ELEMENTEN VAN HET NETTOBEDRIJFSKAPITAAL

Transcriptie

1 ELEMENTEN VAN HET NETTOBERIJFSKAPITAAL Voorraden en bestellingen in uitvoering Vorderingen op ten hoogste één jaar Geldbeleggingen Liquide middelen Schulden op ten hoogste één jaar Overlopende rekeningen van het actief en van het passief HOOFSTUK 1 Voorraden en bestellingen in uitvoering Blz. 357 tot 392 1

2 ATIVA I. OPRIHTINGSKOSTEN 20 II. IMMATERIËLE VASTE ATIVA 21 III. MATERIËLE VASTE ATIVA A. Terreinen en gebouwen 22 B. Installaties, machines en uitrusting 23. Meubilair en rollend materieel 24. Leasing en soortgelijke rechten 25 E. Overige MVA 26 F. Activa in aanbouw en vooruitbetalingen 27 IV. FINANIËLE VASTE ATIVA 28 A. Verbonden ondernemingen 1. eelnemingen Vorderingen 281 B. Onderneming waarmee een deelnemingsverhouding bestaat 1. eelnemingen Vorderingen 283. Andere FVA 1. Aandelen Vorderingen en borgtochten in contanten 285 BALANS per --/--/-- PASSIVA I. KAPITAAL A. Geplaatst kapitaal B. Niet-Opgevraagd kapitaal (-) 101 II. UITGIFTEPREMIES 11 III. HERWAARERINGS- MEERWAAREN 12 IV. RESERVES 13 A. Wettelijke reserves 130 B. Onbeschikbare reserves voor eigen aandelen andere Belastingsvrije reserves 132. Beschikbare reserves 133 V. OVERGERAGEN WINST 14 VERLIES VI. KAPITAALSUBSIIES 15 VII.A. VOORZIENINGEN VOOR RISIO S EN KOSTEN 16 A. Pens. en soortgel. verpl. 160 B. Belastingen 161. Grote herst. en onderh Ov. risico s en kosten 163/165 B. UITGESTELE BELAST. 168 ATIVA BALANS per --/--/-- PASSIVA V. VORERINGEN OP > 1 JAAR 29 A. Handelsvorderingen 290 B. Overige vorderingen 291 VI. VOORRAEN EN BIU A. Voorraden 1. Grond- en hulpstoffen 30/1 2. Goederen in bewerking Gereed product Handelsgoederen O.G. bestemd vr. verkoop Vooruitbetalingen 36 B. Bestellingen in uitvoering 37 VIII. SHULEN OP > 1 JAAR 17 A. Financiële schulden 170/4 1. Achtergestelde leningen Niet-achtergestelde leningen Leasingschulden en soortgelijke schulden Kredietinstellingen Overige leningen 174 B. Handelsschulden Leveranciers Te betalen wissels Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen 176. Overige schulden 178/9 IX. SHULEN OP < 1 JAAR 42/48 A. Schulden op méér dan één jaar die binnen het jaar vervallen 42 2

3 VOORRAEN en BIU Zie boek 1 voor de behandeling van de voorraadwijzigingen efinities Onderscheid: voorraden bestellingen in uitvoering. 1) VOORRAEN - diverse soorten goederen, hetzij aangekocht, hetzij zelf geproduceerd - goederen zijn gestandardiseerd - niet specifiek naar de wensen van de afnemer geproduceerd; ze kunnen dus aan verschillende klanten aangeboden worden. - Soorten: * grondstoffen: belangrijk element van een transformatie- of productieproces * hulpstoffen: bijkomstige elementen in het productieproces * goederen in bewerking: grond-, hulpstoffen en andere kosten van het productieproces geaccumuleerd gedurende de periode tot inventarisopmaak voor goederen of prestaties die nog niet afgewerkt zijn * handelsgoederen: goederen die in voorraad gehouden worden, die geen (fundamentele) transformatie moeten ondergaan, om aan klanten verkocht te worden. * O.G., bestemd voor verkoop: zelfgebouwd of gekochte onroerende goederen, met de bedoeling ze opnieuw te verkopen * Vooruitbetalingen op voorraadinkopen: alle vooruitbetalingen die men heeft moeten doen om van de levering verzekerd te zijn; betalingen gedaan voor ontvangst. VOORRAEN en BIU 2) BESTELLINGEN IN UITVOERING - alle prestaties van diensten of producten van goederen die een onderneming verricht, op specificatie van de klant, buiten de normale serieproductie. - voorbeelden: * onderhanden werk dat voor rekening van derden op bestelling wordt uitgevoerd en waarvoor nog geen oplevering is gebeurd (bvb. bouwprojecten,..) * goederen in bewerking die voor rekening van een derde op bestelling worden gemaakt (dus geen serieproductie) en die nog niet afgeleverd zijn (bvb. treinstellen, ) * dienstenprestaties die voor rekening van derden op bestelling worden uitgevoerd, geen standaardtype van prestatie uitmaken en nog niet geleverd werden. (bvb. researchprojecten, ) 3

