Mijn huis, mijn alles & alles voor mijn huis ILIV, kenniscentrum, voerde een representatief onderzoek naar de impact van financiën op het thuisgeluk bij meer dan 4.000 Belgen. Een huis maakt gelukkig en is een bron van zekerheid. Vele Belgen beschouwen hun woning dan ook als hun bakstenen spaarvarken, hun persoonlijk pensioenplan. Toch is een huis ook een bron van financiële stress, en zelfs van relationeel conflict. Tenminste voor wie zich een huis kan veroorloven. Vele huurders zouden gelukkiger zijn met een eigen woning, en zouden onmiddellijk willen verhuizen, maar kunnen het niet betalen. Wie zich wel een huis kan aanschaffen doet dat vaak met financiële steun van de (groot-) ouders. Mensen gaan heel ver om een eigen huis te kunnen kopen, zeker jongeren. Zij hebben de zwaarste afbetalingslast en lopen de grootste risico s als zijzelf of hun partner hun job verliezen, of bij een scheiding. Een thuis voor het geluk, een huis voor de zekerheid Een thuis is essentieel: 85% van de Belgen is gelukkig thuis. Ze voelen zich thuis in hun woning en genieten ervan om thuis te zijn. De Belg is ook gelukkig in zijn huis: 45% wil niet verhuizen, ook al zouden ze geld hebben om te verhuizen. Als een thuis geluk geeft, geeft een huis zekerheid: 53% van de Belgische woningeigenaars beschouwt zijn huis als zijn persoonlijk pensioenplan. Als ik meer geld zou hebben verhuis ik niet verhuis ik naar een groter of mooier huis 45% 37%
Eigenaars zijn gelukkiger dan huurders Wie huurt is minder gelukkig met z n thuis dan wie koopt. 44% van de huurders zegt dat ze veel gelukkiger zouden zijn in een huis dat ze zelf zouden bezitten. Maar voor velen van hen zal het een droom blijven: 80% van de huurders kan zich momenteel geen huis veroorloven en 83% vindt het heel moeilijk om geld opzij te zetten voor een woning, terwijl ze ook elke maand de huur moeten ophoesten. Ik zal gelukkiger zijn in mijn eigen huis Huurders: Ik kan me nu geen eigen huis veroorloven Huurders die luxueuzer wonen zijn gelukkiger met hun thuis dan huurders die basic en zonder veel comfort wonen. Omgekeerd kunnen we stellen dat huurders die nu niet gelukkig zijn, dat wel zouden zijn als ze eigenaar waren. Maar geldgebrek verhindert hen om te verhuizen naar een grotere, mooiere woning. Hun thuisgeluk wordt met andere woorden afgeremd door geldgebrek: 30% van hen is niet gelukkig thuis. 30% van de huurders die meteen zouden verhuizen naar een grotere of mooiere woning, mochten ze meer geld hebben, scoort heel laag op thuisgeluk 9% van de huurders die niet zouden verhuizen naar een grotere of mooiere woning, mochten ze meer geld hebben, scoort heel laag op thuisgeluk 17% van de huurders vindt dat de huur te zwaar doorweegt op hun budget 1 huurder op de 5 (19%) ligt er soms wakker van dat ze de huur niet meer zullen kunnen betalen 44% 80% Huisje, tuintje putje? De risico s die mensen nemen voor hun woondroom Geld is de sleutel naar thuisgeluk Geld en thuisgeluk gaan wel degelijk hand in hand. Eigenaars met meer geld, en een inkomen dat de afbetaling van de woning makkelijk dekt, zijn gelukkiger thuis dan eigenaars die meer moeite hebben met de maandelijkse afbetalingen. 49% van de eigenaars wiens inkomen makkelijk de afbetalingen dekt, scoort heel hoog op thuisgeluk en slechts 36% van de eigenaars wiens inkomen de afbetalingen niet makkelijk dekt, scoort heel hoog op thuisgeluk Bang voor de crisis 48% van de Belgen ondervindt op z n minst een beetje financiële gevolgen van de crisis, en zal zijn aankoop en spaargedrag daar naar aanpassen. Zo heeft 50% het moeilijker dan een paar jaar geleden om geld opzij te zetten, let 54% meer op zijn energieverbruik, en doet 50% veel bewuster aankopen. 30% stelt grote aankopen zelfs uit tot ze meer zekerheid hebben over de toekomst. Maar niet om een huis te kopen Toch stelt slechts 16% de aankoop van een woning bewust (eerder) uit. Meer nog: sinds de financiële crisis losbarstte heeft de woningverkoop gepiekt. 25% van de woningeigenaars heeft zijn huis gekocht in 2006 of later, met 2010 als topjaar. Als men het met minder zou moeten stellen, bespaart de Belg nog liever op vakantie en kleding dan op renovatie, decoratie en meubelen.
