Ruimtelijke Adaptatie in de praktijk Robert de Graaff (ORG-ID) Tbv breakoutsessie op Deltacongres 6 november 2014 Gebaseerd op presentatie van Frans van de Ven op Festival ruimtelijke adaptatie 9 oktober 2014 17 november 2014
2
3
4
Algemeen Stresstest Klimaatbestendigheid: Waterveiligheid, -overlast, droogte en hittestress Ook anticiperen op andere lange termijn ontwikkelingen Kwetsbare plekken opsporen, adaptatiemaatregelen plannen en (laten) aanpakken Er is niet één stresstest; aanpak afhankelijk van de situatie Geen lineair proces; geen kop en geen staart [Quick]-scan + waar nodig een verdiepingsslag Publieke en private partijen 5
Waarom? Informatieplicht aan je burgers en bedrijven Schade steeds groter kans neemt toe schadegevoeligheid neemt toe Schade maatschappelijk minder aanvaardbaar Met name kwetsbare objecten, netwerken, groepen Kansen door adaptatie! Meekoppelen veruit het voordeligst; dus nu weten wat, waar, wanneer nodig is 6
Kenmerken Urgentie in beeld: focus op kwetsbare objecten, netwerken, groepen Minimaliseer schade als gevolg van overbelasting van het systeem Betrek private partijen: Adaptatie inrichting openbaar gebied is niet afdoende! 7
Voorgestelde aanpak Twee fasen kwetsbaarheidsscan adaptatieplanning Kwetsbaarheidsscan obv bestaande gegevens en kennis welke plekken, waarom, wat te doen? Adaptatieplanning verdiepingsslag meer partijen, gegevens, analyses concrete adaptatieplanning 8
Hulpmiddelen o.a via www.ruimtelijkeadaptatie.nl Welke argumenten voor uitvoeren stresstest Welke partijen betrekken wanneer en hoe intensief Welke gegevens nodig / nuttig Welke kwetsbare objecten, netwerken, groepen Tools voor kwetsbaarheidsscan Opzet klimaatatelier/workshop adaptatieplanning Welke adaptatiemaatregelen Meekoppeltool. 9
Ten slotte Doel: Klimaatadaptatie onderdeel van de planvorming / ruimtelijke inrichting van bebouwd gebied Realisatie: Langs vele wegen! Met / door veel partijen Meekoppelend: dus wéét wat je wilt! 10
Klimaatstresstest : begint eer ge bezint? Albert Elshof (ORG-ID) 17 november 2014
Klimaatstresstest: koppeling ruimte en water + hitte 70 20 Leiden:maaiveldhoogte per buurt (De 30 Waard en Tuinstadwijk) Date: 12 6 2014 31 DPNH: proeftuinen, pilots 18 15 32 14 16 10 11 Provincie Gelderland: klimaatateliers 01 00 12 13 17 De Waard 19 49 02 03 41 50 Diverse gemeenten 56 Tuinstadwijk 45 43 42 40 44 46 48 52 Hoogte -0,60-0,59 - -0,20-0,19-0,20 0,21-0,60 0,61-0,80 47 0,81-1,20 Leiden:maaiveldhoogte per buurt (De Waard en Tuinstadwijk) 12
Workshops (vereist gedegen voorbereiding) Integraal Proces en inhoud Koppelen aan ruimtelijke en economische ontwikkelingen Klimaatstresstest : uitvoer Positioneren onder leefomgeving, leefbaarheid 13
Klimaatstresstest: is klimaat van de overheid Bestuurlijke betrokkenheid borging en financiering Wat is rol/positie overheden Is gemeente proceseigenaar Rol/positie stakeholders Wat weten we, wanneer is dit genoeg Wat, wanneer, aan wie en hoe presenteren 14
Pilot Betrokken partijen Stresstest Leiden stakeholders Quick scan Riool-/watersysteem; bodemdaling; hitte Den Helder Klimaatstresstest : ervaringen overheden + Quick scan bodemdaling; hitte Zwolle overheden Meer info aanwezig Kennishiaten Uitvoerstrategie Opmerkingen / resultaat +/- Urgentie, kennisdelen; vervolg (overheden) ++ Samenhang, ROklimaat koppelen, vervolg Droogte; hitte + Ambtelijke betrokkenheid; water-agenda dec 14 15
16 Voorbeeld Haaglanden
Voorbeeld Leiden Max waterdiepten overstromingen 1 x in de 100 jaar + aantal getroffenen per Ha 17
Project: G14-076 Tekening: GE14196 Datum: 12-6-2014 Auteur: Gio Augustina Status: Formaat: Akkoord: concept A3 Voorbeeld Leiden 70 71 20 Leiden:maaiveldhoogte per buurt (De 30 Waard en Tuinstadwijk) Date: 12-6-2014 31 32 18 15 14 16 10 11 00 12 13 17 De Waard 19 01 49 02 03 41 50 40 43 Diepte -3,30 - -3,18 Tuinstadwijk 45-3,17 - -3,00-2,99 - -2,83-2,82 - -2,65 56 42-2,64 - -2,48-2,47 - -2,28 44-2,27 - -2,08-2,07 - -1,93-1,92 - -1,78-1,77 - -1,63-1,62 - -1,45 46 48-1,44 - -1,28-1,27 - -1,13-1,12 - -1,00-0,99 - -0,87-0,86 - -0,72 52 Hoogte -0,60-0,59 - -0,20-0,19-0,20 0,21-0,60 0,61-0,80 47-0,71 - -0,60-0,59 - -0,48-0,47 --0,33 Boezemwater Leiden: Grondwaterstanden t.o.v. het maaiveld en overlastlocaties 0,81-1,20 1,21-1,60 1,61-2,00 55 Leiden:maaiveldhoogte per buurt (De Waard en Tuinstadwijk) 18
Vraag 1: quick scan of gedegen systeemonderzoek? Eerst inhoudelijk goed uitwerken, geen quick scan naar buiten? Eerst inhoudelijk goed weten (systeemkennis), voordat maatregelen bedacht worden? Wat ontbreekt? Waterkwaliteit,..? 19
Vraag 2: Welke voorwaarden stelt u aan het proces? Stakeholders (niet overheden) betrekken als intern petten gelijk staan? Bestuurders vanaf begin betrekken, mandaat krijgen? Bestuurder is ambassadeur naar buiten, welke: economische zaken, RO of water? Voor uitvoering is volwaardige betrokkenheid stakeholders vanaf begin essentieel? 20
21