GGD Zaanstreek-Waterland

GGD Zaanstreek-Waterland Begroting 2010

Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst Zaanstreek-Waterland Vurehout 2 1507 EC Zaandam Postbus 2056 1500 GB Zaandam Tel: 075-6519292 Fax: 075-6163016 E-mail: info@ggdzw.nl programmabegroting 2010 2

INHOUDSOPGAVE Voorwoord... 4 Inleiding... 5 Programmaplan... 8 Programma 0: Management, huisvesting en beheer... 9 Programma 1: Epidemiologie, beleid en gezondheidsbevordering...10 Programma 2: Algemene Gezondheidszorg...13 Programma 3: Jeugdgezondheidszorg...15 Programma 4: Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen (GHOR)...20 Algemene Dekkingsmiddelen...22 Bedrag voor onvoorzien...23 Paragrafen...24 Inleiding...24 Weerstandsvermogen...25 Verbonden partijen...27 Onderhoud kapitaalgoederen...28 Bedrijfsvoering...29 Financiering...30 Financiele begroting...32 Overzicht van baten en lasten...32 De uiteenzetting van de financiele positie en de toelichting...34 Meerjarenraming...41 Bijlagen...46 programmabegroting 2010 3

VOORWOORD Voor u ligt de programmabegroting 2010 van de GGD Zaanstreek-Waterland (GGD Z-W). In deze programmabegroting zijn vijf programma s opgenomen, die grotendeels parallel lopen aan de afdelingen van de GGD Z-W. Het doel van de programmabegroting is om de kaders te stellen voor de uitvoering van activiteiten in het betreffende jaar en de middelen daarvoor toe te wijzen. Daarnaast wordt inzicht verschaft in de financiële positie van de GGD Z-W. Tussentijds en na afloop van het jaar zal verantwoording worden afgelegd over de daadwerkelijke uitvoering van de activiteiten en de resultaten daarvan. De intentie is om per 2010 de uitvoering van de integrale jeugdgezondheidszorg 0-19 onder te brengen bij de GGD. Tevens zal het EKD worden geïmplementeerd en zal het aantal centra voor Jeugd en Gezin in de regio toenemen. Deze ontwikkelingen zullen een druk leggen op de uitvoering van het basispakket jeugdgezondheidszorg. Verder wordt uitvoering gegeven aan het strategisch beleidsplan 2008-2011 en aan de speerpunten uit de regionale nota volksgezondheid. Voor een meer inhoudelijke toelichting op de richting en de activiteiten van de GGD Z-W wordt hiernaar verwezen. De voorzitter, De secretaris, mr.drs. M.C.G. Keijzer drs. J.P. Detering programmabegroting 2010 4

INLEIDING Wijziging begroting 2010 ten opzichte van begroting 2009 Programma s Ten opzichte van 2009 is de hoofdindeling van de programmabegroting gelijk gebleven. Binnen het programma JGZ zijn een aantal wijzigingen doorgevoerd in verband met de verwachte integratie JGZ 0-19 jaar bij de GGD met ingang van 1-1-2010. De lasten en baten van de separate subprogramma s voor JGZ 0-4 en JGZ 4-19 zijn samengevoegd. Wel is nog onderscheid gemaakt inde lasten en baten van uniforme en maatwerk producten. Kadernota 2010 Maart 2009 is de Kadernota 2010 vastgesteld. In de Kadernota is aangegeven wat de financiële gevolgen zijn van autonome ontwikkelingen (indexering van lonen en prijzen) en van de nieuwe beleidsvoorstellen. Alle voorstellen uit de kadernota zijn verwerkt in deze begroting. De autonome ontwikkelingen veroorzaken een structurele kostenstijging met 174.000. De financiële vertaling van reeds ingezet en nieuw beleid kost in totaal 539.000 extra. De verhoging van kosten is geheel incidenteel. Een groot deel van deze kosten ( 518.000) heeft betrekking op de implementatie van het EKD. In 2011 is hiervoor nog eens 118.000 incidenteel nodig en in 2012 81.000. Daarna is het reeds in de begroting opgenomen structurele budget van 300.000 toereikend om de kosten van het EKD te dekken. De 21.000 voor de projectleider Raak is voor de jaren 2010 en 2011 begroot, daarna vervallen ook deze kosten. Aan kosten voor nieuw beleid is in totaal 76.000 in de begroting verwerkt. Dit betreft 56.000 voor een communicatiemedewerker en 20.000 in verband met software voor infectieziektebestrijding. Met betrekking tot de aanstelling van een communicatiemedewerker ad 56.000 wordt opgemerkt dat dit bedrag in 2012 als bezuinigingstaakstelling zal worden opgenomen en dient te worden terugverdiend door efficiencyvoordelen als gevolg van de integratie JGZ. De kosten voor de software voor infectieziektebestrijding zijn structureel. Bij de diverse programma s zal, indien nodig, nader worden ingegaan op de wijzigingen die voortvloeien uit de kadernota. Onderstaand is een overzicht opgenomen van de financiële effecten uit de kadernota: Omschrijving Bedrag Structureel/incidenteel Loonkosten indexering 116.000 Structureel Materiële kosten indexering 58.000 Structureel Software infectieziektebestrijding 20.000 Structureel EKD implementatie 518.000 Incidenteel Projectleider Raak 21.000 Incidenteel, twee jaar Communicatiemedewerker 56.000 Incidenteel, twee jaar Totaal 789.000 Integratie JGZ De integratie van de jeugdgezondheidszorg 0-4 en 4-19 tot een (integrale) jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar, ondergebracht bij de GGD, wordt ten tijde van de opstelling van deze begroting voorbereid. In deze begroting zijn nog niet alle financiële effecten van de beoogde integratie per 1-1-2010 meegenomen. Op verschillende plaatsen in deze programmabegroting 2010 5

