Hesselse Ka.l Tèèdschrif va Veríéneging virre bescherreming, behaag èn premeuse van t Hessels Vejerde joargank - desember 2011 Nummereu 14

Vergelijkbare documenten
Hesselse Ka.l COLOFON. Tèèdschrif va. Zèsde joargank - okteuber 2013 Nummereu 21. Voorzitter : Marco Clerinx Ondervoorzitter : Leo Schruers

Hesselse Ka.l Tèèdschrif va Veríéneging virre bescherreming, behaag èn premeuse van t Hessels Vèèfde joargank - appril 2012 Nummereu 15

Hesselse Ka.l Tèèdschrif va Veríéneging virre bescherreming, behaag èn premeuse van t Hessels Vèèfde joargank - desember 2012 Nummereu 18

Hesselse Ka.l Tèèdschrif va Veríéneging virre bescherreming, behaag èn premeuse van t Hessels Vejerde joargank - appril 2011 Nummereu 11

Hesselse Ka.l Tèèdschrif va Veríéneging virre bescherreming, behaag èn premeuse van t Hessels Vejerde joargank - julie 2011 Nummereu 12

Hesselse Ka.l Tèèdschrif va Veríéneging virre bescherreming, behaag èn premeuse van t Hessels Vejerde joargank - okteuber 2011 Nummereu 13

Achtere Kathedrààl. Hasselts meiliedeken. O fiere Hasseltstede. tekst & muziek einde XVIIe eeuw / arr. Jan Blockx

Hesselse Ka.l COLOFON. Tèèdschrif va. Zèsde joargank - julie 2013 Nummereu 20. Voorzitter : Marco Clerinx Ondervoorzitter : Leo Schruers

Jan van Haaf. Wiel Roeselers. De zoeёmer kumt! Ich wil naoё boete Ich wil der oet Ich wil mich neet opsjlete Ich blief neet in de boet

Proclamatie Jeugdprins Kevin II en Jeugdprinses Joëlle I

Jan Halmans. Jan van haaf

Nuutsbreef No. 11 Berg aan de Maas, 07 Mjert 2015 Beste Allemaol, Zaate Hermenie Ein Richting. nuutsbreef van de Zaate Hermenie!

Zien en zingen. Een bundel oude kinderliedjes

Boewe aan krismes Vreuger woeërdt in de kirk nog al joars inne echte krissjtal geboewd. Doa pakde me zich nog de tied vuur. Neet zon prefab dink es

KPJ DORPSZESKAMP 17 AUG 1986

Lantaarntje. œ œ œ œ. œ œ œ. b œ. œ œ. Uit Zwitserland Acanthus Music CH-4522 Rüttenen. La Lan. tärn taarn - - li, tje, li, tje, La lan - - -

J A P U O I Z S E O G K G J V S Z H T J U Z V I O E U A L I G I T K U I H U U K O Z A E I Z J L O G P B E L V H P

Went vier get later woare Zoat ze op de vinsterbank te granke Of ze zage wool, woa blief gier? Es ze t op houw, vergoot ze os noeëts te bedanke

Marco Borsato - De Meeste Dromen Zijn Bedrog

Ut Carnavalsmenu - De Geflipten Tekst en Muziek: Henk Philipsen

Muziek: G. Jellesma Bewerking: Louwe Kramer Nr œ œ. œ œ. Heer', roert de. œ J. # œ œ œ œ # lo - ven gaat al.

Uitleg racelezen. Veel succes en plezier met oefenen!

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

de gevolgeen der snoeqzucht

ki k Ouderavond bij kim-versie van Veilig leren lezen Is leren lezen moeilijk? Materialen Verloop van de activiteit Voorbereiding Susan van der Linden

Uich te beki-jke op uis saajt :

Mieng Jeug Pieëpel Weigank

EK KAN LEES E. TISMEER, L. B. HOSKING, DEUR. Departementale lnstruktriese vir Kindertuin~Metodes. in die Kaapprovinsie

LILLIE LOLLIE IN DE SNOEPJES TOVERTUIN Geschreven en geïllustreerd door PetraLouise Muris.