Wanneer er plots een aanzienlijk deel van je gezinsbudget zou wegvallen, op welke uitgaven zou je dan het eerst besparen? (meerdere antwoorden mogelijk) op vakantie op uitgaan op kledij op verbouwingen, renovaties van de woning op sparen op inrichting en meubels op boeken, cd s, dvd s op multimedia op de tweede wagen op hobby s op de poestvrouw 42% 38% 33% 27% 27% 25% 22% 19% 17% 17% 16% Misschien moeten we ons de vraag stellen of we ons niet overkopen? 14% van de woningeigenaars geeft immers toe dat als hijzelf of zijn partner zijn job verliest, ze de lening niet langer zullen kunnen afbetalen. Maar liefst 1 Belg op de 3 (32%) zou de woning moeten verkopen indien hij en zijn partner zouden scheiden. Vooral jonge mensen nemen financiële risico s: Zo vindt 9% van de 20-44 jarigen dat de afbetalingslast te zwaar weegt op het budget. Bij 60-plussers is dat bijna niemand (0,6%). En meer dan de helft van de twintigers (52%) moet verkopen bij een scheiding. Bij 60-plussers daalt dat cijfer tot een kwart (26%). Een derde van de twintigers (33%) moet de woning te koop stellen als zijzelf of hun partner hun job zouden verliezen. Bij de 60-plussers is dat nog slechts 2%. Een huis kopen is niet evident Om toch een huis te kunnen kopen heeft de Belg blijkbaar véél over. Gemiddeld betaalt de Belg ongeveer 600 euro per maand voor de afbetaling van een woning. Bovendien werd 23% financieel geholpen door (groot)ouders voor de aankoop ervan. De leeftijdscurve verraadt echter een groot onevenwicht in afbetalingslast tussen jongeren en ouderen. Maar liefst 39% van de twintigers, dat is bijna 4 op de 10 betaalt meer dan 1000 euro per maand af. Bij de 60-plussers is dat slechts 9%. Ik kan me nu geen eigen huis Betaalt meer dan veroorloven 1000 euro per maand af aan woningkrediet: 39% Huisje, tuintje putje? Ik ben eigenaar maar 25% 80% C4 11% 9% 20-29 jaar 30-44 jaar 45-59 jaar 60-plussers Percentage eigenaars die meer dan 1.000 euro per maand afbetalen aan woningkrediet, per leeftijdscategorie 23% werd financieel geholpen 14% moet bij jobverlies verkopen 32% moet bij scheiding verkopen
Stress als tol voor het geluk: veel zorgen over de woning Meer dan één Belg op de 10 maakt zich zorgen over zijn woning: 11% maakt zich zorgen dat hij zijn huur of lening niet meer gaat kunnen (af)betalen en 12% krijgt stress van alle kosten die ze nog hebben aan de woning. Huiseigenaren mogen dan wel gelukkiger zijn dan huurders met hun woning, toch betalen ook zij een prijs: 44% is bang voor grote onverwachte kosten 12% vindt een huis bezitten in de eerste plaats een bron van extra stress 14% krijgt stress van al de kosten die nog zouden moeten gebeuren 9% ligt er soms wakker van dat ze de lening niet meer zullen kunnen afbetalen 44% bang voor onverwachte kosten 14% krijgt stress van kosten 9% ligt wakker van afbetaling lening EIGENAAR Woningstress heeft ook gevolgen voor relatie De Belg heeft een thuis nodig, maar de woning kan wel een negatieve impact hebben op de relatie: bijna 1 koppel op de 10 ervaart druk op de relatie bij onverwachte kosten. Bij twintigers loopt dat cijfer op tot 17%. Ook verbouwingen en de kosten die daarmee gepaard gaan, hebben de relatie al eens zwaar onder druk gezet bij 9% van de Belgische woningeigenaars. Bij twintigers loopt dat cijfers eveneens op tot 17%. Ik ben 20 er en ik Ik ben 60+ en ik 39% 33% betaal meer dan 1000 per maand af moet verkopen bij jobverlies 0,6% 2% 52% moet verkopen bij scheiding 26%
Conclusie Een woning kopen is niet evident, zeker niet voor jonge mensen. Toch blijft een eigen huis een droom voor de meeste Belgen. Een droom waar men veel voor over heeft, zelfs in tijden van financiële crisis: een loodzware afbetalingslast, stress over onverwachte kosten, druk op de relatie. Dat is vooral voor jonge mensen zo. Zij betalen het zwaarst af en zullen ook meer dan de andere leeftijdscategorieën moeten verkopen als ze als koppel uit elkaar gaan, of als één van de twee partners z n job verliest. Toch blijkt een eigen huis heel erg belangrijk. Mensen voelen zich gelukkiger in een eigen huis. Uit de cijfers blijkt dat woninggeluk wel degelijk samenhangt met een eigendom. Het thuisgeluk van huurders is kleiner dan dat van eigenaars. Zij zouden dan wel graag een huis bezitten en verhuizen naar een mooiere, grotere woning, maar kunnen het niet betalen. Omdat het niet evident is maandelijks huur te betalen en spaargeld opzij te zetten. Een huis is niet alleen een droom, het geeft ook zekerheid. De meeste Belgen beschouwen een eigen woning als een persoonlijk pensioenplan. Maar die zekerheid en geluk betalen eigenaars wel met een flinke dosis stress en zorgen over (onverwachte) kosten. ILIV is een kenniscentrum dat het belang van een thuis op de kaart zet aan de hand van onderzoek, analyses, duiding en trends. Beeldmateriaal, infographics en meer info over thuis en thuisgevoel vindt u op www.iliv.be, of contacteer info@iliv.be Kenniscentrum