Samenvatting Regio in beeld 2016 Midden-Holland
Samenvatting Aantal banen neemt toe, echter niet in collectieve sector In Midden-Holland groeit het aantal banen van werknemers (voltijd en deeltijd) in 2016 en 2017 met respectievelijk 0,7% en 0,4% tot 77.000 eind 2017. Tijdens de voorbije crisisjaren hebben structurele ontwikkelingen op de arbeidsmarkt plaatsgevonden. Zorg en welzijn Detailhandel Ov. zakelijke diensten Industrie Groothandel Onderwijs Bouwnijverheid Vervoer en opslag Spec. zakelijke diensten Openbaar bestuur Horeca Overige diensten ICT Financiële diensten Landbouw Grote sectoren in Midden-Holland zijn zorg & welzijn, detailhandel, overige zakelijke diensten en industrie. De werkgelegenheid groeit in 2017 in de meeste sectoren. Grote groeiers zijn overige zakelijke diensten en bouwnijverheid. Werkgelegenheidskrimp is er in de industrie, financiële diensten, landbouw en overige diensten. Deze laatste drie sectoren zijn betrekkelijk klein van omvang. Ook krimpt de werkgelegenheid in zorg & welzijn, openbaar bestuur en onderwijs. Landelijk groeit het aantal banen in Nederland sterker dan in Midden-Holland. 0 4.000 8.000 12.000 16.000 Aantal banen, 2017 Trends in de ontwikkeling van de werkgelegenheid Een aantal trends speelt een rol op de arbeidsmarkt zoals flexibilisering, toename van het aantal zelfstandigen, vergrijzing en veranderingen in kwalificaties van functies. De leeftijdsopbouw van werknemers is een relevant gegeven. Door vergrijzing en verhoging van de pensioenleeftijd neemt de participatie van ouderen toe. Een hoog aandeel 50-plussers betekent dat er meer vervangingsvraag te verwachten is. Voor de groep 60-plussers speelt dat binnen afzienbare tijd. Onderwijs en openbaar bestuur zijn sectoren met een hoog aandeel oudere werknemers. In absolute aantallen zijn er veel 50- plussers in zorg & welzijn werkzaam, en juist weinig in horeca, detailhandel en uitzendbedrijven. Spec. zakelijke diensten Bouwnijverheid Overige diensten Landbouw Ov. zakelijke diensten Financiële diensten Detailhandel Horeca Vervoer en opslag ICT Zorg en welzijn Industrie Groothandel Onderwijs Openbaar bestuur Totaal Door de voortzetting van de flexibiliseringstrend neemt het aantal banen van zelfstandigen sneller toe dan het aantal werknemers. In totaal zijn er in Midden-Holland ruim 19.000 zelfstandigen. Sectoren met een groot aandeel zelfstandigen zijn de specialistische zakelijke- en overige diensten, bouwnijverheid en landbouw. In de landbouw werken traditioneel veel zelfstandigen, maar de economische ruimte voor toetreders lijkt beperkt. In bijvoorbeeld de bouwnijverheid is de afgelopen jaren het aantal zelfstandigen wel fors gegroeid. 0% 25% 50% 75% Aandeel zelfstandigen, 2013-2014 Bron: CBS, bewerking ROA Regio in beeld 2016 Samenvatting Midden-Holland 1
Aantal vacatures neemt toe In 2015 en 2016 neemt het aantal ontstane vacatures toe. De toename van vacatures vindt in vrijwel alle sectoren plaats. Uitzonderingen zijn overige diensten en overige zakelijk diensten. In de bouw is het aantal vacatures relatief het meest toegenomen. 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 In 2015/2016 zijn er bijna 7.500 vacatures ontstaan. In 2012/2013 en 2013/2014 daalt het aantal ontstane vacatures. In de jaren daarna neemt het aantal ontstane vacatures weer toe. In 2015/2016 zijn er ruim 1.800 vacatures meer ontstaan dan in 2011/2012. UWV verwacht dat in 2016 en 2017 het aantal ontstane vacatures verder toeneemt. 2.000 1.000 0 11/12 12/13 13/14 14/15 15/16 Detailhandel Zorg en welzijn Groothandel ICT Ov. zakelijke diensten Spec. zakelijke diensten Industrie Onderwijs Bouwnijverheid Vervoer en opslag Horeca Openbaar bestuur Overige diensten Financiële diensten Landbouw De sector met de meeste vacatures in Midden- Holland is detailhandel. In 2015/2016 ontstonden in deze sector 1.300 vacatures. Voor laagopgeleiden ontstaan de meeste vacatures in de groot- en detailhandel en de overige zakelijke diensten. In totaal gaat het om 2.900 vacatures. Voor middelbaar opgeleiden zijn er veel vacatures (2.400) in zorg & welzijn, detail- en groothandel. Hoogopgeleiden vinden vooral veel vacatures (2.000) in ICT, onderwijs en zorg & welzijn. 