COMMISSIE WELSTAND EN MONUMENTEN WEST 2003-20 Verslag van de honderdennegende openbare vergadering, gehouden op dinsdag 9 december 2003, in de Regentenzaal, Zwaansteeg te Utrecht Aanwezig: P. Vermeulen (voorzitter), G. Andela (lid), J. van den Bout (lid), A. van Herk (lid), P. Kilsdonk (lid), G. Smienk (lid), J. Koning (secretaris), J. van Haaften (uitvoerend secretaris), M. van der Wiel (verslag) Afwezig: B. Mispelblom Beyer (lid) OVERZICHT VERSLAG A. Ingekomen stukken en mededelingen B. Notulen Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 25 november 2003 C. Algemeen D. Planbespreking D1 De Wetering Zuid Nieuwbouw Mesos Medisch Centrum D2 De Wetering Noord Nieuwbouw bedrijfsgebouw, architectenbureau Van der Zee D3 Terwijde, scherf 16a Nieuwbouw 89 woningen, Roggeveen & Piso architecten D4 Terwijde, scherf 17a (ged.)/ Tijdelijk cluster, Van Herk & De Kleijn architecten Hof ter Weijdeweg D5 Vleuterweide deelplan 1.1 Nieuwbouw 34 woningen, Roy Gelders architecten D6 Vleuterweide deelplan 1.1 Nieuwbouw 58 woningen, Franke architecten D7 De Wetering Zuid / A2 The Wall, geluidwerend deel D8 Leidsche Rijn Park Clubgebouw V.V. De Meern, Van Rooijen architecten E. Overige bouwplannen Plannen met positief preadvies, lijst d.d. 4 december 2003 F Nagekomen plannen F1 Houtrakgracht 183 Plaatsen extra verdieping woning F2 Strijkviertel 59 Plaatsen hekwerk G. Rondvraag en sluiting Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 9 december 2003
A. Ingekomen stukken en mededelingen B. Notulen Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 25 november 2003 De notulen worden met een enkele wijziging vastgesteld. C. Algemeen D. Bouwplannen D1. De Wetering Zuid Nieuwbouw Mesos Medisch Centrum Aanvr.: Mesos Ontw.: De Jong Gortemaker Algra (zie ook notulen van 20/08 en 26/11 2002) Architect Gortemaker geeft een toelichting op de wijzigingen ten opzichte van eerdere presentaties. De mogelijke toekomstige uitbreidingsopties zijn in het ontwerp meegenomen. Zo zou het beddenhuis in de toekomst verhoogd kunnen worden. Aan de Soestweteringzijde is gebruik gemaakt van herkenbare modules die tevens uitbreidbaar en flexibel zijn. De psychiatrievleugel is geen gebogen volume meer, maar is meer geopend richting water door middel van haakse volumes op een ruggengraat. De onderste lagen krijgen een uniforme behandeling ten behoeve van de eenheid. De atriumgevel bij de entree wordt teruggezet. Naar de mening van de architect heeft dit een tweeledig doel: er ontstaat een beschutte buitenruimte en de spil van de verkeerscirculatie vindt plaats in het hart van het gebouw. De invulling van het voorplein is nog niet geheel duidelijk, e.e.a. is ondermeer afhankelijk van de wijze waarop het openbaar vervoer wordt ingericht. Ook het parkeren aan het water is nog niet goed uitgewerkt. De commissie is van mening dat er veel verbeterd is aan het ontwerp, de architectonische doorwerking ontwikkelt zich positief. Zij heeft echter een aantal opmerkingen ter bestudering aan de architect: - de psychiatrische vleugel zou aan de zuidzijde meer ruimte moeten krijgen ten behoeve van de beleving van het water en de groene oever. - de teruggezette gevel bij de entree roept vragen op. Waar houdt de architectuur op? Het is essentieel dat het ziekenhuis zich hier presenteert naar het centrum toe, de vraag rijst of dit haalbaar is met de naar achteren geplaatste gevel. Een meer pontificale entree vanuit het maaiveld (eventueel met een lift onder het dak), ontworpen in het plein, zou sterker zijn. Ook meent de commissie dat hier een hele mooie zelfstandige hoek in het groen gecreëerd kan worden, gecombineerd met het aangepaste lagere deel van de