Gebiedsbijeenkomst 18 februari 2015

Aanwezig: 55 deelnemers Gebiedsbijeenkomst 18 februari 2015 Nationaal Park Weerribben-Wieden - nieuwe stijl Welkom Jacques Wagteveld Nieuwe start NP Weerribben-Wieden: Hij is trots om als wethouder van dit prachtig mooi gebied te mogen werken. Iedereen die hier aanwezig is, is trots om er te mogen werken, wonen enz. Introductie Henk Smit dagvoorzitter Dagvoorzitter Henk Smit Hij werkt voor een adviesbureau uit Wageningen. Jaren geleden is hij betrokken geweest bij de realisatie van de samenvoeging NP Weerribben- Wieden. Hij stelt dat de vraag van Hoe kan ik geld verdienen met natuur wordt vaker gesteld dan Hoe geld verdienen uit de natuur. Meerwaarde zien in NP WW nieuwe stijl De volgende vragen moeten worden beantwoord: - Zien gebiedspartijen voldoende meerwaarde om samen energie te steken in het ontwikkelen van een NP Weerribben-Wieden nieuwe stijl? - Welke adviezen kunnen we vormen? - Welke waarden heeft het nationaal park? - Zijn er uitgangspunten voor branding (= het merk)? - Welke producten van nationale parken zijn er en kunnen deze producten ambassadeur worden van het gebied? Vanuit de zaal wordt er nadrukkelijk gevraagd voor eenvoudig taalgebruik! (Dit punt komt tijdens de hele bijeenkomst terug) Programma - Marketing en branding - Functie combinatie - Organisatie en governance (= wijze van besturen, bestuursprocessen) - Waarde van het nationaal park

Henk van Voornveld directeur Marketing Oost Marketing en branding Een merk zorgt er voor of iets bekend is of niet. Een sterk merk of een brainpositie (= hersen-positie) kost vaak heel veel geld. Gebiedsmarketing: Wat zijn onze sterke punten en wat kun je verbinden tot een merk Sterk merk in onze regio is Giethoorn en Weerribben-Wieden. De vraag is: Verwar je naamsbekendheid niet met een merk? Giethoorn is een sterk merk voor bepaalde doelgroepen en heeft naamsbekendheid. Hoe ga je iets vermarkten (branden). WaterReijk Weerribben-Wieden is een merk, omdat het zo dicht ligt bij Nationaal Park Weerribben- Wieden en het kernwaardes heeft. Voor het toekomstige nationaal park zullen weer de zelfde exercities moeten plaats vinden om de kernwaarden hiervan weer op nieuw vast te stellen. Nationaal park is geen normaal merk, maar een keurmerk. Merken kunnen zijn, natuur, recreatie e.d. Wat is de merkpositie? De bekendheid van Kop van Overijssel is niet erg groot en de link is er niet met het gebied. Het keurmerk nationaal park is niet gekoppeld aan het gebied, dus er hoort een naam bij. De naam is het sterkste element, maar het is toch lastig om keuzes te maken. Als traject wordt afgesproken dat iedereen voor het nationaal park kiest, maar dat het de uitdaging is om iedereen een eenduidig en een trots verhaal over de regio kan vertellen Functiecombinaties en schaduwwerking Vraaggesprek dagvoorzitter: (JvH) Joep van Hoorn - Ondernemend Oldemarkt: (WG) Wirt Groen Vestingstad Steenwijk (AH) André Hammer V.O.C. (Vollenhove) Vraag aan bovenstaande personen: Wat is de schaduwwerking van een nationaal park? WG: Dit kan zijn voor de vraag of een naburig natuurgebied binnen een nationaal park moet vallen. JvH: Wat zou het nationaal park kunnen beteken in de regio, zijn er kansen voor agrariërs en recreatieondernemers? Zouden zij misschien beperkingen kunnen krijgen ten behoeve van natuur? Maar het gebied biedt ook aantrekkelijkheden door natuur en de mensen die er wonen. AH: Wat is de toegevoegde waarde voor ons? Rechten en plichten zijn voor het hele gebied. Hij is huiverig voor olievlek werking. Het zou een verstikkende werking hebben en daardoor zou men hier niet blijven willen wonen/werken, vanwege een nationaal park in het gebied. Hij wil het nationaal park niet kwijt. Het is wel mooi, maar hij begrijpt de problemen niet. Welke waarden zijn er en wat levert het op? JvH: Onderzoek welke waarden heeft het nationaal park heeft en wat is het belang en welke invloed heeft dit op de recreatie? Welke kansen zien we als product nationaal park en kunnen we dit gebruiken voor educatieve - en toeristische zaken. AH: Wat is er nu? We moeten ons huiswerk doen. Reactie zaal: Schaduwwerking kun je ook positief zien. Door een nationaal park zijn er geen windmolens gekomen. Voor een nationaal park nieuwe stijl moeten we opnieuw kijken wat er kan.