programmabegroting zal ingegaan worden op de gevolgen van de integratie voor de organisatie en begroting van de GGD, voor zover deze gevolgen kunnen worden gekwalificeerd en/of gekwantificeerd. Als dit niet mogelijk is, zal aangegeven worden welke risico s worden voorzien. Verdeelsystematiek Vanaf 2010 wordt een nieuwe systematiek gehanteerd voor de verdeling van de gemeentelijk bijdragen over de gemeenten in de regio Zaanstreek-Waterland. De wijzigingen betreffen twee verschillende aspecten van de systematiek. Enerzijds is besloten voor alle programma s voor zowel de begroting als de afrekening uit te gaan van inwoneraantallen op peildatum 1 januari van het voorafgaande jaar. Dat wil dus zeggen dat voor de begroting 2010 en de afrekening 2010 het aantal inwoners per 1 januari 2009 zal worden gehanteerd. Deze wijziging heeft als groot voordeel dat tussen de in rekening gebrachte voorschotten ( die altijd gebaseerd waren op inwoneraantallen van het voorafgaande jaar =t-1) en de uiteindelijke afrekening (die tot en met 2009 gebaseerd was op het aantal inwoners van het uitvoeringsjaar =t) geen herverdeeleffecten meer optreden als gevolg van onevenwichtige groei en krimp van inwoneraantallen in de regio. Anderzijds is besloten voor het programma JGZ in totaal een nieuwe verdeelsleutel te hanteren, in plaats van de voorheen gehanteerde drie verschillende verdeelsleutels. De nieuwe verdeelsleutel is gebaseerd op de berekening van de Brede Doeluitkering Centra voor Jeugd en Gezin ( BDU CJG) van het Rijk. Een volledige beschrijving van de verdeelsleutels staat in de paragraaf Algemene dekkingsmiddelen. Indeling programmabegroting De programmabegroting is voorgeschreven door het besluit begroting en verantwoording (BBV), dat in 2003 is vastgesteld door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en dat in de plaats kwam van het besluit comptabiliteitsvoorschriften 1995 en de ministeriële regeling informatie voor derden (IV3). In het BBV is geregeld waaraan gemeenten en provincies met ingang van begrotingsjaar 2004 moeten voldoen inzake begroting, meerjarenraming, jaarstukken, uitvoeringsinformatie en informatie voor derden. Het BBV is vanaf 2005 ook van toepassing verklaard op gemeenschappelijke regelingen. In de programmabegroting worden taken en activiteiten ondergebracht in programma s voor verschillende beleidsterreinen. De definitie van een programma is een samenhangende verzameling van producten, activiteiten en geldmiddelen. Bij een programma staan de volgende drie w-vragen centraal: Wat willen we bereiken? Wat gaan we daarvoor doen? Wat mag het kosten? Met het vaststellen van de programmabegroting autoriseert het algemeen bestuur het dagelijks bestuur om uitvoering te geven aan de programma s binnen de kaders van de geformuleerde doelstellingen, de te ondernemen activiteiten en de beschikbare middelen. De indeling van de programmabegroting is als volgt: - Het programmaplan: eerst wordt in hoofdlijnen aangegeven binnen welke context en kaders de GGD Z-W de geplande activiteiten uitvoert. Daarna wordt per programma aangegeven welke activiteiten in 2009 zullen worden ondernomen, met de nadruk op speerpunten en nieuwe activiteiten. - De paragrafen: in de paragrafen wordt op een wettelijk voorgeschreven aantal terreinen ingegaan op de beleidslijnen, die ten aanzien van deze terreinen zijn of worden uitgezet. programmabegroting 2010 6

De paragrafen verschaffen, naast de financiële begroting, overzicht en inzicht in de financiële positie van de GGD. - De financiële begroting. Hierin is een totaaloverzicht opgenomen van de begrote baten en lasten voor het uitvoeringsjaar. Daarnaast wordt ingegaan op de financiële positie van de GGD Z-W en op de uitgangspunten voor de begroting. - De meerjarenraming. P&C cyclus GGD Z-W In de cyclus is aangegeven welke documenten en instrumenten in de loop van een planningsperiode van vier jaar worden opgesteld en vastgesteld door verschillende besluitvormingsorganen. Voor een toelichting op doel, inhoud en planning van de verschillende documenten wordt verwezen naar de P&C cyclus van de GGD-Z-W. Net als in voorgaande jaren is ook in 2009 de planning van de behandeling van en besluitvorming over de verschillende onderdelen van de P&C cyclus een knelpunt gebleken. Het blijft een probleem om alle stukken binnen de gestelde termijnen alle overlegorganen te laten passeren. Ondanks dat, is dit jaar wederom gelukt zowel de jaarrekening 2008 als de begroting 2010 binnen de wettelijk termijn vast te stellen. In het volgende overzicht wordt de relatie tussen de verschillende (wettelijk verplichte) begrotingen en verantwoordingsdocumenten en de doelgroepen aangegeven: Actor Begrotingsfunctie Soort begrotings-/verantwoordingsdocument Algemeen bestuur Dagelijks bestuur BZK/CBS/Toezichthouder Allocatie Autorisatie Controle Beheerstechnisch Bedrijfseconomisch Verantwoording Aggregatie/ Vergelijkbaarheid (programma)begroting (programma)begroting (programma)jaarstukken bestaande uit jaarverslag en jaarrekening productenraming/ -realisatie productenraming/ -realisatie (programma)jaarstukken bestaande uit jaarverslag en jaarrekening functionele indeling verdelingsmatrix (waaronder de categoriale indeling) programmabegroting 2010 7

PROGRAMMAPLAN Welk maatschappelijk effect streeft de GGD na? Het maatschappelijk effect van de GGD Z-W is het bevorderen en behouden van de gezondheid van de inwoners in de regio door het ontwikkelen en leveren van collectieve preventie, waarbij specifiek aandacht is voor groepen met een gezondheidsrisico en voor personen die kwetsbaar zijn. Hoe wil de GGD dit effect realiseren? Doelstellingen In juni 2007 is het strategisch beleidsplan 2008-2011 vastgesteld. Het strategisch beleidsplan beschrijft de missie en visie en de rollen van de GGD, het wettelijk kader, demografische en landelijke/regionale ontwikkelingen en de gezondheidssituatie in de regio. Op basis van de wettelijke verplichtingen, de eisen vanuit de Inspectie, landelijke ontwikkelingen en de epidemiologische gegevens maakt de GGD zijn keuzes. In het strategische beleidplan wordt per taakveld aangegeven wat de ambitie is voor deze periode. Maatschappelijke ontwikkelingen In het strategisch beleidsplan 2008-2011 worden een aantal landelijke ontwikkelingen beschreven. Een van de ontwikkelingen is de komst van de Wet Publieke Gezondheid, die in december 2008 is ingegaan. Deze wet integreert de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid (WCPV), de Infectieziektewet en de Quarantainewet. Nieuw in de wet is een artikel over ouderengezondheidszorg. Voor de gemeenten en de GGD is dit een nieuwe wettelijke taak. De gemeenten krijgen de opdracht zorg te dragen voor de uitvoering van preventieve zorg voor ouderen. Het ministerie van VWS laat onderzoeken wat de uitvoering van dit artikel moet gaan behelzen. De publieke gezondheidszorg en de WMO liggen in elkaars verlengde (van preventie naar care), waarbij gedrag (leefstijl), de fysieke en sociale omgeving en zorgvoorzieningen een belangrijke rol spelen. Beide beleidsterreinen kunnen elkaar ondersteunen en aanvullen om te komen tot een integraal lokaal beleid. Bestuurlijke ontwikkelingen De regio Zaanstreek-Waterland is aangewezen als veiligheidsregio. Dit betekent een bestuurlijke integratie tussen regionale brandweer en GHOR. De taken op het gebied van de GHOR zullen deels door de GGD voor de Veiligheidsregio worden uitgevoerd. Een aantal taken wordt ingekocht bij het GHOR bureau Agglomeratie Amsterdam. Accenten In 2010 komen de belangrijkste accenten te liggen op de uitvoering van de regionale speerpunten lokaal volksgezondheidsbeleid, de integratie van de jeugdgezondheidszorg en de invoering van het EKD, de ontwikkeling van de Centra Jeugd en Gezin in de regio en de ontwikkeling van een integraal OGGZ beleid. Per programma staan de accenten vermeld. programmabegroting 2010 8

