1e bestuursrapportage 2010

Vergelijkbare documenten
Eerste bestuursrapportage 2009

Tweede bestuursrapportage 2009

1 Jaarverslag Sociale Dienst Bommelerwaard 2011

Begroting Samen werken, Samen doen

Voorstel raad en raadsbesluit

Evaluatie. Plan van Aanpak Arbeidsmarktoffensief periode 1 juli 2015 tot en met 30 juni Gemeente Wassenaar

Managementrapportage team sociale zaken 2013

Cluster : Samenleving Nummer : 8 Portefeuillehouder : Linda van der Deen Datum vergadering : 14 december 2015

Voortgangsrapportage Sociale Zaken

Inhoudsopgave. Verordening Re-integratie WWB, IOAW en IOAZ 2011 Gemeente Lemsterland. Opdracht aan het college. Aanspraak op ondersteuning.

Evaluatie. Plan van Aanpak Arbeidsmarktoffensief periode 1 juli 2015 tot en met 30 juni Gemeente Voorschoten

Begrotingswijziging Avres 2016

Voortgangsrapportage Sociale Zaken

ISD. Kwartaalrapportage. Overzicht 1 e kwartaal 2013 Steenbergen

uitstroombevordering

ISWI. Bestuursrapportage. Jaarprognose

Voorstel raad en raadsbesluit

Voorstel raad en raadsbesluit

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 25 oktober 2016

/ bbô~d22j42ja ~9 _/ 12J 513 gemeente werkendam

: Voorstel tot vaststelling van de Handhavingsverordening Participatiewet,

Kwaliteitsborging Sociaal Domein Gemeente Peel en Maas

Inhoudsopgave Inleiding Visie en missie De programma's De paragrafen

Coen van Hoorn raad

KLeintje begroting 2010

Begroting Participeren en samenwerken, is onze toekomst.

december Totaal behandeld

Raadsvoorstel Zaak :

Wmo-raad gemeente Oss - Postbus BA Oss - telefoon wmoraad@oss.nl

10 doorgaan in de Re-integratieladder 120 Entreeprogramma + ondersteuning re-integratie 10 Duurzame arbeidsrelatie

Managementrapportage team sociale zaken 2014

VERANTWOORDINGSRAPPORTAGE GOING CONCERN MEI blad 1 van 6

Officiële uitgave van Kompas, Gemeentelijk collectief voor werk, inkomen & zorg.

RAADSBESLUIT. gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d ;

Voorstel raad en raadsbesluit

Beleidsverslag 2013 Werk en inkomen

Evaluatierapport Groenproject gemeente Boxmeer

Beleidsregels Re-integratievoorzieningen en eigen bijdrage voorzieningen Gemeente Wijdemeren. College van burgemeester en wethouders

Beleidsregels Beschut werk Participatiewet Kerkrade 2018

Beleidsregels Beschut werk Participatiewet Kerkrade 2018

BESLUITNOTA. Sluitende aanpak jongeren naar startkwalificatie en werk. Regio Hoogezand-Sappemeer, Haren en Slochteren

gelezen ons besluit dd. 12 juli 2004 nr. A9 betreffende het reïntegratiebeleid in het kader van de wet werk en bijstand,

Wat gaat het kosten? Baten & lasten totaal. Bedragen * Inkomsten Lasten Bijdrage gemeente

Jaarcijfers Wet Werk & Bijstand Wet Maatschappelijke Ondersteuning Inkomensondersteuning

MANAGEMENTSAMENVATTING GEMEENTE ISD DRECHTSTEDEN

De doorstart. 2 e Bestuursrapportage Sociale Dienst Bommelerwaard

Visie op Hoogwaardig Handhaven

Voorstel raad en raadsbesluit

gelezen ons besluit dd. 28 april 2009 betreffende het reïntegratiebeleid in het kader van de wet werk en bijstand, ioaw en ioaz,

Onderwerp : Financiele verkenning bestuursakkoord met betrekking tot de Wet Werken Naar Vermogen

Afstemmingsverordening WWB, IOAW, IOAZ en Bbz gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 12 maart 2013;

Voorstel raad en raadsbesluit

1.0 Wet werk en bijstand (WWB)

BELEIDSREGEL GEMEENTELIJKE TEGEMOETKOMING (KOA-kopje) IN DE KOSTEN KINDEROPVANG 2013 GEMEENTE MENTERWOLDE

In te stemmen met het gevoerde inkomens- werk- en zorgbeleid over het jaar 2013 en het Beleidsverslag WWB, IOAW, IOAZ 2013 vast te stellen ;

Deelplan Participatiewet Beleidsplan sociaal domein

Eerste ijkmoment Programma 2 Werken en meedoen Inclusief Rapportage voortgang participatiebeleid (oude statusrapport)

Voorstel aan college en raad

Kwaliteitsborging Sociaal Domein. Gemeente Peel en Maas

Afdeling Sociale Zaken

Bijlage 1b Voorbeeld format programma 2. Programma 2. Sociale Zaken

AAN DE AGENDACOMMISSIE

Managementrapportage Intergemeentelijke Afdeling Sociale Zaken

Uitgangspunten / Kaders Begroting 2019

Bestuursrapportage 2015

In onze eerste bestuursrapportage voorspelden wij een eigen bijdrage van en in onze laatste bestuursrapportage (bedragen * 1000).

Bijlage 2: Begrotingswijziging

gemeente Steenbergen De Heen Dinteloord Kruisland Nieuw-Vossemeer Steenbergen Welberg

VERORDENING HANDHAVING WWB, Bbz, IOAW, IOAZ GEMEENTE BUREN

Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen

NOTA. nota voor burgemeester en wethouders. datum: 14 oktober 2010 registratienummer: I/

Nadere regels Re-integratieverordening 2015

In onze eerste bestuursrapportage voorspelden wij een eigen bijdrage van en in onze laatste bestuursrapportage (bedragen * 1000).

Kwartaal-in-beeld rapportage Q Bodegraven-Reeuwijk

M E M O. : de gemeenteraad. : het college van burgemeester en wethouders. Datum : oktober : analyse en maatregelen.

Statusrapport WWB. rapport. Statusrapport Wet werk en bijstand, gemeente Gouda, 1 e kwartaal 2008

Gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 26 augustus 2010;

Uitvoeringsbesluit Reïntegratieverordening Wet Werk en Bijstand

Inleiding. Aan de leden van het algemeen bestuur,

gelezen het voorstel van het College van burgemeester en wethouders van 10 april 2012;

Beleidsregels individuele inkomenstoeslag 2017 IGSD Steenwijkerland/Westerveld.

Begroting Bedrijfsresultaat

Re-integratieverordening Wet werk en bijstand 2004 gemeente Tholen

Nadere achtergrondinformatie participatiewet

Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 28 oktober 2014

VOORSTEL INHOUD. Portefeuille: P. van Bergen. No. B Dronten, 28 april maatregelen ter voorkoming voorlopig tekort BUIG

Afdeling Sociaal Beleid Participatie en Onderwijs. Aan de leden van de gemeenteraad. Onderwerp: Afronding project economische crisis

Kwartaal-in-beeld rapportage Q1 2019

2012 actuele begroting op

Onderwerp: inzicht in uitgaven en bereik re-integratiemiddelen gemeenten Onze ref.:

Voorstel raad en raadsbesluit

Bijlage 3 bij besluitnota MIDDELEN. Sluitende aanpak jongeren startkwalificatie en werk. Gemeenten Haren Hoogezand-Sappemeer Slochteren

Handhavingsverordening Participatiewet, IOAW en IOAZ 2015

Doetinchem, 15 juni 2018

Ito. i 46. B&W-nota. Égeneeaitte Winterswijk. nr(s) geregistreerde stuk(ken): blad: 1/5 datum nota: 16 maart 2016

TOELICHTING VERORDENINGEN WERK EN INKOMEN GEMEENTE HATTEM Bijlage bij raadsvoorstel

CVDR. Nr. CVDR80772_3. Participatieverordening Hoofdstuk 1 ALGEMENE BEPALINGEN

Raadsvoorstel Zeewolde

BIJLAGE 4. DIENSTVERLENINGSOVEREENKOMST houdende uitvoeringsafspraken tussen DIENST SOCIALE ZAKEN EN WERK GEMEENTE GRONINGEN EN GEMEENTE TEN BOER