L i mb u r g s e L a n d m a r k s

1 Kussen over mijn hoofd

n e 52 tip voor meer s gel uk op je werk n plek X

KPJ DORPSZESKAMP 12 AUG 1984

Sporen van horen zeggen: een 3 de interview over den tram

E U O Y W A B N M S P W I H B O W B M N P Z M B E N B P J Y

i g a h v s p e m l k b o z t r u n f de een het f f e f e l fik of af laf fel a a f v v a v a l t t e t e l ik zeg ik bof ik val ik ben ik tel


Spelling. Korte Klinker. Lange Klinker

T I P S I N V U L L I N G E N H O O G T E T E G E N P R E S T A T I E S B O M +

H a n d l e i d i n g d o e l m a t i g h e i d s t o e t s M W W +

Visual Inventory Stijloefeningen (86) - Boers

Volg de verhalen van Maastricht

De orde van ABRAHAM. Joa r g a n g 32

held 1 Kijk naar het vetgedrukte woord. Maak er één van. 2 d of t? Schrijf het woord op. spelling 25 hond 1 Rik en Driss spelen dat ze helden zijn.

pieter paul rubens & teun koekeloer

Psalm 31. Driestemmig gemengd koor. Tekst: Joh. Eus. Voet Melodie: Louis Bourgeois, 1551 Bewerking: Roelof Elsinga (*1945) son. son. Gij, mijn.

apen 1 Schrijf het woord op. 2 Schrijf het woord op. Een woord met een lange klank aan het eind van een klankgroep. Net als jager.

Hoofdstuk 3 Exponentiële functies

Joopie op het strand.

Over de taal van Wierden

Taal op niveau Spelling en grammatica Op weg naar niveau

Les 1. A Het alfabet. Rose Omar. Welkom! Welcome! Bienvenue! እንቛዕ ብደሓን መጻእኩም! Hallo, wat is jouw naam? Mijn naam is Rose. = ik mijn.

Het leven krijgt weer kleur.

1. Nooit in orde! Wat moeten wij met u nu aanvangen? Wat moeten wij met u nu doen? Gade gij nu nooit eens luisteren? Ge zijt echt niet te doen!

INKIJKEXEMPLAAR. Ó œ j œ œ. œ œ. œ œ œ œ. œ J. œ œ. ?# œ œ œ œ œ œ œ. œ œ. œ œ œ œ œ Œ # œ j J. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

Bepaling toezichtvorm gemeente Meerlo-Wanssum

I N H O U D. K a d e r 9

Met de herfst in het land heeft VIVA-SVV heel wat activiteiten gepland.

Ons eerste boek. plaatjes en bijschriften voor 't jonge volkje dat lezen leert. W.F. Oostveen

Lessuggestie Diejelektles Berregs

Hoe zou jij reageren als er plots een inkbiegel op je afkwam? Is een maalplak een geschikt instrument om frieten te bakken?

Logaritmen, Logaritmische processen.

Bij la ge 1 Ver keers bor den met om schrij ving

Er is een roos ontloken

Variatie(s) op je bord!

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus!

H O E D U U R I S L I M B U R G?

œ œ œ œ W ( & # # c Œ & # # j j œ œ j œ œ œ & # # W W J j œ W j œ & # # W Ps. 22 (21), komt V.: Wan-neer de komt, A.

S a m e nw e r k i n g e n s t r u c t u r e l e f o r m a t i e e x t e r n e v e i l i g h e id E i n d r a p p o r t a g e

inhoud 1. er kan nu friet door hijs het zeil! piet snot ben jij nou een boef! je bent een held!...

Bepaling toezichtvorm gemeente Venray

De Kerstboomballenbeer

EN TOEN GING DE BEL DE ENORME IMPACT VA N FATALE BEDRIJFSONGEVALLEN LAURA BRUGMANS

KINDEREN VOOR KINDEREN CONCERT. ZONDAG 24 JUNI 2012 PURMEREND. Met het Stedelijk Orkest.

ALFA A ANTWOORDEN STER IN LEZEN

Studente: Karin Titel onderwijsactiviteit: Taalbeschouwing Datum en tijdstip:

Groep 5 A. De kinderen uit de klas hebben verhalen geschreven over Sinterklaas en zwarte piet. Zwartepiet in Spanje doet alles andersom.

Paaswake voor kinderen 31 maart 2018

Van taal naar toal en van toal naar taal

Vereniging. NFV Skandinavië Statuten en reglementen 2009

A 7 8. Dit is de stad van 't leed. Allegro Moderato q. = 63 SOPRANO ALTO TENOR BASS. Mm mp. Componist: Erika Budai Leuven, 12 januari 2014

Vereniging. NFV Skandinavië Statuten en reglementen 2009

Een batterijtje voor Manu High five van Manu en Rob. Het verhaal van Manu die een pacemaker krijgt. Verteld door Rob, de knuffelrobot.

Blok 1 - Vaardigheden

Sporen van horen zeggen: een interview over den tram

We werken met Gentle Teaching; met warmte en respect voor elkaar. Ieder mens wil zich veilig voelen en wil verbonden zijn met anderen.

Voorwoord. Namens het bestuur, J.M. Ruyters, voorzitter.

