Rapportage Impactmonitor begeleiding

Rapportage Impactmonitor begeleiding Valkenswaard, Heeze-Leende en Cranendonck Enschede, 31 januari 2012 SS/12/259/ova2 drs. Sylvia Schutte

Inhoudsopgave Inleiding... 3 1. Aantal cliënten met begeleiding... 5 2. Leeftijd cliënten met begeleiding... 7 3. Grondslagen cliënten met begeleiding... 8 4. Cliënten met vervoer... 9 5. Omvang begeleiding... 10 5.1 Omvang in uren en dagdelen... 10 5.2 Omvang in kosten... 11 SS/12/0259/ova2 31 januari 2012 bureau HHM Pagina 2 van 12

Inleiding Op basis van de door het zorgkantoor CZ aangeleverde gegevens over de aldaar bekende cliënten die begeleiding individueel (BGI), begeleiding groep (BGG) en/of Kortdurend verblijf () hebben ontvangen (situatie september 2011) zijn onderstaand enkele overzichten gemaakt voor de gemeenten Valkenswaard, Cranendonck en Heeze-Leende. In dit rapport beschrijven we de resultaten voor de 3 genoemde gemeenten. In de tabellen gebruiken we enkele afkortingen met de volgende betekenis: BGI = begeleiding individueel BGG = begeleiding groep = kortdurend verblijf PGB = persoonsgebonden budget ZIN = zorg in natura Inhoud van de begeleiding De individuele begeleiding (BGI) bestaat onder meer uit: begeleiding bij wonen (administratief, geldbeheer, huishouden, voeding, medicijnbeheer, sociale integratie, agenda (tijd en afsprakenbesef); begeleiding bij bezoek aan formele instanties en medische organisaties; begeleiding bij werken; advies en voorlichting. Begeleiding groep (BGG) kan onderverdeeld worden naar de volgende vormen 1 : niet arbeidsmatige dagbesteding (recreatie en educatie); vrijblijvende vormen van arbeidsmatige dagbesteding (maken van producten en leveren van diensten zonder productie eisen); niet vrijblijvende vormen van arbeidsmatige dagbesteding (maken van producten en leveren van diensten met beperkte productie eisen); toeleiding tot arbeid (maken van producten en leveren van diensten). Kortdurend verblijf () is veelal een weekend verblijf in een intramurale setting ter ontlasting van de mantelzorg of andere redenen gekoppeld aan de cliënt of het cliëntsysteem (gezin of verband waarin de cliënt samenleeft). Uitgangspunten In het bestand van het zorgkantoor zitten meerdere cliënten die we niet meenemen in de berekeningen in de rapportage: Cliënten met een indicatie voor intramurale begeleiding (ZZP-indicatie); Cliënten met overbruggingszorg; Cliënten die wel een indicatie hebben, maar deze (nog) niet verzilveren. Deze cliënten hebben namelijk geen Melding Aanvang Zorg (afgekort als MAZ). Als uitgangspunt voor de berekeningen in deze rapportage nemen we de dus de gegevens van de cliënten met een indicatie voor extramurale begeleiding, waarvan bekend is dat ze zijn aangemeld 1 De verhouding tussen de verschillende vormen van BGG kan niet worden afgelezen uit de gegevens van het zorgkantoor, maar moet bij aanbieders worden nagegaan. SS/12/0259/ova2 31 januari 2012 bureau HHM Pagina 3 van 12

voor zorg en dit ook gaan verzilveren. De omvang van de verzilverde zorg hoeft niet gelijk te zijn aan het geïndiceerde volume. Er kan geen goed vergelijk worden gemaakt met landelijke CIZ cijfers omdat het CIZ de indicaties van de Bureaus Jeugdzorg niet kent. In de cijfers van het zorgkantoor zitten wel de indicaties van het Bureau Jeugdzorg voor wat betreft PGB. Verder gaan de cijfers van het CIZ uit van de indicaties en deze omvatten dus ook cliënten die de zorg (nog) niet verzilveren. Het cliënten met begeleiding dat op 1 september 2011 bij het zorgkantoor CZ bekend was, is een momentopname. De populatie cliënten verandert en de cijfers moeten dan ook met een zekere marge worden beschouwd. SS/12/0259/ova2 31 januari 2012 bureau HHM Pagina 4 van 12

