DEEL II : Studie van de kostensoorten 1. Studie van het materiaalverbruik : algemeen grondstoffen : gaan over in gereed prod = bestanddeel = directe kost hulpstoffen : dragen bij tot de totstandkoming = indirecte kost 23 2. Voorraden en bestellingen in uittvoering : algemene BH Voorraden aangekocht of zelfgemaakt gestandaardiseerd niet naar wensen van een klant Goederen met identieke kenmerken = voorraad Bestellingen in uitvoering buiten serieproductie op specifieke aanwijzingen klant 24 Verschilpunten tussen voorraden en BIU BIU: karakteristieken volledig door de koper vastgelegd behoren niet tot het courante productengamma commerciële aspecten reeds volledig vastgelegd (bestelling en prijs liggen vast) ondernemingsrisico = produceren binnen vastgestelde prijs risico van niet-afname is tot 0 herleid. 25 1
Voorraden: commerciële aspecten liggen nog niet vast op moment van productie typegoederen er gaat geen bestelling aan vooraf, anticipatie op de verkoop bij niet-verkoop: opname in magazijn commercieel risico: risico dat de goederen niet zullen afgenomen worden Soorten Grondstoffen Hulpstoffen Goederen in bewerking Gereed produkt Handelsgoederen Onroerende goederen voor de verkoop Vooruitbetalingen op voorraadinkopen 26 2.3. Waarderingsregels : aanschaffingswaarde 2.3.1. Goederen bij derden aangekocht grondstoffen hulpstoffen handelsgoederen Waarderen tegen aanschaffingswaarde of Marktwaarde indien lager Ev aanvullende waardevermindering = nagaan vermoedelijke verkoopprijs < aanschaffingsprijs nagaan of marktwaarde niet gestegen is, nagaan of waardeverminderingen nog verantwoord zijn 27 28 2
2.3.2. Goederen binnen de ond. geproduceerd goederen in bewerking gereed product Waarderen tegen vervaardigingsprijs = alle kosten nodig om het goed te produceren Directe kosten (rechtstreeks toewijsbaar aan product) Evenredig deel van indirecte kosten (via verdeelsleutels) Opmerking goederen in bewerking : waardevermindering boeken indien vervaardigingsprijs + nog te maken kosten > verkoopprijs op inventariswaarde Ev aanvullende waardevermindering om rek. te houden met de evolutie van de realisatie of marktwaarde of risico s inherent aan de aard van de betrokken goederen of gevoerde activiteit Opmerking Gereed product : Indien de marktwaarde op inventarisdatum < vervaardigingsrijs» Marktwaarde weerhouden 29 Ev aanvullende waardevermindering om rek. te houden met... 30 31 3
2.3.3. Bestellingen in uitvoer Basis = vervaardigingsprijs Vervaardigingsprijs vermeerderen verschil tussen vervaardigingsprijs en contractuele prijs (niet verplicht) Waardeverminderingen indien vervaardigingsprijs + nog te maken kosten > dan bedongen prijs Ev. aanvullende waardeverminderingen om rekening te houden met realisatie of marktwaarde of risico s inherent... Voorzieningen voor risico s en kosten verbonden aan de verdere uitvoering van deze bestellingen Overeenkomstig de artikelen 33, 51, 53, 54 en 55 Inzoverre ze niet gedekt zijn door WA of aanvul. WA 32 33 a) zonder toegerekende winst 34 4
Afhandeling: 35 Werkelijke kosten > bestek Afloop : Werkelijke kosten > gefactureerd bedrag 36 Algemeen schema : 37 5