psychiatrische vleugel aan deze zijde. Indien de atriumgevel toch naar achteren geplaatst zou worden, dan dient in de parkaanleg de gecreëerde buitenruimte meegenomen te worden. - het voorgestelde installatievolume blokkeert het zicht vanuit het beddenhuis op de groene oever. Een plattere installatielaag is gewenst of integratie ervan in het bouwvolume. - aan de Soestweteringzijde is het wenselijk het gebouw meer in het profiel op te nemen - aandacht wordt gevraagd voor de noordoostgevel: deze ligt aan de schaduwzijde en wordt ook nog gesloten vorm gegeven. - de opzet van het gebouw leent zich voor daktuinen. Realisatie hiervan zou een enorme meerwaarde betekenen. - gezien de ziekenhuisfunctie attendeert de commissie de architect op het voorzichtig omspringen met hoogteverschillen. Er moet met name ontworpen worden vanuit de functie, niet alleen het effect is belangrijk. - voorgesteld wordt om nog een extra brug over het water aan te leggen; de mate van landelijkheid wordt groter indien er meer informele routes zijn. - het terrein rond de psychiatrievleugel wordt semi-openbaar. De commissie is nieuwsgierig naar de wijze van afsluiting. -de commissie spreekt de hoop uit dat er op korte termijn uitspraken gedaan kunnen worden over de invulling van het voorplein. Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 9 december 2003 2
D2 D3 De Wetering Noord Nieuwbouw bedrijfsverzamelgebouw Aanvr.: Niroc Ontw.: architectenbureau Van der Zee Architect van der Zee geeft een toelichting. Hij heeft gekozen voor een duidelijke scheiding van het representatieve gedeelte met de eenheden aan de achterzijde. In het representatieve deel kunnen showrooms ondergebracht worden. Door een sterke dakrand vormt de open glazen gevel visueel een eenheid. Een strook in deze gevel uitgevoerd in een afwijkende tint zou als reclamedrager kunnen fungeren. De units aan de achterzijde worden verdeeld over twee volumes, haaks op het volume aan de voorzijde. De architect denkt erover onderscheid te creëren tussen de eenheden bijvoorbeeld door variërend kleurgebruik. De commissie stelt vragen over de gekozen opzet; zij leest aan het ontwerp te zeer twee gebouwen af. Dit kan opgelost worden door of meer eenheid aan te brengen of juist het contrast op te voeren. Het representatieve deel is goed voorstelbaar, ten aanzien van beide bouwdelen met units dient een ontwerpslag gemaakt te worden. Als opties - in het kader van meer eenheid - worden genoemd het dak door te laten lopen, de structuur van het hoofdgebouw te benutten als een passepartout, gebruik te maken van de kolommenstructuur. De commissie dringt verder aan op het ontwikkelen van richtlijnen voor de ondernemers van de 20 eenheden o.a. ten aanzien van het gebruik van reclame. Terwijde, scherf 16a Nieuwbouw 89 woningen Aanvr.: Bouwfonds Fortis Ontw.: Roggeveen & Piso architecten Architect Piso, supervisor Bentvelsen en de heer Klomp (namens de ontwikkelaar) zijn aanwezig. De architect geeft aan dat de betreffende scherf onderdeel uitmaakt van de zone langs het spoor. Per blok zijn twee ontwikkelaars actief, respectievelijk Bouwfonds Fortis en Mitros. De ontwikkeling via Bouwfonds Fortis is in een verder gevorderd stadium; deze zal dan ook leidend zijn voor de architect (nog onbekend) via Mitros. In het voorliggende ontwerp zijn de hogere lessenaarsdaken en de lagere zadeldaken afwisselend toegepast. De woningen worden uitgevoerd in metselwerk, waarbij de hogere vlakken worden gekeimd. De plint en de omkadering van de ramen worden in een donkerdere steen uitgevoerd. De auto s moeten op eigen terrein worden geparkeerd. De commissie heeft ten aanzien van de voorstellen een aantal opmerkingen. Het