4 VOORRAEN en BIU 3) Verschilpunten tussen voorraden en BIU - BIU: * karakteristieken volledig door de koper vastgelegd * behoren niet tot het courante productengamma * commerciële aspecten reeds volledig vastgelegd (bestelling en prijs liggen vast) * ondernemingsrisico = produceren binnen vastgestelde prijs * risico van niet-afname is tot 0 herleid. - Voorraden: * commerciële aspecten liggen nog niet vast op moment van productie * typegoederen * er gaat geen bestelling aan vooraf, anticipatie op de verkoop * bij niet-verkoop: opname in magazijn * commercieel risico: risico dat de goederen niet zullen afgenomen worden VOORRAEN en BIU Waardering: tegen aanschaffingswaarde goederen bij derden aangekocht: * aanschaffingswaarde = aanschaffingsprijs aankoopprijs, vermeerderd met bijkomende kosten * indien achteraf de marktprijs < aanschaffingsprijs, moet gewaardeerd worden tegen de marktprijs (principe lower or cost of market). * marktprijs = normale aanschaffingswaarde op de markt waar de onderneming gewoonlijk inkoopt. * eventueel moeten waardecorrecties geboekt worden bvb. wegens lagere verkoopprijs of om rekening te houden met specifieke kenmerken van het product * afwijking: stelsel van de «oorspronkelijk constant blijvende waarde» of «het ijzeren voorraad stelsel» als: - goederen bestendig vernieuwd worden - waarde te verwaarlozen is in het balanstotaal - hoeveelheid, prijs en kenmerken veranderen niet aanzienlijk Voorraden worden dan gewaardeerd op de balans tegen eerste aanschaffingswaarde. Alle nieuwe aankopen komen rechtstreeks ten laste van het resultaat 4

5 VOORRAEN en BIU zelf geproduceerde goederen: vervaardigingprijs som van alle kosten die men heeft moeten maken om het goed te produceren * soorten kosten (cfr. cursus 2 kan.) - directe kosten: causaal verband tussen productie en kost - indirecte kosten: kosten worden over de volledige productie verdeeld o.b.v. verdeelsleutels bijzondere regels * rechtstreekse aanpassing van de vervaardigingsprijs: als marktprijs lager is. Hoe marktprijs bepalen? er is niet altijd een referentieprijs omdat de goederen niet beschikbaar zijn op de markt. Wel mogelijk: verkoopprijs - alle nog te maken kosten * afwijkingsmogelijkheid: waarderen tegen direct costing (geen rekening houden met het evenredig deel van indirecte productiekosten) * incorporatie rente in vervaardigingsprijs (vermelding in Toelichting) * waardeverminderingen: - GIB: indien de vervaardigingsprijs + de nog te maken kosten hoger is dan de nettoverkoopprijs op inventarisdatum - Gereed product: rekening houden met:. evolutie realisatiewaarde. risico s verbonden aan goederen VOORRAEN en BIU Bestellingen in uitvoering: vervaardigingsprijs (cf. hoger) - evt. ook rekening houden met de rente op de financiering van dit actief - men mag rekening houden met het reeds gerealiseerde winstdeel, voor zover dit met zekerheid vaststaat. it moet in de toelichting vermeld worden. In dat geval spreken we van percentage of clompletion method ; doen we dat niet en wachten om de winst te nemen tot de bestelling wordt opgeleverd, dan spreken we van de completed contract method (IAS 11). - waardeverminderingen: als vervaardigingsprijs + nog te maken kosten > bedongen prijs. - aanvullende waardeverminderingen: negatieve evolutie realisatiewaarde, risico s - voorzieningen: voor risico s en kosten verbonden aan de uitvoering van de BIU en als deze risico s niet gedekt zijn door waardeverminderingen. 5

