Het verloop van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in West-Vlaanderen Opmaak augustus 211 INHOUD Blz. 1. WERKLOOSHEID...1 2. WERKAANBIEDINGEN...4 3. TIJDELIJKE WERKLOOSHEID...6 4. VERGUNDE EN BEGONNEN WONINGEN...7 5. OMZET, INVESTERINGEN EN UITVOER...8 6. STARTERS... 1 7. FAILLISSEMENTEN... 11 8. INSCHRIJVINGEN VAN NIEUWE PERSONENWAGENS... 12 9. CONJUNCTUURINDICATOR VAN DE NATIONALE BANK... 13 1. OVERZICHTSTABEL VOOR WEST-VLAANDEREN... 16 11. SOCIAALECONOMISCHE INDICATOREN EN CONJUNCTUUR IN HET VLAAMSE GEWEST. 17 12. BESLUIT... 19 POM West-Vlaanderen - Provinciehuis Olympia - Koning Leopold III-laan 66-82 Sint-Andries/Brugge Tel.:../32/5/4 31 66 -Fax:../32/5/71 94 6- E-mail: pom@west-vlaanderen.be Website: www.pomwvl.be De Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij is een publiekrechtelijke instelling met rechtspersoonlijkheid erkend door de Vlaamse Regering
1. WERKLOOSHEID (BRON: VDAB, RVA) Cijfers t/m juli 211. In de eerste helft van 211 daalde het aantal werklozen 1 in West-Vlaanderen met 1,5 % op jaarbasis (figuur 1). De afnames op jaarbasis waren in het tweede kwartaal van 211 groter dan in het eerste kwartaal. Ook in juli 211 daalde het aantal werklozen verder (-11,2 % op jaarbasis). Figuur 1: Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden in West-Vlaanderen 4. 35. 3. 25. 2. 15. 29 21 211 1. 5. BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Met een afname van 12,5 % op jaarbasis in de eerste zeven maanden van 211 daalde het aantal mannelijke werklozen sterker dan het aantal vrouwelijke werklozen (-8,6 %). Hierdoor daalde het aandeel van de mannen in het totale aantal werklozen en zijn de vrouwen sinds april 211 opnieuw iets sterker vertegenwoordigd in de totale werkloosheid (51,4 % in juli 211) (figuur 2). 1 Onder werklozen wordt verstaan: het aantal niet-werkende werkzoekenden. Zij vertegenwoordigen het bij de VDAB ingeschreven arbeidsmarktpotentieel. In deze groep zijn onder meer de schoolverlaters, de vrij ingeschrevenen en een zeer diverse restgroep (met daarin de tijdelijk geschorsten) opgenomen. Een nadeel is wel dat de oudere werklozen met vrijstelling van inschrijving als werkzoekend niet zijn opgenomen. 1
Figuur 2: Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden naar geslacht in West-Vlaanderen 19. 18. 17. 16. 15. 14. 13. 12. 11. 1. jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec vrouwen mannen 29 21 211 BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. In het eerste en het tweede kwartaal van 211 daalde de jeugdwerkloosheid met respectievelijk 14,2 % en 15,7 % op jaarbasis (figuur 3). Ook in juli 211 was er een afname op jaarbasis. Aangezien het aantal jeugdwerklozen sneller daalde dan het totale aantal werklozen is het aandeel jeugdwerklozen gedaald van 21,9 % in de eerste zeven maanden van 21 naar 21, % in dezelfde periode in 211. Figuur 3: Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden jonger dan 25 jaar in West-Vlaanderen 12. 1. 8. 6. 4. 29 21 211 2. BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 2
Het aantal niet-werkende werkzoekenden van 5 jaar en ouder daalt op jaarbasis onafgebroken sinds februari 211. In het eerste kwartaal daalde hun aantal met,9 % op jaarbasis en in het tweede kwartaal met 3,6 %. Ondanks het feit dat de relatieve afnames elke maand groter werden, liggen deze nog steeds een eind onder de relatieve afnames van de totale werkloosheid. Hierdoor blijft het aandeel van de nietwerkende werkzoekende 5-plussers in het totale aantal werklozen verder stijgen (figuur 4). Figuur 4: Evolutie van het aandeel niet-werkende werkzoekenden van 5 jaar en ouder in West- Vlaanderen 35, 3, 25, 2, 15, 29 21 211 1, 5,, BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 3
