De molenbiotoop in stad en De molenbiotoop in stad en buitengebied buitengebied Door Mark Ravesloot Door Mark Ravesloot
Begrip molenbiotoop De omgeving waarmee een molen in relatie staat Er is sprake van wederzijdse beïnvloeding: Omgeving = bepalend voor de molen Molen = bepalend voor zijn omgeving
Omgeving = bepalend voor de molen Vestigingsfactoren: Marktgebied Bereikbaarheid Aanwezigheid grond/hulpstoffen voor verwerking Aanwezigheid wind/stromend water Aanwezigheid boezemwater in het geval van poldermolens
Omgeving = bepalend voor de molen Vorm en uiterlijk molen: Aanwezigheid vrije windvang/stromend water Geografische ligging Condities bouwlocatie Aanwezigheid bouwmateriaal
Molen = bepalend voor zijn omgeving Ontstaan van molenlandschappen Molenlandschap: Een min of meer begrensbaar gebied waarbinnen het landschap onder invloed staat van de aanwezigheid van één of meerdere molens Watermolenlandschap Droogmakerij
Gevolgen Molens zijn vanuit landschappelijk oogpunt vaak gelegen op markante plekken Door de zichtbaarheid dragen molens bij aan de identiteit van een gebied Een molen versterkt de afleesbaarheid van het landschap Soms is de molen zelfs bepalend geweest voor het ontstaan van het landschap: het watermolenlandschap of de droogmakerij
Zorg voor de molenbiotoop De zorg voor de molenbiotoop richt zich op: Het waarborgen van de vrije windvang Het waarborgen van de aanvoer van (stromend) water Het zichtbaar houden van de molen Het bewaren van de molen in zijn landschappelijke context Doel: Het als werkend cultuurhistorisch werktuig in stand houden van de molen
Rol van De Hollandsche Molen Eind jaren 70 en begin jaren 80 onderzoek naar de gevolgen van obstakels rondom windmolens De biotoopnorm en de bijbehorende biotoopformule Aanstelling adviseur molenbiotoop Ondersteuning van eigenaren in biotoopkwesties en soms ook bezwaarmaker Het maken van de website www.molenbiotoop.nl Lobby bij en overleg met overheidsinstanties Schrijven van biotooprapporten
De praktijk Wie? Moleneigenaars (particulier/stichting/gemeente) Molenaars Gemeenteambtenaren De politiek Onafhankelijke adviesbureaus (windtunnelonderzoek) Omwonenden en andere betrokkenen (voor- en tegenstanders) Projectontwikkelaars Provinciale molenconsulenten of erfgoedsteunpunten De rechtbank
De praktijk Wat? Bouwplannen Hinderlijke beplantingen rondom de molen Bestemmingsplanwijzigingen en -herzieningen Wet- en regelgeving (o.a. Nieuwe Wet Ruimtelijke Ordening) Ruimtelijke planprocedures Tegengestelde belangen Onwetendheid Het spel dat wordt gespeeld
Overal De praktijk Waar?
Wat wetenswaardigheden Hoe eerder betrokken bij een ruimtelijke planprocedure, hoe groter de kans op succes De praktijk is veel weerbarstiger dan je zou verwachten Nederland is overgereguleerd, maar dat wil niet zeggen dat iedereen zich aan de regels houdt Goede communicatie is essentieel Wees op de hoogte van eventuele persoonlijke belangen die andere actoren (kunnen) hebben Gelijk hebben is wat anders dan gelijk krijgen Samen sta je sterk
Wet- en regelgeving Bestemmingsplan = cruciaal om het belang van de molenbiotoop te waarborgen Bij iedere voorgenomen ruimtelijke ingreep of bestemmingsplanwijziging/herziening is er de mogelijkheid om in te spreken Voorgenomen ruimtelijke ingrepen of bestemmingsplanwijzigingen worden aangekondigd op de website van de gemeente en in het plaatselijke suffertje Dienst van de overheid, gratis de bekendmakingen op de email of smartphone
Wat kunt u bijdragen? Draagvlak creëren onder omwonenden Op de hoogte blijven van ontwikkelingen rondom de molen Zienswijzen indienen op voorgenomen ruimtelijke plannen of bestemmingsplanwijzigingen en -herzieningen De politiek wijzen op het belang van de molen en de eisen die deze stelt aan zijn omgeving Hulp inroepen van mede-belanghebbenden en/of deskundige instanties
Tips Houd termijnen van inspraak goed in de gaten Zorg er als stichting voor dat de statuten kloppen en dat daarin expliciet staat vermeld dat de doelstelling mede gericht is op het behartigen van de belangen van de desbetreffende molen Nodig relevante gemeenteambtenaren en/of wethouders eens uit op de molen Wees alert op bestemmingsplanherzieningen en regel de zaken zoveel mogelijk op moment dat er geen conflictsituatie bestaat
Zuid-Holland
Methode Lameris
Herziening Ontwerpverordening Ruimte Afwijken van biotoopregels als er sprake is van: een ontwikkeling van zwaarwegend algemeen belang binnen een molenbiotoop binnen bestaand stads- en dorpsgebied, mits er geen reële alternatieven zijn en de molen en de molenbiotoop op een goede manier ruimtelijk worden ingepast. Vaststelling Nota van Beantwoording GS 22 april 2014 Hoorzitting 21 mei 2014 Vaststelling visie Ruimte en Mobiliteit PS 9/16 juli 2014
Herziening Ontwerpverordening De Hollandsche Molen: Ruimte Nader specificeren wat er onder een zwaarwegend belang verstaan wordt. (ook particuliere woningbouw of bedrijfsuitbreiding?) Toevoegen van een toetsingskader aan de hand waarvan beoordeeld kan worden of er sprake is van een zwaarwegend belang of een reëel alternatief Een evaluatie van de beoogde verruiming over 5 jaar Van tevoren overleg met de moleneigenaar of een molendeskundige, op het moment dat er beroep wordt gedaan op de afwijkingsmogelijkheid.
Einde Bedankt voor u aandacht! Wij zijn te bereiken op: www.molens.nl 020-6238703 mark.ravesloot@molens.nl