PROGRAMMA 0: MANAGEMENT, HUISVESTING EN BEHEER Inleiding Programma 0 is een administratief programma, waarin de indirecte lasten en baten worden verantwoord. Het betreft de kosten van directie, huisvesting en beheer. Het saldo van lasten en baten van dit programma wordt vervolgens doorbelast aan de programma s 1 t/m 4 door middel van een opslag op de personele lasten. Hierdoor ontstaat een dekkingsresultaat. Voor programma 0 geldt dat de integratie JGZ omvangrijke gevolgen heeft voor de samenstelling en de lasten en baten, die in het programma zijn ondergebracht. In deze begroting zijn de kosten van huisvesting en beheer, die de uitvoering van de JGZ 0-4 met zich meebrengen en die tot en met 2009 in de begroting van Evean JGZ waren opgenomen, nog niet bij programma 0 ondergebracht. Reden hiervoor is dat op dit moment de precieze gevolgen van de integratie JGZ voor deze ondersteunende diensten nog niet in kaart gebracht kunnen worden. Er is daarom voor gekozen om de integrale kosten van JGZ 0-4, dus inclusief de benodigde huisvesting en ondersteuning op facilitair, financieel en administratief gebied, geheel op te nemen bij het programma 3 JGZ. In een later stadium (najaar 2009), als uitgewerkt is welke taken en activiteiten op welke plaats in de organisatie moeten worden belegd, zal de verdeling van de kosten over programma 0 en 3 worden verwerkt. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Huisvesting en receptie Directie Management en afdelingskosten beheer Wat willen we bereiken? - Zorgen voor optimale condities op het gebied van management, personeel en middelen ten behoeve van het functioneren van de organisatie. - Aanleveren van adequate informatie voor de besturing van de GGD Z-W. Wat doen we hiervoor (activiteiten 2010)? - Leveren van adequate management- en bestuurlijke informatie. - Inpassen van de integrale jeugdgezondheidszorg in werkprocessen en administratieve processen van de afdeling beheer. - Opzetten van facilitaire ondersteuning van de decentrale onderzoekslocaties. - Vastleggen en implementeren van procedures op het gebied van financieel, personeel en administratief beheer, ook in het kader van het organisatiebrede kwaliteitsbeleid. - Uivoering geven aan het automatiseringsplan. - Ontwikkelen en implementeren van beleid op het gebied van personeel en financiën. programmabegroting 2010 9

Kadernota In de kadernota zijn een aantal wijzigingen opgenomen, die in de begroting 2010 moeten worden verwerkt ten opzichte van de begroting 2009. Onder andere is een indexering van kosten opgenomen, van 1,5% voor loonkosten en 2% voor materiële kosten. Wat kost het? In programma 0 zijn kosten van organisatiebrede overhead opgenomen. Het percentage opslag op personele lasten, dat ten behoeve van de doorbelasting van overhead bij programma s 1 t/m 4 wordt berekend is in 2010 35% ( 2009 was dit 40%). De verwerking van de integrale JGZ in programma 0 zal mogelijk ook gevolgen hebben voor de percentuele opslag aan overhead. Het dekkingsresultaat in programma 0 bedraagt 3.827 Dit bedrag wordt gesaldeerd met de gemeentelijke bijdragen voor de programma s 1 t/m 4. Baten en lasten Begroting Begroting Begroting (bedragen in ) 2010 2009 2008 Personele lasten 860.201 925.006 897.525 Kapitaallasten 25.252 27.285 27.285 Materiele lasten 834.438 798.900 707.800 Doorbelasting aan programma's 1.514.618-1.603.365-1.572.131- Totaal lasten 205.273 147.826 60.479 Baten 209.100 150.000 78.500 Totaal baten 209.100 150.000 78.500 Uitkering reserve Resultaat 3.827-2.174-18.021- De loonkosten zijn gedaald met ca. 64.800. Dit wordt met name veroorzaakt door de verschuiving van kosten van de teamleider administratie JGZ van programma 0 naar programma 3 ad 57.000. Daarnaast zijn de loonkosten gedaald met 7.800 als gevolg van de herberekening en de indexering van loonkosten. De materiële lasten zijn gestegen met 16.500 in verband met indexeringen, met ca. 10.000 verhoging bureaukosten in verband met uitbreiding van activiteiten en er is 10.000 toegevoegd aan de post onvoorzien in verband met nog te verdelen kosten. De baten zijn gestegen met 56.000 in verband met de verschuiving van huisvestingsbaten van programma 3 naar programma 0. Daarnaast zijn de rentebaten verhoogd met 3.000. programmabegroting 2010 10

PROGRAMMA 1: EPIDEMIOLOGIE, BELEID EN GEZONDHEIDSBEVORDERING Inleiding De Wet Publieke Gezondheid draagt de GGD op om de gezondheid te bevorderen. Hiertoe adviseert de GGD de gemeenten over gezondheidsrisico s en ontwikkelt de GGD gezondheidsbevorderende programma s. De basis voor de advisering en de ontwikkeling van programma s wordt gevormd door inzicht in de lokale en regionale gezondheidssituatie. De afdeling bestaat uit de disciplines bestuurskunde, gezondheidswetenschappen, epidemiologie, gezondheidsbevordering, voorlichting eigen taal en cultuur en tandheelkundige preventie. De afdeling bestaat uit 11 personen. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nummer Product 714.10.301 Advisering lokaal gezondheidsbeleid Basistaak uniform 714.10.302 Epidemiologie Basistaak uniform 714.10.401 Gezondheidsbevordering algemeen Basistaak uniform 714.10.402 Gezondheidsbevordering tandheelkundige prev. Basistaak uniform 714.10.501 Communicatie Basistaak uniform 714.19.000 Afdelingskosten EBG Wat willen we bereiken? - Aanleveren van adequate informatie voor het gemeentelijke gezondheidsbeleid. - Ondersteunen van de gemeenten bij het formuleren en uitvoeren van gezondheidsbeleid. - Vergroten van het inzicht in de gezondheidssituatie van inwoners van de regio. - Bevorderen van gezond gedrag door het beïnvloeden van de leefstijl. - Op adequate wijze communiceren met regiopartners en bewoners over de dienstverlening van de GGD in breedste zin. Wat doen we hiervoor? (activiteiten 2010) - Organiseren van overleg met ambtenaren volksgezondheid en formuleren van voorstellen/adviezen voor gemeenten. - Ontwikkeling van een preventieprogramma op basis van de resultaten van de verschillende gezondheidsenquêtes. Deze preventieprogramma s sluiten aan bij het strategisch beleidsplan en de regionale speerpunten van lokaal volksgezondheidsbeleid, zoals overgewicht, mondgezondheid, verslaving, seksualiteit en depressie. - Analyse van de gezondheidsmonitor 18 jaar en ouder en uitvoeren van EMOVO bij leerlingen van het voortgezet onderwijs. Kadernota In de kadernota 2010 is de aanstelling van een communicatiemedewerker voor 0,6 fte opgenomen. Met de groei van de organisatie en de toenemende samenwerkingsverbanden met partners in de regio is de behoefte aan een professioneel communicatiebeleid de laatste tijd steeds groter geworden. De kosten van deze uitbreiding zullen, na de integratie JGZ per programmabegroting 2010 11

