Zin en onzin over het Persoons Gebonden Budget PGB
Dit e-book is aan jou persoonlijk verstrekt en mag niet zonder schriftelijke toestemming van Familycare Support worden doorgegeven aan derden. Familycare Support heeft zich ingespannen om de juistheid van de verstrekte gegevens te controleren. Regelgeving kan echter snel veranderen. Familycare Support aanvaardt daarom geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van het toepassen van de hier verstrekte informatie. Bij twijfel over regelgeving, of de juistheid van de verstrekte informatie kan je contact opnemen met Familycare Support of met de organisatie die het PGB uitkeert. Heb je na het lezen van deze informatie nog vragen? Je kunt deze mailen aan de mantelzorgmakelaar van Familycare Support: Freke Schoemaker via het email-adres mantelzorgmakelaar@familycaresupport.nl 2
Januari 2015 Alle rechten voorbehouden. VOORWOORD Tot grote ontsteltenis van heel veel mensen die in Nederland met de AWBZ-zorg te maken hebben kondigde het Kabinet Rutte in 2011 aan dat het Persoonsgebonden Budget, het PGB, afgeschaft zou gaan worden, omdat het te fraudegevoelig zou zijn. In het kader van noodzakelijke bezuinigingen werd dit middel, dat sinds de invoering in 1996 nog steeds een groeiende populariteit kent, in de prullenbak gekieperd. De consternatie was groot, en ik werd overstelpt met vragen over de consequenties van deze maatregel. De afschaffing van het pgb werd teruggedraaid, maar de voorwaarden werden aangescherpt. Met ingang van 1-1-2015 is de AWBZ, de wet waarin pgb kon worden aangevraagd, afgeschaft. Daarvoor in de plaats kwam de Wet Landurige Zorg ( Wlz), die slechts toegankelijk is op zeer beperkte criteria. De functies begeleiding groep en begeleiding individueel werden op het bordje van de gemeente gelegd, in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 2015. De functies Persoonlijke verzorging (PV) en Verpleging (V) kwamen in het basispakket van de zorgverzekeraar terecht. In het e-book dat voor je ligt doe ik de nieuwe regels zo goed mogelijk voor je uit de doeken. Als je na het lezen van dit e-book nog vragen hebt hoor ik het graag. Dat kan het gemakkelijkst via de facebook pagina allesovermantelzorg: https://www.facebook.com/allesovermantelzorg Hartelijke groet Freke Schoemaker Mantelzorgmakelaar bij Familycare support 3
Inhoud: 1. Wat is PGB.. pag. 5 2. Welke zorg waar aanvragen. Pag. 6 3. Functies van zorg.... pag. 7 4. Wmo...... pag. 8 5. Kiezen voor PGB of zorg in natura (zin).... pag. 9 6. Betalen van zorgverleners. pag. 10 4
WAT IS EEN PGB? Een persoonsgebonden budget (PGB) is een bedrag aan geld waarmee een zorgvrager 1 zelf zijn of haar zorg, voorzieningen of begeleiding kan inkopen. Dit budget wordt verstrekt op basis van een indicatie voor zorg 2. Zorgvragers die een PGB hebben gekregen noemen we budgethouders. Zij kunnen zelf hun zorgverleners 3 uitkiezen. Een PGB is voor de budgethouder geen inkomen, maar een subsidie voor het inkopen van zorg. Maar let op: voor degene die betaald wordt uit het PGB (de zorgverlener) is dit salaris natuurlijk wel een inkomen, dat ook aan de belasting moet worden opgegeven. De budgethouder maakt zelf afspraken met de zorgverleners over wat er gedaan moet worden, op welke dagen en uren. Ook spreek je zelf af welke vergoeding hier tegenover staat. Deze afspraken worden vastgelegd in een zorgovereenkomst. Een PGB kan worden verstrekt - door het Zorgkantoor vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) of - door de gemeente voor een voorziening vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Met een PGB kan een zorgvrager zelf bepalen bij wie hij/zij de zorg inkoopt. De zorgvrager bepaalt dan dus zelf wie die zorg waar en wanneer geeft. PGB is altijd het gevolg van een eigen keuze en geeft bovendien ook de mogelijkheid tot het maken van eigen keuzes. Het PGB verruimt de mogelijkheden voor zorg. In de Wmo, die wordt uitgevoerd door de gemeenten, is een verplichting opgenomen om PGB mogelijk te maken. De indicatie voor zorg of hulp is altijd de basis voor een PGB. 1 zorgvrager: iemand die (ver)zorg(ing) of hulp nodig heeft 2 indicatie: vastgestelde mate en aard van iemands zorgbehoefte 3 zorgverlener: iemand die tegen betaling zorg verleent 5