T Pauweveerke - J.J. Cremer

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Voorwoord. B e s t e le e r l i n g e n o u de r s / v e r z o r g e r s,

Bepaling toezichtvorm gemeente Stein

et en de letterfabriek mijn eerste leesboek Inkijkexemplaar Plantyn

De nieuwe efficiëntie in de betonfabriek

Bij de tijd Groep 6 thema 5, les 1 Gelijke rechten Werkblad 1. boos = geel arm = rood mis-lukt = blauw

mond zwaard rand 1 Kijk naar het vetgedrukte woord. Maak er één van. 2 d of t? Schrijf het woord op. spelling 25 hond

Bepaling toezichtvorm gemeente Simpelveld

Transcriptie:

Driemaandelijks: november december januari 2011 12 Jaargang 4 nummer 14 Afzender: Veldeke Hasselt vzw, A. Orteliuslaan 4, 3500 Hasselt Afgiftekantoor: 3570 Alken P911105 België Belgique P.B. P.P. 3570 Alken BC 26233 Hesselse Ka.l Tèèdschrif va Veríéneging virre bescherreming, behaag èn premeuse van t Hessels Vejerde joargank - desember 2011 Nummereu 14

COLOFON Voorzitter : Marco Clerinx Ondervoorzitter : Leo Schruers Secretaris : Monique Cox Penningmeester: Daniëlle Putzeys Zetel vzw: Abraham Orteliuslaan 4, 3500 HASSELT Redactiecomité: Monique Cox Gerda Sas Leo Schruers Xavier Staelens Marco Clerinx Hessels-taalkundig advies: Xavier Staelens Hesselse spelling: Marco Clerinx Eindredactie en lay-out: Gerda Sas Email: veldeke.hasselt@gmail.com Website: www.veldekehasselt.be Drukkerij Aerts, Hasselt V.u.: Marco Clerinx, Sasput 6, 3500 Sint-Lambrechts-Herk Alleen de auteur is verantwoordelijk voor zijn bijdrage. Overname is slechts mogelijk na voorafgaande toestemming van de auteur en de redactie.

Hesselse Ka.l Tèèdschrif va Veldeke Hasselt vzw, Veríéneging virre bescherreming, behaag èn premeuse van t Hessels Vejerde joargank - desember 2011 - nummereu 14 Everziech Everziech... 1 Wieërdsje vanne veerzitter... 2!!!Xavier Staelens 80 joar!!!... 4 Harie spriek... 5 Iech goan no bakkes... eûh... no téûs... 7 Den Hajwaj... 10 Tââlkroenkels: Ve goan e bíémke kaarte.. 11 Wie ich nog een jungske woar... 12 t Hiekske... 13 Hessels va 1963 (2)... 14 Aa Hesselse wieërd... 17 Keukresep: Krepkesséûs... 18 Veldeke Limburreg Litterattejerprèès... 19 Lejfden ès... téûes... 20

Wieërdsje vanne veerzitter Dag bèsde minsen allemoal, De fíéstaag goued vertieërd? Heupelek wel, want iech kan oechlejs al derek vertèlle da vieë bè Veldeke nog lang ni gedoan hèbbe bè fíéste!. Doa stíé oas èn 2012 nog d íén èn d aander te wachte, ma doa-ever lâter mieër! Da lank artejkel va Xavier ever stadshessels èn bouerenhessels weur presejs nog ni genoeg vir oech n tââlindizzjeste te bezèrrege. Ve douen ter dus mar bè voars. Euch teze nummereu stíé grouesvol artejkels ever wieërdsjes, zèksels èn aner tââlfinnemene. Zoe brienk Xavier oas wir e koppel aa wieërd bèè, dee dzje heupelek euch trèk èn ouere mond zult neme. Monique lieërt oas wèè ve bè t kaarte bè alderlee krachtterreme van oas aaf kunne bèète. Dee va Veldeke loaten hin vanaaf néû bè kaartspele dus zeker nemíé douen! Euch iechsellef hèb miech an n artejkel gezatte. Iech vond t intressant vir ejt te vertèlle ever wa de bekante verbèèging va no téus goan bè t ewa réû woard bakkes te maken hèt. Tèssen al da zwoar tââlgedouen deur kujje nattejerlek euch noalieëze wa Harie zoeal ammoal op z ne lieëver hèt, vèn dzj ouer drèèmoajn- Hesselse Ka.l nummereu 14 2

deleks resep èn kun dzje genejte va wa volleges Monique echte lejfden ès. Nattejerlek, ajje van al ever, rond èn ontrènt t Hessels obbe híégde wielt blèève, èn wielt wete wa v allemoal va zins zèèn: VERGIET OUER LIDGELD NI TE BETÄLE! Gewóéen lid: 8 Steunlid: 10 of mieër Jeuglid (tot 25 joar): 5 Béûteland: 18 Te storten op rieëkening BE91 979-2463483-76 Veldeke Hasselt vzw, A. Orteliuslaan 4, 3500 Hasselt. Naam, addres èn e-mail ni vergieëten asteblejf! Hesselse Ka.l nummereu 14 3

