Jaargang 14, nummer 6 30 juni 2016 Federatie voor Begrafenisinstellingen zonder winstoogmerk Nieuwsbrief FKB Soms valt het tegen. COLOFON Deze Nieuwsbrief is het digitale informatieblad van de FKB. De FKB wil de belangen behartigen van uitvaartverenigingen. Info: http://www.f-k-b.nl Wilt u de Nieuwsbrief ontvangen? Aanmelden via www.f-k-b.nl Secretariaat van de FKB mw. G.W. Nijland-Wevers Telefoon: 0546-577981 E-mail: secretaris@f-k-b.nl Heeft u informatie die geschikt is voor deze Nieuwsbrief? Mail die dan naar: secretaris@f-k-b.nl En dan heb ik het vandaag over het weer. Het wil maar niet zomeren. En als het dan een dag lekker weer is, dan volgt er weer een hevige (onweers)bui. En toch kunnen we genieten van de dag. Een paraplu, een andere invulling van de dag: niet lekker buiten zitten, maar binnen iets ondernemen, of je aanpassen en niet druk maken over het weer. Want als je je druk maakt, dan ga je je ergeren en als je je ergert, dan wordt alles slecht. Niet doen dus. Maar wat dan wel? je aanpassen, je verwachtingen wat bijstellen en het doen met wat er is. Dat geldt voor alle terreinen van het leven. Kijken wat kan. En dan kan er veel. Je niet laten tegenhouden door negatieve invloeden, maar het negatieve proberen om te buigen tot iets positiefs. Daar zijn sommige mensen heel goed in. En gelukkig willen zij iedereen daar graag in laten delen. Wat dit te maken heeft met deze nieuwsbrief? Eigenlijk van alles, als we het maar willen zien. Ook deze brief staat weer vol met allerlei belangrijke dingen en wetenswaardigheden. Te lezen tijdens een buitje of in de tuin, of gewoon op het werk. Ik wens u veel leesplezier. Afke den Hollander. FKB een levende vereniging rondom de dood In deze nieuwsbrief o.a. * Veel beweging in t dorp.. * Leven na verlies, hoe kan je mensen daarbij helpen? * Gedicht De Brug * Sociaal sterven * Nieuwe uitvaart inloopwinkel in Sint Willebrord * Rouw is Vervreemding * Regiovergadering najaar 2016-06-27
Nieuwsbrief FKB Veel beweging in t dorp.. In ons dorp was het deze maand druk en drukker dan druk. Dat is weer s wat anders dan drukte door allerlei beslommeringen. Prachtig om te zien hoe in een dorp waar 36 huizen staan een groots schuttersfeest georganiseerd kan worden. Een feest waar ruim 2 jaar naar toe wordt gewerkt. Het begint al met het regelen van een geschikte wei. En vervolgens moet die boer dan met het bewerken van zijn land er naar toe werken dat precies in juni 2016 er een mooie schutterswei ligt. Een feest waaraan zo n 20 schutterijen deelnemen, met een grootse optocht door het dorp. Omdat er maar één straat is paraderen ze bij ons voor de deur langs en gaan dan om het 3-hoekje heen, wachten daar tot de laatste schutterij langs is en marcheren dan weer terug. Prachtig om te zien al die fantastische jurken, die mooie uniformen en de outfits van marketentsters, bielemannen, drumbands en fanfare. Twee weken later is er dan de grootse rommelmarkt waarbij (bijna) alle bewoners groot uitpakken met het uitstallen van hun spullen langs de straat en waarbij het lijkt alsof alles vanzelf zo mooi verloopt. Dat daaraan een grondige voorbereiding en goede organisatie vooraf gaat valt niet op, en zo hoort het ook. Op een andere manier druk is het bij wederom, één van de vele, een noodweer waarbij het nieuwe persriool defect blijkt te zijn en de tankwagens af en