Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzamer werfbeheer Leefmilieu Brussel REKENING HOUDEN MET HET DUURZAAM WERFBEHEER Sébastien BREELS + Liesbet Temmerman MATRIciel + CERAA
DOELSTELLINGEN Richtlijnen voor een duurzamer werfbeheer Workshop: groepsdiscussie over een casestudy interactieve methodiek en terugkoppeling 2
RICHTLIJNEN De MILIEUTHEMA'S voor werfbeheer MOBILITEIT TOEGANKELIJKHEID > beveiliging van het terrein (voetgangers/fietsers) > beheer van leveringen en voorraden (materialen/afval) > keuze van bouwprincipes/-materialen > beheer van de overlast voor de omwonenden > plaats van de hijstoestellen > enz. 3
RICHTLIJNEN De MILIEUTHEMA'S voor werfbeheer AFVAL > planning afbraak / heropbouw > voorafgaande analyses technische/economische studies > plan voor beheer van het bouw- en sloopafval > bouwplaatsorganisatie (ontmanteling/afbraak ) > invloed op de bouwwijzen / bouwproducten > principe van selectieve deconstructie / recuperatie / hergebruik > organisatie van het afvalbeheer (sortering/ophaling ) > beheer van specifieke afvalstoffen (gevaarlijk afval ) > enz. 4
RICHTLIJNEN De MILIEUTHEMA'S voor werfbeheer VERVUILING : > beheer van het risico van vervuiling van het water > beheer van het risico van vervuiling van de lucht > beheer van het risico van vervuiling van de bodem > beheer van het risico van geluidsvervuiling (omwonenden/arbeiders) > definitie van de risicobeheerstrategie (afvalwaterplan) > enz. 5
RICHTLIJNEN De MILIEUTHEMA'S voor werfbeheer BEHEER VAN DE HULPBRONNEN > bodembescherming (beveiliging van de aarde ) > rationeel gebruik van water (meters / opvolging verbruik, ) > bouwplaatsmaterialen met label ( constructie) > controle van het energieverbruik > denkoefening over de bouwwijzen en -materialen > planningsstrategie (afmetingsstudies ) 6
RICHTLIJNEN De MILIEUTHEMA'S voor werfbeheer BIODIVERSITEIT > analyse voorafgaand aan interventies (regelgeving/deskundige) > bepaling van de beschermingsstrategie > definitie van de groeistrategie > enz. 7
RICHTLIJNEN De MILIEUTHEMA'S voor werfbeheer GEZONDHEID > analyse voorafgaand aan interventies met gezondheidsrisico s > coördinatie met de veiligheids- en gezondheidscoördinator > impact op korte, middellange en lange termijn > keuze van de meest geschikte bouwmaterialen en -producten > analyse en opvolging van de risicofiches > enz. 8
RICHTLIJNEN Algemene aanpak Interventie in ALLE projectfasen (idem nieuwbouw / renovatie / afbraak) Voorontwerp (ZEER BELANGRIJK!) Overschrijving in het uitvoeringsdossier Concrete integratie in de werffase, enz. Interventie van ALLE actoren (vereist voor een goed verloop!!) Architect Bouwheer Aannemers Studiebureaus speciale technieken/ stabiliteit enz. TECHNISCHE en ORGANISATORISCHE implicaties 9
CASESTUDY 10
CASESTUDY 11
CASESTUDY Zware renovatie van een kantoorgebouw met uitbreiding in het huizenblok Ligging in het stadscentrum Gebouw dat bezet blijft (met verschuivingen tussen vleugels) Gelegen in vervuilingszone klasse 0 (vermoeden) Gebouw dat vermoedelijk asbest bevat Gebouw gelegen in een gemengde wijk Verkeersbeperking geen doorlopende belemmering van het verkeer (eenrichtingsverkeer) Interventie in een gedeeltelijk beschermd gebouw (erfgoed) Reëel project gedachtewisseling met aannemer 12
CASESTUDY Vergroening van het binnenterrein van het huizenblok, wat het uitzicht en de buitenruimte verfraait Volledige vernieuwing van de technische installaties, airconditioning, elektriciteit, sanitair Gevelrenovatie aan de straatkant door zandstralen of behandeling Terugplaatsing van zinken deksels in de plaats van de asfaltafdichtingen 13
INTERACTIEVE WORKSHOP PER MILIEUTHEMA van de bouwplaats: TRANSVERSALE BENADERING: Uw aandachtspunten in de ontwerpfase Uw planningsmethode Uw werfopvolging 14
THEMA 1 MOBILITEIT TOEGANKELIJKHEID 15
THEMA 1 MOBILITEIT - TOEGANKELIJKHEID Kwetsbare zone Voetgangers/Fietsers? Regelgevende verplichtingen? Impact op het verkeer in de wijk? Hoe richt ik de bouwplaats bouwzone en omgeving in? Hoe beheer ik het verkeer naar en vanaf de bouwplaats? Invloed op mijn project - bouwprincipes? 16
THEMA 1 MOBILITEIT TOEGANKELIJKHEID CONCRETE VOORBEELDEN Voorafgaande analyse van de context om het volgende bepalen: Beveiliging van de toegangs- en/of rondwegen voor voetgangers/fietsers en gebruikers van de werf 17
THEMA 1 MOBILITEIT TOEGANKELIJKHEID CONCRETE VOORBEELDEN Voorafgaande analyse van de context om het volgende bepalen: De potentiële zones voor leveringen/opslag van leveringen (inplantingsplan) De voorkeurstrajecten (afmetingen voertuigen) en de meest geschikte uren volgens context eventuele omleidingen 18
THEMA 1 MOBILITEIT TOEGANKELIJKHEID CONCRETE VOORBEELDEN Voorafgaande analyse van de context om het volgende bepalen: Inplanting van de bouwplaatswerktuigen 19
