Ontwikkelvisie Centrum Den Hoorn Hoofdlijnen voor ontwikkeling
LOOKSINGEL PRINSES BEATRIXSTRAAT JULIANAPLEIN LOOK LOOKSINGEL LOOKSINGEL WOUDSEWEG HOF VAN DELFSTSTRAAT DIJKHOORNSEWEG HOORNSEWAL HOORNSEKADE HOORNSEWEG GAAG TANTHOFKADE RIJKSSTRAATWEG Datum: 25 februari 2015 Werknummer: 260.302.33 Begrenzing van het plangebied 2
Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Visie voor het centrum 3. Groenstructuur 4. Verkeersbeeld 5. Aanbevelingen voor de toekomst 3
1 2 3 4 Winkelplein Dorpsstraat Kade Julianaplein 4
Hoofdstuk 1 Inleiding Het dorpscentrum van Den Hoorn is bijzonder omdat het enerzijds grenst aan het stadse Delft en anderzijds landelijke Midden-Delfland. Den Hoorn heeft een intensief gebruikt hart, dat een belangrijke rol speelt in de sociale cohesie van het dorp. Het dorpscentrum Den Hoorn is levendig, maar al jaren achtergebleven bij de ontwikkeling van de rest van Den Hoorn. Ook in de komende jaren wordt in Den Hoorn en de directe omgeving volop gebouwd. Nu is dan ook het moment aangebroken om een kwaliteitsimpuls aan het centrum te geven, waarmee Den Hoorn ook in de toekomst over een vitaal en levendig centrum beschikt en het voorzieningenniveau weer aansluit op de gestegen behoefte. Alles in één keer aanpakken is in de huidige tijd en met de verschillende eigendommen vrijwel onmogelijk en bovendien ook niet nodig. Dit document bevat enkele hoofdlijnen voor de ontwikkeling van het centrum van Den Hoorn en bevat geen concreet plan of eindbeeld, het is een kansenkaart waarin een transformatie proces wordt geschetst en een kader waarbinnen dit vorm kan krijgen. De spelregels en richtlijnen bieden houvast. Ze zorgen ervoor dat ontwikkelingen niet los van elkaar plaats vinden, maar juist in onderlinge samenhang, opdat ze elkaar kunnen versterken. De basis voor het kader in deze Ontwikkelvisie wordt gevormd door de indeling van het centrum in vier verschillende werelden met ieder een eigen hoofdfunctie. Deze werelden komen voort uit de Structuurvisie Midden-Delfland en de Visie centrum Den Hoorn. Het Winkelplein met een nieuwe supermarkt en de Dorpsstraat Dijkshoornseweg met lokale ondernemers en de verkoop van streekproducten (Cittaslow), kunnen elkaar versterken. Daarbij dient tevens samenhang gezocht te worden met de maatschappelijke voorzieningen aan het Koningin Julianaplein. Ook wordt het gezicht van Den Hoorn aan de Gaag versterkt met diverse horecavoorzieningen aan de Kade. Deze Ontwikkelvisie voor het dorpshart beoogd een centrum met een dorpse sfeer, een plek voor ontmoeting, een plek waar het aangenaam verblijven, plezierig wonen en goed winkelen is. Het kloppend hart van Den Hoorn. De gemeente kan dit document gebruiken om initiatieven aan te toetsen en partijen te inspireren en te activeren om een bijdrage te leveren aan het uitvoeren de visie. Gezamenlijk wordt gewerkt aan een kwaliteitsverbetering van het centrum. 5
dagelijkse boodschappen lokale ondernemers, streekproducten en luxe goederen horeca maatschappelijke voorzieningen Vier deelgebieden 6
Hoofdstuk 2 Visie voor het centrum Het centrum van Den Hoorn wordt gekenmerkt door een ontspannen, dorps karakter, dat zich duidelijk onderscheid van het stedelijke Delft. Dit dorpse karakter komt niet alleen naar voren in de maat, schaal en vormgeving van de (nieuwe) bebouwing, maar ook in de openbare ruimte, de lokale ondernemers, de historische uitstraling en de levendigheid in het gebied. Het centrum van Den Hoorn is dan ook meer dan alleen een winkelcentrum, het is een echt hart voor het dorp. Hier vinden de jaarlijkse evenementen plaats, hier zijn het gezondheidscentrum en de sporthal gesitueerd en hier speelt het sociale leven zich af. Voor het dorpshart wordt gestreefd naar een centrum met een dorpse sfeer. Een plek voor ontmoeting, waar het aangenaam verblijven is, een plezier is om te wonen en waar