Het verloop van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in West-Vlaanderen - Opmaak september 2014

Transcriptie

1 Het verloop van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in West-Vlaanderen - Opmaak september 214 INHOUD Blz. 1. WERKLOOSHEID WERKAANBIEDINGEN TIJDELIJKE WERKLOOSHEID VERGUNDE EN BEGONNEN WONINGEN OMZET, INVESTERINGEN EN UITVOER STARTERS FAILLISSEMENTEN EN VERLOREN JOBS INSCHRIJVINGEN VAN NIEUWE PERSONENWAGENS CONJUNCTUURINDICATOR VAN DE NATIONALE BANK OVERZICHTSTABEL VOOR WEST VLAANDEREN SOCIAALECONOMISCHE INDICATOREN EN CONJUNCTUUR IN HET VLAAMSE GEWEST BESLUIT POM West Vlaanderen Provinciehuis Olympia Koning Leopold III laan Sint Andries/Brugge Tel.:../32/5/ Fax:../32/5/ E mail: info@pomwvl.be Website: De Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij is een publiekrechtelijke instelling met rechtspersoonlijkheid erkend door de Vlaamse Regering

2 1. WERKLOOSHEID (BRON: VDAB, RVA) Cijfers tot en met augustus 214. In augustus 214 telde West Vlaanderen werklozen 1 (zie figuur 1). Ten opzichte van augustus 213 is dit een stijging met 3,8%. Een toename die weliswaar de kleinste blijkt tot nu toe in 214. Figuur 1: Evolutie van het aantal niet werkende werkzoekenden in West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West Vlaanderen. Ook in het Vlaamse Gewest bleef de toename op jaarbasis in augustus 214 beperkt, namelijk 3%. Ook in het Vlaamse Gewest blijven de toenames op jaarbasis verkleinen. Bekijken we mannen en vrouwen afzonderlijk (zie figuur 2), dan is de trend van afnemende toenames ook hier duidelijk. Bij de mannen daalde de stijging op jaarbasis geleidelijk van 13,6% in januari 214 naar 4,6% in augustus 214. Bij de vrouwen ging de evolutie van 13% in januari 214 naar 3% in augustus Onder werklozen wordt verstaan: het aantal niet werkende werkzoekenden. Zij vertegenwoordigen het bij de VDAB ingeschreven arbeidsmarktpotentieel. In deze groep zijn onder meer de schoolverlaters, de vrij ingeschrevenen en een zeer diverse restgroep (met daarin de tijdelijk geschorsten) opgenomen. Een nadeel is wel dat de oudere werklozen met vrijstelling van inschrijving als werkzoekend niet zijn opgenomen. 1

3 Figuur 2: Evolutie van het aantal niet werkende werkzoekenden naar geslacht in West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec Mannen Vrouwen BRON: VDAB, Verwerking: POM West Vlaanderen. Idem dito in het Vlaamse Gewest. Bij de mannen evolueerden de toenames op jaarbasis geleidelijk van 11,3% in januari 214 naar 3% in augustus 214 en bij de vrouwen van 11,8% naar 3%. In augustus 214 daalde de jeugdwerkloosheid in West Vlaanderen met,9%. In januari van dit jaar was er nog een toename met 1,1%. Het feit dat de evolutie van de jeugdwerkloosheid in 214 al elke maand gunstiger is dan de evolutie van het totale aantal werklozen, zorgt ervoor dat het aandeel van de jeugdwerklozen systematisch lager ligt dan in 213. Gemiddeld was dit in de eerste acht maanden van dit jaar 1,3%punt. Figuur 3: Evolutie van het aantal niet werkende werkzoekenden jonger dan 25 jaar in West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West Vlaanderen. 2