Raadsvoorstel. Status: Besluitvormend. Agendapunt: 8. Lokale uitvoering Participatiewet. Datum: 13 mei Decosnummer: 192

Transcriptie:

1e bestuursrapportage

Inhoudsopgave Inleiding 2 Visie en missie 4 De voortgang van de programma's 5 Programma 1 Werk 6 Programma 2 Inkomen 11 Programma 3 Zorg 14 Algemene dekkingsmiddelen 18 De paragrafen 19 Weerstandsvermogen 19 Financiering 21 Bedrijfsvoering 22 1

Inleiding In deze 1e bestuursrapportage van de Sociale Dienst Bommelerwaard (SDB) zijn de ontwikkelingen opgenomen van de eerste maanden van en de vooruitzichten voor de rest van het jaar. Van deze ontwikkelingen is een vertaling gemaakt naar de budgetten, waarbij nadrukkelijk is gekeken naar de uitkomsten van. In lijn met de uitkomsten van kan de bijdrage voor met 161.803 worden verlaagd. Tabel 1 geeft de hoofdlijnen van de financiële ontwikkelingen weer in relatie tot de gemeentelijke bijdragen. Tabel 1 - Ontwikkelingen per programma Gemeentelijke bijdrage 3.557.914 Structurele doorwerking 2e bestuursrapportage 50.553 3.608.467 1. Saldo programma 1 Werk 0 2. Saldo programma 2 Inkomen 169.030 3. Saldo programma 3 Zorg -66.532 4. Saldo bedrijfsvoering 59.305 Saldo 1e bestuursrapportage 161.803 Gemeentelijke bijdrage na wijziging 3.446.664 Programma 1 Werk De wijzigingen binnen dit programma zijn budgettair neutraal. Vanaf 1 januari is er één Participatiebudget waarin het WWB Werkdeel onderdeel van uit maakt. In kunnen alle uitgaven voor WWB re-integratieactiviteiten voldaan worden uit het voorlopig toegekende budget. De kosten van eigen personeel mochten voorheen niet ten laste van het WWB Werkdeel budget voldaan worden. Onder voorwaarden, die vooraf met de accountant zijn afgestemd, mag vanaf voor het eerst ook een deel van deze kosten betaald worden uit het budget. De kosten hiervoor van 23.540 kunnen worden voldaan uit de bestaande reserves die opgebouwd zijn door overschotten op het budget in voorgaande jaren. Het budget voor blijft hierdoor volledige beschikbaar voor WIW / ID banen, voor kosten re-integratiebedrijven en verstrekkingen aan cliënten. Programma 2 Inkomen Binnen dit programma wordt per saldo 169.030 minder uitgegeven van begroot. Vanaf 1 januari is de financiering door het Rijk van de WWB, IOAW, IOAZ en Bbz uitkeringen gewijzigd. Voorheen ontvingen we van iedere regeling een apart budget. Nu zijn alle budgetten samengevoegd in één BUIG budget ( Bundeling van uitkeringen inkomensvoorziening aan gemeenten) met uitzondering van verstrekkingen bedrijfskapitalen aan zelfstandigen waarvoor de mogelijkheid van 75% declaratie is gehandhaafd. Het voorlopige BUIG budget is hoger dan de oorspronkelijke ramingen van de afzonderlijke budgetten. In de berekening van 169.030 is rekening gehouden dat voor Zaltbommel in een beroep gedaan wordt op een Aanvullende WWB uitkering van het Rijk van 163.339. De uitgaven voor bedrijfskapitalen aan zelfstandigen zijn naar beneden bijgesteld en op het niveau gebracht van de werkelijke uitgaven in. Programma 3 Zorg Binnen dit programma wordt per saldo 66.532 meer uitgegeven dan begroot. Met name wordt er meer uitgegeven voor verstrekkingen Maatschappelijke participatie. Als gevolg van een verruiming van de voorwaarden en grotere doelgroep worden de uitgaven hiervoor in begroot op 161.000. In waren de uitgaven hiervoor 98.562. 2

Bedrijfsvoering In het jaar zijn voor alle Service Level Agreements ( SLA s)nieuwe contracten opgesteld voor het jaar. Hierbij lag het accent op de uren die aan dienstverlening verricht werden door de Gemeente Maasdriel en Zaltbommel voor P&O, Financiën en Bezwaar en Beroep. Dit heeft bij alle SLA s geleid tot een lagere vergoeding voor een totaal bedrag van 116.675. In is er opnieuw sprake van langdurig ziekteverzuim van enkele medewerkers en moet hiervoor beroep gedaan worden op inhuurkrachten. Tevens moet tijdelijk beroep gedaan worden op een externe applicatiebeheerder omdat een parttime applicatiebeheerder volledig ingezet moet worden voor de afhandeling van de vele aanvragen voor hulpverlening aan zelfstandigen. In de begroting is een bedrag opgenomen van 50.000 voor hulpstructuur management. Dit bedrag is bestemd om de directeur van de SDB meer armslag te geven om adequaat te kunnen reageren bij plotselinge wijzigingen in de bedrijfsvoering. Dit budget wordt volledig aangewend voor externe inhuur. Samen met enkele kleinere wijzigingen komt het voordeel op de bedrijfsvoering per saldo op 59.305. Het Dagelijks Bestuur van de Sociale Dienst Bommelerwaard April 3

Visie en missie De visie van de Sociale Dienst Bommelerwaard De SDB is ondersteunend en faciliterend. De eigen verantwoordelijkheid van burgers staat voorop. Aansluitend bij de algemene ontwikkelingen wordt sterk de nadruk gelegd op werk. Klanten worden evenwel op een reële wijze benaderd. Het uitgangspunt is waar gewerkt kan worden : doen. Maar zorg als het niet kan. Wij streven naar de menselijke maat waarbij burgers worden gewezen op hun rechten op gebied van sociale voorzieningen. Daarnaast worden burgers gehouden aan plichten en wordt fraude en oneigenlijk gebruik actief bestreden. Wij willen een organisatie zijn die professioneel is, vraaggericht en proactief werkt en transparant is op basis van concreet en helder beleid. Een organisatie die zijn diensten verleent tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten en waar het bestuur, inwoners, werkgevers en ketenpartners op kunnen vertrouwen en waar we zelf trots op zijn. Om dit goed te doen, werken wij zakelijk, bedrijfsmatig en resultaatgericht en bieden ruimte voor vernieuwende ideeën en ontwikkelingen gericht op verbeteringen op basis van samenwerking en betrokkenheid. De missie van de Sociale Dienst Bommelerwaard Op basis van de visie hebben we aangegeven wat onze missie is in de komende jaren. Wij willen bevorderen dat mensen zelfstandig in hun bestaan voorzien en willen armoede en sociale uitsluiting voorkomen waardoor alle burgers in de Bommelerwaard een volwaardig bestaan kunnen leiden. De medewerkers van de SDB geven hieraan op dienstverlenende wijze inhoud door professioneel, transparant, betrouwbaar en vooruitstrevend te zijn. 4

De voortgang van de programma's De begroting is opgebouwd uit de drie programma Werk, Inkomen en Zorg. Indeling De programma's starten met een algemene inleiding waarin kort de activiteiten die zijn opgenomen in het programma zijn aangegeven. Vervolgens worden de volgende onderdelen uitgewerkt: Wat willen we bereiken? Wat gaan we daar voor doen? Beleidsmatige ontwikkelingen Wat mag dat kosten? Voortgang In de programma's is de voortgang per doelstelling weergegeven. De voortgang is omkaderd weergegeven. De programma's worden afgesloten met een toelichting op de lasten en baten. Tabel 2 geeft een totaaloverzicht van de financiële ontwikkelingen binnen deze bestuursrapportage. Tabel 2 - Totaaloverzicht Programma 1 Werk 2 Inkomen Werkelijk berap 2 berap 1 na wijziging Lasten 1.266.516 1.400.613 0-38.259 1.362.354 Baten 1.026.699 1.142.056 0-38.259 1.103.797 Saldo -239.817-258.557 0 0-258.557 Lasten 6.778.962 8.236.085 0-1.219.217 7.016.868 Baten 5.250.784 6.426.286 0-1.050.187 5.376.099 Saldo -1.528.178-1.809.799 0 169.030-1.640.769 3 Zorg Algemene dekkingsmiddelen Lasten 1.549.387 1.563.891 0 182.706 1.746.597 Baten 98.635 74.303 0 116.174 190.477 Saldo -1.450.752-1.489.588 0-66.532-1.556.120 Lasten 12.576 0 50.553-59.305-8.752 Baten 3.146.151 3.557.944 50.553-161.803 3.446.694 Saldo 3.133.575 3.557.944 0-102.498 3.455.446 Totaal exploitatie Lasten 9.607.441 11.200.589 50.553-1.134.075 10.117.067 Baten 9.522.269 11.200.589 50.553-1.134.075 10.117.067 Resultaat voor bestemming Saldo -85.172 0 0 0 0 Voorstel resultaatbestemming Resultaat na bestemming Toevoeging 19.101 0 0 0 0 Bijdrage 104.273 0 0 0 0 Saldo 85.172 0 0 0 0 Lasten 9.626.542 11.200.589 50.553-1.134.075 10.117.067 Baten 9.626.542 11.200.589 50.553-1.134.075 10.117.067 Saldo 0 0 0 0 0 5