2. WERKAANBIEDINGEN (BRON: VDAB) Cijfers t/m juli 211. In juli 211 ontving de VDAB 3.781 vacatures in het Normaal Economisch Circuit (exclusief interimvacatures 2 ), een toename van 18,9 % op jaarbasis (figuur 5). Ondanks eerder beperkte toenames op jaarbasis in maart en juni steeg het aantal ontvangen vacatures in de eerste helft van 211 toch nog met 22,2 % in vergelijking met dezelfde periode in 21. De stijging op jaarbasis in het tweede kwartaal van 211 (+27,3 %) was sterker dan in het eerste kwartaal (+17,4 %). Wanneer we de interimvacatures wel meerekenen, dan steeg het aantal ontvangen vacatures in het eerste kwartaal van 211 met 8,1 % op jaarbasis. Mede dankzij een uitschieter in mei steeg het aantal ontvangen vacatures in het tweede kwartaal van 211 fors met 4,2 % op jaarbasis. Figuur 5: Evolutie van het aantal ontvangen werkaanbiedingen (NEC, exclusief interimvacatures) voor West-Vlaanderen 6. 5. 4. 3. 29 21 211 2. 1. BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Inzake het aantal openstaande vacatures bij de VDAB zijn de toenames op jaarbasis nog groter (figuur 6). In het eerste kwartaal van 211 steeg het aantal openstaande vacatures met 36,6 % op jaarbasis; in het tweede kwartaal was de toename nog sterker met gemiddeld 43,4 % op jaarbasis. Ook in juli 211 was er een aanzienlijke toename van 35,6 % in vergelijking met juli 21. De krapte op de arbeidsmarkt blijft bijgevolg toenemen. 2 Eén interimvacature kan leiden tot een reeks opeenvolgende interimopdrachten of kan doorgegeven worden via meerdere interimkantoren. Om die reden verwijderde de VDAB de interimvacatures uit het Normaal Economisch Circuit (NEC) en uit haar analyses. 4
Figuur 6: Evolutie van het aantal openstaande werkaanbiedingen (NEC, exclusief interimvacatures) op het einde van de maand voor West-Vlaanderen 14. 12. 1. 8. 6. 29 21 211 4. 2. BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. De evolutie van de verhouding van het aantal niet-werkende werkzoekenden per openstaande vacature (figuur 7) toont dit aan. In de eerste zeven maanden van 211 telde West-Vlaanderen 2,6 niet-werkende werkzoekenden per openstaande vacature; in dezelfde periode in 29 en 21 lag de verhouding nog op respectievelijk 4,8 en 4,1. Figuur 7: Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden per openstaande vacature in West- Vlaanderen, 22-211 (t/m juli 211) 4. 35. 3. 6,5 6,8 7,1 6,6 25. 5,2 2. 15. 1. 5. 4,5 3,5 3,2 4,1 2,6 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211* niet-werkende werkzoekenden openstaande vacatures aantal niet-werkende werkzoekenden per openstaande vacature BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 5
3. TIJDELIJKE WERKLOOSHEID (BRON: RVA) Cijfers t/m juni 211. De tijdelijke werkloosheid 3 daalde in de eerste helft van 211 fors met 35,1 % op jaarbasis (figuur 8). In het eerste kwartaal met uitschieters in februari en maart was de afname het grootst (-37,5 %). In het tweede kwartaal daalde de tijdelijke werkloosheid met 3,2 %. Figuur 8: Evolutie van het gemiddelde aantal van de tijdelijke werkloosheid in West-Vlaanderen 16. 14. 12. 1. 8. 6. 29 21 211 4. 