het goed winkelen is. Een goed functionerend en levendig centrum wordt gekenmerkt door een mix van functies. Daarbij horen niet alleen winkelvoorzieningen, maar ook horeca en wonen. Met de indeling van het centrum in vier werelden, wordt tevens een functionele vierdeling gemaakt: het Winkelplein : dagelijkse boodschappen; de Dorpsstraat : lokale ondernemers, streekproducten en luxe artikelen; de Kade : horecavoorzieningen; het Julianaplein : maatschappelijke voorzieningen. De functionele clustering is geen keurslijf, maar een richting voor de gewenste diversiteit en afwisseling. Het biedt een kader voor de afweging van nieuwe vestigingen. Het doel is om herkenbare plekken en gebruikssferen tot stand te laten komen, waar architectuur, inrichting en functies elkaar versterken en die voor zowel het publiek als de ondernemers een meerwaarde hebben. Impressie mogelijke invulling Winkelplein (rphs+) Herinrichting Dijkshoornseweg (Franz_Ziegler) Koningin Julianaplein 7
Samenhang tussen inrichting openbare ruimte, groenstructuur en verkeersstructuur Voor een leefbaar en aantrekkelijk centrum is samenhang tussen de openbare ruimte, de groenstructuur en de afwikkeling van de verschillende verkeersstromen noodzakelijk, zodat deze met elkaar de ruimtelijke structuur kunnen versterken. Naast de ontwikkeling van een nieuwe supermarkt zullen in de komende periode belangrijke openbare ruimtes moeten worden heringericht. Voor de Dijkshoornseweg is dit onlangs al gebeurd. Parallel daaraan zal ook de verkeersstructuur op een hoger schaalniveau aangepakt moeten worden, in het gehele gebied tussen Delft, Den Hoorn en de A4. Op die manier kan doorgaand verkeer uit het centrum worden geweerd en kunnen de verblijfskwaliteit en veiligheid worden verbeterd. De opwaardering van de openbare ruimte en het verhogen van de verblijfskwaliteit voor voetgangers en fietsers spitst zich in eerste instantie toe op de pleinruimtes. Mogelijk kan daarbij het schaakbord en/of het speelterrein op het Koningin Julianaplein weer in gebruik worden genomen. De straten die het centrum doorkruisen zijn van groot belang voor de bereikbaarheid van een groot deel van de achterliggende woongebieden. In combinatie met, of zelfs vooruitlopend op de ontwikkelingslocaties moet bekeken worden welke verkeersstructuur wenselijk is, zodat de invulling van locaties kan inspelen op beschikbare openbare ruimte en de hoofdfunctie daarvan. De parkeergelegenheden in het centrum van Den Hoorn verdienen een snelle impuls. Alle nieuwe ontwikkelingen zullen moeten voorzien in eigen parkeervoorzieningen, zoveel mogelijk op eigen terrein. Alvorens gestart wordt met de bouw van de nieuwe supermarkt, dient een parkeervoorziening aan de Looksingel te worden gerealiseerd. Daarnaast wordt er op termijn - na de realisatie van de Zuidhoornseweg - een nieuwe parkeerstrook langs de Woudseweg aangelegd. Indien de kans zich voordoet en initiatiefnemers zich melden, kan een stapsgewijze opwaardering en/of transformatie van de bebouwing rondom de Dijkshoornseweg en rond het nieuwe Winkelplein aanvangen. Hier zal de gemeente in deze fase nog geen actieve rol vervullen en ligt vooral ruimte voor initiatieven uit de markt en van bestaande eigenaren en gebruikers. In de volgende hoofdstukken wordt nader ingegaan op groen en verkeer. 8