!!!Xavier Staelens 80 joar!!! Gróéet fíés obb t staddéûs Al da tââlgedouen de lèsten tèèd èn Hesselse Kal ès zeker ni zèèver téûvallig. Wèè v ammoal weten ès oas bestejerslid Xavier Staelens de nestoar van t Hessels, níé, wa zèk iech, van d híél Hesselsologie. Ter okkazje van Hasselt 750 joar hèt m oas stad ne machtig dieken Dieksjenèèr geschoenke, moe veel vanne gemíénten éût te gebouere dzjalloues op zèn. Op 31 desember 2011 wieërd oaze Xavier 80 (taggetig!) joar. Da kunne vieë bè Veldeke èn bè de stad Hasselt zoe mar ni verbèè loate goan. Ve vejere Xavier plechtig obb t staddéûs bè n (lede-)resepsen achternoa op zoaterdaag 14 jannewâre om 15 ouere. Èn dzjieëlejs, lejfste lede va Veldeke Hasselt, zèèt nattejerlek allemoal van harte gẽvieteerd! Heupelek tot bènnekort obbe resepse! Hesselse Ka.l nummereu 14 4

Harie spriek Da verbod op t róéken ènne kaffees ès egelek goued néûts vir miech: néû da dee terraskes hèè achter miech tot e kóéet ènne nach volzitte, keum iech veel mieër néûts te weten evere stad as vrieger. Doa ès nattejerlek veel zâtemanskal bèè, ma iech vang euch aaf en téû ènteressante konversâses op ever par ekzempel den tram dieë trèk no Hasselt gíé keume. Joenges, wa hèb iech toa toch guj herinneringen âân, wèè m hèè bekans knots vir m n vejt deurkwaam. Íés tee koddige vejerkantige stóémtremmekes bè hin kleen grejen waggongskes, ternoa dee gieël mazzoettrams èn dan dee op èllentriek, dee scheute somtèèds bleu vlemmekes, da weur soaves schóéen, t weur bekans vejergewerrek! Ma iech goan malsjãs hèbbe, ze goan nemíé hèè bè miech lengskeume zoe t schènt: ze goan vanne stâse rech no de kannââlkoem vâren evere aa speurlèèn no t kannââl. Da ès néû ne villeuwieëg (vir minse dee hinnen aardrèèkskunde van Hasselt ni teguj kènne!) Doabèè mut m de Mattildzjestroat everstieëken anne Kolmwajjèn (joa Hesselse Ka.l nummereu 14 5

medam, het Lyceum, l École Moyenne) èn da punt kan iech van hèè dzjuus ni zejen, zellefs as iech obbe punt va mèène stíén goan zitten èn m ne nak híélemoal éûtleer. Dzjuu toch, iech hèb toch euch nóéet gin sjãs, iech sal kontent mutte zèn bè ze gebel of se getouet as m doa-achter passeert. Ma t ès wel ne veréûtgang virre stad, want zèk néû zellef, ve zèn dan wir èn goued gezelschap wèè Brisselt, Antwerrepe, Gent, èn de kusttram ni vergieëte! t Schènt wel da dee werreke al híél ewa retaar hèbben opgelóépe, dzje mut tus nog ni no de Lèèn belle vir kaartsjes of n abbonnement. Gedèld ès n schóéen deeg, zèk mar da Harie t gezeed hèt! Leo, de bieldeflèèsterieër Hesselse Ka.l nummereu 14 6

Iech goan no bakkes... eûh... no téûs Marco Clerinx Zoals iedereen al weet, staat op de achterflap van elke Hesselse Ka.l de verbuiging van iech goan no téûs: komt van iech goan no te éûs => no téûs dzjieë gut no toueres: komt van dzjieë gut no te ouer éûs => no t ouer éûs => no t ouer ës => no toueres hieë gíé no te zèènes: komt van hieë gíé no te zèèn éûs => no te zèèn ës => no te zèènës zèè gíé no teres: komt van zèè gíé no te eer éûs => no t eer éûs => no t eer ës => no teres vieë goan no téûs: komt van vieë goan no te éûs => no téûs dzjieëles gut no toueres: zie hoger dzjieë gut no toueres zèè goan no tinnes: komt van zèè goan no te hin éûs => no t in éûs => no t in ës => no tinnes De verkorting van héûs tot ës vinden we ook terug in het woord gastës (<gast-éûs) en in bakkës (bak-éûs). Hetzelfde geldt voor het Nederlands waar bak-huis eveneens tot bak-kës verkort werd. Hesselse Ka.l nummereu 14 7