1. Aantal cliënten met begeleiding Het gaat in deze 3 gemeenten met totaal 66.328 inwoners om circa 754 cliënten met begeleiding. Inwoners Cliënten dat ook een indicatie voor PV of VP heeft. Gemiddeld Cliënten per 100 inwoners Verhouding cliënten per 100 inwoners t.o.v. totaal gemiddelde Heeze-Leende 15260 146 58 0,96 84% Cranendonck 20343 231 96 1,14 100% Valkenswaard 30725 377 109 1,23 108% Totaal 66328 754 263 1,14 100% Tabel 1. Aantal cliënten per 100 inwoners per gemeente De gemeente Valkenswaard kent het grootste inwoners en ook het grootste cliënten met begeleiding. Dit geldt ook relatief gezien, als wordt gekeken naar het cliënten per 100 inwoners. Heeze-Leende kent het kleinst cliënten met begeleiding en ook het kleinste per 100 inwoners. In tabel 2 geven we de len PGB en zorg-in-natura (ZIN) weer en binnen PGB en ZIN de len cliënten met BGI, BGG, en combinaties van deze functies. Cliënten BGI BGG BGI Totaal PGB Heeze-Leende 146 40 15 0 17 3 4 18 97 Cranendonck 231 51 7 1 29 4 5 23 120 Valkenswaard 377 97 20 2 39 6 3 29 196 Totaal 754 188 42 3 85 13 12 70 413 Tabel 2a. Aantallen cliënten begeleiding per gemeente, leveringsvorm PGB BGI BGG BGI Totaal ZIN Heeze-Leende 146 21 23 1 3 1 1 2 52 Cranendonck 231 48 48 0 17 2 2 2 119 Valkenswaard 377 94 68 1 21 2 1 8 195 Totaal 754 163 139 2 41 5 4 12 366 Tabel 2b. Aantallen cliënten begeleiding per gemeente, leveringsvorm ZIN Het totaal cliënten met een PGB is groter dan het totaal cliënten met ZIN, namelijk 413 versus 366. Bij in totaal 25 cliënten is sprake van een combinatie van PGB en ZIN ( PGB plus ZIN minus 754). SS/12/0259/ova2 31 januari 2012 bureau HHM Pagina 5 van 12

Opvallende zaken Met name in Heeze-Leende is het cliënten met een PGB beduidend groter dan het cliënten met ZIN (97 versus 52). Voor de overige twee gemeenten zijn deze verhoudingen meer gelijk (120 versus 119 voor Cranendonck en 196 versus 195 voor Valkenswaard). De functie BGg wordt relatief veel vaker in natura afgenomen; de combinatie BGg/BGi en de combinatie BGg/BGi/ wordt relatief veel vaker in PGB afgenomen. In tabel 3 geven we de verhoudingen tussen PGB en ZIN weer en per groep PGB en ZIN elk de onderlinge verhouding tussen cliënten met BGI, BGG, en combinaties van deze functies. Omdat er ook cliënten zijn met een combinatie van PGB en ZIN tellen de totaalpercentages niet exact op tot 100. Cliënten BGI BGG BGI Totaal PGB Heeze-Leende 146 41,2% 15,5% 0,0% 17,5% 3,1% 4,1% 18,6% 66,4% Cranendonck 231 42,5% 5,8% 0,8% 24,2% 3,3% 4,2% 19,2% 51,9% Valkenswaard 377 49,5% 10,2% 1,0% 19,9% 3,1% 1,5% 14,8% 52,0% Totaal 754 45,5% 10,2% 0,7% 20,6% 3,1% 2,9% 16,9% 54,8% Tabel 3a. Verhouding tussen cliënten begeleiding per gemeente, leveringsvorm PGB Cliënten BGI BGG BGI Totaal ZIN Heeze-Leende 146 40,4% 44,2% 1,9% 5,8% 1,9% 1,9% 3,8% 35,6% Cranendonck 231 40,3% 40,3% 0,0% 14,3% 1,7% 1,7% 1,7% 51,5% Valkenswaard 377 48,2% 34,9% 0,5% 10,8% 1,0% 0,5% 4,1% 51,7% Totaal 754 44,5% 38,0% 0,5% 11,2% 1,4% 1,1% 3,3% 48,5% Tabel 3b. Verhouding tussen cliënten begeleiding per gemeente, leveringsvorm ZIN SS/12/0259/ova2 31 januari 2012 bureau HHM Pagina 6 van 12