Peter Hellinga trekker vanuit gemeente voor transitietraject Organisatie en governance Voor het transitietraject is een startnotitie gemaakt, waarin stond welke middelen er zijn en er wordt geadviseerd draagvlak te zoeken. Naar aanleiding van deze startnotitie gaf de Raad van de gemeente Steenwijkerland de opdracht: Zoek eerst uit of er draagvlak is en dan volgen de middelen. De gemeente zit echter vol met vragen, zoals: Naar welk ambitieniveau willen we? Waar gaat het nationaal park eigenlijk over? Merk, leefbaarheid, natuur Er zijn veel processen, welke opgaven komen onder het nationaal park nieuw stijl? Aan de gebiedpartners wordt gevraagd: Hoe ga je dit organiseren en wie is dan de eigenaar? De gemeente is geen eigenaar, zij heeft alleen een regierol. Dus wie zetten we waar in de organisatie? Hiernaast moet er goed naar de begrenzing worden gekeken. Moet het natuurgebied Rottige Meenthe in Zuid Friesland wel of niet binnen het nationaal park komen te liggen? Dus waar liggen de grenzen en hoe bepaal je dit en horen hier dorpen en steden bij? Moeten het vage grenzen of harde grenzen worden en hoe betalen we dit? Hoe organiseren we dit en wie betaald /investeren hier in en waarvoor (zeggenschap)? Samengevat: Samenwerken: weten waar je naar toe beweegt. 1. Welk ambitieniveau zouden we gezamenlijk na moeten streven? We zijn nu in een verkennende fase (transitie) Reactie Marja vd Tas: moeten is willen streven 2. Welke taken zouden bij een nieuw NP Weerribben-Wieden moeten/willen worden ondergebracht? 3. Welke grenzen kiezen we en hoe bepalen we die? Bepaal je die vanuit merk, thema, 4. Welke organisatie- en financieringsmodellen moeten worden onderzocht. Goede afspraken maken, van te voren goed over nadenken hoe je dit vorm geeft. 5. Welke rol ziet u voor uw organisatie? Het gebied is aan zet in deze. Erg belangrijk is het om kleur te bekennen over wat wil/kun je hieraan bijdragen? 6. Wat verwacht u van de gemeente (rol, proces, middelen) = regisserende rol Is dit de gewenste opstelling of niet? Het is nu een uitdagende aftrap voor een ontwikkelingstraject naar een Nationaal Park Weerribben- Wieden nieuwe stijl

Natuurmonumenten Bea Claessens Wat is het verschil tussen het eigen terrein en nationaal park: Het gaat dus over de waarden van een nationaal park en niet om hoeveel dieren/planten komen er voor. Een nationaal park is een belangrijk keurmerk van ons gebied - top 20 in Nederland het is een trekpleister voor bezoekers, die natuur en natuurcultuurhistorie bezoeken. Mensen komen er en laten zich verwonderen, sporten, hond uit laten, enz. Het hoeft niet in alleen in de educatie sfeer. Als ze maar komen. Dit doet het nationaal park ook, maar het gaat hierbij niet om geld. Natuurmonumenten heeft niet te weinig geld, maar het gaat om de trots die we samen hebben voor dit gebied. Het gaat om verbindingen te vinden met andere natuurorganisaties en anderen om de bezoekers te binden. Zoals bijvoorbeeld het convenant Gastvrij Overijssel, dat net is getekend. We moeten elkaar helpen en vinden onder de vlag van NP Weerribben-Wieden. We moeten niet geloven in