Algemeen schema boeking waardevermindering op voorraden Waardeverminderingen op voorraden 63100 x aan Grondstoffen : geboekte WA (-) 30900 x Hulpstoffen : geboekte WA (-) 31900 x Goederen in bewerking : geboekte WA (-) 32900 x Gereed produkt : geboekte WA (-) 33900 x Handelsgoederen : geboekte WA (-) 34900 x Onroerende goederen, bestemd voor de verkoop : geboekte WA (-) 35900 x Waardevermindering op bestellingen in uitvoering : 63200 x toevoeging aan Bestellingen in uitvoering : geboekte 37900 x WA (-) 38 Algemeen schema terugname waardevermindering Grondstoffen : geboekte WA (-) 30900 x Hulpstoffen : geboekte WA (-) 31900 x Goederen in bewerking : geboekte WA (-) 32900 x Gereed produkt : geboekte WA (-) 33900 x Handelsgoederen : geboekte WA (-) 34900 x Onroerende goederen, bestemd voor de verkoop : geboekte WA (-) 35900 x aan Waardeverminderingen op voorraden : terugneming (-) Waardeverminderingen op bestellingen in 63210 x uitvoering : terugneming 39 3. Samenstelling van het materiaalverbruik 3.1. Hoeveelheidsbepaling Directe hoeveelheidsbepaling (werkelijke telling,meting) Indirecte hoeveelheidsbepaling formules Algemene regel : BV + aankopen EV = materiaalverbruik 3.2. Toegepaste methodes Individuele waardering LIFO FIFO Voortschrijdend (gewogen) gemiddelde Maandgemiddelde fiscaal aanvaard 40 6
Hfst. 2 : personeelskosten 2.1. Samenstelling personeelskost prestatieloon (brutoloon) sociale lasten (werkgeversbijdrage) 2.3. Analyse brutoloon Brutoloon -RSZ Belastbaar loon - Bedrijfsvoorheffing = nettoloon 41 3. Verwerking in analyt. BH 3.1. Registratie direct loon loon is direct toewijsbaar aan kostendrager 3.3. Toeslag sociale lasten aan de hand van vorige gegevens WG-bijdrage als vast % uitdrukken 3.4. Loonverdeling indirecte lonen loon over kostenplaatsen verdelen via omslagsleutels 42 Hfst. 3 : Duurzame prod. middelen Investeringen => onderhevig aan Technische Afschrijvingen! Economische slijtage Afschrijvingsmethoden: fiscaal aanvaard: Lineair Degressief Dubbel lineair 43 7
DEEL III. : Full Costing 1. Doel kostencalculatie Voorraden gereed prod, GIB, BIU, bijprod. en afval hebben geen aankoopprijs => vervaardigingsprijs vaststellen kostprijs in algemene BH = op basis van geproduceerde hoeveelheden, wij willen kostprijs kennen per verkochte eenheden Inzicht in kostprijs en opbrengst per product 44 2. Technieken van analytische info: Extra-comptabele kostencalculatie Autonome analytische boekhouding Geïntegreerde analytische boekhouding 3. Het verzamelen van kostengegevens Centrale administratie en algemene boekhouding men vertrekt van de kostensoorten in algemene BH nadien detailverwerking in analytische (opnieuw verdelen) Centrale admin : verband analytisch en algemene de gegevens bijhouden in hulpdagboeken deze gegevens centraliseren => vormen alg. BH 45 Samenvatting : Centraal gegeven Methode 3.1 Methode 3.2 Inkomende facturen wegens leveringen grondstoffen Aankoopboek waaruit kostensoort «Aankopen grondstoffen» Magazijnboek, magazijnkaarten, enz., met uitsplitsing per kosten-plaats/kostendrager Nadien ventilatie volgens verstrekkingsbons over kostendrager en/of kostenplaatsen (ofwel extra-comp tabel, ofwel boekhoudkundig) «Permanente inventaris» «Kostenplaats» «Kostendragers» Nadien centralisatie in kostensoort «Aankopen grondstoffen» 46 8
schema resultaatbepaling + beginvoorraad goederen in bewerking - eindvoorraad goederen in bewerking - afvalopbrengsten + afvalverwerkingskosten - kostprijs bijprodukten / 2e kwaliteit (uitval) = fabricagekostprijs van de geproduceerde goederen gereed product/bijprod. /uitval 47 =fabricagekostprijs van de geproduceerde goederen gereed product/bijprod. /uitval + beginvoorraad gereed produkt/bijprod/uitval - eindvoorraad gereed produkt/bijprod/uitval = fabricagekostprijs van de verkochte goederen gereed produkt/bijprod/uitval + verkoopkosten = verkoopkostprijs van de verkochte goederen gereed produkt/bijprod/uitval 48 9