Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties in het sociaal domein in de gemeente IJsselstein Opdrachtgever: Rekenkamercommissie IJsselstein Opdrachtnemer: Werger Consulting Gouda, mei 2014 Zaaknummer: 98691
Inhoudsopgave 1. INLEIDING... 3 2. DOEL- EN KADERSTELLING ONDERZOEK... 4 2.1. Doelstelling... 4 2.2. Toetsingskader... 4 2.3. Onderzoeksvragen... 5 2.3.1. Deelvragen... 5 2.4. Onderzoeksaanpak... 5 3. STAND VAN ZAKEN DECENTRALISATIES IN DE GEMEENTE IJSSELSTEIN... 6 3.1. Decentralisatie AWBZ en Wmo beleidsplan... 6 3.2. Decentralisatie Jeugdzorg... 8 3.2.1. Provinciale Transitie Agenda Jeugdzorg... 8 3.2.2. Transitiearrangement... 9 3.3. Decentralisatie Werk en Inkomen (Participatiewet)... 10 4. BEVINDINGEN... 10 4.1. Voorbereiding van de decentralisatie... 11 4.1.1. Projectplan... 11 4.1.2. Projectorganisatie... 11 4.2. Invulling kaderstellende rol... 12 4.2.1. Afspraken over informatiefrequentie gemeenteraad... 13 4.2.2. Duidelijkheid over wie en wanneer aan zet is... 13 4.2.3. Invulling volksvertegenwoordigende rol... 13 4.2.4. Prioriteiten en/of kaderstelling door raad... 14 4.2.5. Lokaal waar mogelijk, regionaal waar nodig... 14 4.2.6. Ingezette lijn en uitvoeringsconsequenties regionale samenwerking... 15 4.2.7. Informatie aan raad over consequenties uitvoering... 15 4.2.8. Beschikbare kwantitatieve informatie... 16 5. BIJLAGE... 17 Lijst met afkortingen... 18 Geraadpleegde documenten (bijlage 1)... Tabel jeugdspiegel CBS... 18 Jeugdzorgcliënten (per 1.000 0-18 jarigen, meest recente periode)... 20 Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties sociale domein gemeente IJsselstein 2
1. Inleiding Alle gemeenten in Nederland krijgen de komende jaren extra taken toebedeeld op het sociale domein. De gemeenten worden in 2015 volledig verantwoordelijk voor de Jeugdzorg, werk en inkomen (Participatiewet) en zorg aan langdurig zieken en ouderen (voormalige AWBZ). Een deel van deze taken voeren de gemeenten nu ook al uit. Het andere deel nemen de gemeenten over van de rijksoverheid. Dit zijn de zogenaamde decentralisaties. Met deze decentralisaties op het sociale domein krijgen de gemeenten er een omvangrijk takenpakket bij. Aan veel van deze taken moeten de gemeente op lokaal niveau vorm en inhoud geven. Voor sommige van de nieuwe taken is, om voldoende uitvoeringskracht te organiseren, intergemeentelijke samenwerking noodzakelijk. De rijksoverheid gaat er in de decentralisaties zelfs vanuit dat gemeenten samenwerken om de taken goed uit te voeren. De uitbreiding van het gemeentelijke takenpakket zal gepaard gaan met een substantiële bezuiniging op de budgetten die van het rijk en de provincie overgaan naar de gemeente. Het is de bedoeling dat de gemeenten een grote mate van beleidsvrijheid krijgen om deze taken uit te voeren. Gemeenten moeten maatwerk kunnen leveren op basis van het uitgangspunt dat er één plan is voor het hele huishouden. De decentralisaties doen niet alleen een groot beroep op het organiserende en uitvoerende vermogen van gemeenten, maar ook op de kaderstellende en volksvertegenwoordigende rol van de gemeenteraad. De Rekenkamercommissie van de gemeente IJsselstein wil, als aanvulling op het voorbereidende werk van de ambtelijke organisatie, de gemeenteraad ondersteunen bij de invulling van zijn rol. De Rekenkamercommissie heeft daarom een onderzoek laten uitvoeren naar de stand van zaken op dit moment. Het accent ligt daarbij op de vraag op welke wijze de gemeente en de gemeenteraad zich voorbereiden op hetgeen op hen afkomt. De meeste onderzoeken van de Rekenkamercommissie kijken terug in plaats van vooruit. Dit maal heeft de Rekenkamercommissie bewust gekozen voor het laten uitvoeren van een ex-ante onderzoek. Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties sociale domein gemeente IJsselstein 3
2. Doel- en kaderstelling onderzoek 2.1. Doelstelling Met het onderzoek wil de Rekenkamercommissie een beeld geven van de wijze waarop de gemeente IJsselstein uitvoering heeft gegeven aan de voorbereiding van de drie decentralisaties in het sociale domein. Hierbij is van belang aandacht te besteden aan de mate waarin, zowel kwantitatief als kwalitatief, inzicht bestaat in het gebruik van de bestaande voorzieningen door de inwoners van IJsselstein. Met het onderzoek wordt vooral beoogd de vraag te beantwoorden hoe de gemeenteraad tot nu toe en in het (vervolg)traject is/wordt betrokken bij de visie, strategische keuzes en prioritering van de taken waarvoor de gemeente IJsselstein met ingang van 2015 verantwoordelijk is. Hierbij wordt ook aandacht besteed aan de vraag hoe de gemeenteraad aan zijn volksvertegenwoordigende rol invulling geeft op deze dossiers. 2.2. Toetsingskader Hoe elke gemeente met de decentralisaties aan de slag gaat, is een lokale afweging. In het algemeen kennen deze processen drie fasen: een verkennende, een kaderstellende en een uitwerkingsfase. Door de VNG is daarvoor als handreiking een eenvoudig schema opgezet dat de Rekenkamercommissie heeft gebruikt als referentiekader om de onderzoekvragen te formuleren. Omdat het om een ex-ante onderzoek gaat, is ervoor gekozen om bij de onderzoeksopzet geen normenkader te formuleren. Schema VNG: Activiteiten Doel Gemeenteraad College Verkennende fase Conferenties, werkbezoeken, discussieavonden, raadplegen betrokkenen Analyse Inventarisatie Informeren Betrekken partners, burgers organisaties Samenwerking Levert input voor startnotitie en stelt deze uiteindelijk vast Krijgt input voor startnotitie en stelt de notitie op Kaderstellingsfase Conferentie, werkvergadering Formuleren visie criteria beïnvloedingsmogelijkheden Wat is prioriteit Wat kan minder (bezuiniging?) Samenwerken? Kaderstellen Levert input visienota/beleidskader en stelt deze uiteindelijk vast Krijgt input voor visienota/ beleidskader en stelt nota/kader op Uitwerkingsfase In werkconferentie of raadsvergadering bespreken van het beleidsplan College presenteert zijn vertaling van het beleidskader naar beleidsplan, verordeningen en beleidsregels Becommentarieert beleidsplannen stelt dit in al dan niet gewijzigde vorm- vast Stelt beleidsplan op en presenteert het concept beleidsplan Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties sociale domein gemeente IJsselstein 4