4 Ook in het Vlaamse Gewest evolueert het aantal jeugdwerklozen gunstiger dan het totale aantal werklozen. Het verschil met West Vlaanderen is dat het aantal jeugdwerklozen nog gunstiger evolueert: de toenames begin 214 waren kleiner en de afnames groter. Zo was er in het eerste kwartaal van 214 een toename op jaarbasis in het Vlaamse Gewest met 3,3% tegenover een toename met 6,2% in West Vlaanderen. In het tweede kwartaal was er in het Vlaamse Gewest een afname met 3%, terwijl West Vlaanderen nog een lichte stijging met 1% noteerde. Het aantal niet werkende werkzoekenden van 5 jaar en ouder (zie figuur 4) stijgt dan weer sterker dan het totale aantal werklozen. De verhoging van de leeftijdsgrens voor onvoorwaardelijke vrijstelling als werkzoekende begin 213 speelt hierin nog altijd een rol 2. De toenames van het aantal oudere werkzoekenden worden wel geleidelijk kleiner. In het eerste kwartaal van 214 bedroeg de stijging op jaarbasis 15,2%, in het tweede kwartaal 12% en in juli en augustus van 214 daalden de toenames onder de 1% (respectievelijk +9,6% en +8,3%). Figuur 4: Evolutie van het aandeel niet werkende werkzoekenden van 5 jaar en ouder in West Vlaanderen 35, 3, 25, 2, 15, , 5,, jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West Vlaanderen. Daartegenover staat dat de oudere uitgeschreven werklozen van minstens 5 jaar 3 in grote getale afnemen. In het eerste kwartaal van 214 was er een afname met 19,8%, in het tweede kwartaal met 2,3%. De divergerende evolutie van het aantal oudere niet werkende werkzoekenden en het aantal uitgeschreven oudere werklozen wordt mooi geïllustreerd in figuur 5. 2 Sinds januari 213 kan een werkzoekende zich pas vanaf 6 jaar laten uitschrijven als werkzoekende; voorheen lag de leeftijdsgrens voor onvoorwaardelijke vrijstelling op 58 jaar. Deze verhoging van de leeftijdsgrens zorgt voor een toename van het aantal werkzoekenden van 5 jaar en ouder en een afname van het aantal oudere uitgeschreven werklozen van minstens 5 jaar. 3 Cfr voetnoot 2. 3

5 Figuur 5: 2% Evolutie op jaarbasis van het aantal oudere niet werkende werkzoekenden en het aantal uitgeschreven oudere werklozen in West Vlaanderen 15% 1% 5% % 5% 1% 15% 2% 25% jan 1 apr 1 jul 1 okt 1 jan 11 apr 11 jul 11 okt 11 jan 12 apr 12 jul 12 okt 12 jan 13 apr 13 jul 13 okt 13 jan 14 apr 14 jul 14 okt 14 oudere nwwz uitgeschreven oudere werklozen BRON: VDAB, Verwerking: POM West Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest is de evolutie van het aantal oudere niet werkende werkzoekenden en het aantal oudere uitgeschreven werklozen gelijklopend aan deze in West Vlaanderen. 4

6 2. WERKAANBIEDINGEN (BRON: VDAB) Cijfers tot en met augustus 214. In augustus 214 ontving de VDAB 3.84 vacatures 4 in het Normaal Economisch Circuit (exclusief interim vacatures 5 ). Dit is 23,8% meer dan in augustus 213. In deze maand en ook alle voorgaande maanden van 214 ligt het aantal ontvangen vacatures op jaarbasis aanzienlijk hoger dan in dezelfde maanden van 213 (zie figuur 6). De toenames op jaarbasis bedroegen in het eerste en tweede kwartaal van 214 respectievelijk 18,1% en 22,8%. Ook inclusief interimvacatures zijn er grote toenames van het aantal ontvangen vacatures. Figuur 6: Evolutie van het aantal ontvangen werkaanbiedingen (NEC, exclusief interim vacatures) voor West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West Vlaanderen. Ook het aantal openstaande vacatures op het einde van de maand ligt in 214 hoger dan in 213 (zie figuur 7). In het eerste kwartaal van 214 was er nog een afname met gemiddeld 2,5% op jaarbasis, maar in het tweede kwartaal van 214 was er een stijging met 11,3%. In juli en augustus 214 waren er toenames met respectievelijk 4,9% en 15% op jaarbasis. 4 Wegens te grote niet conjunctuurgerelateerde schommelingen worden de vacatures voor studentenjobs vanaf januari 214 niet meer meegeteld in het Normaal Economisch Circuit (exclusief interim vacatures). De cijfers van vóór 214 werden herberekend waardoor een nieuwe tijdreeks met vergelijkbare cijfers werd verkregen (bron: VDAB werkaanbodbericht van januari 214). 5 Eén interim vacature kan leiden tot een reeks opeenvolgende interim opdrachten of kan doorgegeven worden via meerdere interimkantoren. Om die reden verwijderde de VDAB de interim vacatures uit het Normaal Economisch Circuit (NEC) en uit haar analyses. 5