1 januari 2010, binnen twee jaar in de begroting van de GGD teruggevonden moeten worden. In de meerjarenraming is dan ook in 2012 weer een verlaging van de loonkosten met 56.000 opgenomen. Wat kost het? Baten en lasten Begroting Begroting Begroting (bedragen in ) 2010 2009 2008 Personele lasten 639.967 609.687 552.699 Kapitaallasten 10.974 10.190 10.190 Materiele lasten 124.462 122.100 106.700 Doorbelasting 223.988 243.875 229.370 Totaal lasten 999.390 985.852 898.959 Baten 0 5.800 6.778 Totaal baten 0 5.800 6.778 Resultaat 999.390 980.052 892.181 De kosten van de uitbreiding met 0,6 fte communicatiemedewerker bedragen in totaal 55.800, inclusief de doorbelasting van de algemene overhead ad 14.400. Tegelijk zijn de loonkosten naar aanleiding van de herberekening en de indexering met ruim 11.000 gedaald en is de doorbelasting vanuit programma 0 30.700 lager dan vorig jaar doordat het percentage opslag op de loonkosten is gedaald van 40% naar 35%. De inkomsten voor de BMHK zijn, door een andere regionale organisatie van deze taak, met ingang van 2010 vervallen. programmabegroting 2010 12

PROGRAMMA 2: ALGEMENE GEZONDHEIDSZORG Inleiding De Wet Publieke Gezondheid draagt de GGD Z-W op om de gezondheid te bevorderen. Hiertoe voert de GGD Z-W de volgende taken uit: de bestrijding van infectieziekten, waaronder tuberculose en seksueel overdraagbare aandoeningen, technische hygiënezorg, medische milieukunde en openbare geestelijke gezondheidszorg. Daarnaast voert de afdeling een markttaak uit, te weten reizigersadvisering. De afdeling bestaat uit de disciplines arts, verpleegkundige, doktersassistente en administratie. Bij de afdeling zijn 35 personen werkzaam. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nummer Product 714.20.101 Infectieziektebestrijding Basistaak uniform 714.20.102 SOA bestrijding Basistaak uniform 714.20.103 TBC bestrijding Basistaak uniform 714.20.201 Technische hygiënezorg: kinderopvang Basistaak uniform 714.20.202 Technische hygiënezorg: huidpenetrerende handelingen Basistaak uniform 714.20.301 OGGZ: vangnet meldpunt overlast Basistaak uniform 714.20.302 OGGZ: extra cliëntbemiddeling meldpunt overlast Basistaak uniform 714.20.303 OGGZ: coördinatie huiselijk geweld, inclusief ASHG Basistaak uniform 714.20.401 Medische milieukunde Basistaak uniform 714.20.500 Uitvoering regeling koppeling Basistaak uniform 714.20.700 Reizigersadvisering Markttaak 714.29.000 Management en afdelingskosten AGZ Wat willen we bereiken? - Beperken van gezondheidsrisico s bij het voorkomen van infectieziekten. - Beschermen van de gezondheid door instellingen en organisaties te inspecteren op eventuele gezondheidsrisico s en hierover te adviseren. - Beschermen van de gezondheid door het signaleren van milieurisico s en hierover te adviseren, zodat de gezondheidsschade beperkt wordt. - Verminderen van overlast in de leefomgeving door het benaderen van kwetsbare groepen, zorgmijders en slachtoffers huiselijk geweld en proberen hen in zorg te krijgen. Wat doen we hiervoor (activiteiten 2010)? - Optimaliseren van het outbreakmanagement infectieziektebestrijding en deelname aan activiteiten in het kader van het landelijke project Versterking structuur regionale infectieziektebestrijding - Uitvoeren van de curatieve soa-spreekuren en preventieve spreekuren seksuele gezondheid (Sense) - Optimaliseren van de tbc-bestrijding in een regionale structuur N-Holland/Flevoland programmabegroting 2010 13

- Uitvoeren van inspecties kinderopvang, peuterspeelzalen en inspecties huidpenetrerende handelingen - Uitvoeren van het modeltakenpakket medische milieukunde - Optimaliseren van de organisatie van de reizigersadvisering, op basis van een landelijk model. - Uitvoeren van de meerjarenbeleidsnotitie Aanpak Huiselijk Geweld 2008-2011. - Het regulier voortzetten van de projecten Team Bemoeizorg en Preventieve Huisbezoeken in aansluiting op het Meldpunt Overlast en Bemoeizorg. Kadernota 2010 In de kadernota 2010 is een bedrag van 20.000 opgenomen voor de invoering van een nieuw automatiseringsprogramma, HP ZONE, in het kader van het landelijke Project versterking infectieziektebestrijding. Dit project wordt landelijk begeleid door een projectgroep vanuit GGD Nederland. In de regio N-Holland/Flevoland worden de voordelen gezien van een uniform registratiesysteem bij de GGD- en. Met het programma HP Zone kunnen outbreaks over een langere periode eerder ontdekt worden en kan sneller en efficiënter opgetreden worden bij uitbraakbestrijding en bronopsporing. Daarnaast kunnen bij het grensoverschrijdend managen van outbreaks eerder adequate maatregelen genomen worden. Wat kost het? Baten en lasten Begroting Begroting Begroting (bedragen in ) 2010 2009 2008 Personele lasten 1.501.049 1.284.438 1.224.311 Kapitaallasten 36.101 31.675 31.675 Materiele lasten 454.918 437.000 351.900 Doorbelasting 525.367 513.775 508.090 Totaal lasten 2.517.435 2.266.888 2.115.976 Baten 1.144.918 988.700 932.700 Totaal baten 1.144.918 988.700 932.700 Resultaat 1.372.517 1.278.188 1.183.276 De loonkosten zijn met name gestegen door uitbreiding van activiteiten op het gebied van Technische hygiënezorg en Meldpunt Overlast en Bemoeizorg, in totaal met ca. 179.000. De indexering en herberekening loonkosten heeft daarnaast een effect van 37.700. De kapitaallasten en materiële lasten zijn gestegen met 22.400 in verband met 20.000 kosten automatisering infectieziektebestrijding en indexering kosten. Omdat het percentage doorbelasting is gedaald van 40% naar 35% zijn deze kosten, ondanks de hogere loonkosten beperkt gestegen met 11.500. Per saldo zijn de kosten gestegen met (179.000+37.700+ +22.300+11.500=) 250.500 De inkomsten zijn per saldo gestegen met ruim 156.000. Dit wordt veroorzaakt door enerzijds de verhoging van de inkomsten voor meldpunt overlast en bemoeizorg en technische hygiënezorg met in totaal ruim 220.000. Anderzijds zijn de inkomsten van reizigeradvisering naar beneden bijgesteld met 65.000, in verband met dalende omzet. programmabegroting 2010 14