2. Leeftijd cliënten met begeleiding In de tabellen 4 en 5 geven we de leeftijdopbouw van de cliënten met begeleiding per gemeente weer. Gemiddelde leeftijd 0-17 18-64 65-74 75 en ouder Heeze-Leende 146 36,4 52 59 13 22 Cranendonck 231 41,3 70 105 16 40 Valkenswaard 377 38,8 106 198 23 50 Totaal 754 39,1 228 362 52 112 Tabel 4a. Leeftijdopbouw De gemiddelde leeftijd van cliënten met begeleiding is het hoogst in Cranendonck en het laagst in Heeze-Leende. Dit wordt veroorzaakt (zie ook de tabel hieronder) door het relatief hoge aandeel jongeren (36%) en volwassenen (40%) in Heeze-Leende alsmede het relatief grote aandeel volwassenen in Valkenswaard (53%). Het percentage ouderen met begeleiding is bij de 3 gemeenten vergelijkbaar. Gemiddelde leeftijd 0-17 18-64 65-74 75 en ouder Heeze-Leende 146 -- 36% 40% 9% 15% Cranendonck 231 -- 30% 45% 7% 17% Valkenswaard 377 -- 28% 53% 6% 13% Totaal 754 -- 30% 48% 7% 15% Tabel 4b. Verhoudingen in leeftijdsopbouw In tabel 5 wordt nader ingezoomd op de groep volwassenen. In het bijzonder bij de grondslagen PSY, VG, SOM, LG en ZG is sprake van een sterke correlatie met de groep mensen met een WWB uitkering. Voor toekomstig samenhangend beleid is inzage hierin nuttig. Heeze-Leende 57 Cranendonck 104 Valkenswaard 198 (18 t/m 64 met grondslag PSY, VG, SOM, LG, ZG) Totaal 359 Tabel 5. 18 64 jarigen, PGB en ZIN, grondslagen PSY, VG, SOM, LG en ZG SS/12/0259/ova2 31 januari 2012 bureau HHM Pagina 7 van 12

3. Grondslagen cliënten met begeleiding In tabel 6a en 6b geven we de verdeling over de grondslagen per gemeente weer. Het gaat om de volgende grondslagen: PSY = Psychiatrie Daarbij wordt onderscheid gemaakt naar PSY BJZ en PSY; Bij PSY BJZ gaat het om de cliënten vanuit de Bureaus Jeugdzorg; De kolom Totaal PSY is de som van de indicaties BJZ PSY (Dit zijn alle cliënten van 0 t/m 17 jaar met grondslag PSY) en PSY. LG = Lichamelijk PG = Psychogeriatrisch SOM = Somatisch VG = Verstandelijk ZG = Zintuiglijk PSY BJZ PSY Totaal PSY LG PG SOM VG ZG Heeze-Leende 146 26 39 65 5 14 19 41 2 Cranendonck 231 25 59 84 25 23 23 70 6 Valkenswaard 377 58 127 185 19 34 35 101 3 Totaal 754 109 225 334 49 71 77 212 11 Tabel 6a. Verdeling over de grondslagen Cliënten PSY BJZ PSY Totaal PSY LG PG SOM VG ZG Heeze-Leende 146 17,8% 26,7% 44,5% 3,4% 9,6% 13,0% 28,1% 1,4% Cranendonck 231 10,8% 25,5% 36,4% 10,8% 10,0% 10,0% 30,3% 2,6% Valkenswaard 377 15,4% 33,7% 49,1% 5,0% 9,0% 9,3% 26,8% 0,8% Totaal 754 14,5% 29,8% 44,3% 6,5% 9,4% 10,2% 28,1% 1,5% Tabel 6b. Verhouding over de grondslagen Opvallende zaken De groep cliënten met een psychiatrische grondslag en met een verstandelijke handicap is verreweg de grootste groep in alle drie gemeenten. Dit is conform het landelijke beeld. De gemeente Cranendonck heeft relatief gezien het kleinste aandeel cliënten met een psychiatrische grondslag. Bij de gemeente Valkenswaard is dit aandeel het grootst. Bij de gemeente Heeze-Leende valt daarbij het grote aandeel cliënten vanuit BJZ op. Dit laatste correspondeert met het hoge aandeel PGB ers in deze gemeente. Bekend is dat verreweg de meeste cliënten vanuit BJZ de zorg afnemen door middel van een PGB (ongeveer 95%). SS/12/0259/ova2 31 januari 2012 bureau HHM Pagina 8 van 12