aan rijden om het rioolwater op te pompen en af te voeren. Ook dit lijkt weer vanzelf te gaan, maar te zien is dat het een uitermate goed voorbereide operatie is. Defect, signaal, actie en opgelost. Mijn gedachtekronkel? Ik zie dat mensen ook zo kijken naar onze verenigingen. Het loopt goed en dat lijkt vanzelfsprekend zo te zijn. Dat daar een goede organisatie van hard werkende vrijwillige bestuurders aan ten grondslag ligt valt hen niet op. Zij vinden het vaak vanzelfsprekend. Het zou fijn zijn als het ook als het gewoon goed loopt op zou vallen en waardering zou worden uitgesproken. Dank aan allen die zich zo bereidwillig inzetten voor onze verenigingen! En, voor de FKB. Meer samen, samen meer! (J.J. den Hollander Voorzitter FKB Illikhoven, 27 juni 2016). Digitale nieuwsbrief 30-06-2016 Pagina 2
Lezing door Prof. Dr. Manu Keirse Titel: Leven na Verlies, Hoe kan je mensen daarbij helpen? Met deze titel houdt prof. Dr. Manu Keirse een lezing over rouwverwerking tijdens een bijeenkomst op zondag 2 oktober in het Rouwcentrum Monuta-Innemee te Den Haag. Manu Keirse is klinisch-psycholoog en doctor in de medische wetenschappen. Hij werkte als directeur patiëntenzorg in de Universitaire Ziekenhuizen KU Leuven en als hoogleraar verliesverwerking aan de Faculteit der Geneeskunde van de Katholieke Universiteit te Leuven. Hij was kabinetschef van de Minister van Volksgezondheid in België. Zijn bekendste boeken zijn Patiëntenbegeleiding, bekroond met de Glaxo-prijs voor wetenschappelijke publicaties, en Zwangerschap bekroond met de Henri Jaspar-prijs voor de kinderbescherming. Zijn boek Helpen bij Verlies en Verdriet heeft Keirse geschreven voor een zeer brede groep van geïnteresseerden die hulp en ondersteuning willen bieden aan mensen in verdriet. Het werd in Polen bekroond met de Feniksprijs omdat het in Polen de dood uit het taboe heeft gehaald. Het is een gids voor het gezin en hulpverlener als men geconfronteerd wordt met overlijden van een dierbare. In Nederland geniet hij grote bekendheid vooral vanwege zijn boeiende manier van spreken over een moeilijk onderwerp als rouw. Doelgroep: Deze middag is bedoeld voor nabestaanden, die persoonlijk betrokken zijn op het onderwerp, en voor vrijwilligers en professionals die zich met rouwverwerking- en begeleiding bezig houden. Na de lezing is er gelegenheid om elkaar en de spreker tijdens een borrel informeel te ontmoeten. Tijd: 14.00 14.30 uur: Inloop/ ontvangst met koffie / thee 14.30-17.00 uur: Lezing en gelegenheid tot vragen stellen na de pauze. 17.00 uur: informele ontmoeting met hapjes en drankjes. Het programma begint exact om 14.30 uur! Locatie: Uitvaartcentrum Monuta-Inneemee, Laan van Eik en Duinen 38 ( ingang begraafplaats ) Den Haag Organisatie: Deze middag wordt georganiseerd door Monuta-Innemee en het Landelijk Platform voor Rouw en Spiritualiteit. Deze lezing en consumpties zijn GRATIS. Inschrijving: Via: p.stolwijk@online.nl Wellicht kunt u deze aankondiging doorzenden binnen uw netwerken. Bij voorbaat dank! Digitale nieuwsbrief 30-06-2016 Pagina 3