6 VOORRAEN en BIU Voorbeeld bestellingen in uitvoering: e uitvoering van een bouwproject in het buitenland werd afgesloten voor een contractprijs van 1,75 miljoen EUR waarop echter ,00 EUR afleveringscommissie moet vergoed worden. eze prijs is geïndexeerd voor personeelskosten. e indexaanpassingen mogen integraal op de contractprijs aangerekend worden. e voorcalculatie ziet er als volgt uit: Aanvaardingscommissie Grondstoffen, hulpstoffen Personeelskosten Andere productiekosten Totaal directe kosten Kost project financiering Toerekening indirecte kosten ontractprijs Afleveringscommissie Netto-contractprijs ,00 EUR ,00 EUR ,00 EUR ,00 EUR ,00 EUR ,00 EUR ,00 EUR ,00 EUR ,00 EUR ,00 EUR ,00 EUR opslag 33% 37% winstopslag VOORRAEN en BIU Registratie van de werkelijke kosten na 7 maanden werkelijke registratie raming qua werkelijke flexibel afwerking kost budget Verschil Aanvaardingscommissie 100% , , ,00 Grond- en hulpstoffen 30% , , ,00 Personeelskosten 50% , , ,00 Andere productiekosten 0% Totaal directe kosten , , ,00 Toerekening indir. kosten en financieringskost 33% , , ,00 Fabricagekostprijs , , ,00 Hoeveel winst kan de onderneming toerekenen (en dus opnemen in de AW) [PM]? werkelijkheid vergelijken met de voorcalculatie: voorgecalculeerde kostprijs ,00 werkelijke kostprijs ,00 nadelig verschil ,00 6

7 VOORRAEN en BIU Bij verdere analyse van dit verschil stelt de onderneming vast dat het loonniveau met 10% gestegen is, wat de onderneming volgens het contract kan afwentelen. Ofwel 10% van ,00 = ,00 EUR Het nadelig verschil is nu: ,00 EUR Bij de huidige stand van afwerking is de gerealiseerde winst: de voorgecalculeerde contractprijs x 37% = ,00 EUR In vergelijking met de voorcalculatie van ,00 EUR is er een negatieve overschrijding. it betekent dat aan de bestelling geen winst kan toegevoegd worden. Men zal een waardevermindering boeken van: , ,00 = ,00 EUR e onderneming moet eveneens nagaan of de huidige vervaardigingsprijs + de nog te maken kosten de contractprijs niet overschrijdt. Huidige vervaardigingsprijs ,00 - geboekte waardevermindering , ,00 nog te maken kosten (schatting): grond- en hulpstoffen (70%) ,00 personeelskosten (50%) ,00 andere productiekosten ,00 toerekening indirecte kosten , ,00 < contractprijs Netto-contractprijs ,00 aanpassing personeelskost , ,00 VOORRAEN en BIU Waarderingstechnieken: FIFO/LIFO/gemiddelde: zie behandeling boekhoudrecht (voorbeeld met de 10 stylo s) 7

8 VOORRAEN en BIU : verpakking efinities: verpakkingsmaterieel: - element van de «materiële vaste activa», «23000 Installaties, machines en uitrusting» - verpakking is meermaals bruikbaar; gaat na aanwending niet verloren - verpakking wordt aan klant verzonden (evt. met waarborgsom) en de klant stuurt de verpakking terug verpakkingsmateriaal: - element van «31000 Hulpstoffen» - gewoon verbruiksgoed dat in voorraad is - na aanwending niet meer bruikbaar - kan worden doorgerekend aan de klant VOORRAEN en BIU : verpakking Voorbeeld verpakkingsmaterieel: - Beginvoorraad verpakkingsmaterieel: ,00 EUR - aankoop verpakkingsmaterieel , % BTW - verkoop goederen EUR, verpakking in consignatie 1 000,00 EUR (BTW 21%) - creditnota: klant stuurt de verpakking terug voor een waarde van 500,00 EUR - de klant stuurt de rest van de verpakking niet terug; deze rest had een aanschaffingswaarde van 2 000,00 EUR en is reeds voor 80% afgeschreven verkopen leveranciers 6 000, ,00 (2) (1) versch. BTW bij verkopen handelsdebit , ,00 (3) 500, Schuld wgs. in Meerwaarden op bewar. verst. verp. mat. cour. real. van VA 500, ,00 100,00 500, Verpakking, terug Verpakking, in te ontv. v. klanten bew. geg. bij klanten 500, , ,00 500,00 500,00 500, I, M & U , , , geboekte afschr. op I, M & U (-) 1 600,00 (4) TV BTW bij aank ,00 8