2. BRON: RVA, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 3 Er zijn twee statistieken over de tijdelijke werkloosheid beschikbaar. De eerste statistiek bevat het aantal fysieke eenheden van de tijdelijke werkloosheid. Dit komt overeen met het aantal betalingen per maand of het aantal tijdelijke werklozen, ongeacht de duur van de tijdelijke werkloosheid. De tweede statistiek toont het gemiddelde aantal van de tijdelijke werkloosheid. Dit is een betere indicator voor de omvang van de tijdelijke werkloosheid, aangezien het aantal vergoedbare dagen van tijdelijke werkloosheid in verhouding gebracht wordt tot het aantal potentiële arbeidsdagen in de betrokken maand. In dit conjunctuuroverzicht wordt de tweede statistiek geanalyseerd. Deze cijfers mogen niet gebruikt worden als indicatie van de werklozen, omdat het gaat om personen die nog steeds door een arbeidscontract gebonden zijn, maar om tijdelijke redenen geen werk hebben. De voornaamste oorzaak van tijdelijke werkloosheid is van economische aard, maar ook weersomstandigheden, jaarlijkse vakantie voor beginnende werknemers, overmacht, technische stoornis of stakingen kunnen een oorzaak zijn. 6
4. VERGUNDE EN BEGONNEN WONINGEN (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) Voorlopige cijfers t/m mei 211 4 (vergunde woningen) of april 211 (begonnen woningen). In november en december 21 waren de relatieve afnames iets beperkter dan in de drie voorgaande maanden, maar in de eerste vijf maanden van 211 kende het aantal vergunde nieuwbouwwoningen opnieuw een forse daling met gemiddeld 38,4 % op jaarbasis (figuur 9). Hierdoor ligt het aantal vergunde nieuwbouwwoningen begin 211 nagenoeg op hetzelfde niveau als in 29. Figuur 9: Evolutie van het aantal vergunde nieuwbouwwoningen in West-Vlaanderen 1.6 1.4 1.2 1. 8 6 29 21 211 4 2 BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. Ondanks een lichte toename in mei 211 daalde het aantal renovatiewoningen waarvoor een vergunning werd afgeleverd met 12,7 % op jaarbasis in de eerste vijf maanden van 211. Het aantal effectief begonnen nieuwbouwwoningen lag 3,5 % lager in de eerste vier maanden van 211 in vergelijking met 21. 4 Omdat de FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), het vroegere NIS, niet alle formulieren tijdig ontvangt, worden de ontbrekende cijfers bijgeschat op basis van historische gegevens per arrondissement. Zodra FOD Economie over de volledige informatie beschikt, worden de voorlopige cijfers vervangen door definitieve cijfers. 7
5. OMZET, INVESTERINGEN EN UITVOER (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) Cijfers t/m mei 211. Het totale omzetcijfer van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen 5 steeg in de eerste drie maanden van 211 met gemiddeld 16, % op jaarbasis (figuur 1). In april was de toename op jaarbasis eerder beperkt in vergelijking met de voorgaande maanden, maar in mei 211 lag het totale omzetcijfer 23,2 % hoger dan in mei 21. Figuur 1: Evolutie van de omzet van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen, in miljoen euro 7. 6. 5. 4. 3. 29 21 211 2. 1. BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. Ook de omzet van bedrijven in de kleinhandel steeg, al zijn de toenames op jaarbasis wel een stuk kleiner dan de toenames van het totale omzetcijfer. In het eerste kwartaal steeg de omzet in de kleinhandel met gemiddeld 6,5 % op jaarbasis. In april en mei 211 waren er toenames van respectievelijk 6,2 % en 8,1 % op jaarbasis. De investeringen van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen (figuur 11) stijgen op jaarbasis onafgebroken sinds september 21. De toename in het eerste kwartaal van 211 (+25,1 %) lag hoger dan de gemiddelde toename in het laatste kwartaal van 21 (+18,9 % op jaarbasis). Ook in april en mei 211 waren er significante toenames met respectievelijk 19,2 % en 32, % op jaarbasis. 