2.3. Onderzoeksvragen De centrale vraagstelling van dit onderzoek is tweeledig: Hoe bereidt de gemeente IJsselstein zich voor op de decentralisaties op het sociale domein en in welke mate en op welke wijze geeft de gemeenteraad invulling aan zijn kaderstellende en volksvertegenwoordigende rol? 2.3.1. Deelvragen Uitgaande van de bovenstaande centrale vraagstelling zijn de volgende deelvragen geformuleerd: Voorbereiding van de decentralisatie: 1. Is er een concreet projectplan voor de drie decentralisaties opgesteld? Zo nee waarom niet? 2. Is er een projectorganisatie vorm gegeven voor het sociaal domein, zowel bestuurlijk als ambtelijk, ingericht? Zo ja, hoe is deze vorm gegeven? Zo nee, wat is hiervan dan de reden? Invulling geven aan de kaderstellende rol van de gemeenteraad: 1. Zijn er afspraken tussen raad en college over de wijze waarop en de frequentie waarin de raad wordt geïnformeerd? 2. Bestaat er voldoende duidelijkheid bij College en Raad wanneer partijen aan zet zijn? 3. Hoe geeft de raad invulling aan haar volksvertegenwoordigende rol? 4. Zijn er door de raad prioriteiten gesteld en/of kaders aangegeven? 5. De raad heeft op 4 juli 2013 ingestemd om een samenwerkingsverband aan de gaan met de vijf Lekstroom gemeenten. Uitgangspunt daarbij is lokaal waar mogelijk, regionaal waar nodig. Hoe wordt aan dit uitgangspunt vorm en inhoud gegeven? 6. Het aangaan van de regionale samenwerkingsovereenkomst heeft geen directe uitvoeringsconsequenties. Op elk van de domeinen zal de samenwerking verder worden vormgegeven in de lijn die nu al is ingezet. Kan worden aangegeven welke lijn dat dan is? 7. In het betreffende raadsvoorstel wordt gezegd dat de raad over de consequenties voor uitvoering apart zal worden geïnformeerd. Is duidelijk op welke onderdelen dit zal gebeuren? 8. Heeft de raad inzicht in kwantitatieve informatie zoals het aantal inwoners dat gebruik maakt van bestaande voorzieningen en de mogelijke overlap tussen verschillende doelgroepen? 2.4. Onderzoeksaanpak Het onderzoek vond plaats in de weken 42 tot en met 51 van 2013. Voor de uitvoering van het onderzoek is gebruik gemaakt van een tweetal onderzoeksmethoden te weten een documentenstudie en interviews. Van de interviews zijn verslagen gemaakt welke ter goedkeuring zijn voorgelegd aan de geïnterviewden. Het onderzoek is uitgevoerd door Werger Consulting. De lijst met afkortingen en een overzicht van de geraadpleegde documenten zijn opgenomen in bijlage 1. Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties sociale domein gemeente IJsselstein 5
3. Stand van zaken decentralisaties in de gemeente IJsselstein De drie decentralisaties zijn zeer complex. Dit geldt niet alleen voor de gemeente IJsselstein, maar voor alle gemeenten in Nederland. In dit hoofdstuk wordt eerst een overzicht van de stand van zaken (tot eind 2013) van de drie decentralisaties in de gemeente IJsselstein gegeven. 3.1. Decentralisatie AWBZ en Wmo beleidsplan Het kabinet heeft maatregelen aangekondigd om de kostenstijgingen in de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) te beperken. Een van de maatregelen is de decentralisatie van de AWBZfuncties begeleidingen dagbesteding, 5% van de functie persoonlijke verzorging en de afschaffing van het zwaartezorgpakket (zzp) van het rijk naar de gemeenten per 2015. De gemeenteraad is via de cluster Samenleving geïnformeerd over het Wmo jaarplan 2013. Het jaarplan vloeit voort uit het bij raadsbesluit van 26 juni 2012 vastgestelde Wmo-beleidsplan 2012-2014. In dit meerjarenbeleidplan werden de uitgangspunten voor het Wmo-beleid van de gemeente voor de komende jaren benoemd. Deze uitgangspunten zijn: - het (meer) benutten van de eigen kracht van inwoners; - het bieden van individueel maatwerk; - het voeren van toekomstbestendig beleid; - het verbinden van informele en professionele hulp; - het bieden van een vangnet voor inwoners in een kwetsbare situatie. Naast deze uitgangspunten laat het Wmo jaarplan 2013 ook de gevolgen van de decentralisatie AWBZ zien. Bij de uitgangspunten voor de toekomst wordt voor de uitvoering uitgegaan van een nieuwe werkwijze in de vorm van het IJsselsteinse model. Dit model gaat uit van de volgende pijlers bij het ontwikkelen en uitvoeren van de nieuwe werkwijze: - benutten van eigen kracht; - gemeentelijke voorzieningen: op basis van noodzaak en effectiviteit; - dicht bij de burger; - integrale benadering van indicatiestelling en uitvoering; - lokaal waar mogelijk, regionaal waar nodig. Daarnaast blijkt uit het Wmo jaarplan dat het uitvoeren van de Wmo niet langer een lokale aangelegenheid kan zijn, maar in breder verband moet worden gerealiseerd. Vooral wanneer het gaat om de realisatie van specialistische vormen van zorg en de benodigde indicering. Ook ten aanzien van cliëntgerichte samenwerking wordt vanuit het Wmo jaarplan regionaal opgeschaald. Toch blijkt uit het jaarplan dat de gemeente IJsselstein een sterke voorkeur heeft om de gedecentraliseerde Wmo zo lokaal mogelijk uit te voeren, maar neemt daarbij als uitgangspunt dat op tal van terreinen regionale samenwerking daarvoor een belangrijke voorwaarde is. In het jaarplan is ook een ontwikkelagenda ter voorbereiding op de decentralisaties opgenomen. Deze ontwikkelagenda is in onderstaand schema weergegeven. Hierin is naast de activiteit en de planning ook de stand van zaken opgenomen voor zover de onderzoeker hierover informatie heeft verkregen. Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties sociale domein gemeente IJsselstein 6
