod komt, is de samenwerking met anderen binnen de instelling, waaronder de medezeggenschap. Op dit moment staan de vragenlijsten uit bij leden van opleidingscommissies en hun gesprekspartners, en voeren we veel gesprekken buiten de deur om input uit de praktijk te krijgen. Zo zijn we bezig met het verzamelen van zelfportretten van opleidingscommissies die anderen een inspirerend kijkje in de keuken willen bieden. De Dag van de Medezeggenschap was voor ons een mooie gelegenheid om met medezeggenschappers in gesprek te gaan over hoe zij de samenwerking en afstemming met opleidingscommissies zien. We deden dit aan de hand van de stelling (Decentrale) medezeggenschapsraden moeten de OC s in hun werkzaamheden ondersteunen. In eerste instantie was de meerderheid tegen de stelling omdat het niet als de verantwoordelijkheid van de medezeggenschap word gezien. De medezeggenschap heeft het druk genoeg zonder ook nog eens de opleidingscommissies te moeten ondersteunen, was het idee. Naarmate het gesprek vorderde, kwamen we eigenlijk uit bij een nieuwe stelling, namelijk dat de medezeggenschapsraad en de opleidingscommissies elkaar kunnen versterken. Hier kon iedereen zich wel in vinden. Opleidingscommissies en medezeggenschap kunnen kennis en ervaringen met elkaar delen en hun strategie op elkaar afstemmen als dat nodig is. Je hebt immers hetzelfde doel. Op een aantal plekken gebeurde dit volgens de aanwezige medezeggenschappers nog te weinig. Maar er waren ook mooie voorbeelden. Zo vertelde een instelling over een periodiek overleg van opleidingscommissies waar een lid van de faculteitsraad bij aansluit, wat door beide partijen als erg nuttig wordt ervaren. De faculteitsraad krijgt er een mooie gelegenheid om te zien wat er speelt bij de opleidingen. Een ander voorbeeld van een mooie verbinding gaf een student die zowel lid iss van de MR als van de OC. Aan het einde van de ronde hadden we aardig wat stickertjes verzameld, meer groen dan rood, en een aantal interessante ideeën en ervaringen gehoord die we meenemen in ons onderzoek. Mocht je meer informatie willen over het onderzoek, of andere goede ideeën of voorbeelden hebben, neem dan vooral een kijkje op onze webpagina. 22
23
24
25
26
Reactie Interstedelijk Studenten Overleg Na het grote enthousiasme voor de Dag van de Medezeggenschap vorig jaar besloten we de zaal dubbel zo groot te maken. Ook dit jaar was de zaal weer volop gevuld. Als doel stelden wij om op de resultaten van de medezeggenschapsmonitor te reflecteren met de zaal als startpunt voor goed gesprek. Met het aanvullende perspectief van bestuurders in de monitor, en de diversiteit aan gasten, konden velen perspectieven worden belicht. Door expertpanels, interactieve stelling sessies en best practice presentaties van studenten. In gesprek met minister Bussemaker, Thom de Graaff en Anka Mulder, werd gesproken over de wetswijzigingen in de Wet Versterking Bestuurskracht, en wat er nodig is voor de echte cultuurverandering. Daar is iedereen het wel over eens; het is fijn dat de wet nu aangescherpt is, maar dit mag niet gebruikt worden als minimum. De medezeggenschap en het bestuur bepalen samen wat de norm moet zijn. Er moet maatwerk zijn. Zo hebben studenten zich duidelijk uitgesproken over het belang van voldoende faciliteiten en uren, zodat bijvoorbeeld scholingsbudgetten optimaal benut kunnen worden. Voldoende training is cruciaal om het jaarlijkse kennisverlies tegen te gaan en draagt bij aan de sterkte van de raden. Hier ligt een belangrijk punt voor verbetering, bleek uit kritisch gesprek. Door een interactieve sfeer participeerden velen in het gesprek. Zo vroeg iemand: moeten bestuurders niet ook een training medezeggenschap krijgen? en ook werd er gesproken over het innoveren van de wijze van studenteninspraak. Na het expertpanel op landelijk niveau werd er door een student, docent, decaan en bestuurder gesproken over stellingen betreffende de medezeggenschap op lokaal niveau. Vragen over de verhouding van de medezeggenschapsraad tot de RvT of dat een geschil altijd vermeden moet worden werden belicht. Het was een dag waarop heel wat onderwerpen aan bod zijn gekomen, maar dit is slechts een begin. De geenqueteerden hebben allemaal een benchmark ontvangen van hoe hun perceptie zich verhoudt tot de gemiddeldes van studenten en bestuurders. Dit biedt een handreiking voor concrete stappen tot verbetering op de instelling. Wat is er nodig en hoe bereiken we dat, dat zijn vragen waar nu antwoorden op gegeven gaan worden. 27
Bestuurslid van CDJa: Ik vind het noemenswaardig en merkwaardig dat er een grote kloof is tussen wat studenten vinden en wat bestuurders vinden, dat er niet echt overeenstemming is over hoe medezeggenschap geregeld is. Wat vond Bestuurder Ik denk dat vandaag een g z n allen de manier van om onderwijsinstellingen e Bestuurslid ASVA: Het viel me in de resultaten van de medezeggenschapsmonitor op dat bestuurders wel tevreden waren. In mijn ogen die je dan als medezeggenschap iets verkeerd, want als je geen pain in the ass bent voor het bestuur, dan is er ruimte om het nog beter te doen voor je achterban. 28
en jullie? Bestuurslid ORAS: Jammer dat de resultaten niet opgesplitst zijn in centraal en decentraal, omdat ik denk dat de resultaten op centraal niveau een stuk beter zijn en er op decentraal niveau nog veel meer verbeterd kan worden. LKvV: oed begin is om met gang tussen hoger n studentenraden. Bestuursstaf Hogeschool Utrecht. Ik vind het goed dat de Wet Versterking Bestuurskracht medezeggenschap versterkt, want die tegenspraak hebben instellingen nodig om tot een hoger plan te komen. De medezeggenschappers van nu zijn namelijk bezig voor de toekomst. 29
Aanbevelingen Neem de (samenvatting van) de monitorresultaten door. Vraag naar de benchmark van uw instelling. Bespreek binnen de raad en met het bestuur wat de verbeterpunten zijn. Stel een concreet verbeterplan op. Neem de PowerPointpresentatie over de Wet versterking bestuurskracht nog een keer door. Zorg dat de medezeggenschap en opleidingscommissies op de hoogte worden gesteld van de veranderingen in de WHW. Nieuwe studentenraadsleden kunnen aan hun kennis en vaardigheden werken tijdens de inwerkweekenden van het ISO en de LSVb. 30
31
ISO 2016 Redactie: Domenique Sinke, Susan Vromans Fotografie: Roy Borghouts 32