Op het eerste gezicht zou men kunnen denken dat bak-huis met het werkwoord bakken te maken zou hebben, maar dat is niet zo. In het WNT (Woordenboek van de Nederlandse Taal) lezen we dat bak(ke) een oud woord is voor wang, kaak. In het Duits is het woord Backe in deze betekenis trouwens nog steeds gebruikelijk. Zoals zo vaak vinden we een niet meer gebruikt woord nog wel terug in samenstellingen, zoals ook ons verouderde woord bak(ke). Denken we maar aan: - bakkebaarden: baardgroei op de kaken (in het Hessels gebruikt men hiervoor het van het Frans afkomstige fabbríés (soms ook fabbreje ). - kinnebak (kinnenkaak, de kaak van de kin) Ook ons Nederlandse woord bak-kes is een samenstelling met bak(ke) kaak Het oorspronkelijke bak-huis is het geheel van kaken, het omhulsel, de behuizing, dus het huis van de kaken (cfr. ook in die betekenis het woord klokhuis ). Bak-huis is later verdoft tot bakkes. Het Belgisch-Nederlandse woord bak-tand ( baaktand in het Hessels) is hoe kunt u het raden uiteraard een tand in de bak(ke), een tand in de kaak, een kies dus. En om het rijtje samenstellingen af te ronden: mom-bakkes (Hessels moembakkes ) is een vermomming voor ons kakenhuis, het gezicht. Hesselse Ka.l nummereu 14 8

Bibliografie: De Clerck, W., Nijhoffs Zuid-Nederlands Woordenboek, s Gravenhage/Antwerpen, 1981 Duden Deutsches Universalwörterbuch, 3., neu bearbeitete Auflage, Mannheim; Leipzig; Wien; Zürich, 1996 Philippa, M. e.a., Etymomogisch woordenboek van het Nederlands, 4 delen, Amsterdam (2003-2009) Staelens, X, Dieksjenèèr van t Hessels, derde verbeterde druk, Hasselt, 1989 Woordenboek der Nederlandsche Taal, s Gravenhage, M.Nijhoff, 1864-1998 (h)ieë dee gi bakkes eupe (h)ieë kan gi bakkes Hessels iech heun m op se bakkes e bakkes wèè e slaagscheep e bakkes wèè n èllefouerelèèk Hesselse Ka.l nummereu 14 9

Den Hajwaj Leo Schreurs Bleu èn wit, wèè n schóéen zeumerloch, zou weure de gelejfde klere dee oas hart deen rapper sloan Gole make goenk vazellef, doa achter t Aad Kèrrekof Ze krege ter euch dèk veel bènne, ma maakde toch dzjuus íéne mieër Èn as tan den Èkzèlsiejoar kwaam, dan stont te ieër op t speel Dèk hèbbe ve gewonne, dan vleut t bejer bè de Condé! Ma t hóéger belang weu oas toa weg, de plââts mos geréûmp vir scheule Allè Hajwaj ès allang verstoemp ma oas hart blif bleu-wit kloppe Neut vanne redakse: Dit diechsken ès n rijjakse va nen echten Hajwajman op ta liedsje van den Èkzèlsiejoar èn Hesselse Ka.l nr.12, blz.5 Hesselse Ka.l nummereu 14 10

Tââlkroenkels: Ve goan e bíémke kaarte Monique Cox Zellef kan iech nog gin twellef kaarten èn m n hand hage, ma wieë gjâân kaart, zal m t schunste kaarterslattèèn nog wel rappelere, zeker? Zulle ve wejzen of kejoenge? Kiek, de klere zèn: e klaverke, n hartsje, e kiekske, e schèpke. De bieldsjes zèn: de kening, de dam èn de bouer. Béûete den ââs zèn de res keddelkes. Ve goan íés onderstieëke, dan hèffen èn gieëve. Mujje passen of kujje mejgoan? Sprènk mar op mèèn kaar èn koem mar éûet. Da s n híél schóé kaartsje, joeng, doa hââjlt dzje twèj slieëg bèè. Probeert ni èn m n kaart te louere, sieër, èn bekènt néû ns èèndelek, sleepzak, dzj èt toch kaart wèè bíém. Iech mut kóépe bè me gezond achterhendsje, gelèkkig zitte de trouf schóéen rond. Vollege, joenges, of iech hââl nemíé, néû hèb iech allíén nog mar kââl salleverjengsels èmm n haan. Ma bè m n vèèf trifkes hèb iech m ne stal toch preupel kunnen éûetmèsten, hé? Hèèlaba, dzjieë zèèt véûel an t spele, fleuen íégistere moeje doa lóép! Ewa kallemer, píéke, iech zeu miech zeker mutte blóéet spelen omda menieër hèè zieëgemieël èn z ne kop hèt ènne plââts van hossele? Zèk néû zellef, dzjieë hèt mieër sjãs as gelèk! Ma lommiech mar verlejze, sieër, lejver ongelèk bè t kaarte as ongelèk ènne lejfde. Hesselse Ka.l nummereu 14 11

