Klimaatportaal Vlaanderen Symposium Ecosysteemdiensten 4/2/2019 Johan Brouwers, Kris Cauwenberghs

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Klimaatportaal Vlaanderen Symposium Ecosysteemdiensten 4/2/2019 Johan Brouwers, Kris Cauwenberghs"

Merel Desmet
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Klimaatportaal Vlaanderen Symposium Ecosysteemdiensten 4/2/2019 Johan Brouwers, Kris Cauwenberghs

2 Inhoud 1. Klimaatportaal Vlaanderen: 2. Enkele boodschappen uit het portaal effecten & impact, nu en in de toekomst a) Hitte b) Droogte c) Overstroming d) Zeespiegelstijging 3. Vervolgtraject 2

3 1. Klimaatportaal Vlaanderen Aanleiding Studie Steden en gemeenten adapteren dec (Dep. LNE): een one-stop-shop voor ruimtelijke informatie over klimaatverandering in Vlaanderen, waarbij informatie beschikbaar is voor heel Vlaanderen en op detailniveau van de gemeenten. Alle relevante en beschikbare ruimtelijke en relevante klimaatinformatie komt beschikbaar op één centraal punt en wordt gevisualiseerd op een eenduidige en consistente manier Doelstellingen Bundeling bestaande klimaatindicatoren: 1 homogeen digitaal platform => one-stop-shop gebruikerservaring Primaire doelgroep = lokale overheden: inzoomen tot op wijkniveau, benchmark t.o.v. Vlaanderen, te integreren in eigen website, hergebruik via open data beleidsinstrument om aan klimaatadaptatiestrategie te werken, objectieve informatie om beleid en maatregelen te onderbouwen Laagdrempelig: intuïtief, beperkt tot de essentie Dynamisch: vlot aanpasbaar & uit te breiden met extra data(kruisingen), ook met klimaatinformatie van buiten VMM => Verhogen bewustzijn ifv klimaatadaptatie: bij beleid, burgers, sectoren 3

4 1. Klimaatportaal Vlaanderen 4

5 1. Klimaatportaal Vlaanderen ❶ ❷ ❸ 5

6 1. Klimaatportaal Vlaanderen Klimaatportaal-Vlaanderen 6

7 1. Klimaatportaal Vlaanderen Klimaatportaal-Vlaanderen 7

8 1. Klimaatportaal Vlaanderen 8

9 1. Klimaatportaal Vlaanderen ❶ ❷ ❸ 9

10 1. Klimaatportaal Vlaanderen ❶ ❷ 10

11 1. Klimaatportaal Vlaanderen ❸ ❹ 11

12 2. Enkele boodschappen uit het portaal: effecten & impact, nu en in de toekomst 12

2. Effecten & impact: hitte Belangrijkste boodschappen uit kaarten & cijfers Klimaatportaal: het aantal hittegolfdagen kan oplopen van 4 per jaar nu, naar 11 tegen 2030, 18 rond 2050 en tot 50 tegen

13 2. Effecten & impact: hitte Belangrijkste boodschappen uit kaarten & cijfers Klimaatportaal: het aantal hittegolfdagen kan oplopen van 4 per jaar nu, naar 11 tegen 2030, 18 rond 2050 en tot 50 tegen het eind van deze eeuw. steden ondervinden nu dubbel zoveel hittestress (proxy-indicator hittegolfgraaddagen of HGD) als meer landelijke omgeving. zandbodems (Kempen) versterken het hitte-effect stromend water (zee en rivieren) en de aanwezigheid van groen zorgen voor matiging 13

2. Effecten & impact: hitte in een gemiddeld jaar worden nu geen mensen blootgesteld aan een hittestress-niveau van 60 HGD of meer (enkel gehaald in grootste steden tijdens erg warme zomers zoals

14 2. Effecten & impact: hitte in een gemiddeld jaar worden nu geen mensen blootgesteld aan een hittestress-niveau van 60 HGD of meer (enkel gehaald in grootste steden tijdens erg warme zomers zoals 2003 en 2006). Tegen 2030 kan het aandeel hittegevoelige personen (65+; 0-4j.) die gemiddeld ieder jaar aan meer dan 60 HGD worden blootgesteld al snel oplopen tot 52 %; tegen %; in %. Die toename is dermate groot dat alle zeilen dienen bijgezet om aantal hitteslachtoffers te beperken: blijvend inzetten op bewustmaking van bevolking, waarschuwingscampagnes opzetten/verfijnen gezondheidsmonitoring remediëren via andere parameters dan louter temperatuur die mee hitteimpact bepalen: vochtigheid, luchtcirculatie, schaduw 14

15 2. Effecten & impact: droogte Belangrijkste boodschappen uit kaarten & cijfers Klimaatportaal: Nog geen droogte-kaarten, enkel proxy-indicatoren Aantal droge dagen per jaar: Van 172 dagen nu => 236 dagen in 2100 (+64 dagen/j) Zomer-neerslag (jun-jul-aug) en zomer-verdamping (PET): Neerslag: van 194 mm nu => 120 mm in 2100 (~ 1 maandneerslag minder) PET: van 252mm nu => 309mm in 2100 (~ 1 maandneerslag of 67% nu => 77% van alle neerslag verdampt) 15