voornaamste bezwaar betreft de constatering van een vorm van tegenstrijdigheid in het ontwerp: kloeke architectuur met variatie. Misschien moet er een duidelijkere keuze gemaakt worden tussen kloeke, meer monumentale architectuur versus meer geabstraheerde architectuur met variaties. De architect wordt verzocht nog een keer kritisch naar alle toegepaste elementen te kijken; naar de mening van de commissie zou een reductie van het aantal thema s leiden tot spannendere architectuur. Een maquette zou hier inzicht in kunnen geven. Aandacht verdienen de goten: deze zijn beeldbepalend en moeten dezelfde maat hebben als de neggen. Geadviseerd wordt om secuur om te gaan met de afwisseling zadel- en lessenaarsdaken, ook met het oog op het gebruik van De Mijl als langzaam verkeersroute. In de stedenbouwkundige opzet van het gebied zijn zogenaamde pocketparks opgenomen: vanuit het oogpunt van beheer is het voorstelbaar hier een meer stenige, stedelijke inrichting voor te kiezen dan bijvoorbeeld een grasinvulling. D4 Terwijde, scherf 17a (ged.) / Hof ter Weijdeweg BV2033178 "Tijdelijk cluster" Terwijde: 49 gestapelde woningen, school, kinderdagverblijf en bedrijfsruimte Aanvr: Van Arnhem Ontw.: Van Herk & De Kleijn architecten (zie notulen van 18/09 2001 en 14/10 2003) Architect Van Herk treedt uit de vergadering als commissielid en licht zijn ontwerp toe. Hij heeft het ontwerp aangepast naar aanleiding van de eerder door de commissie gemaakte opmerkingen. De ramen op de kopse kant van het schooltje zijn gewijzigd. De puien in de harmonicawand zijn opener vormgegeven met geëmailleerd glas. Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 9 december 2003 3
De commissieleden achten het ontwerp verbeterd. Geadviseerd wordt een niet te bonte steen toe te passen, een lichte nuance is mogelijk. Aanvraag wordt met genoegen goedgekeurd. D5 Vleuterweide deelplan 1.1 BV2033222 Nieuwbouw 34 woningen, d.o. Aanvr.: Ballast Nedam Ontw.: Roy Gelders (zie notulen van 09/08 2003) Architect Gelders licht toe dat de open serres niet optioneel zijn maar wel uitbreidbaar. De openheid van de serres wordt bewerkstelligd door een maximalisering van het blanke glas. De zijgevels krijgen dezelfde dichte elementen en bekleding als de hoofdgevel. In de schuine gevel is het glas bij de trap gereduceerd. De commissie constateert dat de architect goed tegemoet is gekomen aan haar opmerking. Er wordt nog ter overweging meegegeven om het glas de hoeken om te zetten om de serre meer te benadrukken en een vorm van alzijdigheid mee te geven. Aanvraag wordt goedgekeurd. D6 Vleuterweide deelplan 1.1 Nieuwbouw 58 woningen, d.o. (type B) Aanvr.: Bouwfonds Fortis Ontw.: Franke architecten (zie notulen van 02/09 2003) Architect Franke informeert de commissie over type B dat in materialen en kleuren afwijkend is van de typen A en C. De woningen krijgen een stenen basement en houten verdiepingen. De optionele dakkapel aan de voorzijde is nog niet ontworpen. Langs het water worden stenen kades aangelegd. De commissie vindt het logisch dat er een ander type woningen is ontworpen. De luifel boven de voordeur wordt betwijfeld. Daarnaast wordt geopperd de mogelijkheid van een plek aan het water uit te buiten bij het meest westelijk gelegen blok. D7 De Wetering Zuid / A2 BV2035083 "The Wall", geluidwerend deel Aanvr.: Burgfonds Ontw.: VVKH architecten (zie notulen van 24/06 2003) Aanwezig zijn supervisor Verschuren en projectleider Den Boon. De leden van de commissie kunnen instemmen met de bouwaanvraag, maar maken bezwaar tegen de gekozen kleur rood. Deze is te fel, de omvang en de locatie bezien. Een gewijzigd kleurvoorstel wordt tegemoet gezien die beoordeeld