Wie ich nog een jungske woar Wie ich nog a jungske woar, zoeë van ee joar of zus, doe vong ich geer va alles aa, en leet ich nieks mit rus. Zoot ich aa 't trummelke en pakte mich ee keukske, dan zach de mam: Doe deugeneet, ich zet dich in ee heukske. Refr.: Tralalalala, tralalalala, tralalalala, tralalalala. Wie ich later groter woar, die sjooltied woar veurbie, toen hauw ich geer wie eederein ee maedje aan mien zie. 'n Knap gezichtske, ein aardig kind, mit op de kop ee deukske. Ich sproak dan mit dat maedje aaf op een of ander heukske. Refr.: Tralalalala, tralalalala, tralalalala, tralalalala. Wie ich later vrieë gong, ich woar vol gooie mood. Veer noome afsjeit in de gank, ich weet 't nog zo good. Opins versjeen d'r sjoonpapa en zach toen mit ee vleukske: Wat mot dat mit mien dochter noe, doa in dat duuster heukske '. Refr.: Tralalalala, tralalalala, tralalalala, tralalalala. Wie ich toen bie Petrus koam, en klopte aa de deur. Toen zeij d'r: Jong, kom doe mer in, doe sjteis d'r gans good veur. Doe hubs doch neemes kwoad gedoan, d'r sjteit nieks in mien beukske. Toen zag ich: Petrus, zet mich mer mit 'n engelke in ee heukske. Refr. Tralalalala, tralalalala, tralalalala, tralalalala. Tekst, muziek en zang: Frits Rademacher, Sittard, 1955 Hesselse Ka.l nummereu 14 12

t Hiekske Wèè iech nog n snotbel weur, zoe van e joar of zès, touen voenk iech gjâân van alles âân èn louet iech nieks gerès Zouet iech anne bõbonjèèr of pakde miech e kiekske, dan zee oas maa: Doe degenejt, iech zèt oech èn e hiekske. Refr.: Tralalalala, tralalalala, tralalalala, tralalalala. Wèè iech al wa grujder weur, de scheultèèd wââr verbèè, touen haa iech gjâân wèè ejderíén, e mèdske amm n zèè. E knap geziechske, n ârig kènd bè rond re kop e diekske, iech sprouk tan bè da mèdsken aaf, op d íén of d aner hiekske Refr.: Tralalalala, tralalalala, tralalalala, tralalalala. Wèè iech tan kressere goenk, iech wââr vol gujje moued Vieë noumen aafscheed ènne gank, iech weet t nog zoe goued Obbins verscheen dan schóémamma, dee zee dan: Potversjiekske, wa douet dzjieë bè m n dochter nog, doa èn da doenkel hiekske! Refr.: Tralalalala, tralalalala, tralalalala, tralalalala. As iech ns bè Petrus keum, èn klop toa obbe deer, dan zit m: Joeng, koem mar rap èn, dzje stoajt ter híél goued veer. Dzjieë hèt toch nejmand toar gedoan, doa stíé nieks èmme biekske, dan zèĝ iech: Píéke, zèt miech mar bè n èngelken èn n hiekske Refr.: Tralalalala, tralalalala, tralalalala, tralalalala. Hesselse vertâling: Henri Vanrintel Hesselse Ka.l nummereu 14 13

Hessels va 1963 (2) Iech èb ns e geval gad. Iech souet obb ne zondaag op kaffee. Iech èn Nelen èè, é. Èn doa zouet Staaf Oks. Ââ, Staaf Oks, de bââs vanne Kammeoo, vroug Nele. Joa joa, de bââs vanne Kammeoo, joa. Ejn, ieë zejt oas ènkeume, woar. Èn ieë zit: Nondedzjis gebouer, èè, anne toafel. Èn vieë zatten oas âân. Èjn doen begos Staaf te vertèlle. Ze weure no Róéme gewieës. Joa, no Róéme, da s euch woar, doa zèèj euch gewieës, kwaam Nele tèsse. Èn ze zèster weur ter euch bèè. Dee medam Willems, dee an t staddéûs nog hottel gad èt. D óéggéûs, weu Nele wete. D óéggéûs. Èjn ieë weur an t vertèlle va Róémen èn onderdvèèfènzès. Èn wèè m genoeg vertèld haa, touen zèĝ iech: Madam, zee ch, zèè dzjieë obbe Sankta Schalla gewieës? Doa zit se tege Staaf: Doa, néû gujje d ieëre. Wèè, zit Staaf. Iech sèk: De Sankta Schalla, zee ch, ajje doa ni opgewieës zèèt, zee ch, dan hèjje Róéme ni gezejen. Moe weur da, zee m. Ch sèk: Ajje Róéme de stad e bietsjen éûtgut, op tee krochskes (sic) âân, dee kleen strieëtsjes, é. Ch sèk: Doa hèjje manne stoan bè ezelkes èjn doa gief dzje n lieër (lire: vroegere Italiaanse munt) âân. Dzje zèt oech op soe n ezelke. Èn dieë man vâârd oech no de Sancta Schalla. Hesselse Ka.l nummereu 14 14