Hoofdstuk 3 Groenstructuur Groen draagt in belangrijke mate bij aan een dorps karakter. Groen kan de identiteit van pleinen en plekken bepalen, zorgen voor een afwisselend en gevarieerd straatbeeld en bomenrijen kunnen belangrijke doorgaande routes begeleiden. In Den Hoorn is reeds een duidelijke groenstructuur aanwezig die niet alleen binnen de dorpskern een waardevolle kwaliteit biedt, maar ook een belangrijke rol speelt in het verbinden van stad en land. Langs de doorgaande groenstructuren lopen (langzaam) verkeersroutes die de inwoners van Den Hoorn en Delft op een prettige manier vanuit de woonwijken naar het open veenweidegebied van Midden-Delfland brengen. Belangrijke elementen zoals de 24 platanen op het Koningin Julianaplein, de bomen op het (toekomstige) Winkelplein en de bomen op het horecaplein bij de Pitstop bepalen in belangrijke mate het gezicht van deze plekken. Maar ook kleinere groenelementen zoals de voortuin halverwege de Dijkshoornseweg en de met een haagje omzoomde tuin op de kop van de Hoornsekade en Dijkshoornseweg zijn beeldbepalend en dragen bij aan een groen beeld. In de overige straten zorgen bomenrijen voor een duidelijke begeleiding van de straten. Hierbij kan per straat of route gekozen worden voor een kenmerkende begeleiding met afwisselende boom- of beplantingtypes. Bij toekomstige ontwikkelingen en nieuwe inrichtingsplannen voor het openbaar gebied moet de groenstructuur in relatie tot de verkeersstructuur worden bekeken, zodat het groen nog sterker aan zowel bestaande en nieuwe routes en plekken kan worden gekoppeld. De kade met grote bomen bij het horecaplein Het Winkelplein met veel groen 24 Platanen op het Koningin Julianaplein De Lookwatering 9
Groenstructuur 10
Hoofdstuk 4 Verkeersbeeld Een aantrekkelijk centrum betekent tevens een veilig en leefbaar dorpshart. De Hof van Delftstraat, Dijkshoornseweg en Prinses Beatrixstraat zijn belangrijke routes voor het doorgaande verkeer naar de omliggende woonbuurten. Met het autoluwer maken van het winkelgedeelte van de Dijkshoornseweg is in deelgebied Dorpsstraat al een belangrijke slag gemaakt. De Ontwikkelvisie Centrum Den Hoorn maakt verdere groei van onder meer winkelvoorzieningen mogelijk. Dat betekent dat er enerzijds sprake zal zijn van een toename van het aantal verkeersbewegingen en anderzijds sprake van meer winkelend publiek op straat. Door een duidelijke visie te hebben op de bereikbaarheid, de verkeersafwikkeling en het parkeren in het centrum én daarbuiten wordt de veiligheid en leefbaarheid in het centrum in de toekomst verbeterd. Werkgroep Verkeer Vanuit een brede werkgroep Verkeer, bestaande uit vertegenwoordigers van omwonenden, ondernemers en de gemeente, is gezamenlijk nagedacht over uitgangspunten voor de toekomstige verkeersstructuur van Den Hoorn waarbij aspecten verkeersveiligheid, bereikbaarheid, bevoorrading en parkeren de belangrijkste aandachtspunten zijn. De werkgroep heeft de volgende adviezen en opmerkingen ingebracht: Er bestaan zorgen over het vasthouden aan de hoofdontsluitingsroute over de Achterdijkshoorn langs MFA Het Lint. De parkeersituatie in Den Hoorn is nog altijd zorgelijk. Er zijn bestuurlijke keuzes nodig om extra ruimte vrij te maken voor parkeren. Gesuggereerd wordt om het speelterrein op het Koningin Julianaplein - dat weinig wordt gebruikt - weer voor parkeren in te richten. De klankbordgroep wenst het speelterrein echter te behouden. De werkgroep voorziet een knelpunt op de Prinses Beatrixstraat bij de bevoorrading van de Plus. Er wordt sterk op aangedrongen om op korte termijn een aantal praktische maatregelen te treffen die ertoe leiden dat de veiligheid verbetert. Gedacht wordt aan het toepassen van kleinere vrachtauto s/bestelbusjes. De aandacht voor fietsers wordt onderschreven. In het verlengde hiervan adviseert de werkgroep ook het stallen van fietsen verder uit te werken in het eindscenario. Geadviseerd wordt hier rekening mee te houden bij de inrichting van het toekomstige supermarktplein. Tot slot wil een deel van de werkgroep onderzoek naar de haalbaarheid van de ooit geplande brug bij de Hoornsekade ter hoogte van de Dr. A.M. van der Poellaan om de wegen in het centrum te ontlasten. 11