4. Cliënten met vervoer Tabel 7 geeft weer welke len cliënten vervoer afnemen. Vervoer is altijd gekoppeld aan de functie BGG en omvat het vervoer van en naar een dagbestedingslocatie. met BGG met vervoer % Cliënten met vervoer PGB BGG totaal ZIN BGG totaal PGB + ZIN BGG totaal PGB + Vervoer ZIN + Vervoer PGB + ZIN + Vervoer Heeze-Leende 146 81 69 85% 52 27 2 41 26 2 Cranendonck 231 126 102 81% 57 62 7 41 55 6 Valkenswaard 377 176 126 72% 78 85 13 53 66 7 Totaal 754 383 297 78% 187 174 22 135 147 15 Tabel 7. Aandeel cliënten met vervoer bij begeleiding groep (BGG) In totaal 383 cliënten hebben BGG. Daarvan maken er 297 gebruik van vervoer, oftewel 78% van alle cliënten met BGG. In Heeze-Leende is het percentage cliënten met vervoer het grootst (85% van alle cliënten met BGG) en in Valkenswaard is dat percentage het kleinst (72% van alle cliënten met BGG). SS/12/0259/ova2 31 januari 2012 bureau HHM Pagina 9 van 12

5. Omvang begeleiding 5.1 Omvang in uren en dagdelen Voor het bepalen van de omvang in uren is de volgende tabel gebruikt waarin per klasse het uren is aangegeven. Klasse Uren Gemiddeld uren per week 1e klasse 0 t/m 1,9 uur 1 2e klasse 2 t/m 3,9 uur 3,0 3e klasse 4 t/m 6,9 uur 5,5 4e klasse 7 t/m 9,9 uur 8,5 5e klasse 10 t/m 12,9 uur 11,5 6e klasse 13 t/m 15,9 uur 14,5 7e klasse 16 t/m 19,9 uur 18,0 8e klasse 20 t/m 24,9 uur 22,5 Tabel 8. Gemiddeld uren per week per klasse In de tabellen 9a en 9b geven we het gemiddeld uren en dagdelen per week per cliënt per gemeente weer. In tabel 9b is dit als percentage ten opzichte van het gemiddelde in de 3 gemeenten weergegeven. uren BGI pw (PGB) uren BGI pw (ZIN) dagdelen BGG pw (PGB) dagdelen BGG pw (ZIN) etmalen pw (PGB) etmalen pw (ZIN) Heeze-Leende 146 3,4 7,9 2,9 6,0 1,1 1,3 Cranendonck 231 3,4 4,3 2,7 6,0 1,1 1,6 Valkenswaard 377 3,2 3,3 2,6 5,6 1,2 1,3 Totaal 754 3,3 4,2 2,7 5,8 1,1 1,4 Tabel 9a. Gemiddelde omvang per week per cliënt uren BGI pw (PGB) uren BGI pw (ZIN) dagdelen BGG pw (PGB) dagdelen BGG pw (ZIN) etmalen pw (PGB) etmalen pw (ZIN) Heeze-Leende 146 104% 190% 107% 104% 100% 90% Cranendonck 231 102% 103% 99% 104% 97% 115% Valkenswaard 377 97% 79% 96% 96% 103% 96% Totaal 754 100% 100% 100% 100% 100% 100% Tabel 9b. Verhouding gemiddelde omvang SS/12/0259/ova2 31 januari 2012 bureau HHM Pagina 10 van 12