Gedicht De Brug Inleiding: U leest een samenvatting van een gedicht met de titel de Brug. Ik heb de auteur van dit gedicht niet kunnen achterhalen. Dit gedicht werd voorgedragen tijdens een uitvaart waar ik als assistent- uitvaartleider bij aanwezig was. De overledene loopt over de brug: de grens tussen leven en dood en zegt: Breng jij mij weg tot aan de brug? En ga dan niet te vlug terug. Wij gaan weer terug naar het hier en nu van het verlies. In onze eigen tempo naar de mate wij het verlies door onze zintuigen en in ons denken in ons laten doordringen. De Brug Breng jij mij tot de brug? Breng jij mij weg tot aan de brug, Ik ben zo bang om daar alleen te staan. Als we daar zijn, ga niet direct terug, Maar wacht totdat ik overga en zwaai me na, Dan voel ik me veilig en vertrouwd. Breng jij mij weg tot aan de brug? En ga dan niet te vlug terug. Zwaai mij na als ik erover ga. een heel klein duwtje in de rug Is alles wat ik nog verlang van jou. Dank voor je liefde en trouw. k ga nu gauw, want het begin is reeds in zicht: Ik voel de warmte van een Licht. Digitale nieuwsbrief 30-06-2016 Pagina 4
Ter overdenking Aanvaarding? In het heden tussen verleden en toekomst zijn we in herinnering verbonden met degenen die wij missen. Wij vragen ons af: Welke herinnering aan de gestorvene geeft ons kracht? Welke herinnering doet afbreuk aan ons? Wij kijken met heimwee om. We zien vooruit zonder verwachtingen. Wij willen het hier en nu volop ervaren. In de woorden van de Romeinse filosoof Epictetus: Verlang niet dat alles gebeurt zoals u wenst maar leg u erbij neer dat alles gebeurt zoals het gebeurt en u zult rust vinden in uw hart. Bij alles wat er in het hier en nu gebeurt hoort ook het gemis, Hoe moeilijk ook. We hebben alleen onszelf. Iedere dag dat ons geschonken wordt is een kans om in ons hart geheeld te worden. We worden complete mensen omdat we verdriet ervaren. Elke vreugdevol moment wordt daardoor intenser beleefd. Is een bron van kracht. Zo gaan we iedere dag van kracht naar kracht. Misschien tot over de grenzen van de dood. Paul Stolwijk Digitale nieuwsbrief 30-06-2016 Pagina 5
Sociaal sterven Praten over de dood. Het is niet zo eenvoudig. Ook niet op momenten dat het best handig kan zijn. Bijvoorbeeld als de dood wel heel dichtbij komt door ziekte of ouderdom. In ons land hebben we een, zeg maar, westerse houding ten aanzien van die dood en alles eromheen. Daar praat je niet over, en het individu bepaalt hoe het gaat. De patiënt staat centraal, de patiënt bepaalt. Geen zin om te praten met je vrouw over je naderende einde? Oké, dan niet. Niet delen van angsten of andere emoties, want dat wil de ander liever niet? Ook oké. En dat vind ik nu net een beetje gek. Want een stervende, die persoon die na een korte- of lange periode van patiënt-zijn dood zal zijn, maakt deel uit (althans meestal) van een groter geheel. Er zijn vrienden, familie, een gezin. Er zijn mensen die van diegene houden. Die ondanks ups en downs die menselijke relaties nu eenmaal met zich meebrengen, enorm verdrietig zijn dat diegene dood gaat. En al dat centraal stellen van die ene persoon laat soms naasten met lege handen achter. Te weinig betrokken in het ziekteproces, aan de kant geschoven als het gaat om praten over een naderend einde. Geen recht op afscheid nemen zoals hij of zij dat graag zou willen. Want wie durft er daarom boos te zijn op iemand die doodgaat? Wie durft zijn zin door te drijven om wél te proberen nog dingen te zeggen die gezegd moeten/mogen worden? Als de stervende niet wil praten, gaat hij gewoon achteruitlopend het graf in. En de naaste kijkt toe. Om er vervolgens mee