5 Het feit dat de registratie gebeurt naar vestiging van de hoofdzetel betekent dat men niet noodzakelijk de economische activiteit in het betrokken arrondissement meet. Dit nadeel wordt afgezwakt omdat het hier over een evolutie doorheen de tijd gaat. Maandelijkse procentuele veranderingen zijn dan belangrijker dan absolute gegevens. Een tweede nadeel is dat enkel bedrijven met een omzet van 5. euro of meer aangifte doen op maandbasis. Het kan zijn dat een bedrijf nu eens wel en dan weer niet beantwoordt aan dit criterium. Om dit nadeel te ondervangen is het aangewezen op provinciaal niveau te werken. Toetreders en uittreders vallen dan minder op en kunnen elkaar meer compenseren dan als men werkt op het arrondissementeel niveau. 8
Figuur 11: Evolutie van de investeringen van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen, in miljoen euro 35 3 25 2 15 29 21 211 1 5 BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. De uitvoer van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen blijft ook in de eerste maanden van 211 verder stijgen (figuur 12). In het eerste kwartaal steeg de uitvoer met gemiddeld 16,4 % op jaarbasis. In april 211 was er een eerder beperkte toename van 4,7 % op jaarbasis, gevolgd door een forse toename in mei van 24,1 %. Dit is de grootste toename op jaarbasis sinds de uitvoer in maart 21 opnieuw toenames kende op jaarbasis. Aangezien de omzet in het eerste kwartaal van 211 op jaarbasis nagenoeg even sterk steeg dan de uitvoer, kende de exportquote slechts een zeer beperkte toename van,1 %punt tot 38,6 %. Figuur 12: Evolutie van de uitvoer van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen, in miljoen euro 3. 2.5 2. 1.5 1. 29 21 211 5 BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. 9
6. STARTERS (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) Cijfers t/m april 211 6. In april 211 daalde het aantal starters 7 in West-Vlaanderen met 4,7 % in vergelijking met april 21 (figuur 13). Ondanks een - weliswaar beperkte - daling op jaarbasis in maart 211 steeg het aantal starters in het eerste kwartaal van 211 met gemiddeld 1,2 % op jaarbasis, dit voornamelijk als gevolg van een sterke toename in januari 211. Figuur 13: Evolutie van het aantal starters in West-Vlaanderen 1.4 1.2 1. 8 6 29 21 211 4 2 BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. 6 7 Omwille van een technisch probleem kon de FOD Economie de cijfers voor mei en juni niet publiceren. Het aantal starters wordt gedefinieerd als de som van het aantal nieuwe btw-plichtige en het aantal wederonderwerpingen van btw-plichtige ondernemingen. Niet-btw-plichtige ondernemingen worden niet opgenomen (zoals sommige handelsvennootschappen of non-profit-organisaties). De statistiek is gebaseerd op administratieve gegevens, wat noopt tot omzichtigheid bij de interpretatie van de cijfers. Een deel van het waargenomen verloop heeft een administratieve oorsprong en beantwoordt niet noodzakelijk aan een economische realiteit. We denken hierbij bijvoorbeeld aan de omvorming van een onderneming van "natuurlijke persoon" naar "rechtspersoon". In de statistiek wordt dit twee maal geregistreerd, nl. als een schrapping (van de natuurlijke persoon) en een inschrijving (als rechtspersoon). Daarnaast kunnen bepaalde tendensen de weerspiegeling zijn van administratieve wijzigingen bvb wanneer beroepsactiviteiten aan de btw-plicht worden onderworpen of worden geschrapt als btw-plichtige. 1