0 400 800 1.200 1.600 Ontstane vacatures, 2015/2016 Top 10 openstaande vacatures naar beroep 1 Software- en applicatieontwikkelaars 2 Transportplanners en logistiek medewerkers 3 Loodgieters en pijpfitters 4 Elektriciens en elektronicamonteurs 5 Hulpkrachten bouw en industrie 6 Hoveniers, tuinders en kwekers 7 Bedieners mobiele machines 8 Verzorgenden 9 Callcentermedewerkers outbound en overige verkopers 10 Machinemonteurs In de tabel is te zien voor welke tien beroepen gemiddeld de meeste vacatures op werk.nl openstonden, gedurende de eerste helft van 2016. In Midden-Holland was de vraag naar software- en applicatieontwikkelaars het grootst. Deze vacatures waren niet alleen uit de ICT sector afkomstig, maar uit diverse sectoren zoals de gespecialiseerde zakelijke diensten en groot- en detailhandel. Voor ICT-beroepen wordt in de periode 2015-2020 de grootste uitbreidingsvraag voorzien. Regio in beeld 2016 Samenvatting Midden-Holland 2
Aantal nieuwe WW-uitkeringen daalt Aan de instroom in de WW is te zien dat het beroep op de WW terugloopt. In de eerste helft van 2016 werden minder nieuwe WW-uitkeringen verstrekt dan in dezelfde periode vorig jaar. De daling in Midden- Holland was minder sterk dan gemiddeld in Nederland. Bo degraven-reeuwijk Waddinxveen Gouda Krim penerwaard Instroom WW jan t/m juni 2016 naar beroepsgroep 1 Hulpkrachten bouw en industrie 2 Verkoopmedewerkers detailhandel 3 Laders, lossers en vakkenvullers 4 Callcentermedewerkers outbound en overige verkopers 5 Secretaresses 6 Receptionisten en telefonisten 7 Boekhoudkundig medewerkers 8 Verzorgenden 9 Schoonmakers 10 Sociaal werkers, groeps- en woonbegeleiders In de tabel is de top tien van beroepen weergegeven met de hoogste instroom in de WW. Het gaat vooral om administratief personeel zoals receptionisten, secretaresses, boekhoudkundig en administratief medewerkers. Ook commercieel en technisch personeel zoals verkoopmedewerkers detailhandel en hulpkrachten bouw & industrie stroomt vaak de WW in. Beroepen in techniek en logistiek zijn conjunctuurgevoelig en daar trekt momenteel de markt aan. Op termijn blijven deze functies kansrijk. Voor administratief personeel geldt dat er op termijn functies verdwijnen door digitalisering. Midden-Holland Aantal Aandeel Aantal Wajong 2.320 Geslacht Man 1.310 56% Vrouw 1.010 44% Leeftijd <25 jaar 690 30% 25-35 jaar 830 36% 35-45 jaar 410 18% 45-55 jaar 240 10% 55 jaar of ouder 140 6% Wajong-percentage 2,0% In Midden-Holland zijn er 2.300 Wajongers. Het merendeel is man en jonger dan 35 jaar. Het aantal werkende Wajongers neemt toe, vooral bij reguliere werkgevers. Het aandeel werkende Wajongers daalt echter. Dit komt doordat het totale aantal Wajongers sneller steeg dan het aantal werkenden onder hen. Om Wajongers aan het werk te krijgen en houden blijven inspanningen en investeringen nodig in de vorm van bijvoorbeeld loondispensatie en jobcoaches. Factoren die arbeidsparticipatie bevorderen zijn een sterke sociale cohesie in de regio, sterke betrokkenheid van professionals en ouders en samenwerkingsbereidheid tussen diverse partijen. Regio in beeld 2016 Samenvatting Midden-Holland 3
Gemiddelde arbeidsmarktspanning in Midden-Holland; krapte in specifieke beroepen De arbeidsmarkt in Midden-Holland wordt minder ruim door een toename van openstaande vacatures en een afnemend aantal kortdurend werkzoekenden. Momenteel is er een gemiddelde arbeidsmarktspanning. Economisch en admin. Creatief en taalkundig Totaal ICT Pedagogisch Openbaar bestuur Zorg en welzijn Agrarisch Commercieel Transport en logistiek Dienstverlenend Managers Technisch zeer ruim ruim gem. krap zeer krap -4-3 -2-1 0 1 2 3 4 De arbeidsmarkt in Midden-Holland is nagenoeg even ruim als landelijk. In totaal zijn er ongeveer evenveel vacatures als werkzoekenden en is er een gemiddelde arbeidsmarktspanning. Over het algemeen is er een krappe arbeidsmarkt voor beroepen op wetenschappelijk niveau. Er is een krappe arbeidsmarkt voor pedagogische en informaticaberoepen. Deze beroepen zijn vooral voor hoogopgeleiden. Voor technische beroepen lijken er geen grote knelpunten, maar dit beeld vertekent. Er zijn vooral in de techniek, maar ook in ICT en zorg, beroepen waar er knelpunten