Ontwikkelagenda: voorbereiding op de decentralisatie zoals opgenomen in het Wmo Jaarplan 2013 Activiteit Planning Stand van zaken Inventarisatie en analyse gevolgen decentralisatie voor IJsselstein. Opstellen en uitvoeren maatschappelijke agenda. Nieuwe (intergemeentelijke) samenwerking. Voor de nieuwe inrichting van de (gedecentraliseerde) Wmo-uitvoering in IJsselstein zal een keuze gemaakt worden op welk niveau de samenwerking wordt vormgegeven. Beleidsgestuurde contractfinanciering. Aanpassing lokale wet- en regelgeving. Burgerparticipatie en communicatie. Huishoudelijke hulp: de uitvoering van de bezuiniging van 75% welke in 2014 leidt tot het vervallen van aanspraak op huishoudelijke hulp voor nieuwe cliënten. Afbouw vervoersvoorziening Analyse zal in 2013 doorlopend plaatsvinden en bij nieuw bekend wordende uitwerkingen steeds worden aangevuld. Overleg zal naar verwachting in 2013 blijven doorlopen. Bestuurlijke oriëntatie en afstemming zal plaatsvinden in 1 e kwartaal 2013. Wanneer de contouren van een mogelijke uitvoeringsstructuur duidelijk zijn, wordt de raad hierover met een aparte notitie geïnformeerd. In 2013 opdracht aan Pulse in overleg met Pulse formuleren zodat binnen Pulse de nodige voorbereidingen kunnen worden getroffen om in 2014 op de nieuwe manier te gaan werken. Mede afhankelijk van de uitwerking van maatregelen op landelijk niveau. In 1 e kwartaal 2013 in samenwerking met maatschappelijke partners in IJsselstein communicatieplan ontwikkelen. Uitvoering campagne start eveneens 1 e kwartaal 2013. Vanaf het 1 e kwartaal 2013 Informeren cliënten: januari 2013 Herindiceren waar nodig: maart/april 2013 Nieuwe beschikkingen: mei 2013 Op 19 december 2013 is de raad geïnformeerd over de laatste stand van zaken. Uit de interviews blijkt dat men ambtelijk in gesprek is met maatschappelijke organisaties. Of dit ook heeft geleid tot een gezamenlijke maatschappelijke agenda is onduidelijk. Onduidelijk is in hoeverre hierover duidelijkheid is en hierin een keuze is gemaakt. Geen informatie bekend. Geen informatie bekend. Uit de interviews blijkt dat men met de maatschappelijke partners in overleg is. Of men ook inwoners laat participeren is onbekend. Ook is onbekend of het communicatieplan ontwikkeld is. Onduidelijk is in hoeverre dit tot uitvoering is gekomen. Van Rijkswege is in ieder geval de 75% bezuiniging omgezet in een bezuiniging van 40%. Geen informatie bekend. Herziening methodiek sociale kaart Gereed augustus 2013 Geen informatie bekend. Inkoop- en contractbeheer Doorlopend Geen informatie bekend. Financieel beheer, realistisch ramen, Loop van 2013 Geen informatie bekend. taakstelling Wmo-I Afstemming Wmo-consulenten en klantcontactcentrum Doorlopend Onbekend omdat hier geen informatie over gevraagd of Horizontale verantwoording Betrekken Wmo-raad (PSIJ) Het jaarlijkse klanttevredenheidsonderzoek wordt opgeleverd in augustus Afstemming vindt doorlopend plaats. ontvangen is. Uit de gemeentelijke website blijkt dat het klantonderzoek door SGBO gehouden is en in 2013 gepubliceerd. Uit de informatie op de gemeentelijke website blijkt dat de PSIJ met enige regelmaat vergadert en waarbij een medewerker van de gemeente aanwezig is. Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties sociale domein gemeente IJsselstein 7
In de raadsvergadering van 19 december 2013 is het agendapunt Stand van zaken uitvoering en samenwerking decentralisatie Jeugdzorg en Wmo aan de orde geweest. De behandeling in de gemeenteraad van 19 december 2013 heeft als hamerstuk zonder enige discussie of debat plaatsgevonden. In het raadsvoorstel is opgenomen dat het gaat om het informeren van de raad over de regionale stand van zaken ten aanzien van de decentralisaties aan de hand van een aantal opgestelde notities. Het betreft de in regionaal (Lekstroom)verband opgestelde visienota AWBZ waarin de samenwerking ten aanzien de decentralisatie van de AWBZ wordt beschreven. Deze notitie is door de betrokken portefeuillehouders besproken en geaccordeerd. Deze notitie is in elk van de vijf Lekstroomgemeenten aan de raad ter vaststelling aangeboden. Ten aanzien van de decentralisatie van de Jeugdzorg wordt gemeld dat een soortgelijk document in de maak is in Lekstroomverband dat voor de raadscyclus in 2014 wordt aangeboden. De lokale stand van zaken is in IJsselstein in een separate uitvoeringsnota 2014 beschreven welke gelijktijdig is aangeboden met de visienota regionale samenwerking AWBZ transitie. Opvallend hierbij is dat de titel van uitvoeringsnota Jeugdzorg en Wmo suggereert dat de nota betrekking heeft op de gevolgen van de overgang van de jeugdzorg naar de Wmo. De inhoud van de nota is echter veel breder en gaat eigenlijk over de decentralisatie van de AWBZ (begeleiding en persoonlijke verzorging) zowel voor de volwassenen als de jeugd naar de gemeente. Dit als onderdeel van de Wmo. Ook wordt in de nota (paragraaf 2.3) aandacht besteed aan de decentralisatie van Werk en Inkomen maar hier wordt niet en detail op ingegaan. Niet duidelijk is hoe uitvoering wordt gegeven aan het principe lokaal waar mogelijk en regionaal waar nodig. Ook is opvallend dat geen aandacht wordt besteed aan de wijze en de frequentie waarop de inwoners die te maken krijgen met de veranderingen hierbij betrokken zijn of worden. De indruk bestaat dat vooral de professionals en marktpartijen betrokken worden. 3.2. Decentralisatie Jeugdzorg De raad heeft op 30 mei 2013 de Visie op jeugdbeleid vastgesteld. Deze visie sluit aan bij de Wmo visie en dient als basis voor de ontwikkeling van een IJsselsteins uitvoeringsmodel voor de Wmo en Jeugdzorg. Uitgangspunt is een integrale toegang en hulpverlening. Met dit model wordt in 2014 een experiment voor een team voor kind en gezin gestart. Het Wmo team is al eerder van start gegaan. Er is dus sprake van twee verschillende teams die zich op verschillende doelgroepen richten. In 2013 is een lokaal (en deels regionaal) beleidsplan ontwikkeld dat begin 2014 moet worden vastgesteld. De volgende zaken komen in dit plan aan de orde: - wat is de huidige situatie; - wat wil men bereiken; - hoe gaat men dat organiseren; - met wie gaat men dat uitvoeren. Het plan wordt gezien als een groeidocument dat na het opdoen van de eerste ervaringen met de gemeentelijke verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg kan worden aangepast. Het nog vast te stellen beleidsplan wordt een uitwerking zijn van de op 30 mei 2013 vastgestelde Visie op jeugdbeleid en is congruent aan de in 2013 regionaal opgestelde uitgangspunten voor de Lekstroomgemeenten. 3.2.1. Provinciale Transitie Agenda Jeugdzorg Begin januari hebben provincie en gemeenten gezamenlijk besloten tot het opstellen van een Transitie Agenda Jeugdzorg. Dit is een routekaart (spoorboekje) dat inzicht geeft en overzicht biedt in de te zetten stappen tot 1 januari 2015. Volgens dit spoorboekje is voor de gemeenten het onderstaande tijdpad van belang waarbij duidelijk is aangegeven dat hier de raad bij betrokken moet worden. In hoofdlijnen zag het spoorboekje er als volgt uit: Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties sociale domein gemeente IJsselstein 8