7. FAILLISSEMENTEN (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie, GRAYDON) Cijfers t/m juli 211. In juli 211 gingen in West-Vlaanderen een kwart meer bedrijven failliet dan in juli 21 (figuur 14). Door een aanzienlijke daling van het aantal faillissementen in april en juni (respectievelijk -28,2 % en -34,8 % op jaarbasis) werd de stijging van het aantal faillissementen in het eerste kwartaal van 211 (+9,5 % op jaarbasis) tenietgedaan. Globaal gingen er in de eerste helft van 211 in West-Vlaanderen 7,5 % minder bedrijven failliet in vergelijking met dezelfde periode in 21. Figuur 14: Evolutie van het aantal faillissementen in West-Vlaanderen 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 29 21 211 BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. Ondanks een toename van het aantal faillissementen gingen in juli 211 ruim een kwart minder arbeidsplaatsen verloren als gevolg van faillissementen in vergelijking met juli 21. Ook in de eerste helft van 211 ging de daling van het aantal faillissementen gepaard met een opvallend sterkere daling van het aantal verloren arbeidsplaatsen (-32, % op jaarbasis). 11
8. INSCHRIJVINGEN VAN NIEUWE PERSONENWAGENS (BRON: FEBIAC) Cijfers t/m juli 211. In juli 211 lag het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens 14,1 % lager dan in juli 21 (figuur 15). Ook in alle voorgaande maanden van 211 met uitzondering van februari lag het aantal inschrijvingen lager dan in de overeenkomstige maanden van het salonjaar 21. Globaal daalde het aantal inschrijvingen van nieuwe voertuigen in de eerste helft van 211 met 9,5 % ten opzichte van 21. Vergelijken we echter met het vorige niet-salonjaar 29, dan lag het aantal inschrijvingen 8,5 % hoger in de eerste helft van 211. Figuur 15: Evolutie van het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens in West-Vlaanderen 3. 2.5 2. 1.5 1. 29 21 211 5 BRON: FEBIAC, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 12
9. CONJUNCTUURINDICATOR VAN DE NATIONALE BANK (BRON: NBB) Cijfers t/m april 211. De brutowaarde van de synthetische curve voor West-Vlaanderen daalde voor de vierde maand op rij tot -6,7 8 in juli 211 (figuur 16). De afgevlakte curve, die met enkele maanden vertraging wordt berekend, is nog opwaarts gericht maar lijkt naar een keerpunt toe te bewegen. In de volgende maanden zal blijken of de brutowaarden verder zullen afnemen en of de afgevlakte curve als gevolg hiervan zal ombuigen. Figuur 16: Synthetische conjunctuurcurve voor West-Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden 1, 5,, -5, -1, -15, -2, -25, -3, 23 24 25 26 27 28 29 21 211 afgevlakt bruto -35, BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Het beeld van de diverse deelcurven loopt uiteen (figuren 17 tot en met 2). De curve van de industrie volgt dezelfde trend als de synthetische curve; de afgevlakte curve van de industrie evolueert zelfs al licht negatief. Hoewel de afgevlakte curve van de ruwbouw nog steeds duidelijk opwaarts is gericht, blijven de brutowaarden verder dalen. Wellicht zal de trend in de komende maanden keren. Gezien de onduidelijke richting waarin de brutowaarden van de dienstverlening evolueren, zal de positieve trend van de afgevlakte curve wellicht worden afgezwakt. De curve van de handel evolueert duidelijk negatief. Of deze neerwaartse trend zich zal verder zetten moet in de komende maanden blijken. 