Programma 1 Werk Mensen met een uitkering moeten niet onnodig aan de kant komen staan, maar begeleiding krijgen om weer zo snel mogelijk aan het werk te komen. De Sociale Dienst Bommelerwaard zal zich ook in blijven richten op het maatschappelijk laten participeren van inwoners uit de Bommelerwaard, waar mogelijk door betaald werk. Ter begeleiding van klanten zullen daartoe op maat gesneden trajecten worden ingezet. Daarbij zal intensief worden samengewerkt met partners binnen de keten van werk en inkomen. Waar mogelijk moet worden voorkomen dat mensen afhankelijk worden van een uitkering. Waar dit toch gebeurt, moeten mensen zo snel mogelijk aan het werk. Waar dat niet onmiddellijk kan, bijvoorbeeld door de verminderde werkgelegenheid als gevolg van de recessie, is het van groot belang dat mensen geschoold of omgeschoold worden om aan de slag te gaan in sectoren waar wel werkgelegenheid is. Hoe dan ook zullen ook geactiveerd blijven worden om, als zich weer voldoende kansen voordoen op de arbeidsmarkt, meteen aan de slag te kunnen. Wat willen we bereiken? Hoofddoelstellingen Bevorderen van deelname aan het arbeidsproces zodat mensen zelfstandig in hun onderhoud kunnen voorzien. Bevorderen van duurzame uitstroom waardoor mensen niet terugvallen in een uitkeringssituatie. Subdoelstellingen 1. Van alle klanten die zich melden voor een bijstandsaanvraag in, willen we minimaal 40% uit de bijstand houden door ze aan het werk te helpen, toe te leiden naar een andere uitkering of af te wijzen vanwege geconstateerde fraude (instroompreventiequote); 2. Van alle bijstandsgerechtigden die in uitstromen uit de bijstand, willen we een percentage van minimaal 30% aan het werk hebben gekregen; 3. Van de bijstandsgerechtigden die in zijn ingestroomd en op de ingangsdatum van de bijstand tussen de 18 en 65 jaar waren, willen we 50% binnen 12 maanden laten uitstromen uit de bijstand; 4. Van de bijstandsgerechtigden die op 1 januari al 3 jaar of langer in de bijstand zitten en op de ingangsdatum van de bijstand tussen de 18 en 57,5 jaar waren, willen we 10% in laten uitstromen uit de bijstand; 5. Van de bijstandsgerechtigden die in en uitstromen uit de bijstand omdat ze aan het werk gaan, willen we dat niet meer dan 20% binnen 12 maanden opnieuw bijstandsafhankelijk wordt; 6. We willen minimaal 75.000 van het totale budget besparen op het inkomensdeel als gevolg van gedeeltelijke werkaanvaarding. Wat gaan we daar voor doen? 1. Van alle klanten die zich melden voor een bijstandsaanvraag in, willen we minimaal 40% uit de bijstand houden door ze aan het werk te helpen, toe te leiden naar een andere uitkering of af te wijzen vanwege geconstateerde fraude (instroompreventiequote). Streng zijn aan de poort. Waar mensen kunnen werken is dat de maatstaf. Waar dat niet kan, past uitkeringsverstrekking en zorg. Hierbij hoort ook goed nagaan of er recht bestaat op voorliggende voorzieningen, zoals alimentatie, WW, WAO, Wajong en dergelijke. Inzet reïntegratie-instrumenten op maat: Door inzet van Direct Werk, competentietest, hulp bij solliciteren, korte training hoe presenteer ik mij en zorgen dat de klant datgene wordt aangeboden dat hem helpt aan het werk te komen. Anticiperen op ontwikkelingen op de (regionale) arbeidsmarkt: voor een matching tussen vraag en aanbod is het van groot belang te anticiperen op toekomstige vacatures, eisen van werkgevers, enz. Bij werkgevers een beroep doen op maatschappelijk verantwoord ondernemerschap: veel bijstandsgerechtigden hebben (lichamelijke, psychische of verstandelijke) beperkingen bij het 6

uitoefenen van reguliere arbeid. Ook voor hen zal in een reguliere werkomgeving (met de benodigde faciliteiten) een plaats moeten zijn. Blijvende ontwikkeling van de consulenten, op gebied van gesprekstechniek, kennis van voorliggende voorzieningen, enz. Beperken van doorstroom van WW naar bijstand. Afstemming met gemeenten om bij onderwijsbeleid te sturen op voorkomen van vroegtijdige schoolverlating, aanpak van spijbelen, enz. Afspraken met werkgeversadviespunt over in stand houden en begeleiden van mobiliteitscentra in Tiel en subvestiging in Bommelerwaard. Voortgang Werk boven uitkering, is ook in het motto. Mensen die een aanvraag voor bijstand doen, worden in de eerste plaats gezien als werkzoekenden. Het eerste gesprek dat plaatsvindt, is een gesprek over de mogelijkheden om aan het werk te blijven of te gaan. Hiermee wordt onnodige instroom in de bijstand voorkomen. Waar bijstandsverstrekking nodig blijkt, wordt een basis gelegd om zo snel mogelijk de klant weer zelf in zijn of haar bestaan te laten voorzien. Ook wordt bij inname van een aanvraag beoordeeld of er voorzieningen zijn waarop de klant aanspraak kan maken die voorkomen dat mensen in het vangnet van de bijstand vallen (alimentatie, recht op WW e.d.) Op het moment van maken van deze bestuursrapportage (maart ) is de instroompreventie 67%. Dat houdt in dat van alle mensen die zich hebben gemeld voor een bijstandsuitkering, slechts 33% in de bijstand terecht is gekomen. Gelet op de nog korte tijd waarover dit percentage is gemeten, is het verstandig terughoudend te zijn in de duiding van dit resultaat. 2. Van alle bijstandsgerechtigden die in uitstromen uit de bijstand, willen we een percentage van minimaal 30% aan het werk hebben gekregen. Alle bijstandsgerechtigden die worden geacht op korte termijn zelfstandig in hun onderhoud te kunnen voorzien rechtstreeks bemiddelen naar de arbeidsmarkt. Indien nodig voor duurzame arbeidsinschakeling, wordt voor deze groep scholing ingezet (met name voor groep onder de 23, waarbij startkwalificatie boven werk gaat). Premies aan klanten toekennen voor verwervingskosten bij aanvaarding. De klant sanctioneren indien deze zich niet houdt aan de opgelegde verplichtingen. Afspraken maken met werkgeversadviespunt over bedrijfsbezoeken en plaatsing werkzoekenden. Afstemming gemeenten om te komen tot ruimere mogelijkheden kinderopvang. Zorgen dat gesubsidieerde arbeid uitsluitend wordt ingezet als tussenstap naar werk en niet als doel op zich. Voortgang In totaal zijn in de eerste 2 maanden van 20 mensen uitgestroomd uit de bijstand. Redenen voor uitstroom uit de bijstand zijn divers: aangaan van een relatie met iemand die inkomsten heeft, recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering, verhuizing, enz. In 3 situaties is er sprake van bijstandsbeëindiging door het verkrijgen van werk dat voldoende inkomsten oplevert om geen (aanvullende) bijstand meer nodig te hebben. Dat is een percentage van 15%. Ten tijde van het maken van de begroting (in maart ) waren de gevolgen van de recessie nog moeilijk in te schatten. De doelstelling lijkt in het licht van de recessie ambitieus, ook afgezet tegen het percentage van 16% dat in werd gerealiseerd. 3. Van de bijstandsgerechtigden die in zijn ingestroomd en op de ingangsdatum van de bijstand tussen de 18 en 65 jaar waren, willen we 50% binnen 12 maanden laten uitstromen uit de bijstand. Idem als 2. Tijdens onderzoeken naar recht op bijstand nagaan of rechten kunnen worden ontleend aan voorliggende voorzieningen die verminderde bijstandsafhankelijkheid of volledige onafhankelijkheid van bijstand mogelijk maken. 7

