ONDERWIJSONDERSTEUNINGSPROFIEL SWV VO 2.03 2012 WERKMANCOLLEGE HAVO/VWO (SPRINT) MELISSEWEG 2 GRONINGEN ONDERWIJSZORGAANBOD IN DE HUIDIGE ONDERWIJSSITUATIE HUIDIGE ZORGSTRUCTUUR De doelgroep op deze locatie omvat de afdeling HAVO/Atheneum, sprint. Sprint wil zeggen dat de laatste twee leerjaren van HAVO of VWO in een jaar wordt aangeboden. De sprintvariant van het Werkmancollege is een reguliere vorm van voortgezet onderwijs voor leerlingen tussen de 17 en 23 jaar. Vele leerlingen komen uit de regio rondom de stad van Drachten tot aan Delfzijl en uit de stad Groningen. De school is kleinschalig, momenteel is het leerlingenaantal 160. De kleinschaligheid zorgt voor veiligheid en veel individuele contacten tussen docenten en leerlingen. De persoonlijke contacten en de aanwezige structuur zorgen voor een ontspannen en plezierige sfeer in school. Iedereen heeft hetzelfde doel voor ogen, namelijk in 1 jaar het HAVO of VWO diploma halen. De leerdruk, die ontstaat door het versnellen van de leerstof, zorgt ervoor dat er weinig andere activiteiten worden ontplooit vanuit school. Doordat alle leerlingen bij aanvang van het schooljaar nieuw zijn is het elkaar jaar weer even aftasten hoe de groepen zich gaan vormen, wie zijn dit jaar onze leerlingen en voor welke verrassingen komen we te staan. De leerlingen nemen allemaal hun eigen geschiedenis mee de school in. De leerlingenpopulatie kenmerkt zich doordat vele kinderen bijkomende problematiek hebben. Zo zijn er leerlingen met kenmerken van een autistisch spectrum stoornis. Vaak heeft de leerling heeft echter nog geen diagnose. Deze leerlingen hebben vaak leerachterstanden opgelopen door het (nog) niet herkennen van een mogelijk stoornis. Zo brengt elke leerlingen zijn eigen geschiedenis mee en daarom is de intake uitermate belangrijk. Er vindt een uitgebreide intake plaats met de leerling en indien gewenst met de aanwezigheid van de ouder(s). De leerlingen ondertekenen tijdens dit gesprek een document waarin is afgesproken dat ze zich begeleidbaar opstellen. Alle leerlingen krijgen een kans om een nieuwe start te maken, voorwaarde is wel dat de kans op het halen van het HAVO of VWO diploma aanwezig is. Zo is het voor de VMBO/TL leerling door de aangescherpte eisen voor de HAVO bij niet mogelijk om zich versneld de leerstof eigen te maken. Kort samengevat bestaat de leerling-populatie uit leerlingen: Waarbij het merendeel uit de regio afkomstig is Waarbij de leeftijd ligt tussen de 17 en 23 jaar Waarbij de motivatie een belangrijke voorwaarde is voor succes Waarbij iedere leerling een schoolgeschiedenis heeft Waarbij de leerlingen uit diverse stromen binnenkomen zoals, MBO leerlingen, atheneum 5 leerlingen die afstromen naar de HAVO, gymnasium leerlingen 5 die afstromen naar het atheneum. Pagina 1
Mentoraat: De mentoren onderhouden een intensief contact met de leerlingen waardoor de leerling zich gezien en gehoord voelt wat bijdraagt aan een positieve sfeer waar veel respect is voor elkaar. Al hoewel de leerlingenpopulatie ouder is, n.l. tussen de 17 en 23 jaar, onderhoudt de mentor wel het contact met het thuisfront. De zeer korte lijnen tussen ouders en school komen voort uit het feit dat alle partijen het als een laatste kans zien en met een schone lei willen starten. Alle mentoren zijn zeer meelevend t.a.v. de leerlingenproblematiek. Het werken vanuit hart en passie voor de leerling is dit tevens de valkuil. De grens tussen school gerelateerde problematiek of privé problemen vervaagt weleens. Doorverwijzen naar externe instanties is de taak van de mentor. Neem niet de last