TENTOONSTELLING OPERATIE KOGELVRIJ BEZOEK DUITSE MILITAIRE BEGRAAFPLAATS LOMMEL Aanbod Lager Onderwijs 2017 0
Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e.v De Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e.v. oftewel Duitse Oorlogsgravendienst is een humanitaire organisatie die, in opdracht van de Duitse overheid, instaat voor het behouden en onderhouden van graven van Duitse oorlogsdoden in binnen- en buitenland. Op dit moment heeft de Duitse Oorlogsgravendienst zo n 832 militaire begraafplaatsen in 45 landen met in totaal ongeveer 2,75 miljoen oorlogsdoden onder haar hoede. Bovendien ondersteunt de organisatie nabestaanden bij hun vragen en noden, adviseert ze publieke en private organisaties met haar kennis en expertise en ondersteunt ze de internationale samenwerking op het vlak van behoud en aanleg van oorlogsgraven. Ten slotte bevordert ze de ontmoeting tussen mensen aan de rustplaatsen van de doden. het Ardennenoffensief, de Slag om het Hürtgenwald, de Slag om Aken en bij Remagen. Even divers als de militaire carrière van de doden is hun eigen achtergrond. Zo zijn er in Lommel ook verpleegsters van het Duitse Rode Kruis begraven en vinden er onder meer slachtoffers van de laatste reserves zoals kindsoldaten en ouderen alsook Europese vrijwilligers voor de Duitse strijdkrachten en krijgsgevangenen een laatste rustplaats. Duitse militaire begraafplaats lommel Naast de talrijke militaire begraafplaatsen in West-Vlaanderen en Wallonië met gesneuvelden van 14 18 zijn er in Limburg naast Belgische, Britse en Poolse ook Duitse oorlogsgraven te vinden. En wel in het bosrijke Lommel. Welgeteld 39.108 graven. In Lommel is het merendeel van de gesneuvelden slachtoffer van WOII. Daarom is deze locatie niet enkel qua oppervlakte, zo n 16 hectare, maar vooral op vlak van het aantal doden de grootste in zijn soort in West-Europa. Toch bevinden er zich hier, haast onzichtbaar tussen de grijze massa aan grafkruisen, ook 483 geïdentificeerde doden van de Eerste Wereldoorlog. De militaire begraafplaats van Lommel vertelt een omvangrijk deel van de oorlogsgeschiedenis in België en West-Europa. Onder de gesneuvelden bevinden zich slachtoffers van de Achttiendaagse Veldtocht in 1940, de bezetting en bevrijding van België, Educatieve Visie Het educatieve werk van Huis Over Grenzen heeft als uitgangspunt de historische achtergrond van de Duitse militaire begraafplaats en het persoonlijke relaas van de mensen die er begraven zijn. Daarom wil Huis Over Grenzen de begraafplaats en de gesneuvelden een plaats geven in het collectieve geheugen van 40 45. Daarnaast ziet Huis Over Grenzen het verleden als studieobject voor huidige conflicten. Door aan herinnerings- en vredeseducatie te doen, wil het jong en oud bewust maken van de impact van een extreem gedachtengoed, zoals het nationaalsocialisme, op een maatschappij. Ten slotte is de Duitse militaire begraafplaats een uitgelezen locatie waar mensen zich bewust kunnen worden van de oorzaken en gevolgen van oorlog. 1
COMBI TENTOONSTELLING - RONDLEIDING Huis Over Grenzen biedt een pakket aan voor groepen van het 5 e en 6 e leerjaar van het Lager Onderwijs, waarbij leerlingen de interactieve tentoonstelling Operatie Kogelvrij, een productie van Tumult vzw, bezoeken in combinatie met een geleid bezoek aan de Duitse militaire begraafplaats van Lommel. Dit alles van maandag 6 tot vrijdagvoormiddag 17 februari 2017. Het hele programma duurt één dagdeel en kan in de voor- of namiddag gereserveerd worden. Hoe reserveer ik? Reserveren kan direct via Huis Over Grenzen en dit tot en met vrijdag 13 januari 17. Gelieve ons het inschrijvingsformulier ingevuld terug te bezorgen. Dit per e-mail, post of fax. Samen met u leggen we een passende datum vast en maken we er een toffe dag van! Kan ik mijn leerlingen voorbereiden op een bezoek? Via de website www.tumult.be kunt u een werkbrochure met betrekking tot de tentoonstelling (gratis) downloaden. Wat zijn de kosten? Per leerling betaalt u 4,50 (leraren gratis). Deze prijs omvat toegang tot de tentoonstelling, het bezoek aan de begraafplaats en een pauzedrankje. Betalen kan contant op de dag zelf of per factuur. Contact Huis Over Grenzen Lommel Dodenveldstraat 30 B-3920 Lommel Tel. + 0032 (0) 11 55 43 70 Fax + 0032 (0) 11 55 43 71 info@overgrenzen.be www.overgrenzen.be www.facebook.com/overgrenzen 2