Voortgang In zijn in totaal 209 klanten ingestroomd die behoren tot deze doelgroep. Binnen 12 maanden zijn inmiddels 73 klanten uitgestroomd. Dat is een percentage van 35%. In de wetenschap dat van de groep die in is ingestroomd in de resterende 9 maanden van nog voldoende mensen zullen uitstromen, lijkt deze doelstelling realistisch. Van de 73 mensen die zijn ingestroomd in de bijstand, zijn er 16 uit de bijstand gegaan omdat ze werk hebben (22%). 4. Van de bijstandsgerechtigden die op 1 januari al 3 jaar of langer in de bijstand zitten en op de ingangsdatum van de bijstand tussen de 18 en 57,5 jaar waren, willen we 10% in laten uitstromen uit de bijstand. Sluitende aanpak door alle bijstandsgerechtigden met een opgelegde arbeidsverplichting te verplichten een traject richting werk te volgen. Inzet van Wet Sociale Werkvoorziening als passend middel voor bijstandsgerechtigden met aantoonbare beperkingen die reguliere arbeid in de weg staat. Onderzoek starten naar mogelijkheden voor opstarten Bommelerwaards activeringscentrum. Voortgang De groep die langer dan 3 jaar in de bijstand zit, is een groep die voor het overgrote deel vanwege medische (lichamelijke en psychische) beperkingen is vrijgesteld van de arbeidsplicht. Omdat het door het fors toegenomen aantal mensen in de bijstand noodzakelijk was prioritaire doelgroepen aan te wijzen, ligt het zwaartepunt van dienstverlening niet bij deze groep. Trajecten die voor deze groep worden ingezet, bestaan voornamelijk uit het inzetten van zorg, zoals psychosociale hulpverlening en het verstrekken van bijzondere bijstand. In 2008 en was de uitstroom onder deze groep uitsluitend het gevolg van overlijden, verhuizen en het bereiken van de 65-jarige leeftijd. In de eerste 2 maanden van is 1 persoon, behorend tot deze groep 65 jaar geworden en daardoor uitgestroomd uit de bijstand. 5. Van de bijstandsgerechtigden die in 2008 en uitstromen uit de bijstand omdat ze aan het werk gaan, willen we dat niet meer dan 20% binnen 12 maanden opnieuw bijstandsafhankelijk wordt. In het in te zetten traject richting arbeid niet gaan voor de kortste weg naar werk maar voor de meest adequate weg naar duurzame arbeid. Inzet van nazorgtrajecten zodat begeleiding bepaalde tijd doorloopt, ook na afloop van bijstandsafhankelijkheid. Beleid vaststellen voor welke doelgroepen startkwalificatie boven arbeidsinschakeling gaat. Voortgang In totaal zijn er in 2008 en 97 mensen vanuit de bijstand aan het werk gegaan. Inmiddels zijn er binnen 12 maanden 4 teruggekomen in de uitkering. Gelet op de recessie en het grote risico van baanverlies, zeker voor diegenen die nog kort in dienst zijn, is dit percentage van 4% laag. 6. We willen minimaal 75.000 van het totale budget besparen op het inkomensdeel als gevolg van gedeeltelijke werkaanvaarding. Mensen die (nog) niet volledig aan het werk kunnen, bemiddelen naar de arbeidsmarkt voor maximaal haalbaar aantal uren per week. Idem als 2. Voortgang Er zijn veel mensen die niet in staat zijn (niet capabel of door de recessie is er onvoldoende werk) volledig in hun eigen onderhoud te voorzien maar wel voor een deel in hun onderhoud voorzien. Voor deze mensen hoeft slechts een aanvullende bijstandsuitkering te worden betaald. Gedeeltelijke werkaanvaarding levert dus een besparing op van het te verstrekken bedrag aan bijstandsuitkeringen. Over de eerste 2 maanden van is dat besparingsbedrag bijna 38.000. In 2008 bedroeg dit bedrag iets meer dan 100.000. Uit bestandsanalyse blijkt dat er een stijging is van het aantal mensen dat afhankelijk is van een bijstandsuitkering maar tegelijkertijd veel van hen wel gedeeltelijk werken. Als de vraag naar arbeidskrachten weer aantrekt, zal naar verwachting het fors opgelopen bestand weer snel afnemen. 8

Beleidsmatige ontwikkelingen Integrale dienstverlening Ook in zal integrale dienstverlening aan de klant verder worden doorgevoerd. Samenwerking met het UWV-werkbedrijf is daarbij belangrijk. Vanuit welke locatie deze dienstverlening gestalte krijgt is op het moment van maken van deze begroting nog onduidelijk. Bezien wordt nog in hoeverre na de aankondiging van het UWV-werkbedrijf om haar dienstverlening in de Bommelerwaard te beëindigen onder druk van Rijksbezuinigingen er ruimte blijft voor de dienstverlening vanuit de locatie Zaltbommel. De belangrijkste doelstellingen van deze integrale dienstverlening zijn een betere dienstverlening naar de klant (geen onnodige gegevensuitvraag, 1 locatie en 1 contactpersoon voor re-integratie vanuit WW, WAO, Wajong, enz.) en een lagere uitkeringsafhankelijkheid. Invloed op de hoogte van het uitkeringsbestand hebben de ketenpartners door het voorkomen van instroom in de uitkering door mensen die hiervoor een aanvraag doen aan het werk te helpen of te wijzen op voorliggende voorzieningen en door het bevorderen van uitstroom uit de uitkering door mensen met een lopende uitkering met inzet van de juiste instrumenten actief te krijgen op de arbeidsmarkt. Voortgang In het najaar van is door het hoofdkantoor van het UWV bepaald dat alle UWV-vestigingen die met sluiting werden bedreigd (waaronder de locatie Zaltbommel) onder bepaalde voorwaarden open konden blijven. Mits wordt voldaan aan deze voorwaarden, die voor alle locaties identiek zijn en waarvan bekostiging van de volledige huur van het pand de meest ingrijpende is, is dienstverlening aan werkzoekenden in de Bommelerwaard gewaarborgd. Stappen richting integrale dienstverlening, waarbij vanuit 1 locatie en door 1 contactpersoon de re-integratie voor alle klanten met een WW- en bijstandsuitkering wordt opgepakt, zijn vanaf dat moment gezet. Alle voorbereidingen (ICT, opleidingen medewerkers e.d.) worden getroffen om per 1 juni de re-integratie voor bijstandsgerechtigden volledig integraal te laten verlopen. In november volgt de WW. Regionaal arbeidsmarktbeleid Het regionale arbeidsmarktbeleid zal zich verder toespitsen op de matching tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Voor een matching is het niet genoeg een klant voldoende te hebben begeleid om de stap naar de arbeidsmarkt te kunnen maken: hij zal vooral moeten zijn voorbereid om een beschikbare vacature te gaan vervullen. Ook met het oog op de recessie is het van groot belang mensen voor te bereiden op werk in sectoren waar zich nog voldoende werkgelegenheid voordoen. Voortgang Samen met het UWV wordt periodiek onderzocht in welke sectoren in de regio er reële kansen zijn om aan het werk te komen. Daarmee wordt rekening gehouden in het opleiden e.d. van mensen in een uitkeringssituatie. Ook worden samen met het Werkgevers Adviespunt Rivierenland (WAPR) bedrijfsbezoeken afgelegd en andere activiteiten opgepakt (zoals het organiseren van themabijeenkomsten), waardoor vacatures, opleidingsplaatsen, stageplekken e.d. worden binnengehaald. Afspraken over het aantal binnen te halen werkplekken voor met het WAPR zijn inmiddels regionaal gemaakt. Voor de individuele gemeenten, waaronder Zaltbommel en Maasdriel, moeten deze nog worden gemaakt. Zal in het tweede kwartaal zijn. Wet Sociale Werkvoorziening Om te zorgen dat ook mensen met een lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking kunnen werken, is de WSW in het leven geroepen. Al jaren is het aantal mensen dat geïndiceerd is voor een WSW-werkplek groter dan het aantal beschikbare plaatsen. Waar mogelijk zal in, samen met Lander, worden gezocht naar verdere oplossingen om de wachtlijsten te verkorten. 9