7 Figuur 7: Evolutie van het aantal openstaande werkaanbiedingen (NEC, exclusief interim vacatures) op het einde van de maand voor West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest zien we ook een positieve evolutie lees: stijging van het aantal ontvangen vacatures en het aantal openstaande vacatures. De toenames zijn wel minder groot dan die in West Vlaanderen. Het aantal niet werkende werkzoekenden per openstaande vacature lag in de eerste acht maanden van 214 op 4,3. Dit cijfer is ongeveer even groot als dat van 213 (zie figuur 8). De krapte op de arbeidsmarkt is momenteel minder groot dan in de periode Er zijn nu meer niet werkende werkzoekenden per vacature dan toen. 6

8 Figuur 8: Evolutie van het aantal niet werkende werkzoekenden per openstaande vacature in West Vlaanderen, (t/m augustus 214) ,8 5,8 5,3 4,8 4,1 4,4 4,3 3,6 3,6 3, * BRON: VDAB, Verwerking: POM West Vlaanderen. niet werkende werkzoekenden openstaande vacatures aantal niet werkende werkzoekenden per openstaande vacature 7

9 3. TIJDELIJKE WERKLOOSHEID (BRON: RVA) Cijfers tot en met juni 214. De tijdelijke werkloosheid evolueerde in 214 uitermate gunstig in die zin dat het gemiddeld aantal van de tijdelijke werkloosheid 6 met grote aantallen afnam (zie figuur 9). In het eerste kwartaal van 214 daalde het cijfer in West Vlaanderen met 36,2% op jaarbasis, in het tweede kwartaal met 3,5%. Figuur 9: Evolutie van het gemiddelde aantal van de tijdelijke werkloosheid in West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: RVA, Verwerking: POM West Vlaanderen. Ook in het Vlaamse Gewest zien we grote afnames: 41,7% op jaarbasis in het eerste kwartaal van 214 en 29,2% in het tweede kwartaal. 6 Er zijn twee statistieken over de tijdelijke werkloosheid beschikbaar. De eerste statistiek bevat het aantal fysieke eenheden van de tijdelijke werkloosheid. Dit komt overeen met het aantal betalingen per maand of het aantal tijdelijke werklozen, ongeacht de duur van de tijdelijke werkloosheid. De tweede statistiek toont het gemiddelde aantal van de tijdelijke werkloosheid. Dit is een betere indicator voor de omvang van de tijdelijke werkloosheid, aangezien het aantal vergoedbare dagen van tijdelijke werkloosheid in verhouding gebracht wordt tot het aantal potentiële arbeidsdagen in de betrokken maand. In dit conjunctuuroverzicht wordt de tweede statistiek geanalyseerd. Deze cijfers mogen niet gebruikt worden als indicatie van de werklozen, omdat het gaat om personen die nog steeds door een arbeidscontract gebonden zijn, maar om tijdelijke redenen geen werk hebben. De voornaamste oorzaak van tijdelijke werkloosheid is van economische aard, maar ook weersomstandigheden, jaarlijkse vakantie voor beginnende werknemers, overmacht, technische stoornis of stakingen kunnen een oorzaak zijn. 8

10 4. VERGUNDE EN BEGONNEN WONINGEN (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) Voorlopige cijfers tot en met mei (vergunde woningen) of april 214 (begonnen woningen). De bouwnijverheid heeft in West Vlaanderen heel wat werk voor de boeg. In de eerste vijf maanden van 214 werden al heel wat meer nieuwbouwwoningen vergund dan in dezelfde periode van 214. Figuur 1 spreekt boekdelen. In het eerste kwartaal van 214 was er méér dan een verdubbeling van het aantal (+121,4%) en ook in april (+257,2%) en mei (+53,2%) waren er gigantische toenames. Figuur 1: Evolutie van het aantal vergunde nieuwbouwwoningen in West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West Vlaanderen. Het aantal renovatiewoningen dat werd vergund in West Vlaanderen kende ook een stijging in de eerste vijf maanden van 214, maar die was minder groot dan bij het aantal vergunde nieuwbouwwoningen. De toenames bedroegen 17,1% op jaarbasis in het eerste kwartaal van 214, 8,2% in april 214 en 18,6% in mei 214. Het aantal nieuwbouwwoningen waarvan de werken effectief startten steeg in het eerste kwartaal van 214 met 11,9% en met 26,8% in april 214. Het effect van de gigantische toenames van het aantal vergunde nieuwbouwwoningen laat nog even op zich wachten, maar zal zeker volgen. Ook in het Vlaamse Gewest steeg het aantal vergunde nieuwbouwwoningen in de eerste vijf maanden 7 Omdat de FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), niet alle formulieren tijdig ontvangt, worden de ontbrekende cijfers bijgeschat op basis van historische gegevens per arrondissement. Zodra de FOD Economie over de volledige informatie beschikt, worden de voorlopige cijfers vervangen door definitieve cijfers. 9