16 2. Effecten & impact: droogte Effecten: Kans extreme droogte (1976, 2018) stijgt: Van 1/50j nu => 1/4j in 2100 (+/- factor 10) Intensiteit extreme droogte (obv neerslagtekort Percentiel 5 = 1/20j): Van 240mm nu => 480mm in 2100 (factor 2) Duur extreme neerslagtekort (percentiel 5): Van 34 dagen => 135 dagen in 2100 (+100 dagen, factor 4) Leidt o.a. tot: Laagwaterdebiet: afname gem. van 20 tot 70% ( hoge impact CC) Slechtere oppervlaktewaterkwaliteit (conc., verzilting, blauwalgen ) Bedreiging voor drinkwatervoorziening Schade in landbouw (98 mio 2017), natuur, industrie 16

2. Effecten & impact: overstroming Aantal

gevaar op verdrinking) Kwetsbare instellingen

17 2. Effecten & impact: overstroming Aantal (gevaarlijk) overstroombare gebouwen (waterdiepte >70cm, hoge economische en gezondheidseffecten, bv. gevaar op verdrinking) Kwetsbare instellingen met kans op (gevaarlijke) overstroming (kinderopvang, onderwijs, ziekenhuizen en verzorgingstehuizen) 17

18 2. Effecten & impact: overstroming Belangrijkste boodschappen uit kaarten & cijfers Klimaatportaal: Effecten: Oppervlakte overstroombaar gebied: ha = +77% Kans op voorkomen stijgt met factor 5-10, T100 nu => T10 in Piek overstromingspeilen stijgen in 2100: + 22 cm gemiddeld maximaal tot cm (lokaal) Impact: Algemeen: grotere gebouw-impact in urbaan dan ruraal gebied Aandeel overstroombare gebouwen VL: 25% => 41% (toename factor 1,7) Aandeel gevaarlijk overstroombare hoofdgebouwen (diepte > 70cm): 2,6% nu => 6,9% in 2100 bij hoog-impact scenario (lokaal 15 à 20%, o.a. uit top-10: Voeren, Schelle, Tienen, Dendermonde, Diest, Leuven) Aandeel gevaarlijk overstroombare kwetsbare instellingen: 7,3% nu => 15,7% in 2100 bij hoog-impact scenario (lokaal 30 à 40%, oa. uit top-10: Tienen, Aalst, Antwerpen, Sint-Pieters-Leeuw) 18

19 2. Effecten & impact: zeespiegelstijging Belangrijkste boodschappen uit kaarten & cijfers Klimaatportaal: gemiddeld zeeniveau hoogste waterstand bij stormvloed 1000-jarige storm: 7,0m TAW huidig klimaat 7,5m TAW tegen ,0m TAW tegen 2115 Bij huidige zeewering leidt dat in 18 kust- & poldergemeenten tot: (bij 1000-jarige stormvloed) huidig klimaat gevaarlijk overstroombare gebouwen 9 % 15 % 25 % maximale overstromingsdiepte (gebiedsgemiddelde) 67 cm 102 cm 134 cm Grote verschillen: De Panne (0 0%) en Knokke-Heist (3 5%) versus Nieuwpoort (38 69%), Oostende (18 73%) en Bredene ( %) Masterplan Kustveiligheid (Afdeling Kust): tot 2050 beschermd tegen impact 1000-jarige stormvloed (7,0 mtaw + 30 cm ~ midden klimaatscenario) Zeespiegelstijging zal blijven aanhouden, mogelijks versnellen: verkenning via Complex Project Kustvisie 19

20 2. Effecten & impact: enkele conclusies 1. De verdere effecten en impacts (voor onze [klein]kinderen!) kunnen zeer ingrijpend zijn: a. Hitte-stress = 100% kwetsbare bevolking geïmpacteerd, al in 2050 b. Kans extreme droogte en overstromingen: factor-toename 5-10 c. Aantal gevaarlijk overstroombare gebouwen: factor-toename 2 d. Veiligheid aan Kust en in tij-schelde: ook na 2050 én 2100 onder gevaar 2. Nood aan verhoogd bewustzijn (en communicatie) bij publiek en politiek t.b.v. verdere klimaatplannen en klimaatactie => ergste (gevaarlijke) effecten & impacts van klimaatverandering vermijden. 20

21 2. Effecten & impact: adaptatiemaatregelen 21

22 3. Vervolgtraject Dynamisch product: start van een nieuw kennisplatform Periodieke actualisatie van alle kaarten en indicatoren Koppeling aan mondiale opwarmscenario s +1,5 C / +2 C / +3 C e.v. Uitbreiding en verfijning in 2019: Kaarten voor tussenliggende jaren toestandsindicatoren (2030, 2050, 2075) + extra indicatoren Haalbaarheidsstudie tool lokale adaptatiemaatregelen Uitbreiding en verfijning in 2020: Overstromingskaarten 2050 Voor droogte: kaarten over laagwaterdebieten en bodemvocht Integratie tool lokale adaptatiemaatregelen Verruimen samenwerking met andere organisaties om Klimaatportaal Vlaanderen verder uit te bouwen en te verbeteren om maximaal tegemoet te komen aan de noden van de gemeenten blijvend overleg gebruikers: Nu: VMM + Afdeling Kust van het Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust Uitnodiging aan andere overheden Klimaatportaal als opstap naar smart cities : Integratie milieu-data om alle steden en gemeenten te verduurzamen 22

23 23

Vergelijkbare documenten

Klimaatportaal Vlaanderen VVSG Klimaatdag Oostende Johan Brouwers, Kris Cauwenberghs

Klimaatportaal Vlaanderen VVSG Klimaatdag Oostende - 3.5.2019 Johan Brouwers, Kris Cauwenberghs Inhoud 1. Intro: nood aan mitigatie én adaptatie 2. Klimaatportaal Vlaanderen: https://klimaat.vmm.be a)