PROGRAMMA 3: JEUGDGEZONDHEIDSZORG Inleiding De Wet Publieke Gezondheid draagt de GGD Z-W op de gezondheid van haar inwoners te bevorderen. Hiertoe voert de GGD Z-W de volgende taken uit: het op systematische wijze volgen en signaleren van ontwikkelingen in de gezondheidstoestand van jeugdigen en van gezondheidsbevorderende en bedreigende factoren, het ramen van de behoeften aan zorg, het geven van voorlichting en advies en verwijzing. Sinds 2005 is de integrale jeugdgezondheidszorg 0-19 jarigen door de gemeenten in de regio opgedragen aan de GGD Z-W. Het basistakenpakket JGZ voor 4-19 jarigen voert de GGD Z-W zelf uit. De uitvoering van het basistakenpakket JGZ voor 0-4 jarigen wordt tot en met 2009 door Evean JGZ verzorgd in opdracht van de GGD Z-W. Hiertoe was een samenwerkingsovereenkomst afgesloten. Deze overeenkomst liep formeel tot 2008. In 2008 en 2009 is de samenwerking nog op dezelfde wijze voortgezet als de drie voorgaande jaren. In 2008 is naar aanleiding van de evaluatie, die eind 2007 heeft plaatsgevonden, besloten om te onderzoeken of de integrale jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar bij de GGD onder kan worden gebracht. De definitieve besluitvorming vindt plaats in juli 2009. In 2010 zal dan worden gewerkt aan de verdere inhoudelijke integratie van de Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar. In deze programmabegroting zijn de financiële gevolgen van de integratie zoveel mogelijk verwerkt in programma 3, de verdeling van de financiële gevolgen over programma 0 en 3 zal in een later stadium plaatsvinden. De huidige afdeling JGZ van de GGD Z-W bestaat uit de disciplines arts, verpleegkundige, pedagoog, (dokters)assistente, logopedie en administratie. Bij de afdeling zijn ca. 59 personen werkzaam. Na de integratie zullen op deze afdeling ruim 160 personen werken. De jeugdgezondheidszorg is in beweging. Naast de bovengenoemde integratie JGZ 0-19 jarigen zijn er ontwikkelingen op het terrein van de vorming van Centra Jeugd en Gezin, invoering EKD en verwijsindex, opvoedingsondersteuning en de invoering van Triple P en aanpak van multiprobleem gezinnen. Producten Onder dit programma vallen de volgende producten: Nummer Product 715.30.000 JGZ uniform 0-4 jarigen Basistaak uniform 715.30.101 PGO groep 2 (5-jarigen) Basistaak uniform 715.30.102 PGO groep 7 Basistaak uniform 715.30.103 PGO klas 2 VO Basistaak uniform 715.30.201 Gericht onderzoek Basistaak uniform 715.30.202 Speciaal onderwijs Basistaak uniform 715.30.300 Rijksvaccinatieprogramma Basistaak uniform 715.30.400 Gegevensbeheer Basistaak uniform 715.30.501 Technische hygiënezorg scholen Basistaak uniform 715.30.502 OGGZ: vangnet bij calamiteiten Basistaak uniform 715.30.600 Logopedie uniform Basistaak uniform 716.30.000 JGZ maatwerk 0-4 jarigen Basistaak maatwerk 716.30.101 Zorgcoördinatie: kindgerichte netwerken Basistaak maatwerk programmabegroting 2010 15

716.30.201 Zorgcoördinatie: beleidsnetwerken Basistaak maatwerk 716.30.301 Inloopspreekuur Basistaak maatwerk 716.30.302 Voorlichting en advies Basistaak maatwerk 716.30.303 Opvoedingsondersteuning Basistaak maatwerk 716.30.600 Logopedie maatwerk Basistaak maatwerk 716.39.000 Management- en afdelingskosten JGZ Wat willen we bereiken? - Het bewaken, beschermen en bevorderen van de gezondheid van jeugdigen, zodat ieder individu als jeugdige en als volwassene een optimaal niveau van individueel en maatschappelijk functioneren kan bereiken. Hierbij is extra aandacht voor risicogezinnen en -kinderen. - Optimaliseren van de toegankelijkheid van de jeugdgezondheidszorg. - Bijdragen aan een netwerk van hulpverleningsinstellingen, zodat hulp aan jeugdigen zo licht mogelijk, zo kort mogelijk en zo nabij mogelijk georganiseerd kan worden. - Vroegtijdige onderkenning van problemen op het gebied van taal, spraak, stem en gehoor en advisering en zonodig verwijzing op het gebied van logopedie. Kadernota 2010 In de kadernota is een aantal ontwikkelingen opgenomen die tot wijzigingen in programma 3 leiden, maar waarvan in sommige gevallen nog moeilijk is aan te geven wat de gevolgen precies zullen zijn. Het betreft de reeds eerder genoemde ontwikkelingen als integratie JGZ, invoering EKD en ontwikkeling van Centra voor Jeugd en Gezin. Voor de integratie JGZ en ontwikkeling van Centra J&G zijn geen bedragen genoemd in de kadernota. Inmiddels is op grond van de uitkomsten uit de werkgroepen, die in het kader van het project integratie JGZ de eerste maanden van 2009 de financiële gevolgen zoveel mogelijk in kaart hebben gebracht, geraamd dat de structurele kostenstijging in 2010 ten opzichte van 2009 ca. 208.000 zal bedragen. Deze kostenstijging is in de begroting 2010 verwerkt. Echter, om twee redenen heeft deze kostenstijging geen financiële gevolgen voor de gemeentelijke bijdragen in 2010 ten opzichte van 2009: - Ten eerste is de ingediende voorlopige begroting van Evean over 2010 ca. 109.000 lager dan het, op grond van de laatst bekende BDU uitkering (2008), beschikbare budget. De verhoging van kosten met 208.000 heeft dus per saldo een effect op de begroting JGZ 0-19 van 99.000. - Ten tweede bleek, naar aanleiding van een hernieuwde loonkostenbegroting van de GGD, dat de loonkosten met ca. 100.000 dalen. Subprogramma: JGZ uniform 0-19 Wat doen we hiervoor (activiteiten 2010)? - Uitvoeren van preventief gezondheidsonderzoek bij jeugdigen in leeftijd van 0 tot 19 jaar, zoals vastgesteld in het basistakenpakket. - Uitvoeren van extra consulten in aansluiting op de vaste contactmomenten. - Uitvoeren van een onderzoek in het kader van aanmeldingen en begeleiding bij het Speciaal Onderwijs. - Uitvoeren van het rijksvaccinatieprogramma. Uitvoeren van medisch hygiënische inspecties op scholen met als doel het voorkomen en terugdringen van besmettelijke ziekten en besmettingsbronnen. - Begeleiding van scholen bij calamiteiten. programmabegroting 2010 16

- Uitvoeren van spraak-/taalscreening bij 5-jarigen. - Het verrichten van diagnostisch onderzoek na de screening met als doel extra adviezen te geven of verwijzing voor verder onderzoek of behandeling te bepalen. - Het verrichten van diagnostisch logopedisch aanmeldingsonderzoek voor het S(B)O. - Producten die tot het uniforme deel behoren, maar die niet individueel zijn, zoals zorggebonden netwerken en dossiervorming. Wat kost het? In de tabel zijn de lasten en baten van de uniforme producten JGZ 0-4 en 4-19 samengevoegd. Er is voor gekozen om de integrale kosten van JGZ 0-4, dus inclusief de benodigde huisvesting en ondersteuning op facilitair, financieel en administratief gebied, geheel op te nemen bij het programma 3 JGZ. Na de besluitvorming over de integratie JGZ (in juli 2009) worden de lasten en baten van JGZ 0-19 over de juiste kostenplaatsen (= programma s) en kostensoorten (= personele- en materiële lasten en baten) verdeeld. In het najaar 2009 zal een bijgestelde begroting worden opgesteld. Baten en lasten Begroting Begroting Begroting (bedragen in ) 2010 2009 2008 Personele lasten 1.658.437 1.646.549 1.572.543 Kapitaallasten 75.555 76.470 46.470 Materiele lasten 701.508 105.400 57.400 Lasten JGZ 0-4 jaar 4.318.323 4.222.551 3.630.085 Doorbelastingen 580.453 658.621 652.604 Totaal lasten 7.334.276 6.709.591 5.959.102 Baten 22.746 77.300 71.400 Baten JGZ 0-4 jaar 4.022.551 3.630.085 Totaal baten 22.746 4.099.851 3.701.485 Resultaat 7.311.530 2.609.740 2.257.617 De loonkosten zijn gestegen met ca. 57.000 door een verschuiving van kosten van de teamleider administratie van programma 0 naar programma 3. Door indexering en herziening zijn de loonkosten gedaald met 45.000, zodat per saldo de loonkosten 12.000 hoger zijn dan in 2009. De materiële lasten zijn verhoogd met de incidentele kosten van het EKD ad 518.000 en van de projectleider Raak ad 21.000. Daarnaast heeft indexering van de lasten een verhoging van 2.100 veroorzaakt en is op de post onvoorzien 55.000 begroot voor nog niet te verdelen kosten. De lasten JGZ 0-4 jaar zijn gestegen met 96.000, resulterend uit de lagere voorlopige begroting van Evean ad 109.000 en de verhoging van kosten met 208.000, voortvloeiend uit de risico-analyse integratie JGZ en een afrondingsverschil van ruim 2.000. De verlaging van de baten betreft een verschuiving van baten huisvesting, die nu bij programma 0 (waar ook de lasten staan) zijn begroot. Subprogramma: JGZ maatwerk 0-19 jarigen Wat doen we hiervoor (activiteiten 2010)? - Het coördineren van complexe zorg- en hulpverleningsvraagstukken: het afstemmen en zonodig initiëren van zorg en/of hulpverlening in complexe gezins-, gezondheids- en programmabegroting 2010 17