Begin 2013 zou een lokaal en regionaal plan van aanpak, projectorganisatie en inhoudelijke uitgangspunten voor de transitie worden bepaald en met de raad worden gedeeld. Voor de zomer van 2013 zou de visie en het beleid op hoofdlijnen moeten worden vastgesteld door de raad waarin o.a. onderwerpen als de doelstellingen, inrichting en de sturingsvisie van de toekomstige jeugdzorg. In december 2013 zou de raad dan een beleidsplan jeugdzorg moeten vaststellen met daarin een uitwerking van de inrichting van de jeugdzorg w.o. het inkoopkader, kwaliteitseisen en dergelijke. Dit moet in het 1 e kwartaal 2014 moeten leiden tot het vaststellen van een uitvoeringsplan. In het 3 e kwartaal 2014 vindt dan de formele en uitvoeringsgerichte uitwerking van het beleids- en uitvoeringsplan plaats. Er zijn verschillende werkgroepen van start gegaan die zich bezig houden met: - inkoop, sturing en financiering; - kennisdeling en communicatie; - inrichting van de zorg; - cliëntenparticipatie. Deze werkgroepen worden door vertegenwoordigers van de gemeenten en provinciemedewerkers gevormd. De uitkomsten worden met alle gemeenten gedeeld. Ook worden in het kader van kennisdeling regelmatig thematische bijeenkomsten georganiseerd voor bestuurders en ambtenaren. De uitvoering van de nieuwe taken op het sociaal domein waaronder die van de Jeugdzorg zal moeten plaatsvinden door samenwerking van gemeenten. De minister van Binnenlandse Zaken en de VNG hebben in het voorjaar van 2013 de gemeenten gevraagd hoe zij deze vorm van (nieuwe) samenwerking denken vorm te geven. Begin mei 2013 heeft de werkgroep regionale samenwerking een advies opgesteld hoe hier in Lekstroom verband inhoud aan kan worden gegeven. De raad heeft in zijn vergadering van 4 juli 2013 besloten daartoe een samenwerkingsovereenkomst aan te gaan. Een ander belangrijk markeringspunt is dat een startfoto Transitie Jeugdzorg opgesteld moest worden. Deze startfoto biedt een cijfermatig overzicht van het huidige aanbod en gebruik van zorg en ondersteuning bij lokale eerste en tweedelijns instellingen. Dit inzicht is nodig bij het bepalen van de schaalgrootte, aard van de vraag en de besluitvorming over budgetten. De startfoto brengt ook in beeld hoe de informatiepositie van de gemeente is. De eindresultaten van de startfoto dienen als gezamenlijk startpunt voor zorgaanbieders en gemeenten voor het opstellen van programmering die aansluit op de lokale vraag. In oktober 2013 is een nota opgesteld met daarin de IJsselsteinse jeugdcijfers welke in november ter kennis van de raad is gebracht. 3.2.2. Transitiearrangement Alle gemeenten in Nederland zijn ingedeeld in één van de 41 jeugdzorgregio s. Deze jeugdzorgregio s moesten voor 31 oktober 2013 een Regionaal Transitiearrangement (RTA) zijn aangegaan met elkaar en met de (zorg)aanbieders. Dit Transitiearrangement is beoordeeld door de onafhankelijke Transitiecommissie Stelselherziening Jeugd (TSJ). Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties sociale domein gemeente IJsselstein 9
De gemeente IJsselstein is ingedeeld in jeugdzorgregio Lekstroom samen met de gemeenten Houten, Lopik, Nieuwegein en Vianen. Deze gemeenten hebben op regionaal niveau de afspraken gemaakt over de continuering van zorg voor cliënten die op 1 januari 2015 bestaande geïndiceerde zorg ontvangen. Daarnaast zijn er bovenregionale afspraken gemaakt die aansluiten bij het bestaande provinciale beleid. Alle colleges in de regio hebben het Transitiearrangement vóór 31 oktober 2013 vastgesteld. Het was volgens het Rijk 1 wel de bedoeling dat de gemeenteraden dit RTA bestuurlijk zou worden vastgesteld ook al zou dat pas na 1 oktober 2013 kunnen plaatsvinden. Dit is in IJsselstein door het college van b&w gebeurd. De gemeenteraad van IJsselstein is op 20 november 2013 slechts per brief geïnformeerd over het regionaal vastgestelde Transitiearrangement nadat op 16 oktober 2013 er een regionale bijeenkomst is geweest voor raadsleden waarin het Transitiearrangement is toegelicht. In het RTA geven de samenwerkende gemeenten aan hoe zij de bestaande zorg van bestaande cliënten en inwoners die op de wachtlijst staan, ook in 2015 kunnen garanderen. Daarvoor was nodig dat inzicht bestond in de zorgtrajecten per gemeente (vestigingsplaats, soort traject, soort bekostiging en kosten). Het arrangement zelf is een overzicht van gemaakte afspraken tussen gemeenten, zorgaanbieders en financiers. In juridische zin is het arrangement zelf echter een eenzijdige gemeentelijke intentieverklaring zowel richting het Rijk als de zorgaanbieders. In de loop van 2014 zou op basis van actuele informatie over de financiering meer duidelijkheid moeten bestaan over de beschikbare budgetten en de verdeling hiervan. 3.3. Decentralisatie Werk en Inkomen (Participatiewet) De samenwerking op het gebied van het sociale domein in de Lekstroom is ontstaan naar aanleiding van het wetsvoorstel Wet werken naar vermogen (Wwnv). Deze wet is inmiddels vervangen door de Participatiewet. De Participatiewet is voor een groot deel gebaseerd op de Wwnv waardoor men er van uit gaat dat de WIL de invoering van de Participatiewet relatief eenvoudig zou moeten kunnen realiseren. De uitdaging om meer te doen met minder blijft hierbij bestaan en vraagt om nadere beleidskeuzes. Ondanks dat de Wwnv niet doorging is besloten de vorming van de regionale uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen Lekstroom (WIL) door te zetten onder andere omdat de beoogde opvolger van de wet gebaseerd is op dezelfde visie.. Uit de Programmabegroting 2014 blijkt dat de gemeente IJsselstein in 2014 moet zorgen gereed te zijn voor de invoering van de Participatiewet. Tevens moet IJsselstein een heldere positie bepalen binnen het lokaal arbeidsmarktbeleid zoals aangegeven in het sociaal akkoord dat in 2013 door het rijk en de sociale partners is gesloten. Daarnaast wordt in 2014 in Lekstroomverband ook een visie ontwikkeld over de wijze van invoeren van de Participatiewet en het sociaal akkoord. Op basis van deze visie bereiden de gemeenten zich voor op de invoering. Deze invoeringsstrategie dient ook als basis voor het herformuleren van de opdrachten aan WIL en de sociale werkvoorziening PAUW Bedrijven en beschrijft hoe de regio de eigen positie ziet binnen het nieuw op te zetten regionale werkbedrijf. Men houdt er rekening mee dat dit ook kan leiden tot nieuwe structuren en samenwerking. 4. Bevindingen In dit hoofdstuk zijn de bevindingen van het onderzoek opgenomen. Het hoofdstuk is gestructureerd aan de hand van de onderzoeksvragen. 1 In de handreiking regionale transitiearrangement (bladz. 11) is de suggestie gedaan, gelet op het korte tijdsbestek (31 oktober 2013) een passage op te nemen dat het college van b&w het arrangement aangaat onder voorbehoud van instemming door de gemeenteraad. Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties sociale domein gemeente IJsselstein 10