PROGRAMMA Operatie Kogelvrij: beleef oorlog en conflict (+- 90 min.) Sta eens in de schoenen van een soldaat. Leerlingen mogen door prikkeldraad kruipen, een bunker bemannen, klimmen en observeren, zonder het risico te lopen hun hachje erbij in te schieten. Spotprenten nemen geweldsituaties op de korrel. Daarnaast is er de bittere werkelijkheid: de oorzaken en gevolgen van gewapende conflicten, en ook de verdriet en verwoesting van oorlog. Leerlingen leren het kennen met getuigenissen van oorlogsslachtoffers en beeldmateriaal. Er zijn geen verwijzingen naar recente conflicten, maar dat maakt de beleving niet minder intens. Oorlog en conflict zijn van alle tijden. Concreet doorlopen de leerlingen aan de hand van een werkkaart met opdrachten verschillende modules in allerlei vormen. Rondleiding Duitse militaire begraafplaats (+- 60 min.) Hoe ervoer een Duitse kindsoldaat, verpleegster of piloot het dagelijks leven ten tijde van oorlog? Wat ging er door hun hoofd, welke keuzes maakten ze, wat was hun visie op de oorlog en hoe verliep hun dagelijks leven? Hebben ook deze mensen recht op een plaats in de herdenking van de oorlog en op welke manier gaan we om met Duitse militaire begraafplaatsen? Het zijn allemaal vragen die tijdens deze rondleiding aan bod komen. Samen met een gids bewandelen leerlingen een parcours over de begraafplaats dat hen naar allerlei verhalen en opmerkelijke graven voert. Omdat de militaire begraafplaats van Lommel over een archief beschikt van wel 450 individuele personenaktes, zijn de gidsen in staat om beklijvende persoonlijke verhalen van enkele soldaten te delen. Kortom: een unieke rondleiding op een unieke locatie! Opgelet: bij slecht weer is regenkledij en aangepast schoeisel aangeraden. 3
LEERGEBIEDOVERSCHRIJDENDE EINDTERMEN Met dit pakket werkt u aan onderstaande leergebiedoverschrijdende eindtermen: Sociale vaardigheden - domein relatiewijzen De leerlingen kunnen zorg opbrengen voor iets of iemand anders. De leerlingen kunnen hulp vragen en zich laten helpen. De leerlingen kunnen bij groepstaken leiding geven en onder leiding van een medeleerling meewerken. De leerlingen kunnen kritisch zijn en een eigen mening formuleren. De leerlingen kunnen zich weerbaar opstellen naar leeftijdgenoten en volwassenen toe door signalen te geven die voor anderen begrijpelijk en aanvaardbaar zijn. De leerlingen kunnen zich discreet opstellen. De leerlingen kunnen ongelijk of onmacht toegeven, kritiek beluisteren en eruit leren. Sociale vaardigheden - domein samenwerking De leerlingen kunnen samenwerken met anderen, zonder onderscheid van sociale achtergrond, geslacht of etnische origine. Leren Leren De leerlingen kunnen losse gegevens verwerven en gebruiken door ze betekenis te geven en te memoriseren. De leerlingen kunnen op systematische wijze verschillende informatiebronnen op hun niveau zelfstandig gebruiken. De leerlingen kunnen op systematische wijze samenhangende informatie (ook andere dan teksten) verwerven en gebruiken. De leerlingen kunnen eenvoudige problemen op systematische en inzichtelijke wijze oplossen. De leerlingen kunnen, eventueel onder begeleiding: hun lessen, taken en opdrachten plannen en organiseren hun eigen leerproces controleren en bijsturen Houdingen en overtuigingen De leerlingen kunnen op hun niveau leren met: nauwkeurigheid efficiëntie wil tot zelfstandigheid voldoende zelfvertrouwen voldoende weerbaarheid houding van openheid kritische zin 4
NU OOK VOOR LAGER ONDERWIJS! LUISTERVOORSTELLING OVER GRENZEN "Ik ben onder de indruk". Ook de burgemeester van Lommel Peter Vanvelthoven waardeert de luistervoorstelling Over grenzen op de Duitse militaire begraafplaats: "Een absolute aanrader". Media en publiek zijn unaniem zeer enthousiast over deze Vlaamstalige audiotour. Na de eerste succesvolle reeks tijdens de zomer van 2016 keert Over grenzen in het voorjaar van 2017 terug voor scholen, waarbij de voorstelling op aanvraag gespeeld wordt. Over grenzen is een luistervoorstelling op de Duitse militaire begraafplaats van Lommel, langs ruim 39.000 graven. Een voorstelling voor je oren, waarin iedereen een stem krijgt. De mensen van toen én de mensen van nu, zoals jij en ik. Welke grens bepaalt of je held, dader of slachtoffer bent? Over grenzen vertelt de verhalen waar je nog nooit oren naar had en zoekt alle denkbare grenzen op in het nadenken en spreken over vrijheid en vrede. Juist hier. Juist nú. Met trots kondigen educatief centrum Huis Over Grenzen Lommel en producent Stichting Laudio aan dat Over grenzen terugkeert met een speciale schoolversie die ook geschikt is voor het Lager Onderwijs. Aan het einde van de voorstelling schrijven de leerlingen De Toekomstbrief, die zeventig jaar bewaard wordt en dan geopend wordt door de nieuwe generatie jongeren. Reserveren kan van maart tot en met juni 2017. Het totale programma (inclusief pauze) duurt 2 uur. Per groep betaalt u 275,00 (maximaal 35 personen per voorstelling). Bent u op zoek naar krachtig, actueel aanvullend lesmateriaal rond vredeseducatie? Neem contact op met Huis Over Grenzen via telefoonnummer 0032 (0) 11 55 43 70 of het e-mailadres info@overgrenzen.be en vraag de infobrochure aan. Meer info over de voorstelling vindt u op www.verhalentocht.eu. 5