van de privésituaties van de leerlingen over. De mentor begeleidt de lichte zorgleerlingen. Cursisten begeleider (cb-er) De cursisten begeleider is een benaming die nog wel eens voor verwarring van taakinvulling wil leiden. Eigenlijk zijn zij ook leerlingen begeleider, net als de mentoren, maar de cb-er begeleidt de leerlingen met een zwaardere zorg/ondersteuningsbehoefte. De zorg is stevig verankerd in de school. Het netwerk om de zorg heen is goed weggezet. Zo wordt er o.a. nauw samengewerkt met de orthopedagoog van Cedin en met een huiswerkinstituut, omdat plannen en leren vaak een van de kernproblemen is binnen de doelgroep. De cb-ers screenen alle leerlingen bij binnenkomst. Individuele leerlingbegeleiding wordt door de cb-ers verzorgd. HUIDIGE KENNIS EN KUNDE De school verzorgt de volgende training: o Faalangstreductietraining De school maakt in de ondersteuning gebruik een orthopedagoog van Cedin Er is een laagdrempelige pedagogische sfeer: de leerlingen kunnen de docenten eigenlijk altijd aanspreken. Tijdens de intake zijn de ondersteuningsbehoeften van de leerling bekend. Doordat de school klein en overzichtelijk is, heerst er een veilig leer- en leefklimaat in school. De leerlingen verdwijnen niet in de anonimiteit; de groep is van groot belang bij het borgen van de veiligheid voor iedereen. De school is kent veel structuur en er wordt gewerkt vanuit eenzelfde didactische en pedagogische aanpak. Er is geen tijd voor buiten en na schoolse activiteiten. Het versnellen geeft een hoge leerdruk, maar dat schept duidelijkheid naar de leerlingen. De mentoren werken vanuit een professionele cultuur. De mentoren hebben aan scholing gedaan en diverse trainingen gevolgd, bijv. gesprekstechnieken. Pagina 2
HUIDIGE SCHOOLINRICHTING Op dit moment voldoet het schoolgebouw aan de eisen die de leerlingenpopulatie vraagt. Er is een lift aanwezig. HUIDIGE WET- EN REGELGEVING Wij zijn een reguliere school voor voortgezet onderwijs die de mogelijkheid tot het versnellen van de laatste twee leerjaren van de HAVO/VWO aanbiedt. KENNIS EN KUNDE VOOR HET ONDERWIJSZORGAANBOD Wij werken vanuit respect voor de leerlingen en kunnen goed omgaan met de grote verschillen in de leerlingenpopulatie. De docenten zijn betrokken en werken met passie. Deze passie vormt soms hun vakuil. De grens tussen zorg-school-thuis is soms moeilijk te bewaken. Meelevendheid is goed, maar de grenslijn tussen wat hoort bij school en wat is privé is soms lastig te trekken. Wat het team tevens vervult met trots is, dat zij bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling van het individu. De leerlingen hebben respect ervaren van de docenten en dragen dat voor de rest van hun leven met zich mee. Halen ze uiteindelijk hun HAVO of VWO niet, dan hebben ze bij ons als mens wel iets geleerd. Helaas is deze persoonlijke groei niet in de leeropbrengsten terug te vinden, maar het draagt zeker bij aan het specifieke karakter van onze school. Kort samengevat op basis van bovenstaande kan er gezegd worden dat: De docenten werken vanuit deskundigheid, passie en betrokkenheid Er korte lijnen in de communicatie rond (zorg)leerlingen zijn De zorgstructuur goed op orde is Bij ons komt pesten niet tot nauwelijks voor De leerlingen zich gerespecteerd en gehoord voelen GRENZEN IN DE HUIDIGE ONDERWIJSSITUATIE HUIDIGE ZORGSTRUCTUUR De huidige zorgstructuur binnen de school biedt veel leerlingen voldoende zorg. Het al dan niet aangeven van de huidige grens wordt medebepaald door de hoeveelheid zorg binnen een groep. De diversiteit binnen de groepen zijn groot. Voorwaarde voor het goed participeren in de groep is wel dat de leerlingen gemotiveerd starten en over voldoende cognitieve capaciteiten beschikken. Het is voor leerlingen van VMBO TL, door de aangescherpte inspectie eisen, moeilijk om de HAVO versneld te halen. Tijdens de intake wordt er gekeken naar; cijfers, motivatie en naar de discipline om naar school te gaan. Deze factoren spelen een belangrijke rol bij aanname van de leerling. Pagina 3