De zorgconsumpie per gemeente is redelijk vergelijkbaar. Uitzondering daarop is het gemiddeld uren BGi. In de gemeente Heeze-Leende ligt dit veel hoger en in de gemeente Valkenswaard ligt dit veel lager dan gemiddeld. Ook het verschil tussen Heeze-Leende en Cranendonck in gemiddeld dagdelen verblijf valt op. 5.2 Omvang in kosten We hebben een schatting gemaakt van de kosten op basis van de gemiddelde kosten per uur BGI en dagdeel BGG bij ZIN op basis van de gegevens van het zorgkantoor. Een degelijke schatting moet met de nodige voorzichtigheid worden betracht. De volgende aannames zijn gedaan: De kosten van ZIN BGI bedragen 53,50 per uur en de kosten van ZIN BGG bedraagt 35,- per dagdeel. Voor de kosten bij PGB en voor vervoer hebben we gebruik gemaakt van de opgave van 14 zorgkantoren. In de praktijk zijn hier verschillen. Voor is uitgegaan van de kosten voor de verblijfscomponent hetgeen neerkomt op 35,80 per etmaal ( voor cliënten die zijn aangewezen op verblijf voor één, twee of drie etmalen per week is de indicatie in functies en klassen in plaats van in een ZZP. De functie verblijf ofwel de hotelmatige dienst wordt bekostigd en gedeclareerd door middel van de verblijfscomponent. De overige functies voor de noodzakelijke zorg en ondersteuning tijdens het verblijf worden bekostigd op basis van de extramurale beleidsregels.. Zie NZa.). Zorgkantoren zijn vrij in het bepalen welke tariefsafspraken zij met zorgaanbieders maken. Dat mag een integraal tarief zijn (, inclusief andere functies) of een tarief voor alleen (alleen hotelmatige diensten) en daarnaast tarieven voor extra functies. In deze rapportage zijn de kosten van alle functies afzonderlijk berekend. Pas aan het eind van 2011 is zicht op de werkelijke afname aan begeleiding. Gemiddeld moet rekening worden gehouden worden met een lagere werkelijke consumptie. Zorgkantoren sturen hier veelal ook op. In onderstaande berekeningen is uitgegaan van 75% werkelijke consumptie. Deze veronderstelling wordt door bureau HHM momenteel nog getoetst bij enkele zorgaanbieders. Cliënten Totale kosten BGI per week Totale kosten BGG per week Totale kosten per week Totale kosten vervoer per week Totale kosten per week Totale kosten per jaar Heeze-Leende 146 14.835,88 11.032,99 832,35 989,63 27.690,84 1.439.923,29 Cranendonck 231 20.506,00 18.866,18 1.154,55 1.520,86 42.047,58 2.186.474,16 Valkenswaard 377 29.865,34 25.202,85 1.449,90 1.811,29 58.329,38 3.033.127,50 Totaal 754 65.207,20 55.102,01 3.436,80 4.321,78 128.067,79 6.659.524,95 Tabel 10. Geschatte kosten per week (en per jaar) De tabel laat zien dat de BGI de grootste kostenpost is in alle drie gemeenten. De kosten van zijn relatief laag. SS/12/0259/ova2 31 januari 2012 bureau HHM Pagina 11 van 12

Gemiddelde kosten per cliënt per week Heeze-Leende 146 189,66 9.862,49 Cranendonck 231 182,03 9.465,25 Valkenswaard 377 154,73 8.045,43 Totaal 754 169,85 8.832,26 Tabel 11. Geschatte gemiddelde kosten per cliënt Gemiddelde kosten per cliënt per jaar De tabel laat zien dat de gemiddelde kosten per cliënt het hoogst zijn in Heeze-Leende en het laagst in Valkenswaard. 5.3 Instroom In tabel 12 is de verwachte instroom in 2013 en per 1 januari 2014 weergegeven. Als aanname is gehanteerd dat instroom gelijk is aan uitstroom. Op maandniveau kunnen hierin grote verschillen zijn en ook op jaarniveau mag een afwijking van rond de 20% worden verwacht. Aantal cliënten dat instroomt in 2013 Aantal cliënten dat instroomt op 01-01-2014 Valkenswaard 66 311 Heeze-Leende 22 124 Cranendonck 30 201 Totaal 118 636 Tabel 12. Instroom in 2013 en per 2014 SS/12/0259/ova2 31 januari 2012 bureau HHM Pagina 12 van 12