verder te moeten. Verder met onuitgesproken zaken, met soms zelf nare herinneringen aan de ziekteperiode ( los van de naarheid ervan an sich). Die hele tendens van individualiteit in ziek zijn en sterven is een beetje doorgeslagen ontwikkeling na het jarenlange paternaliseren in de zorg, toen er vooral over het hoofd van de zieke heen gesproken en besloten werd. Laten we niet verder doorslaan. Laten we ook iets durven vragen van diegenen die doodgaan: denk ook aan je naasten. Zij moeten verder. Het ik ben daar nu eenmaal niet goed in, of ik vind dat een rotonderwerp, of ik wil het er niet over hebben, daar kwam je toch ook niet mee weg toen het ging over dat nieuwe bankstel, of de schoolkeuze van je kind? Waarom, bij zo n emotionele en bepalende gebeurtenis als de dood, gooien we alle communicatiedeuren dan dicht? Je deelt jarenlang allerlei intimiteit met mensen. Je deelt elkaars toilet. Misschien deel je wel dingen die ik hier niet eens zou durven schrijven. Maar dat, dat ultieme ding, dat doe je lekker in je eentje? Goed, ik stel het wellicht wat bout. Maar ik meen het wel als ik jou, de lezer, wil vragen: als je dood gaat, want dat ga je ooit, denk dan ook een beetje aan die mensen om je heen. Zij die verder gaan. Durf sociaal te sterven zoals je, als het goed is, ook sociaal leefde. Ik hoor teveel verhalen van rouwenden die rondlopen met pijn vanwege de onmogelijkheid tot praten met elkaar voor de ander stierf. Zij rouwen met een extra randje, een randje van hadden we maar. Laten we met elkaar afspreken dat we dat onze naasten niet aandoen. Zodat ze als de tijd komt, mogen rouwen zonder extra randje. Bron: Column Mariska Overman-Bruntink, Overgenomen met toestemming, 7-6-2016, Sjaak. Digitale nieuwsbrief 30-06-2016 Pagina 6
Annet Van Wortel bij de handgemaakte urnen. BIJDRAGE EN FOTO CORINE ROKS Nieuwe uitvaart inloopwinkel in Sint Willebrord SINT WILLEBRORD Initiatiefneemster Annet van Wortel van Uitvaart Verzorging Brabant heeft sinds kort de deuren geopend van een uitvaartinloop winkel aan de Pastoor Bastiaansensingel 1 te Sint Willebrord. Van Wortel, die ruim twintig jaar ervaring heeft in uitvaartverzorging, heeft gekozen voor een winkelconcept met meerdere branchepartners onder één dak. Het resultaat is een inloopwinkel waar men terecht kan voor de meest uiteenlopende zaken met betrekking tot een uitvaart. Van troostgeschenkjes tot urnen, van condoleance kaarten tot grafzerken, van uitvaartverzekeringen tot de erfenis. Alles op het gebied van het afscheid kunnen wij bieden, aldus Van Wortel. Behoefte Er is in deze branche vooral behoefte aan informatie, met name over de uitvaartverzekering. Mensen zijn bijvoorbeeld vrij in hun keuze voor uitvaartzorg, welke verzekering ze ook hebben. Een inloopwinkel maakt de drempel wat lager, vandaar dit idee waarbij we ook ons steentje bijdragen aan de groeiende winkelleegstand, concludeert de directeur van Uitvaart Verzorging Brabant. Persoonlijk tintje Van Wortel is sinds 2012 algemeen directeur van Uitvaartverzorging Brabant, dat het keurmerk uitvaartzorg draagt. Uitvaartverzorging Brabant heeft centra in Bergen op Zoom en Roosendaal en maakt gebruik van de nieuwe accommodatie op Sint Willebrord. Uitvaarten krijgen steeds meer een persoon- Digitale nieuwsbrief 30-06-2016 Pagina 7