Nelen èè, dieë weur tertege, ma iech stapde terop. Ieë kwaam noa. V aan al n híél rèk gevâre bè dee bíéskes. Èjn wèè ch alleverwieëge kwaam, iech haa toch zoe nen hoenger, é. Èjn iech soug toa zoe n frittuur. Iech heude op tieë man z n scheur. Iech sèk da m mos stoppe èn iech no dee frittuur téû. Èn Staaf bezoug miech, é: Wèè, n frittuur? Iech sèk: Ja ja, zee ch, n frittuur. Da s ginne frit wèè èè, zee ch. Da zèn allemoal krèllekes (sic!), é. Èjn iech hajlde miech toa n mââl, zoe n mââl èn doa zoe n díél van dee roemel op wèè èè. Mosterd?, vroug Nele. Dènge, pikkels, ma t weur ejt anes. Ch kreup trèk op m n ezelke, é. Èn de man marsjeerde voars. Èn iech óéet mar. Èjn touen kwaam iech an de Sancta Schalla, an den trap. Da s ten hèlliggen trap, doa mujje bè r knèèn opkréûpen, é. Doa stapde v aaf èjn de man wéûfden oas téû èn vieë vertroeke. Ma iech haa m n mââl nog, dee weur ni leeg. Terwèèl da ch opkreup, óéet iech. En doa goenke, kreupe zoeveel minse vir miech op, ma vir miech weur e kèd, n vèèf zès sjieke mamzèlle. Èn iech óéet mar. Hesselse Ka.l nummereu 14 15

Wèè ch halleverwieëge weur, glidsde doa íén éût. Iech vouel bè m n snéût op tee, ma iech moch nog, loug ni van den trab aaf. Iech moch voarskréûpe. Èjn iech kreup voars. Èn iech óéet op, é. Ma Nele bezoug miech zoe, zoe vals wèè ve beuve kwame. Dieë zee nieks, dieën ès gezjeneert tèssen t vollek. No de bazzilliek téû, é. Ejn iech haa zoeveel plââts, ma m ne frit weur éût. Iech haa t pappejer èmm ne zak gesteuken, é. Èjn iech haa dan toch plââts genoeg. Èn Nele bleef mar va miech aaf. Èn wèè ve de bazzilliek gedoan aan, rondgewieës èn alles, é, toen zit m: Dzjieë zèèt toch nondedzjis nen onnètteriek. Wèèda?, zee ch. Dzj aad ouer geziech híél vol str... hange van èn dee wèèver in gâât te valle, zee m. Vouetneut Dzjuus wèè den íésten teks éût 1963 (kiek èn Hesselse Ka.l nr. 12 blz. 14) kim euch tezen teks éût te tesis Foneemvariaties in het Hasselts va W.Vananderoye. m Hèt touen n âântal ech Hesselskallende minse gèntervjóéd èn op band opgeneume. Da wielt tus zègge dajje dezen teks, ech onvervals Hessels éût t begèn vanne joare sèstig, euch kunt hieëre. Minse bè ne kompjoeter èn n ènternetâânsléûting mutte mar ns kejken obb oaze sait www.veldekehasselt.be. Doa kliek dzj op tabblââd Hessels èn vervolleges op Geluidsfragment 2. Veel lieësèn heupelek euch lèèsterplezejer! Marco Hesselse Ka.l nummereu 14 16

Aa Hesselse wieërd Xavier Staelens feggel (vr.) 1. flard, rafelig stuk van een kledingstuk: mènne jas hoenk te feggele vaníén Mijn jas hing aan flarden 2. oude sloor: n aa feggel. Wordt vermeld in het idioticon van Schuermans (feggels), en in het Rijnlands woordenboek (Fachel, als scheldwoord voor een oud vrouwmens). Waarschijnlijk hetzelfde woord als Engels fag (rafel). feggele (knoeien, futselen) is van het vorige afgeleid, evenals ne feggelieër (knoeier, prutser) vlèm (vr.) (visgraat): dieën hèt vlèmmen èn ze gâât: Die heeft visgraten in zijn gat (gezegd van iemand die voorover gebogen loopt van de ouderdom). Het woord komt in het Middelnederlands voor als vlimme, later vlemme en vlieme en in andere Limburgse dialecten. Verwant met vlijm. lodsóéere (flaporen) staat ook in verschillende idiotica en houdt verband met Ned. lutsen (wiebelen, slap heen en weer gaan). Ook in het Rijnlands (lutschen). luts (vr.) (fopspeen), zíéverluts: heeft ook met het vorige te maken. Het Rijnlands kent ook Lutsche en Lötsch (zuiglapje), het Duits lutschen (zuigen), Ned. lutsen (zuigen) Hesselse Ka.l nummereu 14 17