8 Aan de hand van een maandelijkse enquête bij bedrijfsleiders gaat de Nationale Bank na hoe het gesteld is met een aantal facetten van de activiteit, de vraag en de vooruitzichten. Er zijn drie antwoordmogelijkheden: stijgend (positief), gelijkblijvend of dalend (negatief). De indicator is het saldo van de positieve en de negatieve antwoorden op deze vragen, en dit voor alle ondervraagden. In tegenstelling tot de nationale indicator worden de antwoorden per provincie niet gewogen. De maandelijkse resultaten van de enquête worden op een grafiek uitgezet. De curve wordt afgevlakt. Zo kan men de trend gemakkelijker onderkennen. Om de kwaliteit van de conjunctuurindicator te verhogen voerde de Nationale Bank in april 29 enkele methodologische wijzigingen door (meer info hierover via www.nbb.be/doc/dq/n_method/m_nre9ii.pdf). Zo werd de curve van de dienstverlening aan bedrijven geïntegreerd in de algemene synthetische curve en wordt nu per bedrijfstak slechts een selectie van vragen opgenomen in de enquête. 13
Figuur 17: Conjunctuurcurve industrie voor West-Vlaanderen okt 9 nov 9 dec 9 jan 1 feb 1 mrt 1 apr 1 mei 1 jun 1 jul 1 aug 1 sep 1 okt 1 nov 1 dec 1 jan 11 feb 11 mrt 11 apr 11 mei 11 jun 11 jul 11 Saldo van positieve en negatieve antwoorden -5-1 -15-2 -25 afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Figuur 18: Conjunctuurcurve ruwbouw voor West-Vlaanderen 1 okt 9 nov 9 dec 9 jan 1 feb 1 mrt 1 apr 1 mei 1 jun 1 jul 1 aug 1 sep 1 okt 1 nov 1 dec 1 jan 11 feb 11 mrt 11 apr 11 mei 11 jun 11 jul 11 Saldo van positieve en negatieve antwoorden 5-5 -1-15 -2 afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 14
Figuur 19: Conjunctuurcurve handel voor West-Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden okt 9 nov 9 dec 9 jan 1 feb 1 mrt 1 apr 1 mei 1 jun 1 jul 1 aug 1 sep 1 okt 1 nov 1 dec 1-2 afgevlakt -4 bruto -6-8 -1-12 -14-16 -18-2 jan 11 feb 11 mrt 11 apr 11 mei 11 jun 11 jul 11 BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Figuur 2: Conjunctuurcurve dienstverlening aan bedrijven voor West-Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden 2 15 1 5-5 okt 9 nov 9 dec 9 jan 1 feb 1 mrt 1 apr 1 afgevlakt bruto mei 1 jun 1 jul 1 aug 1 sep 1 okt 1 nov 1 dec 1 jan 11 feb 11 mrt 11 apr 11 mei 11 jun 11 jul 11-1 BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 15
1. OVERZICHTSTABEL VOOR WEST-VLAANDEREN Tabel 1: Evolutie van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in West-Vlaanderen (1) Indicator Eenheid Datum Waarde Wijziging op jaarbasis Arbeidsmarkt - nwwz totaal aantal jul 211 31.22-11,2 % - nwwz mannen aantal jul 211 15.185-13, % aandeel 48,6 % -1,1 %pt - nwwz vrouwen aantal jul 211 16.35-9,4 % aandeel 51,4 % +1,1 %pt - nwwz < 25 jaar aantal jul 211 8.626-12,1 % aandeel 27,6 % -,3 %pt - nwwz > 5 jaar aantal jul 211 8.61-5, % aandeel 27,6 % +1,8 %pt - nwnwz aantal jun 211 7.935-9,5 % - ontvangen vacatures (2) aantal jul 211 3.781 +18,9 % - lopende vacatures einde maand (2) aantal jul 211 11.71 +35,6 % - tijdelijke werkloosheid gem. aantal jun 211 3.38-26,3 % Consumenten - vergunde woningen (nieuwbouw) (3) aantal mei 211 662-28,7 % - vergunde woningen (renovatie) (3) aantal mei 211 359 +4,4 % - begonnen woningen (nieuwbouw) (3) aantal apr 211 426-4,6 % - omzet kleinhandel mio euro mei 211 434 +8,1 % - inschrijvingen nieuwe personenwagens aantal jul 211 1.278-14,1 % Producenten - omzet mio euro mei 211 6.489 +23,2 % - investeringen mio euro mei 211 197 +32, % - uitvoer mio euro mei 211 2.437 +24,1 % aandeel 37,6 % +,3 %pt - starters aantal apr 211 953-4,7 % - faillissementen aantal jul 211 55 +25, % - banen verloren door faillissementen aantal jul 211 138-26,6 % - conjunctuurindicator brutowaarde jul 211-6,7 +3,9 punten (1) Indicatoren die ongunstig evolueerden zijn gemarkeerd (2) NEC, exclusief interimvacatures (3) Voorlopige cijfers BRON: VDAB, RVA, FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), FEBIAC, NBB, Graydon, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 16