moet worden in het totaalbeeld. De commissie stelt zich een kleur voor die wel contrastrijk binnen het gebouw kan zijn en als verbijzondering geldt, maar wel binnen bepaalde grenzen. De aanpassing van de beëindiging is verbeterd, er wordt met dit ontwerp een betere overgang bewerkstelligd. De Commissie houdt in principe vast aan het sp voor De Wetering Zuid, waarin materiaaleigen kleuren worden voorgeschreven. D8 E Leidsche Rijn Park Clubgebouw V.V. De Meern Aanvr.: V.V. de Meern Ontw.: Van Rooijen architecten (zie notulen van 14/10 en 11/11 2003) Het inrichtingsplan van het IngenieursBureau Utrecht, totstandkomend in overleg met West 8, zal in een later stadium aan de commissie voorgelegd worden. Over het ontwerp van het clubgebouw is de commissie positief, zij het dat het welslagen bij realisatie sterk afhankelijk zal zijn van de detaillering. Overige bouwplannen Deze plannen op de lijst d.d. 4 december 2003 zijn met een preadvies van de secretaris aan de leden van de commissie voorgelegd. De leden van de commissie hebben besloten de advisering over te nemen. Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 9 december 2003 4
De betreffende plannen met een positief preadvies verdragen zich voldoende tot de directe omgeving en voldoen op zichzelf aan redelijke eisen van welstand (wat betreft materialisatie, detaillering en kleurstelling). Derhalve gaat de commissie met deze plannen akkoord. F Nagekomen plannen F1 Houtrakgracht 183 BV2034851 Aanvraag plaatsen extra verdieping op woning Aanvr.: M. de Neef Ontw.: Bouwkundig Advies- en Tekenburo Van Bers Betreffende woning is gelegen op de hoek van een bouwblok. De tussenwoningen van het blok zijn standaard voorzien van een dakopbouw, waarvan de materialisering (metselwerk en aluminium beplating) in het ontwerp is meegenomen. In de gevraagde uitbreiding wordt gebruik gemaakt van dezelfde materialen. Ter beoordeling van de aanvraag is deze voorgelegd aan de oorspronkelijk architect van de woningen. De architect geeft in zijn schriftelijke reactie aan dat de woning een bijzondere hoekoplossing heeft met: een aluminium oog in twee richtingen kijkend een hoekpunt van het plandeel rond de hoven markeert. Met de voorgestelde materialisering raakt het aluminium oog de nieuwe aluminium beplating en ontstaat er een nieuwe en ongewenste vorm. De architect maakt in de brief tevens melding van een gezamenlijk initiatief van bewoners om een gezamenlijk plan te ontwikkelen voor dakopbouwen voor dit type blokken. Hierbij zal gestreefd worden naar een integrale oplossing voor alle hoeken. De commissie acht de argumentatie van de oorspronkelijk architect legitiem. Een dakopbouw voor de hoekwoningen is naar de mening van de commissie mogelijk, maar dan wel vormgegeven in een oplossing die zorgvuldig afgestemd is op de bestaande architectuur en die bruikbaar is voor alle hoekwoningen met deze architectuur. In onderhavige aanvraag is getracht rekening te houden met de situatie, maar volstaat vooralsnog niet gezien de ontkenning van het oog. Aanvraag wordt in deze vorm afgewezen, een dakopbouw ontworpen in samenspraak met de oorspronkelijk architect behoort tot de mogelijkheden. F2 Strijkviertel 59 BV2035233 Plaatsen hekwerk Aanvr.: Van Wijk Utrecht bv Ontw.: idem Op de bouwlijst d.d. 4 december 2003 (agendapunt E) staat bij onderhavig plan een opmerking vermeld ten aanzien van de kleurstelling van het hekwerk. Bureau CWM stelt voor deze voorwaarde te laten vervallen en in te stemmen met een gegalvaniseerde uitvoering. Aanvraag is akkoord. G. Rondvraag De voorzitter, De secretaris, P. Vermeulen J. Koning Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 9 december 2003 5