Keukresep: Krepkesséûs bè petatten èn veldslââd Keuk 700 gramme petatten aaf. Snèd 300 gramme gezate, mager spek èn dieke ríépe va 3 cm èn loat ta éûtbakken èn n pan. Snèd 2 dieke jéûnen èn greuf stèkke, loat ze goadgieël bakken èn n kastrol. Douet ter dan t spek bèè, 600 ml wâter, 4 ieëtlepels soeker, 2 ieëtlepels eek, pieëper, zaat èn e lerejerblââd. Brènk alles bètíén anne keuk èn bènd te séûs bè ewa maizena (petattebloem!) Lèk te petatten op nen telieër, doa-op te gewasse veldslââd èn doaever de séûs. Zoe óéete mèèn gróéetaars ta èn ze zèn allebee híél aad gewoare! Kèngerrèèmke tróéesten as e ( voarstrillend ) eeke virre jieng te voarsrollend kappotvouel Tril Meril loug obbe bank Tril Meril vouel vanne bank doa weur nejmannemìé dieë Tril Meril nog make kos Hesselse Ka.l nummereu 14 18

Veldeke Limburreg Litterattejerprèès 2011 Hoeraa, de Bèlzjen hèbbe gewonne! Veldeke Literatuurprijs voor Lambert Verlaek uit Genk Voor het eerst in de ruim 20-jarige bestaansgeschiedenis van de Veldeke Literatuurprijs is de trofee naar een schrijver uit Belgisch Limburg gegaan. Va Veldeke Hasselt: nen dieke dieke proffejsijjat, Lambert! Mieër doa-ever èn den teks van t wènnend verââl va Lambert zellef - kujje lieëzen obbe websait va Veldeke Limburreg www.veldeke.net Vir oech mar te zègge dajje tekeumed joar bè de litterattejerprèès 2012 ouer óéere zekér ni meug loaten hange. Mejdouen dus! Lambert Verlaek temidden van deputé Lebens en vice-voorzitter Heijenrath foto: Har L. Bokken Hesselse Ka.l nummereu 14 19

Lejfden ès... téûes Óéets weur iech van alles bang de wènd, de minse, t lieëve èn ouer errem bèn iech obbenéû gebeure gedoan bè trââjndzelen èn prakkezere Dzje lieërde miech noa pejpelieërs kejke dzje lieërde miech berreg opgoan iech zoug te stare blienken èn ouer óége altèèd téûs wèè noa n híél vaar rees As t waat wil iech èn ouere wènd lóépe as t rieërink wil iech te drèppels zèn as t snéûet wil iech gelèèk bèt oech smèlte de zon op mèè lèèf zult dzjieë altèèd zèèn Zonder oech goan iech dóéed èn oech èn zonder miech gut dzjieë dóéed èn miech dus loate ve mar íévig de hóéfrol blèève spele den deekoar zal nóéets ni doenkel klere Monique Cox Hesselse Ka.l nummereu 14 20

Aktivvetèète -Zoaterdaag 14 jannewâre om 15 ouere: Gróéet fíés: vejering Xavier Staelens 80 joar èn t staddéûs om 15 ouere bè lederesepsen achternoa -Zondaag... (nog vas te lègge; dzje hieërt ter nog van) om 15 oueren èn (i.s.m. bè) 't Stadsmus: Hessels ouer Oaze wienkel -Spellinggids: 2,5 (evere pos 4,5) -Grammèèr van t Hessels: 25 (aafgehââld of bè Standaard Boekhandel), 32,50 (evere pos) of 45 (evere pos vir t béûteland: Nederland, Frankrek, Luksemburreg, Dèètsland) Lidgeld: Gewóéen lid: 8 Steunlid: 10 of mieër Jeuglid (tot 25 joar): 5 Béûteland: 18 Te storten op rieëkening BE91 979-2463483-76 va Veldeke Hasselt vzw, A. Orteliuslaan 4, 3500 Hasselt bè de zjuuste vermelding va wajje gjâân hèbbe wielt. Naam, addres en e-mail ni vergieëten asteblejf!

Veldeke Hasselt vzw, Veríéneging virre bescherreming, behaag èn premeuse van t Hessels Iech goan no téûs dzjieë gut no toueres hieë gíé no te zèènes zèè gíé no teres vieë goan no téûs dzjieëlejs gut no toueres zèè goan no tinnes vir Hesselse Ka.l te lieëze