LESBRIEF NR 1 VOOR GROEP 5 + 6 Nu ook met Nieuwsbegrip! DOWNLOAD DEZE LESBRIEF OOK OP SAMSAMNET Wat is Samsam? Samsam is een cross-mediale methode over wereldburgerschap en kinderrechten Het doel van Samsam is leerlingen te laten zien en ervaren dat mensen wereldwijd verbonden zijn: samen delen, leren en samen verantwoordelijk zijn voor de wereld Dichtbij en ver weg Samsam verruimt je blik OPDRACHT 1 FILMPJES KIJKEN OP SAMSAMNET Tijdsduur: 10 min / Werkvorm: klassikaal / Doel: introductie van het thema drinkwater in de toekomst / Kinderrecht: het recht op eten en drinken Hoe gebruikt u Samsam in de klas? Weinig tijd? -> Doe alleen opdracht 1 Tijd voor verdieping? -> Kopieer het werkblad op p 2-3 en deel het uit Begrijpend lezen? -> Kopieer Nieuwsbegrip op p 4-5-6 De handleiding staat op samsamnet De opdrachten uit deze lesbrief sluiten altijd aan bij de kerndoelen van burgerschap (34 t/m 50) FEEST! SAMSAM = 40 JAAR! Waar gaat het over? Samsam bestaat 40 jaar! Daarom deze keer een feestelijk nummer over de toekomst! Samsam-lezers stuurden ideeën en de Kinderredactie hielp het tijdschrift te maken Hun primeur: een interview met minister-president Mark Rutte En verder: drinkwater maken uit zeewater op Curaçao, Maurice laat zich verzorgen door een robot en kinderen van over de hele wereld fantaseren over vervoer in de toekomst 1 Bekijk samen het filmpje over de waterfabriek op Curaçao op samsamnet Bekijk ook pagina 10-11 in Samsam Vertel de klas dat wetenschappers voorspellen dat er in de toekomst te weinig zoet water is voor alle mensen op aarde Dylano en Suni in de waterfabriek 2 Bespreek met de leerlingen: Wie heeft wel eens een slok zeewater binnengekregen? Hoe proefde dat? Waarom kun je zeewater niet drinken? (zie pagina 11) Wat zien Suni en Dylano in de waterfabriek? Waarom is het een slim idee om drinkwater te maken van zeewater? 1
Kinderen uit Curaçao maakten tekeningen over reizen in de toekomst Bekijk ze op samsamnet Nicaragua: De bus rijdt zonder chauffeur De passagiers typen Er zitten ventilatoren een adres in en de computer onder dit hooverboard Die bedenkt een handige route In de gebruiken de wind én de bussen hangen televisieschermen en hangmatten Zo kun je tijdens hitte die van de aarde straalt In de toekomst is de aarde het reizen liggend films kijken namelijk heel heet Nederland: Kinderen krijgen een eigen snelweg en eigen China: Auto s gaan auto s Zo gebeuren dan net zo snel als een er vast minder raket Maar je kunt er ongelukken niet mee de lucht in Als iedereen de lucht in gaat, dan wordt het boven veel te druk 14-15_5manierenindd 15 02-12-14 16:44 OPDRACHT 2 WERKBLAD: ONTWERP HET ZELF! Tijdsduur: 15 min / Werkvorm: individueel / Doel: fantaseren over vervoer in de toekomst / Kinderrecht: het recht op spel en vrije tijd 2 CRISTHIAN (8) uit LENA LI (9) uit Ik reis supersnel 4 Ik ga vanzelf Ik gebruik de wind 3 KYLE (10) uit Curaçao: Ik ga voor veilig 5 JOL (11) uit samsam junior toekomst 15 Foto s Chris de Bode, Solange Hendrikse, Victuroro Sepúlveda, Rob Keeris, Yilan Yuen BEGIN HIER Lees pagina 14-15 in Samsam Teken en beschrijf nu je eigen voertuig voor de toekomst Gebruik je fantasie! Naam voertuig: Snelheid: Mijn voertuig rijdt op: Aantal passagiers: Ontwerpen uit Curaçao De magneet-zweefauto van Jacobus De AS 54 van Stijn The Sky Car van Joep Kijk op samsamnet 2
OPDRACHT 3 WERKBLAD: EEN BRIEF AAN DE MINISTER-PRESIDENT Tijdsduur: 15-20 min / Werkvorm: indi vidueel en klassikaal / Doel: eigen mening vormen, reflecteren en presenteren / Kinderrecht: het recht op een eigen mening BEGIN HIER Lees pagina 10-11 in Samsam Welke vraag over de toekomst zou jij aan de minister-president willen stellen? Stel je vraag in een brief en schrijf ook waarom je het een belangrijke vraag vindt Groep: Woonplaats: School: KLAAR? Lees je brief voor aan je groepje of buurman / buurvrouw Wat vinden jullie van elkaars vragen? Kijk op samsamnet 3