4.1. Voorbereiding van de decentralisatie In deze paragraaf komende volgende twee onderzoekvragen aan bod: 1. Is er een concreet projectplan voor de drie decentralisaties opgesteld? Zo nee waarom niet? 2. Is er een projectorganisatie vorm gegeven voor het sociaal domein, zowel bestuurlijk als ambtelijk, ingericht? Zo ja, hoe is deze vorm gegeven? Zo nee, wat is hiervan dan de reden? 4.1.1. Projectplan In maart 2012 is de notitie Drie decentralisaties in het sociaal domein opgesteld. Deze notitie is geen projectplan maar een informerende nota en geeft een korte beschrijving van de stand van zaken met betrekking tot de drie transities. De gemeenteraad is hierover bij brief van april 2012 geïnformeerd. In het document is een zeer globale planning per jaar opgenomen. Die er als volgt uit ziet: Wet werken naar vermogen (Wwnv) Begeleiding AWBZ naar Wmo Jeugdzorg 2011 2012 2013 2014 - Visie vorming - Visie vorming, ontwerp - Wwnv van kracht - Uitvoering - Intentieverklaring en voorbereiding regionale - Schetsontwerp samenwerking vastgesteld vastgesteld - Ontwerp in raad (september) - Verordeningen in raad (december) - Visie vorming - 10 april themabijeenkomst raad - Raad stelt visie vast (juni) - Voorbereiding - Raad stelt verordeningen vast (december) - Visie vorming t.a.v. jeugd en CJG - Themabijeenkomst raad (medio 2012) - Experimenten - Raad stelt visie nota jeugd vast (december) - Decentralisatie van kracht voor nieuwe gevallen - Implementatie - Voorbereiding bestaande gevallen - Visie vorming t.a.v. Wet op zorg voor jeugd - Strategie bepaling - Decentralisatie van kracht voor bestaande gevallen - implementatie - Beleidsontwikkeling verordeningen, kaders en contracten - Voorbereiding op implementatie per 2015 Niet is gebleken dat deze planning op enig moment verder is ingevuld of bijgesteld naar aanleiding van lokale, regionale of landelijke ontwikkelingen. Voor 2014 zou er wel een nieuwe planning worden gemaakt om meer overzicht en grip te krijgen. Ten tijde van het onderzoek was dit nog niet gebeurd. Voor de decentralisatie Jeugdzorg wordt de, door de Provincie Utrecht, opgestelde transitieagenda (spoorboekje) gevolgd. Uit de Toelichting Transitie Agenda Jeugdzorg van 28 maart 2013 blijkt dat de provinciale transitieagenda een werkdocument en een routekaart is die inzicht geeft en overzicht biedt in de te zetten stappen. Daarnaast biedt de gezamenlijke planning de mogelijkheid om onderwerpen te selecteren waarop samenwerking effectief is. De Transitie Agenda is opgesteld door vertegenwoordigers uit de jeugdzorg regio s en de provincie. 4.1.2. Projectorganisatie Voor de invoering van de drie decentralisaties is geen gemeentelijke projectorganisatie opgezet, maar gekozen voor een regionale projectstructuur en -organisatie op basis van de samenwerkingsovereenkomst Sociaal Domein Lekstroom. In deze projectstructuur hebben zowel bestuurders als ambtenaren zitting. Hiermee is tevens een antwoord gegeven op de vraag van de minister van BZK aan alle gemeenten om uiterlijk 31 mei 2013 aan te geven hoe en met wie de gemeenten (willen gaan) samenwerken bij de uitvoering van de decentralisaties. De raad heeft in zijn vergadering van 4 juli 2013 ingestemd met deze samenwerkingsovereenkomst en eindigt op 31 december 2014. Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties sociale domein gemeente IJsselstein 11
Deze overeenkomst is een overeenkomst aangegaan op basis van de Wet gemeenschappelijke regelingen en heeft de status van een bestuursakkoord, convenant of intentieverklaring (een regeling zonder meer). Op basis van deze overeenkomst kunnen geen bevoegdheden van raad en/of college worden overgedragen (gedelegeerd of gemandateerd). Om inhoudelijk invulling te geven aan de samenwerkingsovereenkomst is per decentralisatie een intergemeentelijke werkgroep actief. Deze werkgroepen staan onder leiding van het Algemeen Bestuur en de gemeentesecretarissen. Tevens is een vierde werkgroep opgericht waarin inkoop, juridische zaken en financiën zijn ondergebracht. Daarnaast opereert de WIL ook als een zelfstandige eenheid rond de decentralisatie van de Participatiewet. De regionale projectstructuur ziet er als volgt uit: Bestuurlijk Platform Sociaal Domein Lekstroom Gaat over de bestuurlijke inhoud en Gemeentesecretarissen Organiseren het proces en de faciliteiten WIL Dagelijkse leiding van WIL wordt gerealiseerd door een algemeen directeur Werkgroep decentralisatie Jeugdzorg Werkgroep decentralisatie Wmo Werkgroep decentralisatie Participatiewet Werkgroep facilitering juridische en financieel Van belang is hierbij op te merken dat de drie portefeuillehouders een andere verantwoordelijkheid hebben als bij een formele door de raad vastgestelde gemeenschappelijke regeling. Afspraken en besluiten die genomen worden binden de gemeente niet. De gemeenteraden van de individuele gemeenten blijven het besluitvormende orgaan. 4.2. Invulling kaderstellende rol In deze paragraaf komende volgende onderzoekvragen aan bod: 1. Zijn er afspraken tussen raad en college over de wijze waarop en de frequentie waarin de raad wordt geïnformeerd? 2. Bestaat er voldoende duidelijkheid bij College en Raad wanneer partijen aan zet zijn? 3. Hoe geeft de raad invulling aan haar volksvertegenwoordigende rol? 4. Zijn er door de raad prioriteiten gesteld en/of kaders aangegeven? 5. De raad heeft op 4 juli 2013 ingestemd om een samenwerkingsverband aan te gaan met de vijf Lekstroom gemeenten. Uitgangspunt daarbij is lokaal waar mogelijk, regionaal waar nodig. Hoe wordt aan dit uitgangspunt vorm en inhoud gegeven? 6. Het aangaan van de regionale samenwerkingsovereenkomst heeft geen directe uitvoeringsconsequenties. Op elk van de domeinen zal de samenwerking verder worden vormgegeven in de lijn die nu al is ingezet. Kan worden aangegeven welke lijn dat dan is? 7. In het betreffende raadsvoorstel wordt gezegd dat de raad over de consequenties voor uitvoering apart zal worden geïnformeerd. Is duidelijk op welke onderdelen dit zal gebeuren? Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties sociale domein gemeente IJsselstein 12