11. SOCIAALECONOMISCHE INDICATOREN EN CONJUNCTUUR IN HET VLAAMSE GEWEST Figuur 21: Conjunctuurcurve industrie voor het Vlaamse Gewest 9 (a) Saldo van positieve en negatieve antwoorden okt 9 nov 9 dec 9 jan 1 feb 1 mrt 1 apr 1 mei 1 jun 1 jul 1 afgevlakt -5 bruto -1-15 -2-25 aug 1 sep 1 okt 1 nov 1 dec 1 jan 11 feb 11 mrt 11 apr 11 mei 11 jun 11 jul 11 (a) Voor het Vlaamse Gewest bestaat er geen globale synthetische conjunctuurcurve BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 9 Voor de gewesten bestaat er geen globale synthetische conjunctuurcurve. Dit om te vermijden dat een gemengde samengestelde curve berekend wordt, aangezien op het niveau van de gewesten een aparte methodologie gehanteerd wordt voor het berekenen van de industrie enerzijds en de handel en de bouw anderzijds. Bij de provincies stelt dit probleem zich niet aangezien alle sectorberekeningen volgens een zelfde methodologie gebeuren. 17
Tabel 2: Evolutie van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in het Vlaamse Gewest (1) Indicator Eenheid Datum Waarde Wijziging op jaarbasis Arbeidsmarkt - nwwz totaal aantal jul 211 211.524-7,7 % - nwwz mannen aantal jul 211 16.38-9,4 % aandeel 5,3 % -,9 %pt - nwwz vrouwen aantal jul 211 15.144-5,9 % aandeel 49,7 % +,9 %pt - nwwz < 25 jaar aantal jul 211 51.287-1,1 % aandeel 24,2 % -,7 %pt - nwwz > 5 jaar aantal jul 211 52.49-2,2 % aandeel 24,8 % +1,4 %pt - nwnwz aantal jun 211 44.759-7,5 % - ontvangen vacatures (2) aantal jul 211 22.849 +15,5 % - lopende vacatures einde maand (2) aantal jul 211 59.131 +32,9 % - tijdelijke werkloosheid gem. aantal jun 211 13.119-27,8 % Consumenten - vergunde woningen (nieuwbouw) (3) aantal mei 211 2.86-35,4 % - vergunde woningen (renovatie) (3) aantal mei 211 1.829 +3,3 % - begonnen woningen (nieuwbouw) (3) aantal apr 211 2.21-25,8 % - omzet kleinhandel mio euro mei 211 3.177 +8,9 % - inschrijvingen nieuwe personenwagens aantal jul 211 9.114-1,3 % Producenten - omzet mio euro mei 211 55.21 +2,5 % - investeringen mio euro mei 211 1.377 +34,8 % - uitvoer mio euro mei 211 33.971 +33,5 % aandeel 61,5 % +6, %pt - starters aantal apr 211 4.815-1,4 % - faillissementen aantal jul 211 278-7,9 % (1) Indicatoren die ongunstig evolueerden zijn gemarkeerd (2) NEC, exclusief interimvacatures (3) Voorlopige cijfers BRON: VDAB, RVA, FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), FEBIAC, NBB, Graydon, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 18
12. BESLUIT De sociaaleconomische indicatoren tonen nog steeds een overwegend positieve evolutie in de recentste periode. De toekomstverwachtingen van ondernemers, weerspiegeld in de conjunctuurcurven van de Nationale Bank, zijn echter niet zo gunstig. De huidige onzekerheid op de financiële markten zorgt ook voor enige onzekerheid bij ondernemers. In wat volgt vatten we de conclusies voor de geanalyseerde indicatoren samen. De brutowaarde van de synthetische conjunctuurcurve voor West-Vlaanderen daalde in juli 211 voor de vierde maand op rij. De afgevlakte curve is nog opwaarts gericht maar lijkt naar een keerpunt toe te bewegen. Het beeld van de diverse deelcurven