Voortgang De wachtlijst voor de WSW bedraagt ongeveer 3 jaar. Deze lange wachttijd is een landelijk probleem met een financiële achtergrond en kan door de Sociale Dienst niet worden opgelost. Wel is samen met Lander gezocht naar mogelijkheden om klanten van de Sociale Dienst Bommelerwaard de tijd tussen het moment van indicering en daadwerkelijke in dienst treding in een WSW-dienstverband te overbruggen. Dit is gevonden in een wachtlijstproject voor bijstandsgerechtigden, waarbij mensen met een WSW-indicatie al meteen aan de slag gaan in een aangepaste werkomgeving bij Lander. Dit wordt bekostigd uit het participatiebudget (fictieve werkdeel). Wat mag dat kosten? Tabel 3 geeft de financiële ontwikkelingen binnen dit programma weer. Tabel 3 - Lasten en baten programma 1 Werk Programma 1 Werk Werkelijk berap 2 berap 1 na wijziging Lasten 1.266.516 1.400.613 0-38.259 1.362.354 Baten 1.026.699 1.142.056 0-38.259 1.103.797 Saldo -239.817-258.557 0 0-258.557 Resultaatbestemming storting in reserves 0 0 0 0 0 onttrekking aan reserves 0 0 0 0 0 Saldo resultaatbestemming 0 0 0 0 0 Saldo na resultaatbestemming -239.817-258.557 0 0-258.557 Toelichting op de lasten en baten Met ingang van 01-01- zijn de budgetten voor WWB Werkdeel, voor Inburgering en voor Educatie door het Rijk samengevoegd in één Participatiebudget. In het voorlopig toegekende budget voor heeft het Rijk het totaal budget nog gesplitst in de onderdelen. In de begroting van de SDB is het bedrag voor re-integratie geheel opgenomen. Ook zijn de, in voorgaande jaren door de SDB, gevormde voorzieningen in de balans van de SDB opgenomen. Het budget voor is 38.259 hoger dan het eerder toegekende voorlopige budget. De doelstelling om het volledig toegekende budget Werkdeel aan te wenden voor re-integratieactiviteiten is voor de begroting het uitgangspunt. Daarom zijn de lasten met 38.259 verhoogd. Vanaf is er een mogelijkheid is gekomen om de kosten van inzet door eigen personeel ten laste van het budget te brengen. Met de accountant zijn vooraf de randvoorwaarden besproken. In wordt voor een bedrag van 23.540 hieraan besteed. Voorgesteld wordt om dit bedrag niet te financieren uit het budget maar hiervoor de bestaande voorziening aan te wenden. Stand voorziening per 31-12- Maasdriel 121.445. Onttrekking in 11.770. Stand voorziening per 31-12- Zaltbommel 163.769. Onttrekking in 11.770 10

Programma 2 Inkomen Er zullen mensen aangewezen blijven op een uitkering: tijdelijk ter overbrugging van een situatie waarin er geen werk is en permanent als er sprake is van een vrijstelling van de arbeidsplicht. Dat is bijvoorbeeld aan de orde op grond van leeftijd of blijvende lichamelijke, verstandelijke of psychische beperkingen waardoor werken onmogelijk blijkt. Voor deze mensen is het belangrijk een vangnet te bieden in de vorm van uitkeringsverstrekking. Doel daarbij is deze uitkering alleen te verstrekken aan mensen die daar recht op hebben. Mensen die kunnen werken worden daartoe aangespoord en mensen die frauderen, worden aangepakt. Wat willen we bereiken? Hoofddoelstelling Tegengaan van oneigenlijk gebruik en misbruik van inkomensvoorzieningen bij alle bijstandsgerechtigden. Subdoelstellingen 1. Van alle klanten die zich melden voor een bijstandsaanvraag in, willen we minimaal 40% uit de bijstand houden door ze aan het werk te helpen, toe te leiden naar een andere uitkering of af te wijzen vanwege geconstateerde fraude (instroompreventiequote) (in 2008 was dit percentage 42% maar nu rekening gehouden met recessie) 2. Het voorkómen van fraude, het voeren van een goede fraudeprocesbeheersing, het vroegtijdig signaleren en opsporen van fraude en het daadwerkelijk sanctioneren bij geconstateerde fraude. Wat gaan we daar voor doen? 1. Van alle klanten die zich melden voor een bijstandsaanvraag in, willen we minimaal 40% uit de bijstand houden door ze aan het werk te helpen, toe te leiden naar een andere uitkering of af te wijzen vanwege geconstateerde fraude (instroompreventiequote) Voorafgaande aan het in behandeling nemen van aanvragen een gesprek voeren met de potentiële bijstandsklant om rechten en plichten uit te leggen. Dit voorkomt onnodige instroom in de bijstand als sprake blijkt van voorliggende voorzieningen of fraude. Blijvende kwaliteitsbevordering van de consulenten, op gebied van voorliggende voorzieningen (andere uitkeringen dan bijstand) en fraudebestrijding. Inzet van risicosturing voor klanten die tot bepaalde doelgroep behoren waar aantoonbaar vaker fraude voorkomt, inzoomen op dit specifieke frauderisico en in het onderzoek en de communicatie daar specifieke activiteiten op inzetten. Bij twijfel over huishoudingssamenstelling, inkomstenverwerving, vermogen en dergelijke indien nodig huisbezoeken inzetten. Voortgang Werk boven uitkering, is ook in het motto. Mensen die een aanvraag voor bijstand doen, worden in de eerste plaats gezien als werkzoekenden. Het eerste gesprek dat plaatsvindt, is een gesprek over de mogelijkheden om aan het werk te blijven of te gaan. Hiermee wordt onnodige instroom in de bijstand voorkomen. Waar bijstandsverstrekking nodig blijkt, wordt een basis gelegd om zo snel mogelijk de klant weer zelf in zijn of haar bestaan te laten voorzien. Ook wordt bij inname van een aanvraag beoordeeld of er voorzieningen zijn waarop de klant aanspraak kan maken die voorkomen dat mensen in het vangnet van de bijstand vallen (alimentatie, recht op WW e.d.) Op het moment van maken van deze bestuursrapportage (maart ) is de instroompreventie 67%. Dat houdt in dat van alle mensen die zich hebben gemeld voor een bijstandsuitkering, slechts 33% in de bijstand terecht is gekomen. Gelet op de nog korte tijd waarover dit percentage is gemeten, is het verstandig terughoudend te zijn in de duiding van dit resultaat. 11