8. Heeft de raad inzicht in kwantitatieve informatie zoals bijv. het aantal inwoners dat gebruik maakt van bestaande voorzieningen en de mogelijke overlap tussen verschillende doelgroepen? 4.2.1. Afspraken over informatiefrequentie gemeenteraad Bij de start van de decentralisaties zijn er geen concrete afspraken gemaakt over de informatiefrequentie aan de gemeenteraad. Zoals eerder aangegeven was er een globale planning. Ambtelijk is aangegeven dat vooral de begroting en de planning en control rapportages de afgelopen twee jaar gebruikt zijn om de raad inhoudelijk te informeren over de voortgang en de geplande activiteiten rond de drie decentralisaties. De portefeuillehouder AWBZ en Jeugdzorg bleek gedurende het proces behoefte te hebben om frequenter de raad te kunnen informeren over de decentralisatie Jeugdzorg. Daarom is op haar verzoek een klankborgroep Jeugdzorg opgericht. Deze klankbordgroep komt één keer per drie maanden bij elkaar. De deelnemers van de klankbordgroep hebben kennis over of belangstelling voor het onderwerp Jeugdzorg. De klankbordgroep is er niet om de besluitvorming voor te bereiden, maar is bedoeld om de raad meer in positie te brengen. Bij de start vergaderde de klankbordgroep zonder portefeuillehouder. Tegenwoordig is de portefeuillehouder wel bij de overleggen aanwezig. De klankbordgroep voorziet de portefeuillehouder van input en de mogelijkheid om te toetsen of de raad afdoende geïnformeerd wordt. Sinds eind oktober 2013 is, op verzoek van dezelfde portefeuillehouder een nieuw vast agendapunt voortgang drie decentralisaties toegevoegd aan het cluster Samenleving. Op deze wijze wordt de gemeenteraad frequenter geïnformeerd over de ontwikkelingen. 4.2.2. Duidelijkheid over wie en wanneer aan zet is De planning uit 2012 geeft een globale indicatie wanneer welke besluitvorming wordt verwacht. Dit zegt echter niets over of en wanneer de gemeenteraad in de gelegenheid wordt gesteld uitvoering te geven aan zijn kaderstellende rol. Ook wordt uit de planning niet duidelijk of de raad actief participeert in de voorgenomen visieontwikkeling. Alleen bij de transitie Jeugdzorg is een meer concrete (regionale) planning gemaakt. Dit is mede ingegeven door de wijze waarop de Provincie Utrecht vorm geeft aan de decentralisatie Jeugdzorg, de overdracht van taken en de landelijke ontwikkelingen waarbij gemeenten samen dienen te werken rond het transitiearrangement. 4.2.3. Invulling volksvertegenwoordigende rol De manier waarop raadsleden hun volksvertegenwoordigende rol invullen verschilt van persoon tot persoon en van partij tot partij. Uit de interviews blijkt dat enkele raadsleden en partijen zeer actief op pad gaan richting inwoners. Sommige raadsleden adopteren wijken. Weer anderen laten zich vooral inhoudelijk informeren door de eigen partij. Enkele raadsleden zijn zelf werkzaam in de sectoren die vallen onder de decentralisaties en gebruiken deze kennis en contacten bij hun rol als raadslid. Ook is er het Platform Samenleving IJsselstein (PSIJ) dat adviezen geeft aan het college van burgemeester en wethouders over onderwerpen die de drie decentralisaties raken. Deze adviezen zouden via het interne systeem (Extranet) van de gemeente IJsselstein beschikbaar moeten zijn voor de raadsleden. In sommige gevallen worden de adviezen ook meegezonden met de raadsstukken. Uit navraag bleek dat het niet altijd duidelijk is voor de raadsleden waar zij de specifieke informatie van de PSIJ kunnen vinden. De raad organiseert niet zelf bijeenkomsten zoals hoorzittingen en dergelijke met zowel professionals als inwoners die aangewezen zijn op de verschillende voorzieningen. Ook lijkt de raad onvoldoende te controleren of bij de uitvoering van beleid ook aandacht wordt besteed aan participatie door met name inwoners. Bij de Uitvoeringsnota Jeugdzorg en Wmo waar het juist ook gaat over de overgang van Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties sociale domein gemeente IJsselstein 13
AWBZ voorzieningen naar de Wmo, valt het op dat er geen aandacht wordt besteed aan de wijze en de frequentie waarop de inwoners, die te maken krijgen met de veranderingen, hierbij betrokken zijn of worden. De indruk bestaat dat vooral de professionals en marktpartijen betrokken worden. Juist op dit punt kan een gemeenteraad invulling geven aan de controlerende en volksvertegenwoordigende rol. 4.2.4. Prioriteiten en/of kaderstelling door raad Voor de verschillende decentralisaties zijn kaders gesteld, maar deze kaders lijken vooral ingegeven door de regionale samenwerking. Met name bij de decentralisatie Jeugdzorg worden de provinciaal vastgestelde kaders en de Transitie Agenda gehanteerd. Niet is gebleken dat de gemeenteraad zelf r actief kaders of prioriteiten heeft gesteld. Het lijkt er op dat de raad een meer afwachtende houding aanneemt en volgend als het gaat om de kaders die het college voorstelt. De raad zou dan deze kaders moeten toetsen en vaststellen. Onduidelijk is of dit altijd gebeurt. Het lijkt er op dat de raad soms (mondeling) geïnformeerd wordt over de stand van zaken en kaders zonder dat dit leidt tot besluitvorming. Ook is gebleken dat de voorgestelde regionale kaders niet eerst ter vaststelling worden voorgelegd aan de raad. Daarbij zou de raad eventuele zienswijzen en amendementen kunnen vaststellen die worden ingebracht in de regionale overleggen. De klankbordgroep Jeugdzorg lijkt wel in de positie te zijn om prioriteiten in het proces aan te geven doordat deze groep zich bezig lijkt te houden met het besluitvormingsproces en daardoor kan aangeven of iets rijp is voor besluitvorming of dat er nog extra informatie gewenst is. Doordat de klankbordgroep ook aan kan geven dat zij extra informatie wenst, lijkt het er op dat hier sprake is van zowel sturing op het proces als de inhoud van het besluitvormingsproces van de gemeenteraad. De klankbordgroep bestaat uit professionals en vertegenwoordigers van belangengroeperingen en hebben dus niet alleen een grote invloed maar kan gemakkelijk gebruikt worden als legitimatie naar de raad dat het veld het ermee eens is. De raad heeft echter een bredere rol zoals de financiën. De visienota Regionale samenwerking AWBZ transitie waarin wordt ingegaan