lijk tintje. Mensen onderschatten vaak de mogelijkheden. Wij streven naar een persoonlijke benadering waarbij we de tijd nemen om specifieke wensen te realiseren en mensen te begeleiden in hun keuzes. Dit kan zijn op een moment dat een uitvaart zich daadwerkelijk aandient, maar ook vooraf kan men zich goed laten informeren. De zogenaamde voorregelingen, waarbij je een uitvaart helemaal kunt laten berekenen en speciale wensen kenbaar maakt, stelt Van Wortel als voorbeeld. Partners Zeker op het gebied van nalatenschappen is het raadzaam dat men zich vooraf goed laat informeren. Partner Van Gogh notarissen te Sint Willebrord geeft hierbij het juiste advies. Deze partij regelt de begeleiding rond de erfenis, zowel voor, als na de begrafenis. Een goede uitvaartverzekering voorkomt dat nabestaande achteraf worden opgezadeld met vervelende verrassingen zoals torenhoge kosten. Partner Boeren-Kuijpers uit Sint Willebrord is hierin de begeleidende partij. Trends In de winkel staan zerken van Steenhouwersbedrijf W. Van Peer b.v. uit Sprundel tentoongesteld. Gemaakt van diverse steensoorten, van heel grof tot heel fijn, licht de onderneemster toe. Bloemenwinkel Koningskruid toont decoratieve elementen voor op het graf, zo ook de troostgeschenkjes, kleine cadeautjes die medeleven betuigen. De prachtig handgemaakte urnen zijn het vakwerk van keramiste Ingrid Gijzen. Daarnaast beschikt de uitvaart inloopwinkel over een muur met urnen waarbij Van Wortel al wijzend de laatste trends benoemt: Abstract, zelfs van glas. Alle soorten hebben we in huis. Tot slot wijst Van Wortel op Uitvaartwinkel Online, waarmee zij eveneens samenwerkt. Toplocatie De uitvaart inloopwinkel kijkt uit over het processiepark van Sint Willebrord, een toplocatie voor deze branche. Loop gerust eens binnen, besluit de onderneemster. De koffie staat klaar. Binnenkort staan we ook weer op de Mayfair. Bellen kan dag en nacht naar het volgende nummer: 0165-533785. De winkel is op donderdag, vrijdag en zaterdag geopend, van 11.00 uur tot 15.00 uur. Uitvaart Verzorging Brabant, Pastoor Bastiaansensingel 1, 4711 EC Sint Willebrord Bron: Bedrijvig Nieuws, door Janny Mathijssen, 11-05-2016, Sjaak. Digitale nieuwsbrief 30-06-2016 Pagina 8
Rouw is Vervreemding Dood gewoon? Het overlijden van een dierbare voelt voor ons niet vertrouwd aan ook al sterven er in Nederland gemiddeld 140.00 mensen per jaar. We zeggen na het horen van een bericht van overlijden vaak dat het lijkt alsof de wereld stil stond. In feite draait de wereld gewoon door maar na het sterven van een dierbare of na het horen van het overlijden staat ons denken stil. D.w.z. ons waarnemen en denken komen niet meer overeen met de echte harde werkelijkheid van de dood van een dierbare naaste. Tijdens de bespreking van de uitvaart zien we afbeeldingen van kisten of lijkwaden waarin de overledene vervoerd wordt, we praten over de vraag of de overledene begraven of gecremeerd wordt of dat diens lichaam ter beschikking aan de wetenschap wordt gesteld. In laatste situatie wordt de overledene zo snel mogelijk weggehaald en overgebracht naar een universiteit. Vaak is er dan ook geen afscheid hoewel het aan te raden is om in ieder geval een herdenkingsplechtigheid te houden. We zien de foto s, we denken na over de afbeelding en tekst op de rouwkaart maar in ons denken is de overledene niet dood maar leeft in ons voort! Na de uitvaart Na