2. Het voorkómen van fraude, het voeren van een goede fraudeprocesbeheersing, het vroegtijdig signaleren en opsporen van fraude en het daadwerkelijk sanctioneren bij geconstateerde fraude. Preventieve aanpak, door het geven van gerichte informatie aan bijstandsgerechtigden. Voortdurende coaching en kennisverwerving van de medewerkers ten behoeve van een vroegtijdige signalering van potentiële fraude. Vastgestelde fraude per direct sanctioneren. Fraudevorderingen tot de laatste cent terugvorderen. Voortgang Ook in wordt zwaar ingezet op preventie. Waar twijfel bestaat over samenwoning, zwarte inkomsten en dergelijke wordt onderzoek gedaan voordat bijstand wordt toegekend. Waar nodig wordt de Sociale Recherche ingeschakeld en worden huisbezoeken afgelegd. Verder komen er via het Inlichtingenbureau steeds meer mogelijkheden om bestanden te koppelen. Hieruit voortkomende signalen over te veel vermogen, niet opgegeven inkomsten, onbekende samenwoning en dergelijke worden allemaal onderzocht. Sluitstuk van controle zijn de onderzoeken naar specifieke fraudesoorten onder bepaalde doelgroepen waarvan in verleden is gebleken dat onder die groepen bepaalde soorten fraude relatief veel voorkomt. Beleidsmatige ontwikkelingen Handhaving In zal het handhavingsproces verder verschuiven van periodieke integrale onderzoeken naar het recht op uitkering naar signaal- en risicogestuurde onderzoeken op gerichte frauderisico s. Met het inzetten van gerichte controles op specifieke doelgroepen, wordt een efficiëntere en effectievere aanpak beoogd. Of de aanpak daadwerkelijk effectiever is, is niet vast te stellen. Als er minder fraude wordt geconstateerd kan er óf minder zijn gefraudeerd óf minder goed zijn gecontroleerd. Voortgang De beoogde verschuiving van periodieke integrale onderzoeken naar signaal- en risicogestuurde onderzoeken is eind al gerealiseerd. Merkbaar is dat door deze verschuiving meer tijd kan worden besteed aan het onderzoeken van potentiële fraude onder doelgroepen en individuele klanten waar het risico hierop het grootst is. Dit risico wordt vastgesteld door het hanteren van objectieve criteria: betrouwbare signalen van andere instanties over niet bij de Sociale Dienst opgegeven inkomsten leiden tot signaalonderzoeken en doelgroepen die volgens eerdere (landelijke, regionale en lokale) onderzoeken een grotere kans geven op frauduleuze praktijken worden op dat specifieke risico frequenter onderzocht. Wat mag dat kosten? Tabel 4 geeft de financiële ontwikkelingen binnen dit programma weer. Tabel 4 - Lasten en baten programma 2 Inkomen Programma 2 Inkomen Werkelijk berap 2 berap 1 na wijziging Lasten 6.778.962 8.236.085 0-1.219.217 7.016.868 Baten 5.250.784 6.426.286 0-1.050.187 5.376.099 Saldo -1.528.178-1.809.799 0 169.030-1.640.769 Resultaatbestemming storting in reserves 0 0 0 0 0 onttrekking aan reserves 0 0 0 0 0 Saldo resultaatbestemming 0 0 0 0 0 Saldo na resultaatbestemming -1.528.178-1.809.799 0 169.030-1.640.769 12

Toelichting op de wijzigingen Als gevolg van de economische crisis zal het aantal WWB uitkeringen naar verwachting gaan stijgen. In de primaire begroting was uitgegaan van een stijging van gemiddeld 23% op jaarbasis t.o.v. de werkelijke uitgaven over het jaar 2008. Op basis van de werkelijke uitgaven over en moet de begroting worden bijgesteld. De uitgaven in ( 4.672.126) stijgen naar verwachting met 29% t.o.v. 2008 ( 3.610.733 ). De aanvragen voor financiële ondersteuning aan zelfstandigen zijn in fors toegenomen. De banken zijn behoudend geworden en verwijzen de zelfstandigen sneller naar de Bbz regeling. De werkelijke verstrekkingen zijn in achter gebleven bij de ramingen omdat veel aanvragen zijn afgewezen omdat het bedrijf niet meer levensvatbaar bleek. Met de ervaring van kan de begroting ook naar beneden bijgesteld worden. Het blijft bij deze regeling altijd moeilijk een begroting te maken. Vanaf 1 januari is de financiering door het Rijk van de WWB, IOAW, IOAZ en Bbz uitkeringen gewijzigd. Voorheen ontvingen we voor iedere regeling een apart budget en kon de IOAW de IOAZ en de Bbz voor 75% van de verstrekkingen gedeclareerd worden. Nu zijn alle budgetten samengevoegd in één BUIG budget ( Bundeling van Uitkeringen Inkomensvoorziening aan Gemeenten), is er voor de IOAW en IOAZ geen declaratiemogelijkheid meer, kan bij de Bbz alleen de verstrekking van de bedrijfskapitalen nog voor 75% gedeclareerd worden, is een deel van het Bbz overgeheveld naar het WWB Werkdeel en worden de advieskosten IOAZ voortaan gefinancierd uit het gemeentefonds. Het voorlopige BUIG budget ( 4.348.987 ) is hoger dan de oorspronkelijke ramingen van de afzonderlijke budgetten plus de declaratiedelen. De afzonderlijk wetten alsmede de financiële verantwoording hierover blijven in tact. begroting begroting na 1 e berap Voorlopig toegekend budget WWB 3.170.538 4.348.987 Voorlopig toegekend budget IOAW 49.990 0 Te declareren IOAW 75% 162.683 0 Voorlopig toegekend budget IOAZ 33.259 0 Te declareren IOAZ 75% 109.699 0 Te ontvangen van Rijk excl. Bbz 3.526.169 4.348.987 Aanvullende uitkering WWB 1.075.886 163.339 Totaal te ontvangen van Rijk 4.602.055 4.512.326 Op basis van de voorlopig toegekende budgetten mag voorzichtig geconcludeerd worden dat de aan te vragen Aanvullende uitkering ( 163.339) fors minder kan zijn dan oorspronkelijk begroot ( 1.075.886). Omdat de toekenning van een Aanvullende uitkering niet vanzelfsprekend is wordt het risico, genoemd in de risicoparagraaf in de begroting, voor de SDB hierdoor ook fors minder. Cijfermatige toelichting Tabel 5 geeft de cijfermatige wijzigingen per product weer. Tabel 5 - Cijfermatige wijzigingen producten van programma 2 Inkomen Lasten Baten Reserves Saldo WWB inkomensdeel 6.732 66.077 0 59.345 IOAW 27.046 31.284 0 4.238 BBZ -1.214.498-1.112.359 0 102.139 IOAZ -38.497-35.189 0 3.308 Totaal programma 2-1.219.217-1.050.187 0 169.030 13

Programma 3 Zorg In de benadering van klanten is het uitgangspunt: werken waar dat kan, zorg verlenen als dat niet kan. Daarmee geeft de Sociale Dienst Bommelerwaard aan belang te hechten aan een breed voorzieningenpakket op het gebied van zorg. Voor een deel zal dat in de verwijzende sfeer zijn, als specifieke zorg nodig is op gebied van bijvoorbeeld verslavingszorg of psychosociale zorg. Integrale schuldhulpverlening wordt door de Sociale Dienst zelf geboden als mensen in problematische schuldensituaties verkeren. Als tegemoetkoming in noodzakelijke kosten die mensen met een laag inkomen moeten maken in bijzondere omstandigheden, wordt bijzondere bijstand verstrekt en om sociale uitsluiting te voorkomen, is een regeling maatschappelijke participatie vastgesteld. Ook is er een regeling voor chronisch zieken en gehandicapten. Wat willen we bereiken? Hoofddoelstellingen Vangnet bieden voor mensen met een minimum inkomen die buiten de boot dreigen te vallen. Tegemoetkomen in noodzakelijke kosten voor mensen die door bijzondere omstandigheden geconfronteerd worden met hoge bijzondere lasten. Bieden van toekomstperspectief aan mensen met problematische schulden. Mensen maatschappelijk laten participeren. Subdoelstellingen 1. Bereik van minima minimaal handhaven op niveau van 2008 door het binnenhalen van minimaal hetzelfde aantal aanvragen voor minimaregelingen (bijzondere bijstand, maatschappelijke participatie en regeling chronisch zieken en gehandicapten) in als in 2008. 2. De voortrajectfase (tijd tussen melding klant en treffen regeling met schuldeisers) voor mensen met problematische schulden per 31 december terugbrengen tot maximaal 3 maanden. 3. Een percentage geslaagde schuldhulpverleningstrajecten in realiseren van minimaal 35%. Wat gaan we daar voor doen? 1. Bereik van minima minimaal handhaven op niveau van 2008 door het binnenhalen van minimaal hetzelfde aantal aanvragen voor minimaregelingen (bijzondere bijstand, maatschappelijke participatie en regeling chronisch zieken en gehandicapten) in als in 2008. Blijvend informatie verstrekken aan inwoners van de Bommelerwaard (folders, publicaties, presentaties, enz.) Voortgang Het totaal aantal binnengekomen aanvragen voor minimaregelingen in 2008 bedroeg 1280 (bijzondere bijstand 1015, maatschappelijke participatie 210 en regeling chronisch zieken en gehandicapten 55). In werden 1717 aanvragen ontvangen (bijzondere bijstand 1283, maatschappelijke participatie 366 en regeling chronisch zieken en gehandicapten 68). In zijn na nog geen 3 maanden al 498 aanvragen ontvangen (bijzondere bijstand 289, maatschappelijke participatie 181 en regeling chronisch zieken en gehandicapten 28). Geëxtrapoleerd naar een jaartotaal zou dat in ruim 2000 aanvragen betekenen. Dat betekent een forse toename van de aantallen in 2008 en. Om deze toename het hoofd te kunnen bieden, wordt waar mogelijk het proces van afhandelen van aanvragen efficiënter ingericht. 2. De voortrajectfase (tijd tussen melding klant en treffen regeling met schuldeisers) voor mensen met problematisch schulden per 31-12- beperken tot 3 maanden. Inzet door inkomensbeheerders en hulpverleningsorganisaties die in voortrajectfase situatie stabiliseren en kernproblematiek aanpakken. Afspraken maken met schuldeisers en hulpverleningsinstanties over vroegtijdige signalering ter voorkoming van verdergaande problematische schulden. 14