11 van 214 aanzienlijk, doch minder spectaculair dan in West Vlaanderen. In het eerste kwartaal van 214 noteerden we een toename met 58,3% op jaarbasis en in april en mei 214 waren er toenames met respectievelijk 13,8% en 35,4%. De stijging van het aantal vergunde renovatiewoningen is van dezelfde grootteorde als in West Vlaanderen. 1

12 5. OMZET, INVESTERINGEN EN UITVOER (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) Omwille van interne afwezigheden bij onze dataleverancier waren er bij de opmaak van deze conjunctuurnota nog geen cijfers beschikbaar voor het eerste en tweede kwartaal van 214. Voor een analyse van de op dit moment recentst beschikbare cijfers, moeten we helaas verwijzen naar vorige conjunctuurnota s. 11

13 6. STARTERS (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) Cijfers tot en met juni 214. Kanttekening: op 1 januari 214 werd de BTW plicht voor advocaten ingevoerd. Aangezien dit nieuwe BTW plichtigen zijn, worden zij in de statistieken van de FOD Economie (ADSEI) opgenomen als starters 8. Door de invoering van de BTW plicht voor advocaten is de evolutie van het aantal starters sterk vertekend en is het moeilijk om betekenisvolle uitspraken te doen op conjunctureel vlak. Toch geven we de cijfers graag mee. De starters zitten op een stijgende trend (zie figuur 11). In de eerste helft van 214 waren er in West Vlaanderen gestadig toenames. In het eerste kwartaal was er een toename met 79% op jaarbasis, in het tweede met 16,8%. Wanneer we abstractie maken van de extreem vertekende evolutie in de maand januari, dan bedraagt de toename in de eerste helft van 214 zo n 21,3%. Figuur 11: Evolutie van het aantal starters in West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West Vlaanderen. 8 Het aantal starters wordt gedefinieerd als de som van het aantal nieuwe BTW plichtige en het aantal wederonderwerpingen van BTWplichtige ondernemingen. Niet BTW plichtige ondernemingen worden niet opgenomen (zoals sommige handelsvennootschappen of nonprofitorganisaties). De statistiek is gebaseerd op administratieve gegevens, wat noopt tot omzichtigheid bij de interpretatie van de cijfers. Een deel van het waargenomen verloop heeft een administratieve oorsprong en beantwoordt niet noodzakelijk aan een economische realiteit. We denken hierbij bijvoorbeeld aan de omvorming van een onderneming van "natuurlijke persoon" naar "rechtspersoon". In de statistiek wordt dit tweemaal geregistreerd, namelijk als een schrapping (van de natuurlijke persoon) en een inschrijving (als rechtspersoon). Daarnaast kunnen bepaalde tendensen de weerspiegeling zijn van administratieve wijzigingen, bv. wanneer beroepsactiviteiten aan de BTWplicht worden onderworpen of worden geschrapt als BTW plichtige. 12

14 De stopzettingen en schrappingen lagen in de eerste helft van 214 in West Vlaanderen nagenoeg even hoog als in dezelfde periode van 213. In het eerste kwartaal van 214 was er een toename op jaarbasis met 1,3%, in het tweede kwartaal een afname op jaarbasis met 1,4%. In het Vlaamse Gewest was er daarentegen een duidelijke stijging van het aantal stopzettingen en schrappingen in de eerste helft van 214. Dit kwam vooral door een toename in het eerste kwartaal (+9,4%); in het tweede kwartaal was er immers een afname met 2%. De starters stegen aanzienlijk. Abstractie makend van de maand januari was er in het Vlaamse Gewest een gemiddelde toename met 18,6% in de andere vijf maanden van het eerste semester. Dit is van dezelfde grootteorde als het stijgingspercentage in West Vlaanderen. 13