loopt uiteen. De afgevlakte curve van de industrie evolueert licht negatief; de curve voor de handel duidelijk negatief. De conjunctuurcurven voor de ruwbouw en de dienstverlening zijn nog duidelijk opwaarts gericht, maar gezien de onduidelijke of zelfs dalende brutowaarden is het niet uit te sluiten dat deze trend in de komende maanden zal afzwakken of zelfs ombuigen. De andere indicatoren van het producentenvertrouwen evolueren overwegend positief. Het gemiddeld aantal van de tijdelijke werkloosheid daalde in de eerste helft van 211 fors met 35,1 % op jaarbasis. In het eerste kwartaal (-37,5 %) was de afname groter dan in het tweede kwartaal (-3,2 %). In april 211 daalde het aantal starters in West-Vlaanderen met 4,7 % in vergelijking met april 21. In het eerste kwartaal van 211 was er wel nog een sterke toename van het aantal starters met gemiddeld 1,2 % op jaarbasis. In juli 211 telde West-Vlaanderen een kwart meer faillissementen dan in juli 21. Ondanks een toename van het aantal faillissementen in het eerste kwartaal van 211 gingen er in de eerste helft van 211 op jaarbasis 7,5 % minder bedrijven failliet. Deze afname van het aantal faillissementen ging gepaard met een opvallend sterkere daling van het aantal verloren arbeidsplaatsen (-32, % op jaarbasis). De omzet, uitvoer en investeringen van West-Vlaamse bedrijven evolueerden ook in de eerste maanden van 211 verder positief. In de eerste vijf maanden van 211 steeg de omzet met 15,6 % op jaarbasis, de uitvoer met 15,4 % en de investeringen met 25,3 %. De arbeidsmarktindicatoren blijven gunstig evolueren. In de eerste helft van 211 daalde het aantal nietwerkende werkzoekenden in West-Vlaanderen met 1,5 % op jaarbasis. De relatieve afnames in het tweede kwartaal van 211 waren groter dan in het eerste kwartaal. Bij de jeugdwerklozen was de afname in de eerste helft van 211 met 14,9 % nog groter waardoor hun aandeel in de totale werkloosheid verder blijft dalen. Het aantal ontvangen vacatures steeg in het tweede kwartaal (+27,3 %) nog sterker dan in het eerste kwartaal (+17,4 %). Inzake de bij de VDAB openstaande vacatures was de evolutie nog opvallender met in de eerste twee kwartalen van 211 toenames van respectievelijk 36,6 % en 43,4 % op jaarbasis. De krapte op de arbeidsmarkt blijft hierdoor toenemen. In de eerste 7 maanden van 211 telde West-Vlaanderen 2,6 niet-werkende werkzoekenden per openstaande vacature; in dezelfde periode in 29 en 21 lag de verhouding nog op respectievelijk 4,8 en 4,1. Tot slot evolueren de indicatoren die het consumentenvertrouwen weerspiegelen zowel positief als negatief. Zowel inzake nieuwbouw als renovatie lag het aantal woningen waarvoor een vergunning werd afgeleverd in de eerste vier maanden van 211 lager dan in dezelfde periode in 21. Het aantal vergunde nieuwbouwwoningen daalde met gemiddeld 38,4 % op jaarbasis; bij de vergunde renovatiewoningen bleef de afname beperkt tot gemiddeld 12,7 % in de eerste vier maanden van 211. Met uitzondering van februari lag het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens in de eerste zeven maanden van 211 lager dan in de overeenkomstige maanden van het salonjaar 21. Vergelijken we echter met het vorige niet-salonjaar 29, dan steeg het aantal inschrijvingen in de eerste zeven maanden van 211 met 6,5 %. In het eerste kwartaal van 211 steeg de omzet in de kleinhandel met 19
gemiddeld 6,5 % op jaarbasis. In april en mei 211 waren er toenames van respectievelijk 6,2 % en 8,1 % op jaarbasis. ---------------------------------------- 2