De heterogeniteit binnen de groepen is groot. Toch wordt er door het team een aantal algemeen geldende grenzen m.b.t. het verlenen van passend onderwijs aangegeven, te weten: Wij zijn een reguliere VO school en de kans op het halen van een diploma moet binnen de mogelijkheden liggen Leerlingen waarbij geen ontwikkeling mogelijk is op gedrags- of didactisch niveau, waardoor ze niet in staat zijn hun diploma te halen Leerlingen die dusdanig verstorend gedrag vertonen dat andere leerlingen niet meer aan leren toekomen. Meer specifiek gericht op cluster leerlingen is de grens bereikt wanneer: Cluster 1: De docenten hebben geen ervaringen met leerlingen uit dit cluster. Cluster 2: De school heeft wel ervaring met een leerling van cluster 2 maar aanpassingen of ondersteuning was niet nodig voor deze leerling. Cluster 3: Leerlingen met de indicatie langdurig ziek (LZ) en het willen doen van een HAVO/VWO sprint gaat niet samen. Eigenlijk is het niet te doen om lessen te missen vanwege het hoge leertempo waarin wordt gewerkt. Op grond van een medische verklaring bestaat de mogelijkheid om het examen te verdelen over twee jaren. Leerlingen met een lichte lichamelijk gehandicapt (LG) kunnen worden opgevangen. Het schoolgebouw is toegankelijk voor deze leerlingen en er is een lift aanwezig. Cluster 4 : Deze leerlingen kunnen goed worden opgevangen. Er zijn mogelijk veel leerlingen met kenmerken uit cluster 4- problematiek binnen de populatie sprint aanwezig. De diagnose is (nog) niet gesteld of er is geen herindicatie afgegeven. Door de begeleiding van de orthopedagoog en de goede externe contacten in het onderwijsveld, wordt nog een deel van de leerlingen op de sprint afdeling gediagnosticeerd. Leerproblemen uit het verleden zijn dan ineens verklaarbaar geworden. HUIDIGE KENNIS EN KUNDE Het team geeft aan dat het op zowel cognitief als gedragsmatig gebied voldoende kennis in huis heeft. Het werken vanuit passie en ambitie leert dat het team al vaak passend onderwijs aanbied. Het grote onderwijshart kan ook tevens de valkuil zijn van het team waardoor de grenzen niet altijd even duidelijk aan te geven zijn. Er moet op individueel niveau wel steeds bekeken worden of de leerling instaat is om binnen de gestelde tijd zijn diploma kan halen. Pagina 4
HUIDIGE SCHOOLINRICHTING De school voldoet aan de wettelijke eisen. HUIDIGE WET- EN REGELGEVING De school geeft aan dat de huidige financiering van zorgleerlingen niet altijd toereikend is om de zorg voldoende te kunnen waarborgen. Bij vermindering van financiële middelen zal hierdoor de grens eerder bereikt worden. DE CRITERIA OM LEERLINGEN NIET AAN TE NEMEN OF TE VERWIJDEREN Leerlingen waarbij de (leer)motivatie ontbreekt, zijn niet instaat om een sprint opleiding te volgen. Het is een jaar en in dat jaar zetten we allemaal de schouders eronder. We willen allemaal hetzelfde; namelijk het diploma halen. Leerlingen uit cluster 1 en 2 waarbij geen externe ondersteuning aanwezig is, kunnen we momenteel niet voldoende begeleiden. Onze ervaringen zijn daarvoor ontoereikend. Halverwege het leerjaar overstappen naar onze school kan niet. De school geeft aan flexibel