de uitvaart worden herinneringen opgehaald aan de dierbare overledene waardoor het lijkt alsof hij nog levend in ons midden is ook al horen, zien en voelen we het lichaam van de overledene niet meer. Wij leven nog in de tijd van voor de uitvaart en de wereld om ons heen dringt niet tot ons door. Ook onze innerlijke wereld is gesloten want we zijn bang voor onszelf geworden omdat we er emotioneel bij lange na niet aan toe zijn om te beseffen wat er gebeurd is uit angst gek te worden of onderuit te gaan en niet meer deel te kunnen nemen aan het leven. het leven gaat door niet waar?. Vervreemding Het leven gaat inderdaad door. Hoe hard het ook klinkt. Laten wij na de uitvaart het leven aan ons Digitale nieuwsbrief 30-06-2016 Pagina 9
voorbijgaan of nemen wij weer controle over het leven en zodat we na de uitvaart niet meer overweldigd worden door de reacties waarvoor we bang zijn en we weer helder zicht krijgen op onszelf en de wereld om ons heen? Door een ervaring van verlies ( overlijden, echtscheiding, werkeloosheid ) wordt ons waarnemen en denken bepaald door het verlies. We leven òf in een geleefd verleden òf in een gedroomde toekomst. Het heden van het verlies voelt ons niet vertrouwd aan. Daardoor vervreemden we ons van onszelf en is het leven na een verlies vreemd voor ons. Bron: LPRS, 30-05-2016, Sjaak. Regiovergadering najaar 2016 Ook in het najaar van 2016 willen wij weer in iedere regio een regiovergadering houden. Wij verzoeken u de datum alvast te noteren. Mocht u in uw eigen regio verhinderd zijn dan bent u uiteraard welkom bij de vergadering in een andere regio. Data: Regio Noord-Oost, Maandag 10 oktober 2016. Locatie Hessenwegkerk, Hardenberg. Regio West, Maandag 17 oktober 2016. Locatie Hotel Volendam, Katwoude. Regio Zuid, Maandag 24 oktober 2016. Locatie Leger des Heils, Treebeek-Brunssum. Aanvang 19.30 uur. Wij zien uit naar de ontmoeting met u en met elkaar. Digitale nieuwsbrief 30-06-2016 Pagina 10
Ook al is de mens nog zo geleerd, hoe iemand zijn neus kan snuiten op een andere manier dan hijzelf is voor hem een volkomen raadsel. (Ivan S. Toergenjev) Digitale nieuwsbrief 30-06-2016 Pagina 11
Samenstelling Algemeen Bestuur FKB per 14-06-2014 Voorzitter: Sjaak den Hollander, Illikhoven 14-A, 6116 AL Illikhoven. Tel.: 046-4810205 Faxnummer: 046-4810633 hollande@planet.nl Secretariaat: mw. G.W. Nijland-Wevers Telefoon: 0546-577981 secretaris@f-k-b.nl FKB een levende vereniging rondom de dood MEER SAMEN SAMEN MEER Bel gerust voor informatie Wij maken u met plezier verder wegwijs in de FKB en uitvaartland! Penningmeester: Peter Knijn, Grondel 33, 1633 DW Avenhorn. penningmeester@f-k-b.nl Bestuurslid: Tel.: 0229-543236 Regio Noord/Oost: (Groningen/Friesland/Drente/Overijssel/ Gelderland/Flevoland) Johnny Gunnewijk Tel.: 0599-612027 Harry Koopman Tel.: 0546-441266 Johnny Gunnewijk, Meidoornstraat 8, 9501 VZ Stadskanaal. Tel.: 0599-612027 Gunnewijk@gmail.com Harry Koopman, Kapittelhuisstraat 55, 7665 BC Albergen. Tel.: 0546-441266 hjkoopman@outlook.com Martin Slippens, Streekweg 347, 1616 AH Hoogkarspel. Tel.: 0228-526740 mslippens@hetnet.nl Regio West: (Noord-Holland/Zuid-Holland/Utrecht/Zeeland) Peter Knijn Tel.: 0229-543236 Martin Slippens Tel.: 0228-526740 Regio Zuid: (Noord-Brabant/Limburg) Sjaak den Hollander Tel.: 046-4810205 Digitale nieuwsbrief 30-06-2016 Pagina 12