WELKE ZORG WAAR AANVRAGEN De functies van de oude AWBZ zijn verdeeld over drie wetten en regelingen. In een plaatje ziet het er zo uit: ZORG NODIG? Indicatie aanvragen Wlz: CIZ zorgverzekering WMO (gemeente) verblijf (langdurig)met zorg (wijkverpleegkundige) huishoudelijke hulp persoonlijke verzorging begeleiding verpleging hulpmiddelen vervoersvoorziening woningaanpassing In alle drie de regelingen is de mogelijkheid opgenomen om te kiezen voor zorg in natura (zin) of voor persoonsgebonden budget (pgb). In de praktijk zal de mantelzorger 4 een belangrijke rol spelen bij de keuzes die gemaakt worden. De mantelzorger moet immers vaak van alles regelen, naast het verlenen van de zorg. Als de zorgvrager thuis wil blijven wonen, maar wel een indicatie heeft voor langdurige zorg, dan brengt een PGB uitkomst: voor veel zorgtaken kan dan toch professionele hulp worden ingeschakeld. Mantelzorg is officieel een vrijwillige vorm van zorg, dus niet afdwingbaar. Wel geldt voor de Wmo-functie Huishoudelijke Zorg het protocol "gebruikelijke zorg". Hierin wordt bepaald dat huisgenoten moeten helpen in het huishouden. Op grond van dit protocol wordt een aanvraag voor huishoudelijke zorg vaak afgewezen als huisgenoten ouder dan 12 jaar zijn. Ook in de Wlz wordt steeds vaker eerst gekeken of er mantelzorgers zijn die (nog meer) zorgtaken op zich kunnen nemen. 4 Mantelzorg is de zorg voor chronisch zieken, gehandicapten en hulpbehoevenden door naasten: familieleden, vrienden, kennissen en buren. Kenmerkend is de reeds bestaande persoonlijke band tussen de mantelzorger en zijn of haar naaste. Daarnaast gaat het om langdurige zorg die onbetaald is. 6
FUNCTIES VAN ZORG Persoonlijke verzorging Hulp bij het opstaan, aankleden, naar het toilet gaan, douchen, scheren, pillen innemen, ogen druppelen, eten en drinken. Indicatie aanvragen via de wijkverpleegkundige bij de zorgverzekeraar, op basis van de Zorgverzekeringswet (Zvw). Verpleging Medische hulp, zoals wondverzorging of beademing, injecties, of hulp bij zelf leren injecteren, hulp bij het gebruik van medicijnen. Indicatie aanvragen via de wijkverpleegkundige bij de zorgverzekeraar,, op basis van de Zorgverzekeringswet (Zvw). Begeleiding Hulp bij het organiseren en structureren van praktische zaken in uw dagelijks leven.. Indicatie aanvragen bij de gemeente op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Zorg met verblijf in een instelling, bijvoorbeeld een verpleeg- of verzorgingshuis. Met deze indicatie hioef je niet naar een instelling, het geeft alleen de mate aan waarin zorg noodzakelijk is.. Indicatie aanvragen bij het CIZ op basis van de Wet langdurige zorg (Wlz). Let op: Zowel bij zorg in natura als bij een pgb is altijd een inkomensafhankelijke eigen bijdrage verschuldigd. Het CAK zorgt voor vaststelling van de hoogte op basis van verzamelinkomen, en int de eigen bijdrage. Het PGB telt niet mee als inkomen! 7
WMO Gemeenten voeren sinds 2007 de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, Wmo uit. De Wmo gaat ervan uit dat mensen verantwoordelijk zijn voor zichzelf en hun eigen leefomgeving, op grond van het uitgangspunt: Alle burgers doen mee aan álle facetten van de samenleving. Om mee te doen worden burgers zo nodig geholpen door vrienden, familie of bekenden. Als dit niet lukt, is er ondersteuning mogelijk vanuit de gemeente. De gemeente moet er daarom voor zorgen dat er geen drempels zijn voor deelname aan de samenleving. De verantwoordelijkheid wordt bij gemeenten gelegd vanuit de gedachte dat gemeenten goed zicht hebben op de plaatselijke situatie en dus beter in staat zijn om maatwerk te leveren dan de rijksoverheid. Elke gemeente heeft een eigen Wmo-verordening, waarin de uitvoering geregeld wordt. Wettelijk is vastgelegd dat voor Wmo-voorzieningen altijd een PGB mogelijk moet zijn. Een aanvraag voor een Wmo-voorziening kan gaan over: - Individuele voorzieningen, zoals begeleiding - Zelfstandig wonen: hulp bij de huishouding en/of woningaanpassingen aan de eigen woning, - kleine hulpmiddelen in en om de woning - Verplaatsen: rolstoel/scootmobiel, individuele vervoersvoorzieningen Je kunt geen Wmo-indicatie aanvragen voor: - Kortdurende en/of incidentele voorzieningen - Algemene voorzieningen - Woningaanpassingen in een huurwoning - Collectief vervoer Belangrijk hierbij is dat er: - Keuzemogelijkheid is tussen PGB of ZIN - PGB een gelijkwaardig alternatief moet zijn - PGB-tarieven hoog genoeg moeten zijn - Geld vooraf beschikbaar wordt gesteld en achteraf verantwoord kan worden. Als je een PGB wilt inzetten betekent dit concreet dat je zelf - een leverancier/zorgverlener gaat zoeken, zelf afspraken moet maken over de uit te voeren werkzaamheden en zelf contracten moet afsluiten, ook voor eventueel onderhoud en service. 8