THEMA 1 MOBILITEIT TOEGANKELIJKHEID CONCRETE VOORBEELDEN Voorafgaande analyse van de context om het volgende bepalen: de keuze van de bouwprincipes > prefabricage / snelle assemblage 20 Sociale woningen en atelier in Paris & Sociale woningen in Lyon Agence North by Northwest Architectes (NXNW)
THEMA 2 AFVAL 21
THEMA 2 AFVAL Welke types van afval zullen gegenereerd worden, wanneer en in welke hoeveelheden? Zijn er gevaarlijke afvalstoffen, en welke procedure moet worden gevolgd? Welke invloed heeft dit op de inplanting en de coördinatie van mijn bouwplaats? Regelgevende verplichtingen voor wie? Zijn er materialen die gerecupereerd kunnen worden wie houdt zich hiermee bezig, en wanneer? Wat is de invloed op mijn project bouwprincipes en - materialen? 22
THEMA 2 AFVAL CONCRETE VOORBEELDEN Beheersplan voor bouwplaatsafval: voorafgaande meetstaat van de hoeveelheden en types van afvalstoffen / het potentieel voor sortering op de werf / het potentieel voor nuttige toepassing 23
THEMA 2 AFVAL CONCRETE VOORBEELDEN Voorafgaande meetstaat van recupereerbare materialen voor de werf out out-site 24
THEMA 2 AFVAL CONCRETE VOORBEELDEN Planning en opvolging van het beheer van gevaarlijke afvalstoffen (technisch en administratief) 25
THEMA 2 AFVAL CONCRETE VOORBEELDEN Principe voor communicatie met en bewustmaking van de aannemers 26
THEMA 3 VERVUILING 27
THEMA 3 VERVUILING Welke risico s van vervuiling houdt de werf in? Welke aandachtspunten moeten worden opgelegd aan de ondernemingen en hoe kan dit worden gecontroleerd? Kan een afvalwaterplan worden ingevoerd? Welke reglementen en goede praktijken moeten worden toegepast en/of zijn van toepassing? Wat moet ik doen indien mijn terrein vervuild is? Wat is de invloed op mijn project in termen van bouwplaatsinstallatie / - inplanting? 28
THEMA 3 VERVUILING CONCRETE VOORBEELDEN Luchtvervuiling: bescherming bij gevelbehandeling / natsproeien van het terrein / onderhoud van het rollend materieel / naleving van de procedure voor inzameling van de koelgassen van koelgroepen 29
THEMA 3 VERVUILING CONCRETE VOORBEELDEN Vervuiling van water/bodem: indeling in zones van de gevaarlijke producten / bezinking van het spoelwater en kwaliteitscontrole / opgeruimde en schoongemaakte werf 30
THEMA 3 VERVUILING CONCRETE VOORBEELDEN Geluidsvervuiling: keuze van machines / werkuren / werkzones / reglementering van het gebruik van muziek / naleving van de werkuren op de bouwplaats / bescherming werknemers en omwonenden 31
THEMA 4 BEHEER VAN HULPBRONNEN 32
THEMA 4 BEHEER VAN HULPBRONNEN Hoe minder hulpbronnen gebruiken op de werf? Kan ik materiaal hergebruiken, het gebruik van recupereerbare materialen opleggen? Hoe kan ik het gebruik van materialen met ecolabel op de werf opleggen, en hoe kan ik dit controleren? Hoe kan ik het verbruik verminderen en een boekhouding bijhouden? Zijn er recupereerbare materialen wie doet dit, en wanneer die gebruikt kunnen worden op de werf? Invloed op mijn project bouwprincipes en -materialen? 33
THEMA 4 BEHEER VAN HULPBRONNEN CONCRETE VOORBEELDEN Controle en opvolging van het verbruik van water/energie Keuze van bouwplaatsmaterialen met ecolabel die indien mogelijk gerecupereerd kunnen worden voor meerdere werven 34
THEMA 5 COMMUNICATIE 35
THEMA 5 COMMUNICATIE Wat zijn de prestatiedoelstellingen van het project? Hoe communiceren met de interveniënten van het project in ontwerpfase? Nadenken over de formuleringen in het uitvoeringsdossier, tegelijk met de denkoefening over de werf? Hoe kunnen we de boodschap overbrengen op de arbeiders en hen motiveren? Hoe kunnen we omwonenden informeren en anticiperen op klachten? 36
THEMA 5 COMMUNICATIE CONCRETE VOORBEELDEN Informatie over de doelstellingen van het project voor de omwonenden + beheer 37
THEMA 5 COMMUNICATIE CONCRETE VOORBEELDEN Informatie over de doelstellingen van het project voor de werknemers (opleiding) 38
THEMA 5 COMMUNICATIE CONCRETE VOORBEELDEN Communicatie over de resultaten volgens de doelstellingen 39
THEMA 6 GEZONDHEID 40
THEMA 6 GEZONDHEID Wat zijn de risico s voor de werknemers? Wat zijn de risico s voor de omwonenden? Wat zijn de risico s voor de toekomstige gebruikers van het gebouw? Kan ik procedures voor opvolging van de risico s invoeren? (//comité veiligheid en gezondheid) 41
THEMA 6 GEZONDHEID CONCRETE VOORBEELDEN Keuze van bij elkaar passende bouwmaterialen en -producten (bv: VOS-vrij / ecolabels / verf op waterbasis / ) Naleving van de veiligheidsfiches (controle?) Dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen en naleving van veiligheidsregels 42
43
Contact Sébastien BREELS MATRIciel Projectverantwoordelijke & Verantwoordelijke pool milieu Coördinaten : 010 75 12 78 E-mail: breels@matriciel.be 79