op de transitie van de AWBZ naar de Wmo en waarin elf uitgangspunten voor regionale samenwerking zijn geformuleerd, is door de gemeenteraad als hamerstuk behandeld in de vergadering van 19 december 2013. Dit terwijl juist in deze visienota onderscheid wordt gemaakt tussen het regionale en het lokale spoor. Deze visienota is in de andere Lekstroomgemeenten wel als apart agendapunt behandeld en vastgesteld. Geconstateerd kan worden dat de gemeenteraad van IJsselstein het document zonder enige discussie heeft vastgesteld. Dit roept de vraag op of de raad op dit punt (voldoende) invulling heeft gegeven aan zijn kaderstellende rol. 4.2.5. Lokaal waar mogelijk, regionaal waar nodig De samenwerking in de Lekstroom kan gezien worden als leidend voor de keuzes die de deelnemende gemeenten maken. Dit geldt ook voor de gemeente IJsselstein. De Lekstroom samenwerking is enerzijds ingegeven door WIL en komt anderzijds ook doordat de regio op andere terreinen zoals jeugd, onderwijs en veiligheid een autonoom ingedeelde samenwerkingsregio is. Uit de samenwerkingsovereenkomst Sociaal Domein Lekstroom blijkt dat de Lekstroomgemeenten uitgesproken hebben dat de decentralisatie van delen van de AWBZ, Werk en Inkomen en de Jeugdzorg het wenselijk maken de samenwerking te gaan verstevigen en te onderzoeken waarin gezamenlijke aanpak van onderdelen daarvan van meerwaarde is voor het functioneren van het sociaal domein. Ook zijn de deelnemende gemeenten overeengekomen dat waar gekozen wordt voor regionale samenwerking, de Lekstroom bij een vergelijking van andere gelijkwaardige samenwerkingsmogelijkheden, de primaire en prioritaire samenwerkingsregio is. Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties sociale domein gemeente IJsselstein 14
Uit het Wmo-jaarplan 2013 blijkt dat er een spanningsveld is tussen het uitgangspunt Lokaal waar mogelijk, regionaal waar nodig en de werkelijkheid als het gaat om de inkoop van voorzieningen. In het jaarplan wordt gesteld dat de uitvoering van de Wmo niet langer een lokale aangelegenheid kan zijn. Toch wordt aangegeven te streven naar het zo lokaal mogelijk uitvoeren van de Wmo. Uit de Programmabegroting 2014 blijkt dat voor de decentralisatie Jeugdzorg het uitgangspunt Lokaal waar mogelijk, regionaal waar nodig als volgt is aangepast: Lokaal wat kan, regionaal wat een meerwaarde boven lokaal heeft en bovenregionaal wat niet anders kan. 4.2.6. Ingezette lijn en uitvoeringsconsequenties regionale samenwerking De periode van voorbereiding op de decentralisaties bestaat uit twee met elkaar samenhangende sporen. Een lokaal en een regionaal implementatiespoor. De ontwikkeling van het regionale spoor geeft IJsselstein samen met de Lekstroomgemeenten vorm. In de Programmabegroting 2014 is opgenomen dat er brede overeenstemming bestaat over het feit dat de gemeente, idealiter, tot een integrale uitvoering moet komen voor de decentralisaties op de domeinen AWBZ, Jeugdzorg en Werk en Inkomen. Hoewel onduidelijk is of de genoemde brede overeenstemming in de Programmabegroting verder gaat dan de interne gemeentelijke organisatie, staat wel vast dat de praktijk rond de integrale aanpak en ontschotting van de budgetten minder eenvoudig is. Uit het Wmojaarplan 2013 zou kunnen worden afgeleid dat er wel degelijk uitvoeringsconsequenties te verwachten zijn. Bestaande samenwerkingen, voorzieningen en faciliteiten gaan veranderen. Het is niet duidelijk wat de omvang en impact zowel lokaal als regionaal daarvan zal zijn. Daarnaast bestaat er op dit moment (nog) een duidelijke scheiding tussen de drie domeinen. Er liggen verschillende wetten en regelingen aan ten grondslag, De uitvoering wordt door verschillende, veelal domein specifieke partijen op zowel lokaal, regionaal als landelijk niveau gerealiseerd. De financiering komt vanuit verschillende budgetten. Integrale uitvoering in het sociale domein stelt het voortbestaan van al deze partijen ter discussie. De gevolgen daarvan zijn voor onder meer de WIL, het CJG en het Wmo-loket vooraf niet te overzien. Als het gaat om het regionale spoor en de samenwerkingsovereenkomst in de Lekstroom, neemt de relatie met Montfoort een bijzondere positie in. De ambtelijke fusie met Montfoort leidt ertoe dat binnen de gemeentelijke organisatie volledig wordt samengewerkt. De situatie in de uitvoering verschilt op dit moment echter nog sterk tussen Montfoort en IJsselstein. Beide gemeenten werken samen met andere gemeenten. Ook hebben ze voor een groot deel te maken met andere ketenpartners en kennen ten aanzien van de uitvoering van de Wmo ook een andere lokale uitvoeringsstructuur. Gezamenlijk zal de komende tijd worden bekeken of, in hoeverre en op welke termijn de onderlinge verbondenheid ook in de uitvoering van het sociale domein kan worden versterkt. Het karakter daarvan is vooralsnog verkennend. De verwachting is dat dit ook consequenties zal hebben voor de regionale samenwerking en de uitvoering. 4.2.7. Informatie aan raad over consequenties uitvoering Er lijkt geen sprake te zijn van het apart geïnformeerd worden over de consequenties voor de uitvoering. Zoals uit het voorgaande blijkt worden eventuele consequenties meegenomen in de afzonderlijke plannen en notities over de specifieke beleidsterreinen en decentralisaties. Ook is gebleken dat de verschillende nota s ook die regionaal zijn opgesteld erg beschrijvend van aard zijn en veel informatie bevatten wat de wetgever heeft bedoeld. De nota s bevatten ook een hoog abstractie niveau en bevatten weinig sturingsinformatie. Het is moeilijk om de beleidskeuzes te ontdekken. Veel wordt naar de toekomst verschoven waardoor sprak lijkt te zijn van een beleidsproces dat zich organisch ontwikkeld. van een zich organisch ontwikkeld proces Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties sociale domein gemeente IJsselstein 15
