Monitor beleidsmaatregelen 2015 Anja van den Broek Jessica Nooij
Maatregelen, vraagstelling en data
Beleidsmaatregelen Invoering studievoorschot (2015) Wet Kwaliteit in verscheidenheid (loting, toelating en selectie, vervroeging aanmelding, studiekeuzecheck) (2013, 2014, 2015) Prestatieafspraken met hogeronderwijsinstellingen (kwaliteit, excellentie, studiesucces, onderwijsintensiteit) (2013) Collegegeldsystematiek tweede studies uit de Wet Versterking besturing inclusief uitzonderingen (2011, 2014)
Indicatoren en data Onderwijsdeelname en toegankelijkheid Studiekeuzeproces Studieuitval en switch Studiegedrag en studiesucces Tweede studie Leengedrag Verdiepende studie naar doorstroommotieven mbo-hbo Secundaire databronnen (1CHO, doorstroombestanden, VSNU/VH, Startmonitor, Studentenmonitor, Studiefinanciering, websites)
Een woord vooraf Hoe ontwikkelt het ho zich in een tijd van veranderingen? Oorzaken niet alleen binnen het onderwijs. Oorzaken en oplossingen ook buiten het systeem. Suggestie van causaliteit Surveydata en betrouwbaarheid Ontwikkelingen en tijdreeksen Kwaliteitsverbetering is kwestie van lange adem Kritische blik op mogelijkheden en onmogelijkheden van onderzoek en data: signaleringen
Onderwijsdeelname en toegankelijkheid
Toegankelijkheid De studentenpopulatie die in het hoger onderwijs instroomt, aan het hoger onderwijs deelneemt en een opleiding in het hoger onderwijs afrondt (op alle niveaus) is een afspiegeling van de diversiteit in onze samenleving.
Doorstroom vanuit toeleverend onderwijs
Uitgestelde doorstroom
Instroom nieuwe studenten in de bachelor
Percentage studenten eerste generatie ho
Percentage eerste generatie naar vooropleiding
Eerste generatie naar fixus (2015)
Studenten met een beperking
Studenten met een beperking naar vooropleiding
Eerste generatie: vooropleiding en functiebeperking
Percentage eerste generatie studenten internationaal
Een toegankelijk hoger onderwijs?
Uitwonende bachelorstudenten met een betaalde baan
Bachelorstudenten met financiële problemen
Studiekeuze, studiekeuzecheck en uitval
Bewuste keuze en binding
Bewust kiezen en binding in het hbo
Zeer tevreden over de aansluiting
% Tevreden over studiekeuzeinformatie door:
Binding naar uitslag studiekeuzecheck
Uitval
Uitval naar vooropleiding
Leengedrag en leenaversie
Type studiefinanciering
Studenten (met recht op studiefinanciering) die lenen
Principiële bezwaren tegen lenen
Motieven: wel of niet van mbo naar het hbo
Een mixed method onderzoek Design gebaseerd op kwalitatieve benadering met een kwantitatieve component. Beide componenten in één studie mixed methods design (Creswell, 2014; Onwuegbuzie & Collins, 2007; Onwuegbuzie & Johnson, 2004). Spontane associaties met het onderwerp Vervolgens zélf categoriseren op basis van brede thema s Rijke en grotendeels ongestuurde gegevens
Wat ben je gaan doen na het mbo en waarom? Respondenten: mbo4-gediplomeerden uit 2013-2014 (vóór de invoering van het studievoorschot) en mbo4-gediplomeerden uit 2014-2015 (na invoering van het studievoorschot). Benaderd via studentenpanel Geen doorstroom, diplomacohort 2013-2014 452 Geen doorstroom, diplomacohort 2014-2015 628 Doorstroom, diplomacohort 2013-2014 1.419 Doorstroom, diplomacohort 2014-2015 1.371 Totaal 3.870
Belangrijkste reden om af te zien van doorstroom
Niet gekozen voor hbo (quotes) Door het nieuwe leenstelsel en ik wil lekker geld verdienen en sparen. Duurt te lang en kost te veel, zeker nu studiefinanciering is afgeschaft. De studieduur en kosten vind ik niet opwegen tegen de baangarantie van een hbo-opleiding.
De rol van financiën
Niet gekozen voor hbo (quote) Als zelfstandige jongvolwassenen is het niet mogelijk om te studeren zonder een lening er bij te nemen. En ik heb begrepen dat de studiefinanciering omgezet is naar een leenstelsel. Het vooruitzicht van een studie schuld van 50.000 euro motiveert niet om verder te gaan met studeren. Als ik nog recht had op uitwonende studiefinanciering zou het wel lukken om rond te komen in combinatie met werken in de avond uren.
Waarom geen studielening?
Waarom wel naar het hbo? Motivatie Baankans Meer geld verdienen Interesse
Wél gekozen voor hbo (quote) Betere baanmogelijkheden, beter salaris, passend niveau en uitdagingen voor mij. Ik wil graag doorstuderen. Ik ben nu nog jong, dus is het makkelijker. Dit kreeg ik ook te horen van mijn omgeving.
Wél gekozen voor hbo (quote) Binnen mijn vakgebied is een mbo-opleiding onvoldoende. Daarnaast heb ik me zo lopen vervelen op het mbo omdat het mij makkelijk afging dat ik een hbo-opleiding wel nodig vond, zowel voor mijn cv/kennis en vaardigden als voor mijn persoonlijke ontwikkeling.
Keuze voor een tussenjaar Cohort 2013-2014: 4,4 % Cohort 2014-2015 : 17,2 %
En nog een laatste stem uit het mbo Volgend jaar wil ik starten met een hbo opleiding. Ik vind het belangrijk dat als je het in je hebt, je zover mogelijk moet gaan. Het is nooit verkeerd om een hbo diploma te hebben. Verder kan ik het me voorstellen dat studenten ook geen zin meer hebben om na het mbo verder te studeren of ze nemen 1 of 2 jaar pauze en gaan even werken of reizen. Het is ook duur, maar als je een goed plan opstelt over hoe je het later wilt aflossen is het wel haalbaar.
Meer informatie: publicaties www.rijksoverheid.nl www.studentenmonitor.nl www.researchned.nl www.researchned.nl/startmonitor www.eurostudent.eu