15 7. FAILLISSEMENTEN EN VERLOREN JOBS (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie, GRAYDON, VDAB) Cijfers tot en met augustus 214. In het eerste en tweede kwartaal van 214 ging het de goeie kant uit met de faillissementen in West Vlaanderen (zie figuur 12). We noteerden in het eerste kwartaal van 214 een afname met 5,4% op jaarbasis en met 3,4% in het tweede kwartaal. Helaas zien we vanaf juni opnieuw toenames op jaarbasis. Figuur 12: Evolutie van het aantal faillissementen in West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West Vlaanderen. In de eerste acht maanden van 214 gingen in West Vlaanderen al jobs verloren, wat meer is dan in dezelfde periode van 213 (+1,3% op jaarbasis 9 ). De grootste faillissementen in West Vlaanderen in de periode januari augustus 214 waren: Vecari uit Zonnebeke (augustus, 132 jobs), Signature Vermeulen uit Meulebeke (januari, 88 jobs), Brusselle Enterprises uit Nieuwpoort (juli, 72 jobs), Atcomex Company uit Wevelgem (januari, 66 jobs), Godderis C.M. Ledegem uit Ledegem (mei, 49 jobs) en Ardicor uit Ardooie (april, 43 jobs). In 214 werden er tot en met augustus vier collectieve ontslagen volledig uitgevoerd met in totaal 29 ontslagen werknemers. In de eerste acht maanden van 214 zijn er in West Vlaanderen geen intenties 9 Graydon maakte in januari 213 melding van een faillissement van Grandeco Wallfashion Group in Tielt met een verlies van 141 jobs. Na consultatie van diverse bronnen bleek dit echter om een sluiting van een Franse vestiging te gaan die geen invloed had op de effectieve Tieltse tewerkstelling van het bedrijf. We voerden daarom een correctie uit op de cijfers van Graydon. 14

16 tot collectief ontslag 1 meer gemeld. Wel zal de intentie van Delhaize om in België te snoeien in het aantal jobs, ook gevolgen hebben voor West Vlaamse vestigingen en hun personeel. In tegenstelling tot de situatie in West Vlaanderen, bleef het aantal faillissementen in het Vlaamse Gewest wel dalen in de zomermaanden. Na afnames met respectievelijk,7% en 6,2% in het eerste en tweede kwartaal van 214, noteerde Graydon in juli en augustus samen een afname op jaarbasis met 12,8%. Er gingen in het Vlaamse Gewest in de eerste acht maanden van 214 in totaal jobs verloren als gevolg van faillissementen. Ten opzichte van dezelfde periode van 213 is dit 16% minder. In Vlaanderen werden in de eerste acht maanden van 214 al 44 collectieve ontslagen effectief uitgevoerd. Hierdoor verloren al 3.69 mensen hun job. Dit is wel een pak minder dan in dezelfde periode van 213 (8.241 jobs), waarbinnen o.a. het collectief ontslag van ruim 4. FORD werknemers werd afgehandeld. Daarnaast zijn er in Vlaanderen van januari tot en met augustus 214 nog zeven intenties tot collectief ontslag gemeld. Het aantal jobs dat hierdoor op de helling staat is relatief groot, dit als gevolg van o.a. de berichtgeving dat bij Delhaize 2.5 banen zullen verdwijnen. Zoals eerder aangegeven zal deze intentie van Delhaize ook gevolgen hebben voor werknemers van het bedrijf in West Vlaanderen. 1 De statistiek van de collectieve ontslagen bevat twee onderdelen, met name deel 1: de intenties tot collectief ontslag en deel 2: de effectief uitgevoerde collectieve ontslagen. De intenties tot collectief ontslag werden gemeld aan de sociale interventieadviseur maar de sociale onderhandelingen moeten nog starten of zijn nog bezig. Bij de effectief uitgevoerde collectieve ontslagen is het collectief ontslag volledig beschreven en werden alle te doorlopen procedures voltooid. Het aantal collectieve ontslagen in de oorspronkelijke intentie kan dus nog afwijken van het uiteindelijke aantal collectieve ontslagen. Alle collectieve ontslagen komen slechts één keer voor in de statistiek: ofwel bij het eerste deel (de intenties) ofwel later bij deel twee (de effectieve collectieve ontslagen). 15