Tijdsduur: 45 minuten Werkvorm: individueel en klassikaal Doel: begrijpend lezen 1 Lees de uitleg Tekst lezen en verwijswoorden begrijpen In veel zinnen in de tekst staan verwijswoorden Een verwijswoord verwijst naar een ander woord Bijvoorbeeld: hij, hem, zij, het, die, hun, daar, dat, ze, hierin Meestal staat dat woord in de zin ervoor Voorbeeld: Maar vandaag is Suni niet moe Samen met Dylano gaat ze op bezoek bij de waterfabriek op het eiland Ze staat in de plaats van Suni Want je kunt zeggen: Samen met Dylano gaat Suni op bezoek bij de waterfabriek op het eiland 2 Lees de tekst Als je in de klas werkt met Nieuwsbegrip, kun je daarbij het stappenplan gebruiken Zet tijdens het lezen een streep onder de verwijswoorden die je tegenkomt 3 In het stukje Zeewater staat: Die moet straks op, buiten bij de machines Zoek de zin in de tekst op Wat wordt bedoeld met Die? Vul in: moet straks op, buiten bij de machines Meestal zie je in de vorige zin waar het verwijswoord naar wijst Maar niet altijd! Dan moet je nog verder terug kijken 4 In het stukje Zeewater staat ook: Maar eerst gaan ze met de lift naar de hoogste verdieping Zoek de zin in de tekst op Wie of wat worden bedoeld met ze? Vul in: Maar eerst gaan met de lift naar de hoogste verdieping 5 In het stukje Zeewater staat ook: Maar je kunt het niet drinken Zoek de zin in de tekst op Wat wordt bedoeld met het? Vul in: Maar je kunt niet drinken CED-groep - wwwnieuwsbegripnl 4
Tijdsduur: 45 minuten Werkvorm: individueel en klassikaal Doel: begrijpend lezen 6 In het stukje Veilig staat: Hierin zitten vliezen met piepkleine gaatjes die het zout uit het water halen Zoek de zin in de tekst op Wat wordt bedoeld met Hierin? Vul in: In zitten vliezen met piepkleine gaatjes 7 In het stukje Veilig staat ook: Dat kun je drinken Zoek de zin in de tekst op Wat wordt bedoeld met Dat? Vul in: In kun je drinken 8 In het stukje Veilig staat ook: Daar onderzoeken mensen of het water wel veilig is Zoek de zin in de tekst op Wat wordt bedoeld met Daar? Vul in: In onderzoeken mensen of het water wel veilig is Een volgordeschema invullen Hoe kun je van zout water, zoet water maken? Kijk goed in de tekst en zet de zinnen in de goede volgorde Let op: twee dingen gebeuren niet na elkaar, maar tegelijk! Eén ding is al ingevuld A Het extra zoute water dat overblijft, gaat terug naar zee B Het schone, zoet water gaat via de waterleiding naar de kraan thuis C Het zoute water is in de zee D Het zoute zeewater wordt via pijpen naar tanks gepompt E Zout en andere stoffen worden uit het zeewater gehaald Op plaats 1 2 3 4 hoort te staan B CED-groep - wwwnieuwsbegripnl 5
Tijdsduur: 45 minuten Werkvorm: individueel en klassikaal Doel: begrijpend lezen Vragen over de tekst beantwoorden 1 Kijk in het stukje tekst onder het kopje Zeewater Het is ingewikkeld en duur om drinkwater te maken van zeewater Waarom is dat jammer? 2 Kijk onder het kopje Veilig Daar staat het woord waterleiding Ken je al een stukje van dit woord? Wat is een waterleiding? 3 Kijk bij Vissenpoep Daar staat: Dat rooster houdt olie en troep tegen Wat is een rooster? Kies A, B of C A een grote bak onder de grond waar water, olie of troep in bewaard kunnen worden B een kamer in een fabriek waar goed naar het zeewater gekeken kan worden C een metalen hekje waar sommige dingen wel doorheen kunnen en andere niet 4 Water uit de zee kan vies zijn door olie en vissenpoep Hoe zou dat ruiken? En hoe ziet het eruit? Een tekening maken 1 De verschillende stukjes van de tekst gaan allemaal over iets anders Lees maar: 1 Zwembad: Suni vertelt over zichzelf 2 Zeewater: Suni en Dylano komen de fabriek binnen, gaan met de lift en krijgen uitleg 3 Veilig: Egberto legt uit hoe ze drinkwater maken van zeewater 4 Oordopjes: Egberto, Suni en Dylano gaan naar buiten naar de machines 5 Barracuda: Suni en Dylano zien een barracuda 6 Vissenpoep: Suni en Dylano zijn bezorgd en kijken naar een rooster 2 Kies een stukje en maak daar een tekening van Kijk ook nog eens goed in de tekst! Je maakt de tekening op een apart blad 3 Raad wat de anderen hebben getekend Wie heeft de meeste tekeningen goed geraden CED-groep - wwwnieuwsbegripnl 6