9 VOORRAEN en BIU : verpakking Voorbeeld verpakkingsmateriaal, verstuurd naar klanten: - beginvoorraad verpakkingsmateriaal: ,00 EUR - aankoop verpakkingsmateriaal: , % BTW - verkoopfactuur: verkopen goederen 6 000,00 EUR, verloren verpakking 200,00 EUR, 21% BTW - eindvoorraad verpakkingsmateriaal: ,00 EUR Hulpstoffen , ,00 (3) Voorraadwijzigingen hulpstoffen 5 000, aankopen hulpstoffen leveranciers , ,00 (1) TV BTW bij aankopen verkopen 6 200, ,00 (2) Versch. BTW bij verkopen handelsdebiteuren 1 302, ,00 VOORRAEN en BIU : verpakking Verpakkingsmateriaal, ontvangen van leveranciers wegens aankoop van handelsgoederen geen boeking, vermits de aankoopprijs inclusief verpakking is. 9

10 VOORRAEN en BIU : commissiehandel Begrippen uit het BTW-stelsel: de verhandeling van goederen kan gebeuren via een tussenpersoon commissionair = tussenpersoon die in eigen naam een overeenkomst sluit en factureert, maar die handelt voor rekening van een koper of verkoper van goederen of diensten verkoopcommissionair handelt in opdracht van een verkoper aankoopcommissionair handelt in opdracht van een koper committent = opdrachtgever Voor BTW-stelsel: commissionair wordt gelijkgesteld met koper of verkoper de commissionair betaalt/int BTW op de volledige prijs van de goederen. vergoeding van de commissionair: * wordt bij de aankoopprijs geteld i.g.v. aankoopcommissietransactie * wordt van de verkoopprijs afgetrokken voor de verkoopcommissietransactie Boekhoudkundige verwerking: e commissionair werkt niet voor eigen rekening aankopen & verkopen zijn GEEN kosten & opbrengsten ommissieloon = opbrengst wachtrekening «49983 Exploitatiecommittent» VOORRAEN en BIU : aankoopcommissie Boekingen bij de aankoopcommissionair: Voorbeeld: Een committent A geeft opdracht aan een aankoopcommissionair B om een bepaald soort grondstoffen aan te kopen. B koopt de grondstoffen aan bij onderneming voor ,00 EUR + 21% BTW en rekent daarvoor 4 000,00 EUR commissie aan zijn opdrachtgever aan. e aankoopcommissionair maakt 2 000,00 EUR kosten in verband met deze commissietransactie.e kosten worden op de committent gerecupereerd TV BTW bij leveranciers aankopen , , ,00 420,00 (1) Exploitatiecommittent 1) aankoopfactuur (2) 2) Maken van kosten verkopen , ,00 3) recht op commissieloon 2 000,00 4) verkoopfactuur (3) 4 000, ,00 goederen: , handelsdebiteuren Versch. BTW kosten ,00 committent bij verkopen commissieloon , , , ,00 (4) 21% BTW , ,00 10

11 VOORRAEN en BIU : aankoopcommissie Boekingen bij de committent: zelfde voorbeeld Leveranciers aankopen (aankoopcommissionair) grondstoffen , , TV BTW bij aankopen ,00 Opmerking: indien bestellingen worden geplaatst die niet behoren tot de gewone bedrijfsuitoefening en die het vermogen of resultaat sterk kunnen beïnvloeden, moeten deze via de orderrekeningen bijgehouden worden en in de toelichting vermeld worden VOORRAEN en BIU : verkoopcommissie Boekingen bij de verkoopcommissionair: Voorbeeld: een committent A geeft opdracht aan een verkoopcommisssionair B om goederen te verkopen. B verkoopt de goederen aan voor ,00 EUR + 21% BTW en rekent daarvoor 4 000,00 EUR aan. e verkoopcommissionair maakt 2 000,00 EUR kosten in verband met de commissietransactie en rekent deze aan de committent aan handelsdebiteuren exploitatiecommittent , , ,00 (1) 4 000, leveranciers (2) , versch. BTW bij verkopen 2 420, , ,00 (4) TV BTW bij aankopen 420, ,00 (3) verkopen 4 000,00 (1) verkoopfactuur (2) maken van kosten (3) recht op commissieloon (4) Goederen ,00 kosten ,00 commissieloon , ,00 BTW 21% , ,00 11

12 VOORRAEN en BIU : verkoopcommissie Boekingen bij de committent: idem vorig voorbeeld handelsdebiteuren Verkopen , , Versch. BTW bij verkopen Vergoedingen aan derden , ,00 12