4.2.8. Beschikbare kwantitatieve informatie Bij de drie decentralisaties is voor een belangrijk deel sprake van het overhevelen van taken die eerst door anderen werden uitgevoerd en daarvoor verantwoordelijk waren. Voor de gemeente is het dus van belang inzicht te hebben in zowel kwantitatieve als kwalitatieve gegevens. Bij de vaststelling van nieuw beleid is het van groot belang inzicht te hebben waar we het nu precies over hebben. Hoeveel inwoners van IJsselstein maken nu gebruik van allerlei voorzieningen, hoe is dat nu georganiseerd, wie voert uit, wat zijn de kosten e.d. Met betrekking tot dit onderdeel van de decentralisatie blijkt dat raad zich tot op heden hier vrijwel niet mee heeft bezig gehouden. Dit terwijl het om een substantieel deel van de budgetten ( 6,8 miljoen voor de Jeugdzorg en 6 miljoen voor de AWBZ) gaat die naar de gemeente over wordt geheveld. Uit de documenten die beschikbaar zijn gesteld aan de onderzoeker is aanvankelijk geen duidelijke of specifieke kwantitatieve informatie naar voren gekomen. Bij navraag over specifieke gegevens en bestanden zoals die van Vektis 2 werd aangegeven dat men hier de beschikking over had en dat de aantallen steeds duidelijker werden. Jeugdzorg In oktober 2013 is de startfoto van de Jeugdzorg opgesteld. Hieruit zou moeten blijken hoeveel jongeren gebruik maken van de verschillende vormen van jeugdzorg en at dit kost. Zo wordt het budget berekend dat benodigd zou zijn op basis van landelijke gemiddelden, maar relevant is hoeveel jongeren uit IJsselstein gebruik maken van de verschillende voorzieningen en wat dit kost. Opmerkelijk is dat deze cijfers niet bekend zijn. In de bijlage 3 bij dit onderzoeksrapport zijn wel enkele tabellen opgenomen die afkomstig zijn uit onder andere de jeugdspiegel van het CBS en alleen betrekking heeft op de Jeugdzorg. Hierin is ook een overzicht opgenomen hoe hoog de kosten zouden zijn uitgedrukt per inwoner jonger dan 18 jaar. Interessant is te weten hoeveel jongeren uit IJsselstein gebruik maken van de verschillende voorzieningen. AWBZ/Wmo Met het raadsbesluit van 19 december 2013 heeft de raad van IJsselstein de decentralisatiemonitor van het Wmo kantoor voor kennisgeving aangenomen. Hierin is relevante informatie opgenomen die van belang is om inzicht te hebben in zowel de kwantitatieve als kwalitatieve omvang van de inwoners van IJsselstein die nu gebruik maken van AWBZ-gefinancierde voorzieningen die zullen overgaan naar de Wmo. Ook worden in deze monitor aandachtspunten benoemd waar de gemeente(raad) zijn voordeel mee zou kunnen doen. Deze cijfers zijn op geen enkele wijze gebruikt in de nota. 2 Vektis levert aan alle 408 Nederlandse gemeenten relevante beleidsinformatie over de AWBZ-zorg die per 1 januari 2015 naar de Wmo wordt overgeheveld. Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties sociale domein gemeente IJsselstein 16
5. BIJLAGE 1 Geraadpleegde documenten Brief, kenmerk 2012/06365: Drie transities in het sociale domein met als bijlage de notitie met zelfde naam. Presentatie Transitie Jeugdzorg IJsselstein cluster mei 2012 Brief, kenmerk 2013/05543: Informatie Provinciale Transitieagenda Nota Visie op jeugdbeleid in IJsselstein, Opgroeien in IJsselstein Brief, kenmerk 2013/06307: Informatie over jongeren Informatie Punt (JIP) Brief, kenmerk 2013/10343: Informatiebrief Transitieagenda Jeugd Brief, kenmerk 2013/14702: Recente ontwikkelingen Transitie Jeugdzorg en met hetzelfde kenmerk Voortgang transities jeugdzorg en transitie arrangementen Presentatie Schaalkeuze (boven)regionale samenwerking en uitgangspunten aanbod zorgaanbieders -> Transitie jeugdzorg, Utrechtse gemeenten 20 augustus 2013 Wmo jaarplan 2013 Brief aan de gemeenteraad d.d. 20 november 2013 over het Transitiearrangement Jeugdzorg Lekstroom Collegevoorstel, Zaaknummer 11631 aangemaakt op 30 september 2013 over het Transitiearrangement Jeugdzorg 2015 Kopie van een mailwisseling tussen Platform Samenleving IJsselstein en twee ambtenaren over de lokale beleidsnota Visie op jeugd. In deze mailwisseling wordt ook iets gezegd over het Regionale Transitiearrangement en het feit dat de raad niet om instemming is gevraagd. Definitieve versie Transitiearrangement Zorg voor Jeugd Lekstroom, versie 11 oktober 2013 Raadsvoorstel 2011/13047 d.d. 3 mei 2011 over het aangaan van de intentieverklaring regionale uitvoering sociale zekerheid, het doen van nader onderzoek en het maken van een schetsontwerp. Raadsvoorstel 2012/24375 d.d. 9 oktober 2012 over het aangaan van de gemeenschappelijke regeling Werk en Inkomen Lekstroom. Raadsvoorstel 2013/008817 d.d. 14 mei 2013 over de samenwerkingsovereenkomst sociaal domein Lekstroom. Brief d.d. 3 oktober 2012 van Platform Samenleving IJsselstein over advisering organisatie WIL. Brief d.d. 1 februari 2013 van Platform Samenleving IJsselstein met daarin een reactie op het concept Wmo jaarplan 2013. De paragrafen 4.4. Project Decentralisatie Werk (participatie en sociaal akkoord), 4.5. Project Decentralisatie begeleiding AWBZ en 4.6. Project Decentralisatie Jeugdzorg van de Programmabegroting 2014 gemeente IJsselstein. Raadsbrief Transitiearrangement Jeugdzorg Lekstroom d.d. 20 november 2013. Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties sociale domein gemeente IJsselstein 17
BIJLAGE 2 Lijst met afkortingen AWBZ Bbz CJG IOAW IOAZ GR Wmo PSIJ RTA TSJ WIL Wsw Wwb Algemene wet bijzondere ziektekosten beleid en uitvoering Besluit bijstandverlening zelfstandigen Centrum voor Jeugd en Gezin Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemer Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen gemeenschappelijke regeling Wet maatschappelijke ondersteuning Platform Samenleving IJsselstein Regionaal transitiearrangement Transitiecommissie Stelselherziening Jeugd Werk en Inkomen Lekstroom Wet sociale werkvoorziening Wet werk en bijstand Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties sociale domein gemeente IJsselstein 18
BIJLAGE 3 Tabel jeugdspiegel CBS Onderstaande tabel is afkomstig uit de jeugdspiegel van het CBS Aantal cliënten 1) Financiering uit Zorgverzekeringswet (Zvw) 2) jeugd-ggz eerste lijn 325 jeugd-ggz tweede lijn zonder verblijf 355 jeugd-ggz tweede lijn met verblijf 5 Financiering uit Alg.wet bijz. ziektekosten (Awbz) zorg zonder verblijf 120 zorg met verblijf 5 Provinciaal gefinancierde jeugd- en opvoedhulp Jeugdzorg zonder verblijf (ambulante zorg) 90 Jeugdzorg met verblijf 35 Pleegzorg 30 Overige taken (steunfuncties, projecten e.d.) Provinciaal gefinancierde zorg via bureau Jeugdzorg Geaccepteerde aanmelding BJZ 110 Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) Jeugdbescherming 105 Jeugdreclassering 25 Door het Rijk gefinancierde jeugdzorg Jeugdzorg-plus (voorheen gesloten jeugdzorg) 1) jaar 2011 2) jaar 2010 Totaal 1.205 Onderzoek voorbereiding drie decentralisaties sociale domein gemeente IJsselstein 19