opvoedingssituaties tussen alle bij de zorg- en hulpverlening betrokken, dan wel te betrekken hulp- en zorgverleners, gelijktijdig en/of achtereenvolgend. - Het houden van opvoedspreekuur: laagdrempelige spreekuren waar ouders met problemen rond de opvoeding van hun kind terecht kunnen voor advies en kortdurende begeleiding, en het geven van opvoedcursussen - Beleidsontwikkeling jeugd ism met partners in de regio - Aanbieden van inloopspreekuren. - Voorlichting en instructie aan ouders, leerlingen en docenten bijvoorbeeld ten aanzien van hoofdluisbestrijding,uitleen van lesmaterialen en tandenpoetsinstructies. - Logopedisch onderzoek op verzoek van derden. programmabegroting 2010 18

Wat kost het? In de tabel zijn de lasten en baten van de producten JGZ 0-4 en 4-19 samengevoegd. Er is voor gekozen om de integrale kosten van JGZ 0-4, dus inclusief de benodigde huisvesting en ondersteuning op facilitair, financieel en administratief gebied, geheel op te nemen bij het programma 3 JGZ. Na de besluitvorming over de integratie JGZ ( juli 2009) worden de lasten en baten van JGZ 0-19 over de juiste kostenplaatsen ( programma s) en kostensoorten (personele en materiële lasten en baten) verdeeld. In het najaar 2009 zal een bijgestelde begroting worden opgesteld Baten en lasten Begroting Begroting Begroting (bedragen in ) 2010 2009 2008 Personele lasten 393.671 399.835 387.863 Materiele lasten 3.060 3.000 3.000 Lasten JGZ 0-4 jaar 350.618 Doorbelasting 137.785 159.933 160.964 Totaal lasten 885.134 562.768 551.827 Baten 0 0 Totaal baten 0 0 0 Resultaat 885.134 562.768 551.827 De indexering en herberekening loonkosten resulteert in een verlaging van de loonkosten met ca. 6.000. De verlaging van het percentage doorbelasting van 40% naar 35% veroorzaakt een verlaging van deze kosten met ruim 22.000. programmabegroting 2010 19

PROGRAMMA 4: GENEESKUNDIGE HULP BIJ ONGEVALLEN EN RAMPEN (GHOR) Sinds januari 2008 is de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland bestuurlijk organisatorisch een feit. De vertegenwoordiging van de GHOR in het bureau vindt plaats in de persoon van de beleidsmedewerker van de GGD. De directeur GGD is aangesteld als RGF. De GHOR draagt zorg voor de coördinatie van de geneeskundige hulpverlening bij rampen en grootschalige ongevallen en richt zich op de volgende activiteiten: - Geneeskundige hulpverlening somatisch; de medische opvang en zorg voor gewonden. - Psychologische hulpverlening bij ongevallen en rampen (PSHOR); de collectieve en psychosociale opvang van de direct en indirect betrokkenen bij een ongeval of ramp. - Preventieve openbare gezondheidszorg (POG); gericht op de bescherming van de volksgezondheid bij ongevallen of rampen met een gevaar voor mens en milieu, om zo (extra) gewonden of verergering van het letsel te voorkomen. De ontwikkelde draaiboeken in het kader van mogelijke pandemieën op het terrein van griep, pokken en SARS zijn hier voorbeelden van. Producten Onder dit programma valt het volgende product: Nummer Product 714.40.000 Rampenbestrijding GHOR Basistaak uniform Wat willen we bereiken? - 24-uurs beschikbaarheid van RGF, leider kernteam PSHOR en medewerkers actiecentrum. - Optimale hulpverlening bij ongevallen en rampen door de taken en activiteiten van de ketenpartners (ziekenhuizen, ambulancediensten, huisartsen etc.) op elkaar af te stemmen en ervoor te zorgen dat zij goed opgeleid en geoefend zijn. - Een goede afstemming van taken tussen de bestuurlijke kolom en de operationele diensten teneinde te komen tot een adequate structuur voor rampen- en crisisbeheersing en terrorismedreiging in de regio. - Verminderen en zo mogelijk opheffen van de negatieve effecten die ontstaan als gevolg van dreiging en/of uitbraak van pandemieën op het gebied van infectieziekten en bioterrorisme. - Het zoveel mogelijk beperken van de psychosociale gevolgen voor getroffenen van ongevallen of rampen. Wat doen we hiervoor (activiteiten 2010) - Participeren in het Veiligheidsbureau Zaanstreek-Waterland en een bijdrage leveren aan (de uitvoering van) het multidisciplinaire werkprogramma. - Uitvoeren van beschikbaarheiddiensten RGF, PSHOR en actiecentrum. - Regelmatig informeren van de ketenpartners op het terrein van de GHOR en de PSHOR. - Organiseren van opleidingen voor de sleutelfunctionarissen van de GHOR. - Organiseren van monodisciplinaire oefeningen in het kader van de GHOR en de PSHOR en het deelnemen aan multidisciplinaire en bestuurlijke oefeningen per gemeente. programmabegroting 2010 20

- Actualiseren en eventueel ontwikkelen van (nieuwe) draaiboeken die een antwoord zijn op de eerdergenoemde dreiging en/of uitbraak van pandemieën op het gebied van infectieziekten en bio-terrorisme. - Scholing van GGD-personeel dat een rol vervult bij de uitvoering van de GHOR-taken en de psychosociale nazorg. Wat kost het? Baten en lasten Begroting Begroting Begroting (bedragen in ) 2010 2009 2008 Personele lasten 134.357 135.808 48.896 Materiele lasten 72.573 71.150 1.150 Doorbelastingen 47.025 27.162 21.104 Totaal lasten 253.955 234.120 71.150 Baten 235.602 234.120 70.000 Totaal baten 235.602 234.120 70.000 Resultaat 18.353 0 1.150 programmabegroting 2010 21

ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN De algemene dekkingsmiddelen van de GGD Z-W bestonden tot en met 2009 uit de gemeentelijke bijdragen van de negen gemeenten uit de regio Zaanstreek Waterland en de overige algemene dekkingsmiddelen, waaronder opgenomen de voorheen RSU middelen van het ministerie van jeugd en gezin. Met ingang van 2010 is het begrote bedrag voor de uitvoering van het programma uniform JGZ 0-4 jaar, ofwel de voorheen RSU middelen, niet meer als baten in de begroting van de GGD opgenomen. Onderstaand is een overzicht opgenomen van de gemeentelijke bijdragen in de begroting 2010, in vergelijking tot de begroting 2009 en 2008. Algemene dekkingsmiddelen (bedragen in ) Begroting Begroting Begroting 2010 2009 2008 Bijdragen gemeenten: Programma's EBG, AGZ, GHOR 2.390.260 5.230.748 4.886.050 Programma JGZ maatwerk 0-4 jarigen (Evean) 346.060 339.275 Programma JGZ 0-19 jarigen 8.196.664 Dekkingsresultaat programma 0 3.827-2.174-18.022- Uitkering reserve - - resultaat Overige algemene dekkingsmiddelen: Programma JGZ uniform 0-4 jarigen (Evean) 4.222.551 3.630.085 Totaal algemene dekkingsmiddelen 10.583.097 9.797.185 8.837.388 Reeds verwerkt in subprogramma JGZ 0-4 jarigen (Evean) 4.022.551-3.630.085- Totaal bijdragen gemeenten 10.583.097 5.774.634 5.207.303 Voor de verdeling van de lasten over de gemeenten wordt per programma een verdeelsleutel gehanteerd. Vanaf 2010 zijn de verdeelsleutels gewijzigd. Voor de programma s epidemiologie, beleid en gezondheidsbevordering (EBG), algemene gezondheidszorg (AGZ) en GHOR betreft de wijziging alleen de peildatum van het aantal inwoners. Deze peildatum is veranderd van 1 januari van het uitvoeringsjaar naar 1 januari van het jaar voorafgaande aan het uitvoeringsjaar ( = t-1). Met ingang van 2010 geldt dan ook de verdeelsleutel: - het aantal inwoners per gemeente ten opzichte van het totaal aantal inwoners in de regio met als peildatum 1 januari van het jaar t-1. Voor het programma jeugdgezondheidszorg (JGZ) waren tot en met 2009 drie verschillende verdeelsleutels van toepassing: 1. Voor de uitvoering van het basistakenpakket 0-4 jaar uniform, dat in opdracht van de GGD Z-W door Evean JGZ wordt verricht, worden dezelfde verdeelsleutels gehanteerd die ook van toepassing zijn op de verdeling van de RSU (regeling specifieke uitkering)-middelen over de gemeenten. Dit is besloten om herverdeeleffecten binnen de regio Zaanstreek-Waterland te voorkomen. 2. Voor de uitvoering van het basistakenpakket 0-4 jaar maatwerk, dat in opdracht van de GGD Z-W door Evean JGZ wordt verricht, worden de bedragen gebaseerd op de in 2001 aan de gemeenten overgehevelde TRV -middelen (tijdelijke regeling programmabegroting 2010 22

vroegsignalering). Op deze bedragen wordt jaarlijks de in de begroting van de GGD gehanteerde indexering toegepast. 3. Voor de uitvoering van het basistakenpakket 4-19 jaar wordt de verdeelsleutel het aantal inwoners van 4 tot 19 jaar per gemeente ten opzichte van het totale aantal inwoners van 4 tot 19 jaar in de regio gehanteerd. Met ingang van 2010 worden de kosten voor het volledige JGZ programma verdeeld op basis van één verdeelsleutel. Deze is als volgt vastgesteld: - op basis van de BDU CJG verdeling, maar in afwijking van de daarbij gehanteerde prognoses van het aantal inwoners 0-19 jaar, rekenen met werkelijke inwoneraantallen 0-19 jaar, peildatum 1 januari van het jaar t-1. Overzicht algemene dekkingsmiddelen per gemeente In het onderstaande overzicht zijn de algemene dekkingsmiddelen per gemeente per (sub)programma weergegeven. Beemster Edam- Landsmeer Oostzaan Purmerend Waterland Wormerland Zaanstad Zeevang Totaal Programma: Volendam EBG 26.946 89.438 31.888 28.918 247.601 53.229 49.932 451.670 19.770 999.390 AGZ 37.006 122.830 43.794 39.714 340.044 73.102 68.574 620.302 27.152 1.372.517 JGZ 0-19u 188.925 670.389 217.062 212.134 1.789.391 362.063 358.989 3.362.524 150.053 7.311.530 JGZ 0-19m 22.871 81.157 26.278 25.681 216.624 43.831 43.459 407.067 18.165 885.134 GHOR 495 1.642 586 531 4.547 977 917 8.294 363 18.353 Man,huisv,beh. 103-342- 122-111- 948-204- 191-1.730-76- 3.827- Totaal 276.140 965.113 319.486 306.867 2.597.258 532.998 521.679 4.848.128 215.428 10.583.097 Om een vergelijking te kunnen maken van de bedragen per gemeente voor het jaar 2010 met de bedragen in de jaren 2008 en 2009 is vanaf pagina 37, onder ontwikkeling inwoneraantallen en bedrag per inwoner, een aantal tabellen opgenomen, waarin per gemeente de cijfers zijn opgenomen van de begroting 2008, 2009 en 2010. BEDRAG VOOR ONVOORZIEN Het bedrag voor onvoorzien in de begroting van de GGD bedraagt 80.000. Het betreft een voorlopige verhoging van deze post van 15.000 naar 80.000, in verband met nog niet specifiek te verdelen kosten in de begroting. In de paragraaf weerstandsvermogen wordt het bedrag voor onvoorzien en de algemene reserve van de GGD Z-W in relatie gebracht met de risico-inventarisatie. programmabegroting 2010 23

PARAGRAFEN INLEIDING In de programmabegroting is een aantal paragrafen opgenomen, die naast de financiële begroting overzicht en inzicht verschaffen in de financiële positie van de GGD Z-W. Het gaat hierbij om het aangeven van beleidslijnen ten aanzien van beheersmatige aspecten. Deze aspecten kunnen grote financiële gevolgen hebben en daardoor ook de realisatie van de programma s beïnvloeden. De voorgeschreven paragrafen zijn: - Weerstandsvermogen - Verbonden partijen - Onderhoud kapitaalgoederen - Bedrijfsvoering - Financiering - Grondbeleid - Overzicht lokale lasten De paragrafen grondbeleid en overzicht lokale lasten zijn niet van toepassing op de GGD. De paragraaf onderhoud kapitaalgoederen is slechts zeer beperkt van toepassing. Voor de overige paragrafen geldt dat in de begroting de beleidskaders dienen te worden vastgesteld. Dit kan op twee manieren worden uitgewerkt. Per onderdeel kunnen de beleidskaders, die vaak een meerjarig perspectief hebben, volledig in de begroting worden opgenomen. Dat betekent dat deze paragrafen omvangrijk kunnen worden en dat in opeenvolgende jaren herhalingen zullen optreden. De tweede mogelijkheid is om voor een aantal onderdelen een aparte nota op te stellen, waarin de ontwikkelingen die van belang zijn, de uitgangspunten, de visie, de lange termijn aanpak en de prioriteiten worden beschreven. In de paragrafen worden dan de voortgang van de beleidsuitoefening, nieuwe ontwikkelingen en de noodzaak tot het aanbrengen van wijzigingen in het beleid behandeld. De nota kan periodiek (bijvoorbeeld elke vier jaar) worden bijgesteld. De GGD zal voor een aantal paragrafen de beleidskaders jaarlijks in de begroting opnemen, omdat dit beleid maar beperkt van toepassing is op de GGD of omdat jaarlijkse bijstelling wenselijk is. Voor de paragrafen weerstandsvermogen en bedrijfsvoering zal de GGD op termijn aparte nota s opstellen. Hiervoor dient nog beleid ontwikkeld te worden. In de paragrafen zal telkens worden aangegeven wat de stand van zaken is binnen de GGD en wat de planning is van de verdere ontwikkeling van het beleid. programmabegroting 2010 24