zijn. Het gaat hoofdzakelijk om beroepen op middelbaar, hoger en wetenschappelijk niveau. Alleen in techniek (dakdekker, CNC-machinebediener) en transport (vrachtwagenchauffeur) laten beroepen op laag niveau krapte zien. Naar verwachting ontstaan de komende jaren voor werkgevers meer knelpunten in een brede range van technische beroepen. Ook gaan werkgevers knelpunten ervaren in het vinden van ICT-personeel, onderwijs, managementfuncties en op economisch gebied op hoog beroepsniveau. Voor administratieve, dienstverlenende en commerciële beroepen worden nauwelijks knelpunten verwacht. Scholing vergroot kansen Het volgen van opleidingen en cursussen kan de kansen op werk voor werkzoekenden vergroten. Het ministerie van SZW heeft daarvoor een pakket aan maatregelen vastgesteld zoals scholingsvouchers, Brug-WW en sectorplannen. Een verbeterde aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt is wenselijk. Opleiding Totaal Mbo 2/3 Totaal Mbo 4 Totaal Hbo Totaal Wo Totaal Arbeidsmarktperspectief Matig Slecht Redelijk Goed Redelijk ROA heeft een inschatting gemaakt van de toekomstige arbeidsmarktperspectieven naar opleiding. Op totaalniveau zijn de toekomstperspectieven redelijk. De beste perspectieven zijn er voor wo ers en hbo ers opgeleid in techniek, onderwijs en landbouw/natuur. Voor economische en zorgopleidingen op mbo niveau zijn de perspectieven minder gunstig. Kansen buiten de regio Werkzoekenden kunnen niet alleen hun kansen vergroten door te kijken naar alternatieve beroepen en het volgen van scholing. Zij kunnen, net als werkgevers, ook hun zoekgebied uitbreiden. Midden-Holland heeft een negatief pendelsaldo, dat wil zeggen dat er meer inwoners van Midden-Holland elders werken dan dat er mensen in Midden-Holland komen werken. Waar werken inwoners van Midden-Holland 5% 10% Midden-Holland Rijnmond 7% 53% Midden-Utrecht 11% Holland Rijnland Waar wonen werkenden in Midden-Holland 5% 7% Midden-Holland 6% Rijnmond 56% Holland Rijnland 12% Midden-Utrecht 13% Haaglanden Overig 14% Zuid-Holland Centraal Overig Bron: CBS, bewerking UWV Regio in beeld 2016 Samenvatting Midden-Holland 4
Een deel van de werkenden in Midden-Holland komt uit Rijnmond, Holland Rijnland, Midden-Utrecht en Zuid-Holland Centraal. Omgekeerd werkt een deel van de inwoners van Midden-Holland in regio s als Rijnmond, Midden- Utrecht en Holland Rijnland. Kansen voor werkzoekenden op het vinden van werk worden groter als ze ook buiten Midden-Holland zoeken naar werk. Uitdagingen voor de toekomst De economische recessie van de afgelopen jaren heeft gezorgd voor een ruime arbeidsmarkt in Midden- Holland. Nu de economie herstelt, trekt ook de arbeidsmarkt weer aan. De arbeidsmarkt van na de recessie is een andere dan die van voor de recessie en wordt complexer van aard. Ouderen, laagopgeleiden en arbeidsgehandicapten hebben een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt. Daarnaast zijn er problemen in het aantrekken van personeel. Dit vraagt om het leggen van verbindingen en onderhouden van relaties, tussen gemeenten, onderwijs, en bedrijfsleven. Daarnaast is er aandacht voor de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Vanuit de overheid worden jongeren gestimuleerd voor een kansrijke opleiding te kiezen en is afstemming tussen onderwijs en bedrijfsleven nodig. Regio in beeld 2016 Samenvatting Midden-Holland 5
Colofon Regio in Beeld Regio in Beeld is een jaarlijkse uitgave van UWV Auteur Martine van Doorn Inlichtingen arbeidsmarktinformatie@uwv.nl Redactieadres UWV Afdeling Arbeidsmarktinformatie en -advies Postbus 58285 1040 HG Amsterdam Eindredactie Suzanne IJzerman Roelof van der Velde Regio samenstelling De arbeidsmarktregio Midden-Holland is het werkgebied van Werkplein Midden-Holland. De gemeenten Bodegraven-Reeuwijk, Gouda, Krimpenerwaard en Waddinxveen maken deel uit van deze arbeidsmarktregio. Disclaimer Meer informatie is te vinden op www.werk.nl/arbeidsmarktinformatie. Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, echter uitsluitend met bronvermelding. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. UWV 2016 Regio in beeld 2016 Samenvatting Midden-Holland 6
Einde rapport Regio in beeld 2016 Samenvatting Midden-Holland 7