te zijn en niet bij voorbaat mag niet te zeggen. De school geeft aan flexibel te zijn en niet bij voorbaat wil niet te zeggen. Een duidelijke grens t.a.v. de onderkant van het IQ is wel noodzakelijk; nu wordt die grens wel eens opgerekt. WELKE POSITIE MOETEN OUDERS M.B.T. HET ONDERWIJSZORGPROFIEL HEBBEN? Men probeert open te zijn naar ouders. In de praktijk betekent dit: Mentoren hebben veel contact met de ouders. Het handelen van hun kind wordt met ouders besproken. De school deelt de gegevens met de ouders en probeert ook hierin zoveel mogelijk samen met een lijn te trekken. De ouders zijn partners en zijn derhalve betrokken bij eventuele problemen rondom hun kind, ook al is het kind ouder dan 18 jaar. Leerlingen hebben soms de neiging om bij problemen weg te lopen. Korte lijnen zijn dan belangrijk. Pagina 5
AMBITIE EN ONTWIKKELANGENDA De school geeft aan een mogelijke ambitie te zien in het opvangen van HAVO/VWO leerlingen die vanwege hun gedragsproblematiek onderpresteren en dreigen af te stromen richting VMBO. Wij zouden naast de sprint opleiding graag een leerroute willen inrichten voor deze leerlingen. T.A.V LEERLINGASPECTEN: Door de cursistenbegeleiders wordt de faalangstreductietraining gegeven binnen school. WAT ZOU ER MOETEN VERANDEREN T.A.V. LERAARASPECTEN: Tijdens het interview komt naar voren dat scholing gericht op verbetering van de studievaardigheden van leerlingen zou moeten plaatsvinden voor de mentoren. Het accent heeft de laatste jaren te veel bij de zorg gelegen. Aandacht voor de studievaardigheden is belangrijk, want ook wij moeten opbrengst gericht gaan werken. Door de aangescherpte exameneisen moeten wij de leerlingen meer begeleiden t.a.v. het leren plannen en studeren. Het is een klein team die vanuit passie werkt. Gezamenlijk creëren we een professionele cultuur waarin leren van en met elkaar. Collegiale ondersteuning hoort bij de dagelijkse gang van zaken. T.A.V. DE SCHOOLINRICHTING: Het schoolgebouw heeft de beschikking over een lift. Het team geeft aan dat de begeleiding van de leerlingen t.a.v. studievaardigheden meer prioriteit verdient. Scholing voor docenten en mentoren zou op dit terrein wenselijk zijn. De zorg heeft de laatste jaren veel aandacht gehad. PATRONEN OF TERUGKERENDE THEMA S Werkmancollege Sprint hoopt dat het van het bestuur de ruimte krijgt om zich te duidelijker te profileren. Deze sprint afdeling is een enorme meerwaarde, omdat we vallen binnen de wet- en regelgeving van het reguliere voortgezet onderwijs. Wij bieden een kans voor iedereen. Graag zou men overleg willen met de andere scholen die de sprint mogelijkheden aanbieden om te komen tot afstemming van het onderwijsaanbod. Pagina 6
De volgende thema s kwamen meerdere malen aan de orde: De zorgstructuur is goed op orde. Vanuit de inspectie is de beoordeling uitmuntend. Wij zijn al aardig passend onderwijs aan het gegeven. Wij hebben geen idee wat nog passender zou moeten. De korte lijnen in de communicatie rond (zorg)leerlingen wordt als positief ervaren. De grootste zorg van de school betreft het feit dat de school uiteindelijk op schoolprestaties wordt afgerekend en niet op de prestaties die geleverd worden in de zorg rondom een leerling. Hoe is dit te rijmen met passend onderwijs. Er is ook zorg om de bekostiging. Middelen gaan straks bepalen welke doelgroep we kunnen bedienen. We zouden wel meer willen en kunnen dan dat we nu doen. Het creëren van een nevenvoorziening voor leerlingen met gedragsproblemen vanuit HAVO-VWO om het afstromen van deze leerlingen te voorkomen is een wens vanuit het team. Pagina 7