WEERSTANDSVERMOGEN Inleiding Voor het bepalen van de financiële positie en het financiële vermogen van de GGD is het van belang om richtlijnen te hebben over het vormen van reserves en voorzieningen, het bepalen van de gewenste hoogte en het gebruiken daarvan. In de paragraaf weerstandsvermogen, die door het BBV wordt voorgeschreven, wordt aan een specifiek onderdeel van reserves en voorzieningen aandacht besteed. Onder weerstandsvermogen wordt verstaan het vermogen om financiële tegenvallers op te vangen zonder dat dit direct dwingt tot bezuinigingen of wijziging van beleid. Het weerstandsvermogen is de relatie tussen de omvang van alle risico s en de aanwezige weerstandscapaciteit. Het gaat daarbij om risico s, waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd of verzekeringen zijn afgesloten. Dit zijn in principe alleen niet-structurele risico s. De weerstandscapaciteit bestaat uit alle middelen en mogelijkheden, waarover de GGD beschikt om financiële tegenvallers te kunnen dekken. Er is daarom een relatie tussen het beleid over reserves en voorzieningen in het algemeen en over het weerstandsvermogen in het bijzonder. Het BBV schrijft voor dat in de paragraaf weerstandsvermogen tenminste wordt opgenomen: 1. Het beleid omtrent de weerstandscapaciteit en de risico s. 2. Een inventarisatie van de weerstandscapaciteit. 3. Een inventarisatie van de risico s. Stand van zaken GGD Er is een nota reserves en voorzieningen opgesteld, waarin beleidsuitgangspunten en regels zijn opgenomen ten aanzien van het vormen en het gebruiken van reserves en voorzieningen. Onder andere zijn regels opgenomen voor de bepaling van de hoogte van de algemene reserves, zijnde het belangrijkste onderdeel van de weerstandscapaciteit. Ook wordt aandacht besteed aan de relatie tussen de weerstandscapaciteit en de niet specifieke algemene risico s, die daarmee moeten worden afgedekt. De nota reserves en voorzieningen sluit af met een herbeoordeling van de huidige reserves en voorzieningen aan de hand van de vastgestelde kaders en richtlijnen. Onderstaand is een overzicht van de weerstandscapaciteit opgenomen en een inventarisatie van niet-kwantificeerbare algemene risico s. Weerstandscapaciteit De incidentele weerstandscapaciteit bestaat uit de algemene reserve wettelijke taken en de algemene reserve markttaken: - de algemene reserve wettelijke taken heeft ultimo 2008 een omvang van 418.789. Indien het voorstel resultaatbestemming in de jaarrekening 2008 wordt aangenomen, neemt dit toe tot 690.544. Volgens de nota reserves en voorzieningen is de minimale hoogte van de reserve 5% en de maximale hoogte 10% van de gemeentelijke bijdragen. De huidige stand is ca. 4,0% van de begrote gemeentelijke bijdragen over 2010. Na toevoeging van het resultaat 2008 is dit percentage 6,6% geworden. Hierbij is geen rekening gehouden met de mogelijke balanspositie van Evean JGZ. - de algemene reserve markttaken heeft ultimo 2008 een omvang van 0. Volgens de nota reserves en voorzieningen is de gewenste hoogte van deze reserve 20% van de programmabegroting 2010 25

omzet van de markttaken. De huidige stand is ontstaan na onttrekking van het restant ad 26.435 van de reserve ter dekking van het negatief resultaat op reizigersvaccinatie. De structurele weerstandscapaciteit wordt gevormd door de post onvoorzien. In de begroting 2010 is voor onvoorziene kosten een bedrag van 80.000 opgenomen. Risico-inventarisatie In de risico-inventarisatie zijn risico s opgenomen, die niet kwantificeerbaar zijn en waarvoor geen voorzieningen of bestemmingsreserves zijn gevormd. Onder deze risico s wordt het type risico s verstaan dat voortvloeit uit eigen beleid, het doen of nalaten van derden of beleid van andere overheden. De inventarisatie vindt tweemaal per jaar plaats, namelijk bij de begroting en bij de jaarrekening. Eigen risicodrager WW: De GGD is eigen risicodrager voor uitkeringen uit de werkloosheidswet (WW). Dat betekent dat bij ontslag of einde dienstverband (bij tijdelijke aanstellingen) de eventueel uit te betalen WW-uitkering betaald moet worden door de GGD. Om dit risico te beperken wordt bij tijdelijke inhuur van medewerkers indien mogelijk gebruik gemaakt van uitzendkrachten. Integratie JGZ: Het is de bedoeling per 1 januari 2010 de integrale JGZ onder te brengen bij de GGD ZW. In de periode januari tot april 2009 is door een aantal werkgroepen, onder leiding van een projectgroep, een inventarisatie gemaakt van de van Evean JGZ over te nemen mensen en middelen en de daaraan gekoppelde financiële risico s. Parallel hieraan is door Deloitte een Due Diligence onderzoek (DDO) uitgevoerd, waarvan op dit moment nog niet duidelijk is wat de conclusies zijn. In de begroting 2010 is voorlopig een bedrag van 208.000 opgenomen in verband met verwachte structurele kosten als gevolg van de integratie. Voor wat betreft de incidentele kosten is op dit moment alleen een inschatting gemaakt van de kosten van overdacht pensioenen ad 80.000. Omdat de uitkomst van het DDO nog onbekend is, is voor overige incidentele kosten, zoals frictie- en transitiekosten, nog geen bedrag in de begroting verwerkt. Deze kosten zullen (tot bepaalde hoogte) ten laste (of bate) van de algemene reserve kunnen worden gebracht. EKD: De GGD zal in de loop van 2010 het EKD gaan invoeren. Er is een projectplan opgesteld met een daaraan gekoppelde begroting, onderverdeeld in incidentele en structurele lasten. Deze begroting is nog voorlopig en zal steeds worden bijgesteld met informatie die beschikbaar komt. Op dit moment wordt de Europese aanbesteding van het pakket voorbereid. Calamiteiten binnen het taakveld van de GGD: Als zich in de regio calamiteiten voordoen, die een bedreiging vormen voor de volksgezondheid (bijvoorbeeld uitbraak infectieziekte) of in het kader van de rampenbestrijding inzet vragen van de GGD, zullen hieruit kosten voortvloeien. Met deze kosten is in de begroting geen rekening gehouden. programmabegroting 2010 26