bedreigingen vanuit een nationaal park, maar wel in bedreigingen door Natura 2000, Ecologische Hoofd Structuur (EHS) e.d. Het NP Weerribben-Wieden is een keurmerk en het sleutelwoord is SAMENWERKING. Ik roep op: Ga uit je comfortzone, zoek naar nieuwe kansen, nieuwe initiatieven, zoals natuurlijk dineren. Ga door met Cursus Gastheerschap, educatie- en scholenprojecten. Het zijn geen beperkingen, maar alleen kansen! We moeten niet zeuren over geld. Het kleine beetje geld is niet het probleem. Heb je een leuk voorstel en zit je in het nationaal park, dan biedt dit kansen om ergens anders geld te halen (Brussel en andere subsidies). Staatsbosbeheer Herman Brink en Hans van de Beek Herman Brink (directeur Staatsbosbeheer Overijssel) Waarom een verandering in de organisatie van Staatsbosbeheer? Als provinciale eenheden zijn ze nu beter gekoppeld aan het beleid van provincies. Gebiedsmanagers zijn extra mensen met extra mogelijkheden voor een speciaal gebied. Herman Brink is betrokken geweest bij nationaal park oude stijl in Friesland, Groningen en Drenthe (zoals Dwingelderveld en Drents- Friese Wold). Het nationaal park is een sterk merk waarmee je ondernemingen beter voor het voetlicht kunt brengen. Samenwerken met elkaar maakt ondernemers erg sterk. Welke rol hebben de gebieden in de samenleving en wat is de meerwaarde van samenwerking? Voorbeeld idee: Vlinderstichting vraagt aandacht, omdat 100 jaar geleden de grote vuurvlinder in Friesland verdwenen is. Er zouden vanuit het nationaal park exposities en activiteiten voor de grote vuurvlinder vanuit de educatieve kant kunnen komen, maar ook ondernemingen en het totale gebied kunnen hierbij worden betrokken. Hans van de Beek (gebiedsmanager Staatsbosbeheer) Hij stelt zichzelf voor. De schoonheid van het gebied drijft hem voor en door het gebied. De Topnatuurgebieden hebben niet voor niets het predicaat nationaal park. Kijk naar de kansen.

Henk Smit: Samenwerken en kansen komt veel voor in de introducties. Vraag Marja v.d. Tas: Er zijn ook vertegenwoordigers vanuit plaatselijk belangen aanwezig. Wil iemand hier iets vertellen over het wonen in of bij een nationaal park? Er komen drie vrijwilligers van de plaatselijke belangen uit de zaal naar voren: Vraag: Wat merk je er van dat je in Nationaal Park Weerribben-Wieden 1: Woont in Paasloo. Hij vindt hier rust en het is er mooi en geweldig wonen. 2. Voorzitter Plaatselijk Belang Ossenzijl: Het Nationaal Park heeft veel mogelijkheden, maar er zijn ook bedreigingen voor inwoners en bezoekers, zoals de beperkingen in mobiliteit bij het fietspad langs de Kalenbergergracht. Dit is niet optimaal. Het onderhoud van het Nationaal Park laat te wensen over, zoals de kwaliteit van het water. Hij is wel heel trots op het Nationaal Park en woont dan ook in mooiste gebied het Nationaal Park 3. Woont in Kalenberg: Hij vindt het mooiste om hier dood te mogen gaan. Oudere bewoners en jeugd vertrekken. De import blijft over om er te wonen. Wil je de leefbaarheid behouden dan moet er veel meer gebeuren. Hij heeft geen last van het wonen in een Nationaal Park. Wanneer de terreinen goed