Concept totaalvisie Verkeer Den Hoorn De concept-totaalvisie Verkeer Den Hoorn beschrijft de bestaande en toekomstige/gewenste verkeersstructuur in Den Hoorn. De concept-visie geeft knelpunten aan en oplossingsrichtingen op deze op te lossen. Een belangrijk uitgangspunt is de verkeersafwikkeling voor vrachtverkeer dat de winkels bevoorraad. Deze komen in de toekomstige situatie vanuit het noorden over de Dijkshoornseweg aanrijden en verlaten het centrum via de Hof van Delftstraat. Daarbij speelt de nieuwe ontsluiting via de Hoefslagendreef en Harnaschdreef een belangrijke rol. Ontwikkelingen Wanneer in het centrum sprake is van nieuwe ontwikkelingen zal gekeken moeten worden naar de effecten daarvan op het verkeer. Daarbij zijn meer en goed bereikbare parkeerplaatsen, voor zowel bewoners als winkelend publiek gewenst en moet worden nagedacht over de bevoorrading van winkels. Op de plaatsen waar het snelle verkeer en het langzame verkeer elkaar tegenkomen heeft de verkeersveiligheid prioriteit. Het ontwerp van de buitenruimte moet dan ook resulteren in een verkeersveilige situatie waarbij de snelheden laag liggen en het verkeersgedrag voorspelbaar. Parkeren Bezoekers willen graag nabij hun bestemming kunnen parkeren. Het is daarom belangrijk dat nabij de winkels en voorzieningen voldoende parkeergelegenheid aanwezig is. Bij nieuwe ontwikkelingen dient te worden voorzien in voldoende parkeerplaatsen, in eerste instantie op eigen terrein. Het is van belang dat bij de inpassing van de parkeergelegenheid rekening wordt gehouden met de relatie met het dorp. De parkeermogelijkheden bij de nieuwe supermarkt zijn niet alleen bedoeld voor deze winkel, maar ook voor de andere voorzieningen in het dorpscentrum. De uitgang van het parkeerterrein is daarom bij voorkeur zichtbaar en goed bereikbaar vanaf de Dijkshoornseweg. 12
Concept-Totaalvisie Verkeer Den Hoorn Hoofdontsluiting/interlokale weg (50/80 km/h) Wijkontsluitingsweg/route vrachtverkeer (30/50 km/h) Wijkontsluitingsweg 30 km/h (Regionale) hoofdfietsroute Doorgaande fietsroute Knelpunt bereikbaarheid Knelpunt verkeersveiligheid `` Verkeersstructuur 13
Vogelvluchtimpressie van het Centrum van Den Hoorn 14
Hoofdstuk 5 Randvoorwaarden en aanbevelingen voor de toekomst Deze Ontwikkelvisie is geen blauwdruk voor de toekomst, maar geeft de visie op het gewenste centrum van Den Hoorn. De weg om daar te komen ligt niet vast, maar biedt volop kansen voor initiatiefnemers. Voor de ontwikkelingen die binnen deze kaders de komende jaren zullen ontstaan worden enkele randvoorwaarden en aanbevelingen gedaan. 1. Vier deelgebieden. Het onderverdelen van verschillende functies in de vier deelgebieden draagt bij aan de ruimtelijke kwaliteit van die gebieden en ondersteund daarmee een levendig, aantrekkelijk en gevarieerd centrum. Ieder deelgebied kan daarbij een eigen sfeer en uitstraling krijgen, mits ondersteunend in het grotere geheel. 2. Sterkte groenstructuur. Bij de herontwikkeling van locaties wordt de openbare ruimte zo mogelijk eveneens heringericht, waarbij zowel inrichting als groen bijdragen aan het versterken van belangrijke plekken en groenstructuren. 3. Verkeerscirculatie. In een levendig centrum is het een komen en gaan van mensen. Daarnaast is nu en in de toekomst sprake van doorgaand verkeer door het centrum. Bij de herinrichting van de openbare ruimte moet worden gestreeft naar een oplossing waarbij alle verkeersstromen op een prettige manier samengaan. Een duidelijke routing van het doorgaande én bestemmingsverkeer is daarbij van belang. 4. Bereikbaarheid. Een aantrekkelijk centrum is een bereikbaar centrum. Parkeergelegenheid is niet voor iedere winkel of voorziening beschikbaar. Probeer het parkeren op te lossen door de bestaande parkeerlocaties zoveel mogelijk te behouden en actief te zoeken naar kleinschalige oplossingen waarbij extra parkeerplaatsen kunnen worden aangelegd. Door een duidelijke routing of het maken van nieuwe verbindingen kunnen plekken sneller bereikbaar worden gemaakt en efficienter worden ingezet. 15