KIEZEN VOOR PGB OF VOOR ZORG IN NATURA (ZIN)? Veel mensen die zorg nodig hebben voelen zich, als zij zorg in natura (ZIN) ontvangen, in een afhankelijke positie. De (thuis)zorgorganisatie bepaalt wie wanneer zorg verleent. Kiezen voor een PGB betekent dat je zelf je zorg kunt en moet regelen. Je bent niet langer zorgafhankelijk, maar je bent vooral opdrachtgever of werkgever van jouw zorgverleners. Je wordt budgethouder. Je bent dan ook zelf verantwoordelijk voor: - het vinden van zorgverleners - het maken van afspraken - het afsluiten van overeenkomsten/contracten - het uitbetalen van de zorgverleners en - de financiële administratie en de verantwoording van het PGB. Het PGB is voor de budgethouder geen inkomen. Het PGB heeft voor de budgethouder dus geen invloed op andere regelingen, zoals huurtoeslag, zorgtoeslag of uitkeringen. Het PGB is voor de zorgverlener wel inkomen: het is salaris. Voor de mensen die de budgethouder inhuurt, is het geld dat zij daarmee verdienen wel inkomen, dat zij moeten opgeven bij de Belastingdienst. Betaal je dus als budgethouder jouw gezinsleden voor de zorg en begeleiding die zij bieden (of huur je jezelf in als ouder van een kind met een handicap of ziekte), dan tellen de betalingen vanuit het PGB voor de zorgverlener wel als inkomen. Daardoor gaat het gezinsinkomen omhoog. Dat kan gevolgen hebben voor andere regelingen en voorzieningen, als daarvoor wettelijke inkomensgrenzen of eigen bijdragen gelden. Je moet altijd schriftelijke overeenkomsten afsluiten met de zorgverleners. In die overeenkomsten leg je vast welke werkafspraken je gemaakt hebt en wat je voor de geleverde diensten betaalt. Deze overeenkomsten heb je ook nodig als het zorgkantoor/de gemeente verantwoording van je vraagt in het kader van de steekproefsgewijze controle van uw administratie. Het maken van de juiste overeenkomst is niet echt gemakkelijk. Een mantelzorgmakelaar, zoals Freke Schoemaker van Familycare Support, kan je hierbij adviseren. 9
BETALEN VAN DE ZORGVERLENERS Op de betaling van het pgb aan je zorgverleners wordt het trekkingsrecht toegepast. Dit wil zeggen dat er een extra controle wordt ingevoerd, om fraude te voorkomen. WLZ (VERBLIJF) Het pgb wordt "geparkeerd" bij de Sociale VerzekeringsBank (SVB). Daar moeten ook kopieën van de overeenkomsten naar toe worden gestuurd. Als er sprake is van een uurloon stuurt de budgethouder aan het einde van de maand een ondertekende factuur/urenbriefje naar de SVB, die dan de zorgverlener uitbetaalt: Factuur van de zorgverlener budgethouder tekent voor akkoord opsturen naar SVB uitbetaling van SVB aan zorgverlener. Is er sprake van een vast maandsalaris, dan betaalt de SVB dat uit zonder dat er een factuur noodzakelijk is. ZVW (PERSOONLIJKE VERZORGING EN VERPLEGING) Het pgb is bij de zorgverzekeraar. Aan het eind van een periode (die u zelf kunt bepalen) factureert de zorgverlener ( in eenheden van 5 minuten) aan de verzekerde (de budgethouder), deze declareert dit bedrag bij de zorgverzekeraar. Per zorgverzekeraar verschilt het of het pgb eerst aan de budgethouder wordt overgemaakt, die dan de zorgvelener kan uitbetalen, of dat de zorgverzekering de zorgverlener rechtstreeks uitbetaalt. Factuur van de zorgverlener budgethouder tekent voor akkoord opsturen naar zorgverzekering uitbetaling van zorgverzekering aan (budgethouder uitbetaling van budgethouder aan) zorgverlener WMO (BEGELEIDING, HUISH. ZORG, VERVOER, WONEN) Hoe het pgb bij de gemeente wordt geregeld is voor iedere gemeente verschillend, en kan ik dus hier niet weergeven. Informeer hier naar bij je eigen gemeente. *************************************************************************** Dit e-book is exclusief aan jou persoonlijk verstrekt. Ken je anderen die er belangstelling voor hebben? Wijs hen dat op de mogelijkheid om het gratis aan te vragen bij Familycare Support via http://familycaresupport.nl 10