Voortgang Per 1 maart bedraagt de voortrajectfase ongeveer 16 maanden. Idealiter is dit 3 maanden. Het aantal aanvragen voor schuldhulpverlening in was 2x zo hoog als in 2008. Verder heeft het cluster schuldhulpverlening te maken gehad met kwetsbaarheid onder het personeel (ernstige ziekten). De voortrajectfase wordt beoogd in terug te brengen naar een meer aanvaardbaar niveau. Met de huidige capaciteit (door inzet van tijdelijke middelen van het Rijk is tot 1 januari 2012 inzet van ruim 1,3 fte extra mogelijk) wordt het bij gelijkblijvende instroom als in mogelijk geacht de wachttijd terug te brengen tot 10 maanden per 31 december. In 2011 moet dan de slag worden gemaakt naar het terugbrengen van de voortrajectfase tot de beoogde 3 maanden. 3. Een percentage geslaagde schuldhulpverleningstrajecten in realiseren van minimaal 35%. Bemiddeling met schuldeisers om schuldsanering tot stand te brengen. Optimaal gebruik maken van in te zetten instrumenten van ketenpartners en hulpverleners. Voortgang In totaal zijn er tot nu toe in (tot 20 maart) 17 hulpverleningstrajecten beëindigd. Van deze trajecten waren er 9 schuldregelingstrajecten (de andere hulpverleningstrajecten hebben niet geleid tot een schuldregeling omdat bijvoorbeeld een adviesgesprek voldoende bleek, de klant in het voortraject ging verhuizen of overleed). Van deze 9 beëindigde schuldregelingstrajecten (dat zijn trajecten waarbij een regeling is getroffen met de schuldeisers over het terugbetalen van de schulden), 2 beëindigd wegens volledige zelfredzaamheid (percentage van 22%). In 1 situatie is het minnelijke traject opgevolgd door een wettelijk schuldregelingstraject (deze meenemende is het percentage 33%). Beleidsmatige ontwikkelingen Minimabeleid Om te bevorderen dat mensen hun rechten te gelde maken op voorzieningen, waaronder bijzondere bijstand en de regeling maatschappelijke participatie maar ook bijvoorbeeld toeslagen van de belastingdienst en kwijtschelding, is de Sociale Dienst Bommelerwaard actief. Tijdens alle contacten met klanten wordt een brede situatiebeoordeling gemaakt en wordt klanten gewezen op hun rechten. Verder worden in activiteiten ontplooid om mensen te helpen bij het te gelde maken van die rechten, bijvoorbeeld door hulp bij het doen van aangiften inkomstenbelasting aan schuldhulpverleningsklanten en het beschikbaar stellen van de website bereken uw recht. 15

Voortgang Ook de eerste 2,5 maand van is de Sociale Dienst Bommelerwaard actief in het geven van voorlichting aan (potentiële) klanten. Zo wordt standaard aan alle bestaande klanten informatie gegeven (folders, nieuwsbrieven en mondeling) over minimaregelingen. Ook aan nog niet bestaande klanten wordt informatie gegeven, onder andere door het publiceren van informatie in lokale bladen en het geven van presentaties. Zo wordt in april een bijeenkomst worden georganiseerd voor de vrijwilligers van een aantal organisaties, zodat ook via die kanalen de mogelijkheden van minimaregelingen onder de aandacht worden gebracht. Het aantal ontvangen aanvragen in voor minimaregelingen bedroeg in minder dan 3 maanden 498. Doorgerekend naar een jaartotaal moet rekening worden gehouden met een totaal aantal aanvragen van boven de 2000. Over het hele jaar bedroeg het aantal ingediende aanvragen 1717. Vanaf 2007 is het aantal aanvragen fors toegenomen (in 2007 was dat aantal 631 en in 2008 1042). In de loop van (uiterlijk vanaf juni ) zal een slag worden gemaakt naar het voor klanten gemakkelijker maken aanvragen te doen of zelfs bijzondere bijstand en dergelijke te ontvangen. Dit zal worden gedaan door het versimpelen van aanvraagformulieren en het waar mogelijk ambtshalve toekennen van uitkeringen waar op basis van bestaande actuele informatie vast staat dat klanten hierop recht hebben. Om klanten nog beter van dienst te kunnen zijn en doorlooptijden te verkorten, wordt in het vierde kwartaal van een snelbalie ingericht. Hier kunnen mensen terecht met vragen over minimaregelingen en het indienen van aanvragen van minimaregelingen, die waar mogelijk meteen zullen worden afgehandeld. Schuldhulpverlening Op gebied van schuldhulpverlening zal in worden gestreefd naar een verdere verkorting van de periode tussen de melding door de klant en het komen tot een akkoord met de schuldeisers over een regeling met betrekking tot de uitstaande schulden. Door een efficiënte aanpak en samenwerking met inkomensbeheerders, algemeen maatschappelijk werk en dergelijke instanties wordt beoogd mensen die met schulden bedreigd worden, vroegtijdig te helpen. Belangrijke factor bij het kunnen realiseren van de beoogde verkorting van de voortrajectperiode is het aantal aanvragen voor schuldhulpverlening in relatie tot de beschikbare formatieve capaciteit. Voortgang Ondanks het aangaan van een convenant met de woningstichtingen om achterstanden in huurbetaling tijdig te kunnen detecteren, het waar nodig meteen bij aanvang van de hulpverlening inzetten van inkomensbeheer en de goede samenwerking met andere hulpverleningsinstanties, is de voortrajectfase in fors opgelopen. Dit was het gevolg van een forse toename van het aantal hulpvragen (meer dan verdubbeld in ten opzichte van 2008) en ziekte van medewerkers. De eerste 2,5 maand in hebben vooral in het teken gestaan van het inwerken van nieuwe medewerkers die konden worden aangesteld door het inzetten van tijdelijke extra Rijksmiddelen en het invullen van een vacature. Uitgaande van een instroom die zich verhoudt tot, wordt het met de bestaande formatie redelijk geacht de voortrajectfase per 31 december terug te brengen naar 10 maanden. 16

Wat mag dat kosten? Tabel 6 geeft de financiële ontwikkelingen binnen dit programma weer. Tabel 6 - Lasten en baten programma 3 Zorg Programma 3 Zorg Werkelijk berap 2 berap 1 na wijziging Lasten 1.549.387 1.563.891 0 182.706 1.746.597 Baten 98.635 74.303 0 116.174 190.477 Saldo -1.450.752-1.489.588 0-66.532-1.556.120 Resultaatbestemming storting in reserves 0 0 0 0 0 onttrekking aan reserves 48.007 0 0 0 0 Saldo resultaatbestemming 48.007 0 0 0 0 Saldo na resultaatbestemming -1.402.745-1.489.588 0-66.532-1.556.120 Toelichting op de wijzigingen Product Bijzondere bijstand De verstrekkingen voor Bijzondere Bijstand zijn minder dan begroot. De verstrekkingen voor Chronisch zieken en gehandicapten stijgen licht t.o.v. de begroting. De verstrekkingen voor Maatschappelijke participatie zijn in al zeer fors gestegen en zullen, gelet op de forse stijging van het aantal aanvragen in het 1e kwartaal, nog verder toenemen. Product Schuldhulpverlening Voor inloop achterstanden Schuldhulpverlening hebben beide gemeenten in 2008 samen 90.000 beschikbaar gesteld. Hiervoor is in 2008, in en extra mankracht ingehuurd. Daarnaast heeft het Rijk voor de jaren t/m 2011 extra gelden beschikbaar gesteld. Hiervoor is de formatie tijdelijk uitgebreid. Met de extra personele inzet zullen de verstrekkingen ook gaan stijgen. Gelijktijdig zullen de ontvangen aflossingen toenemen. Hiervoor zijn begrotingsaanpassingen nodig. Cijfermatige toelichting Tabel 7geeft de cijfermatige wijzigingen per product weer. Tabel 7 - Cijfermatige wijzigingen producten van programma 3 Zorg Lasten Baten Reserves Saldo Bijzondere bijstand 40.316 1.740 0-38.576 Vluchtelingen -6.180-3.312 0 2.868 Schuldhulpverlening 148.570 117.746 0-30.824 Totaal programma 3 182.706 116.174 0-66.532 17