beheerd worden en men veilig uit de boot kan stappen, dan heeft hij geen moeite om in een Nationaal Park te wonen. Sprekers van buiten Nationaal Park en Landschap Drentsche Aa Kees Folkertsma secretaris en gebiedscoördinator Nationaal beek- en esdorpenlandschap Drentsche Aa Het Nationaal Park heeft in het gebied van de Drentsche Aa een verbrede doelstelling. De landbouw is onderdeel van het Nationaal Park, vandaar naam Nationaal Park en Landschap Er is een Beheer, Inrichtings en Ontwikkelingsplan (BIO) gemaakt. Hierbij gaat men gezamenlijk uit van de visie: - Behoud door vernieuwing - Versterken identiteit Naar aanleiding van diverse criteria zijn er door het Rijk 20 Nationale Parken in Nederland gevormd. De Oostvaardersplassen staat op de nominatie, maar is er nog lang niet. Hiernaast zijn er ook 20 Nationale Landschappen. De Drentsche Aa, kent bescherming vanuit Natura 2000, Ecologische Hoofd Structuur (EHS) en andere regelingen, maar geen bescherming vanuit het Nationaal Park. Bij een Nationaal Landschap heb je via regelgeving bescherming van je gebied en ligt dit vast. Het BIO-plan is gemaakt en men gaat er in de toekomst mee door. De verbrede doelstelling is de samenhang van het hele systeem van de rivier de Drentsche Aa. Het totale landschap wordt meegenomen, samen met de hoogwaardige natuur. Maar ook een bezoekerscentrum is hierin meegenomen. Het is een levend bezoekersnetwerk, zoals ook het netwerk Gastheerschap bij de recreatieondernemers, die de ambassadeurs zijn van het gebied. Het verhaal van het Overlegorgaan van het Nationaal Park wordt gekoppeld aan hetgeen er verder in het gebied gebeurd, zoals Natura 2000, PAS, EHS e.d. De samenwerking loont om gebiedsontwikkelingen voor elkaar te krijgen. Organisatie NPL Drentsche Aa: De leden van het Overlegorgaan van het Nationaal Park (ingesteld door minister) werkten samen met een Gebiedscommissie (ingesteld door Gedeputeerde Staten). Er was een secretaris en een projectgroep, die werden ondersteunt door een werkgroep Communicatie, Educatie en Recreatie.

Vraag: Wie zaten er in het Overlegorgaan? Vier gemeenten, provincie, waterschap, waterleidingsbedrijf, Staatsbosbeheer, Milieufederatie, Landbouw, kleine ondernemers uit dorpen, recreatieondernemer Vraag: Financiering, wie betaalde het? Provinciale Staten van Drenthe geeft 500.000 voor drie National Parken. Dit zijn procesgelden voor projecten. Omgevingsverordening gebied: De kernkwaliteiten van het Nationaal Landschap is geborgd in een omgevingsverordening, waarin staat hoe om te gaan met bijvoorbeeld intensieve veehouderij. Dit is niet in het belang van NPL Drentsche Aa. Deze verordening komt vanuit het Nationaal Landschap- poot en niet vanuit het Nationaal Park. (Bij)verdienmodel Er is een Stichting fonds Drentsche Aa. Vrije giften worden gevraagd aan bezoekers na afloop van een excursie, informatieavond e.d. Op die manier komt er ca 45.000 tot 46.000 per jaar binnen. Hierdoor kunnen de bezuinigingen van het Rijk gecompenseerd worden en kunnen extra kleine projecten worden uitgevoerd, zoals de Week van de Drentsche Aa : 29 juni 5 juli in 2015. Vraag: Hoe kom je bij de vier bezoekerspoorten van het gebied? Er zijn vier poorten die bewegwijzerd zijn naar onbemande infocentrum, familiebedrijf e.d. Vraag: Waar komen de middelen vandaan? We zijn niet alleen plannen aan het maken, maar voeren ze ook uit en dit geeft continuïteit. Het werkbudget wordt ingezet om de projecten uit te voeren. NP Hoge Kempen Johan van den Bosch NP Hoge Kempen projectleider Nederlanders zijn plannenmakers in België heb je plantrekkers Branding van NP Hoge Kempen (= gebiedsbranding ) De poorten van het Nationaal Park zijn locaties waar al activiteiten waren. Deze locaties zijn opgeschaald naar poort, waarbij meerdaags bezoek extra wordt gestimuleerd. Geld Hij is bioloog, maar moet nu voor geld zorgen. Hij is een brug tussen natuur en economie. Een voorbeeld is de aanleg van een ecoduct, welke terugbetaald wordt door het veel minder uitgeven van het wagengarantiefonds (België: schadevergoeding bij aanrijdingen met wild). Bescherming of genieten Er ging eens een Jezuïet uit Turnhout naar Amerika. Daar ging hij naar jachtgronden van indianen. Door zijn inzet ontstond daar het eerste Nationaal Park Woodstock letters 1872 Yellowstone National Park. Het Nationaal Park had niet natuurbescherming als voorwaarde voor landschap en biodiversiteit. Maar het Nationaal Park was ingesteld voor het goed en welzijn van de mensen. Er werd zo een plek gecreëerd om te genieten van de natuur. Diensten Het is een taalkwestie. Natuur en economie zijn niet dezelfde taal. Gebruik de zelfde termen. Ecosystemen voor onze menselijke welvaart. Er is een manier om dit te omzeilen.

Ecosysteemdiensten: Natuur levert hout, water, vlees Regulerende diensten, zoals bijen Culturele diensten en ondersteunende diensten Waarden Natuur geeft ons heel veel terug. De natuur heeft een waarde voor de gebruiker, zoals hout of vlees. Aan de hand van gebruikswaarde kan er een prijs aan gehangen worden. Indirect zijn er ook prijzen, zoals erfenis aan kinderen * Directe waarde van natuur: Middelen met een economisch oormerk: zoals recreanten, die 25 miljoen uitgegeven; Stijging van meerdaagse toeristische overnachtingen 22% 2005-2013 * Indirecte waarde van natuur Procent bos t.o.v. waterzuivering: minder kosten bij meer bos * Non-value Gelukkiger omdat een dier terug is. Bereidheid van betalen voor een dier (hoe aaibaarder) hoe groter de bereidheid van betalen. Over deze waarden van Nationale Parken en natuur zijn onderzoeken geweest en zijn de getallen bekend, wat de waarden zijn. (Bij)Verdien-modellen in de natuur Er zijn bijvoorbeeld drie projecten onderzocht: Bij enquêtes in een winkelcentrum is de vraag gesteld hoeveel men overheeft voor een bezoek met een ranger, of bezoekerscentrum. Voor bijvoorbeeld: - Speelontspanningsplek aan het water wilde men 6-10 euro per bezoek betalen. - Bijdrage parkeren minder succesvol, maar niet via parkeerautomaat. Bij meer uitleg gaat het bedrag omhoog. - 84% vindt dat bezoekers moeten meebetalen aan een Nationaal Park - Verplichte entree gelden Verblijfstoerisme is bereid te betalen. - Grotere meerderheid heeft geld over voor onderhoud.