Algemene dekkingsmiddelen Tabel 8 geeft de financiële ontwikkelingen binnen de algemene dekkingsmiddelen weer. Tabel 8 - Lasten en baten algemene dekkingsmiddelen Lasten Werkelijk berap 2 berap 1 na wijziging Saldo kostenplaatsen 12.576 0 50.553-59.305-8.752 Totaal lasten 12.576 0 50.553-59.305-8.752 Baten Werkelijk berap 2 berap 1 na wijziging Bijdrage Maasdriel bruto 1.272.618 1.569.765 22.304-71.387 1.520.682 Bijdrage Zaltbommel bruto 1.873.533 1.988.179 28.249-90.416 1.926.012 Totaal baten 3.146.151 3.557.944 50.553-161.803 3.446.694 Saldo 3.133.575 3.557.944 0-102.498 3.455.446 Resultaatbestemming storting in reserves 19.101 0 0 0 0 onttrekking aan reserves 56.266 0 0 0 0 Saldo resultaatbestemming 37.165 0 0 0 0 Saldo na resultaatbestemming 3.170.740 3.557.944 0-102.498 3.455.446 Toelichting op de lasten en baten Tabel 9 geeft de ontwikkelingen binnen de bijdrage per gemeente weer. Tabel 9 - Overzicht netto bijdragen gemeenten Gemeentelijke bijdragen Werkelijk berap 2 berap 1 na wijziging Bijdrage Maasdriel bruto 1.272.618 1.569.765 22.304-71.387 1.520.682 BTW-compensatie -76.263-69.018-2.821 663-71.176 Bijdrage Maasdriel netto 1.196.355 1.500.747 19.483-70.724 1.449.506 Bijdrage Zaltbommel bruto 1.873.533 1.988.179 28.249-90.416 1.926.012 BTW-compensatie -112.273-87.415-3.573 839-90.149 Bijdrage Zaltbommel netto 1.761.260 1.900.764 24.676-89.577 1.835.863 18

De paragrafen De paragrafen geven een dwarsdoorsnede van het jaarverslag, telkens bezien vanuit een bepaald perspectief. Van de wettelijk voorgeschreven paragrafen zijn de volgende van toepassing voor de SDB: weerstandsvermogen; financiering; bedrijfsvoering. Weerstandsvermogen Algemeen In deze paragraaf worden de risico s inzichtelijk gemaakt en afgezet tegen het weerstandsvermogen. Onder de risico's worden voor de SDB verstaan de risico s, die financieel nadelige gevolgen kunnen hebben voor de deelnemende gemeenten door schade en/of verlies wegens interne en/of externe omstandigheden. Naast het vermelden van de risico s is het noodzakelijk de maatregelen aan te geven, wat er gedaan wordt om de risico s te voorkomen dan wel te beheersen. De SDB heeft zelf geen weerstandsvermogen. De risico's worden gedragen door de beide deelnemende gemeenten. Risico s Inkomensdeel In 2008 is de SDB al geconfronteerd met een daling van de budgetten Wwb, Ioaw, Ioaz en Bbz van 123.399 t.o.v. het jaar 2007. Het voorlopig toegekende budget voor is 332.816 lager dan het budget 2008. Bij stijgende uitgaven in verband met de economische crisis wordt m.b.t. het WWB inkomensdeel in een tekort op het budget verwacht 655.562 voor Maasdriel en 737.355 voor Zaltbommel. In de berekeningen voor deze begroting wordt ervan uit te gaan dat de zogenaamde 10% regeling onverkort van toepassing blijft en dat hiervan zowel Maasdriel als Zaltbommel gebruik gaan maken. De tekorten op het budget blijven alsdan beperkt tot 116.113 voor Maasdriel en 200.940 voor Zaltbommel. Aan deze aanname zit een risico. Omdat veel gemeenten een beroep zullen doen op deze regeling zal het macro budget naar verwachting niet toereikend zijn. Er is in 2007 tussen de gemeenten en het rijk een bestuursakkoord gesloten waarbij de macro budgetten tot en met 2011 zijn vastgelegd. Hierin is wel vastgelegd dat bij stijging van het aantal uitkeringsgerechtigen boven een bepaalde niveau er aanpassing van het macro budget zal plaatsvinden. Gelet op de voorgenomen bezuinigingen van het rijk i.v.m. de kredietcrisis moet worden afgewacht of en in welke mate de aanpassingen van het macro budget zullen plaatsvinden. 19

Voortgang In 2008 en is de SDB geconfronteerd met een daling van budgetten Wwb, Ioaw, Ioaz en Bbz. Op 29-12- hebben we de voorlopige budgetten ontvangen. Deze zijn fors gestegen t.o.v. de budgetten over. Met ingang van 01-01- is echter de financieringssystematiek gewijzigd waardoor een vergelijking van de budgetten met voorgaande jaren moeilijk is. De geraamde tekorten in op met name de WWB uitkeringen zijn, door het hogere budget, minder en behoeft er ook voor een lager bedrag beroep gedaan te worden op een Aanvullende uitkering. In de begroting was hiervoor 1.075.864 opgenomen en dit bedrag is ook als risico aangemerkt omdat de toekenning van een Aanvullende uitkering afhankelijk is van diverse voorwaarden. Op basis van de nieuwe budgetten behoeft nog maar voor 163.339 een Aanvullende uitkering te worden toegekend. Het risico voor de SDB is hiermee fors minder geworden. Een begroting maken voor de hulpverlening aan zelfstandigen is moeilijk. Het aantal aanvragen is in fors gestegen maar het aantal verstrekkingen van bedrijfskapitalen is veel lager dan begroot was. Naar verwachting zal dit ook in het geval zijn. De uitgaven voor bedrijfskapitalen aan zelfstandigen zijn in naar beneden bijgesteld en op het niveau gebracht van de werkelijke uitgaven in. Dit is wel een risico. Bedrijfsvoering De integrale dienstverlening in samenwerking met het UWV-werkbedrijf op de huidige locatie aan de Boschstraat staat, door de aankondiging van het UWV om haar dienstverlening in de Bommelerwaard te beëindigen, ter discussie. De consequenties van het UWV besluit zijn thans nog in onderzoek. In de begroting is hiermee geen rekening gehouden. Voortgang Eind heeft het UWV besloten de huur van het pand aan de Boschstraat, per 1 maart, op te zeggen. Ondanks dat het UWV de huur heeft opgezegd blijft men wel om samen met de SDB de integrale dienstverlening verder voort te zetten en verder uit te breiden. De SDB heeft besloten het huurcontract per 1-1-2011 te bekostigen. Om de huurkosten en de bijbehorende servicekosten te delen is er in een start gemaakt met het zoeken naar partners zoals Randstad en Aim. Samen met deze partners biedt de SDB, in, een nog beter en completer dienstenpakket integraal aan de burger.de SDB zal mogelijk in nog één partner vinden om de dienstverlening verder uit te breiden. Index Bij het opstellen van deze begroting zijn de resultaten van de meicirculaire nog niet bekend en dus ook geen verwachte indexen. Gezien de economische recessie is het moeilijk in te schatten wat een correctie prijs-en looncompensatie zou zijn. Er daarom is er op geen enkel budget voor een index toegepast. In de eerste bestuursrapportage wordt u geïnformeerd over de gevolgen van het verhogen of verlagen van de budgetten door het toepassen van een correctie prijs-en looncompensatie. Voortgang Er is inmiddels gebleken dat prijsindexering voor niet noodzakelijk is. In de begroting was wel rekening gehouden met een cao-verhoging, waardoor de eenmalige uitkering van 1% binnen het budget opgevangen kan worden. 20