Smit: Inspirerend verhalen en zelf aan de slag Met de volgende vragen en uitgangspunten gaan de deelnemers aan het werk bij de vier workshops. Na de workshops werd het volgende plenair vanuit de verschillende thema s teruggekoppeld. Beheerplan en de waarden - Wie betaald wat? - Bestuursorgaan moet zelfstandig zijn - Belangrijkste waarde is cultuurhistorie - Mogelijkheid voor rietteelt, agrarisch natuurbeheer, aantrekkelijk landschap - Mensen uit het gebied moeten het zelf beheren en niet Europees besteden. - Integraal beheer, dus natuurbeheer en niet de recreatieve voorzieningen - Meer jeugd aantrekken door stranden - Hele gebied promoten en niet Natura 2000 - Condities ondernemers beter behouden - Naamgeving: Nationaal Park Giethoorn zou meer mensen trekken Advies aan gemeente: - Hoe ziet een onafhankelijk bestuursorgaan met onafhankelijk voorzitter er uit? - Inzichtelijk financieel overzicht waar gaat het geld naar toe zou kunnen - Wat is er nodig voor recreatieve voorzieningen? Marketing en branding - Wat deelt ons in dit gebied? - Het gebied is heel waardevol, maar wat bindt ons? - Waar gaat het om? Wetlands, cultuur, cultuurhistorie, watersport Giethoorn - Zijn er kansen/potentie om dit gebied als één gebied met één merk met kernwaarden te zien? Zorg dat deze te koppelen zijn aan de kernwaarden, die we kunnen herkennen - Er is 60% meerderheid nodig voor een naam van Nationaal Park, zorg voor een gedragen naam, die voor iedereen herkenbaar is. Aandachtspunten: - Goede evaluatie van Nationaal Park en WaterReijk - Hoe het is geweest = 0 meting - Maak merkbelofte waar - Sterk merk vraagt om sterk geld - Hoe ga je geld/waarde creëren - Betrek ondernemers, ja één merk, maar niet eenzijdig, met veelzijdige input Advies: Willen we samen verder in dit traject? Wanneer het antwoord ja is, dan: - SAMEN, het waardevolle gebied beschermen met inachtneming van ieders belangen. - KANS, maak opbrengsten transparant en besteed ze aan voorzieningen en onderhoud - ADP, Onduidelijkheid, wat zijn de consequenties? Wordt WWW niet te populair? - ADVIES, zorg voor duidelijkheid en een onafhankelijk voorzitter

Functiecombinatie kansen en schaduwwerking Bedreigingen: - Onduidelijk wat status Nationaal Park betekent, wat betekent de transitie, begrenzing, aanvullende eisen? - Nationaal Park worden en nog meer bezoekers trekken, maar waar ligt de grens? - Ongewenste doelgroepen, meer jeugd, maar ook overlast van wandelaars (afval)/motorrijders Oplossingen - Duidelijkheid over begrenzing - Geen landje pik, Rottige Meenthe? - Regelgeving, zonering tijd, wanneer waar welke doelgroep - Afvalproblematiek en bankjes - Onafhankelijk voorzitter, geen voorstanders agrarische bedrijfsvoering in Nationaal Park Kansen - Streekproducten, financiering vanuit Brussel, levert geld op en maak dit zichtbaar - Stop geld in fonds - Samenwerking, ieders belang moet worden meegenomen - Willen we samen verder? Samen willen we verder in ieders belang? - Opbrengsten vloeien terug naar gebied (onderhoud) - Waterreijk en Nationaal Park Weerribben-Wieden niet te populair en zorg voor onafhankelijk voorzitter Organisatie en Verdienmodellen Groep 1 - Is het de moeite waard om samen te investeren in het merk Nationaal Park - Achterstallig onderhoud is niet goed - Merk is positief om mensen langer te houden, arrangementen, meer geld uit generen - Maar geen goed onderhoud mensen blijven weg. Kansen - Meer verblijfstoerisme, NP belangrijke rol. - Poorten zijn goed om te starten - In Drenthe (Dieverbrug) is een goed voorbeeld waar afvalverwerking naar toerist goed is opgepakt - Nationaal Park wie is dit en wat gebeurd er? - Leefbaarheid: Spanning tussen werk en toerisme - Stel dat Nationaal Park er is en overheden dragen bij, maar er moet extra geld bij, kun je dan de meeropbrengst krijgen door belastingen te heffen of parkeergelden en andere heffingen? - Betere samenwerkingsverbanden en meer arrangementen Transitietraject wel ingaan - Alleen investeren als er wat uit te halen is. - Er moet een ondernemersplan komen in dit transitieproces - Ga op liquiditeit zitten, zoals directe verdienmodellen en ga dit samen doen.

Groep 2 De projectstructuur discussie ging snel naar discussie naar ambitieniveau - Wat wil je met het gebied? En hoe kom je er? - Programma Nationaal Park is een optelsom van projecten - Maar wat is de droom, succesvoller gedacht - Samen met de streek een droom verwoorden. Hoe doe je dit? - Ga met de belangrijkste partners om tafel zitten, wat zijn de dromen over 10-30 jaar? - Kijk naar tegenstellingen en coalities Hoofdlijnen structuur - Hou het simpel - Moet in de ambitie bepaald worden of het Nationaal Park groter moet worden? Dit is irrelevant (= van geen belang)? - Het natuurgebied wordt goed beheerd door terreinberende organisaties (TBO s), maar daarmee heb je geen toeristische bestemming voor een mooi gebied/streek. - We zijn verantwoordelijk voor het project Nationaal Park en niet voor de natuur. - Waar eindigt het Nationaal Park. Je kiest voor de regio Nationaal Park en niet voor het natuurgebied zelf van Nationaal Park. - Nationaal Park Erlebnis regio, de regio trekt zicht op aan het Nationaal Park zelf. Staar je niet blind op de vraag of het Nationaal Park groter wordt of niet. Weerribben-Wieden Belevingsregio nieuwe naam om naar huis mee te nemen. Verrassend - Duidelijk verlangen om er iets met Nationaal Park te doen en dit breed mee nemen. - Idee met een bus naar Hoge Kempen te gaan - Twijfels en zorgen goed benoemen - Kansen, focus is goed aan de orde geweest - Sterk merk om de hele beleving en de hele economie een sterke impuls te geven, zoals verbondenheid van ondernemers en recreatieondernemers. Dit komt steeds sterker naar voren. Uitsmijter Plaatselijk Belang Giethoorn heeft als uitsmijter een piloot van een KLM-vliegtuig. Op zijn vliegtuig staat de naam National Park Yellowstone. Zou er op een ander vliegtuig niet de naam Nationaal Park Weerribben-Wieden kunnen komen te staan? Net als de naam Giethoorn op de aankomstbeelden in de vliegtuigen staat tussen de namen van Amsterdam en Rotterdam. Afsluiting - Marja v.d. Tas Waar willen we met elkaar naar toe? Of willen we met elkaar ergens naar toe? Bijvoorbeeld naar Nationaal Park Hoge Kempen. Wordt je wijzer door elders te kijken? Je hoeft niet zelf alles te weten, je kunt kennis vergaren. Veel kennis is er op tafel gelegd, waar de gemeenteraad behoefte aan heeft.

Er blijkt veel belangstelling te zijn, dus er wel degelijk draagvlak voor een Nationaal Park. Maar hoe? Nationaal Park is een onderdeel van een groter gebied en dit moet gekoesterd te worden. U heeft geïnvesteerd in het gebied en in het Nationaal Park in het bijzonder. De gemeenteraad vindt het belangrijk geluiden te horen van alle betrokkenen. De ambtelijke organisatie, wethouder en ik gaan verder om er samen iets van te maken. Deze avond geeft een stimulans om aan het werk te gaan. Er zijn nog niet overal antwoord op gevonden, daar moeten we nu mee leren leven. We kunnen nu gaan dromen en op pad gaan. We komen dan onzekerheden en kuilen/gaten tegen. Maar bij voldoende draagvlak neem je samen deze hobbels. We doen dit voor de bewoners en de gasten, dus we zullen de kosten moeten delen. Maar het is het waard om dit te delen. Veel dank en applaus voor alle inleiders. Wat heeft de dagvoorzitter Henk Smit vanavond geleerd? Bij de discussie - Hoe het Nationaal Park te organiseren - in tegen stelling met zes jaar geleden, is geen felheid of verbittering. Het processen zal veel tijd kosten, maar neem deze tijd. Wanneer dit klaar is? Nooit? Sommige dingen kosten tijd en andere zijn zo klaar. Maar dromen kosten tijd. Help elkaar met overleggen en hoe kunnen we hiermee ons voordeel doen. We gaan er wat van maken!