17 8. INSCHRIJVINGEN VAN NIEUWE PERSONENWAGENS (BRON: FEBIAC) Cijfers tot en met augustus 214. In het salonjaar 212 was er een aanzienlijke terugval van het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens. FEBIAC wijt dit zelf aan een combinatie van factoren 11. In 214 zien we met uitzondering van april voorlopig nog geen toenames van het aantal inschrijvingen in West Vlaanderen (zie figuur 13). In het eerste kwartaal was er een daling met 3,3% op jaarbasis, in het tweede kwartaal met 4,1% en in juli en augustus met respectievelijk 12,6% en 17,7%. Figuur 13: Evolutie van het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens in West Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FEBIAC, Verwerking: POM West Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest zijn de afnames in de eerste twee kwartalen nog groter, namelijk 7,9% in het eerste kwartaal en 11,4% in het tweede kwartaal. In juli en augustus zijn de afnames op jaarbasis dan weer iets kleiner dan in West Vlaanderen (respectievelijk 9,2% en 9,7%). 11 Volgens FEBIAC was de terugval begin 212 te verwachten na twee uitzonderlijke jaren. Omwille van het nakende einde van de federale CO2 korting kende december 211 een hoog aantal extra inschrijvingen, wat ten koste ging van het eerste kwartaal van 212. Daarnaast deed de invoering van een nieuwe BIV (belasting op inverkeersstelling) in Vlaanderen heel wat kopers hun aankoop uitstellen. Bovendien voerde de FOD Mobiliteit en Vervoer in de laatste week van april een nieuwe toepassing in waardoor de statistieken voor april en mei 212 een vertekend beeld geven. 16

18 9. CONJUNCTUURINDICATOR VAN DE NATIONALE BANK (BRON: NBB) Cijfers tot en met augustus 214. De brutowaarde van de synthetische curve voor West Vlaanderen bereikte in augustus 214 een waarde van 14,5 12 (zie figuur 14). Dit is een daling met 1,1%punt ten opzichte van augustus 213. De afgevlakte curve toont door de evolutie van de brutowaarden in het voorjaar nu een duidelijke piek begin 214 en heeft een neerwaartse trend ingezet. De brutowaarden van de zomermaanden lijken te aarzelen en stegen en daalden afwisselend. Figuur 14: Synthetische conjunctuurcurve voor West Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West Vlaanderen. Ook bij de deelcurven (zie figuur 15 t/m 18) kunnen we spreken van een eerder aarzelende trend met afwisselend toe en afnemende brutowaarden in de recentste maanden. De afgevlakte curven lijken een dalende trend in te zetten, met uitzondering van de ruwbouw die nog enigszins opwaarts gericht is. 12 Aan de hand van een maandelijkse enquête bij bedrijfsleiders gaat de Nationale Bank na hoe het gesteld is met een aantal facetten van de activiteit, de vraag en de vooruitzichten. Er zijn drie antwoordmogelijkheden: stijgend (positief), gelijkblijvend of dalend (negatief). De indicator is het saldo van de positieve en de negatieve antwoorden op deze vragen, en dit voor alle ondervraagden. In tegenstelling tot de nationale indicator worden de antwoorden per provincie niet gewogen. De maandelijkse resultaten van de enquête worden op een grafiek uitgezet. De curve wordt afgevlakt. Zo kan men de trend gemakkelijker onderkennen. Om de kwaliteit van de conjunctuurindicator te verhogen voerde de Nationale Bank in april 29 enkele methodologische wijzigingen door (meer info hierover via Zo werd de curve van de dienstverlening aan bedrijven geïntegreerd in de algemene synthetische curve en wordt nu per bedrijfstak slechts een selectie van vragen opgenomen in de enquête. 17

19 Figuur 15: Conjunctuurcurve industrie voor West Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden nov 12 dec 12 jan 13 feb 13 mrt 13 apr 13 mei 13 jun 13 jul 13 aug 13 sep 13 okt 13 nov 13 dec 13 jan 14 feb 14 mrt 14 apr 14 mei 14 jun 14 jul 14 aug 14 afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West Vlaanderen. Figuur 16: Conjunctuurcurve ruwbouw voor West Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden nov 12 dec 12 jan 13 feb 13 mrt 13 apr 13 mei 13 jun 13 jul 13 aug 13 sep 13 okt 13 nov 13 dec 13 jan 14 feb 14 mrt 14 apr 14 mei 14 jun 14 jul 14 aug 14 afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West Vlaanderen. 18

20 Figuur 17: Conjunctuurcurve handel voor West Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden nov 12 dec 12 jan 13 feb 13 mrt 13 apr 13 mei 13 jun 13 jul 13 aug 13 sep 13 okt 13 nov 13 dec 13 jan 14 feb 14 mrt 14 apr 14 mei 14 jun 14 jul 14 aug 14 afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West Vlaanderen. Figuur 18: Conjunctuurcurve dienstverlening aan bedrijven voor West Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden nov 12 dec 12 jan 13 feb 13 mrt 13 apr 13 mei 13 jun 13 jul 13 aug 13 sep 13 okt 13 nov 13 dec 13 jan 14 feb 14 mrt 14 apr 14 mei 14 jun 14 jul 14 aug 14 afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West Vlaanderen. 19

21 1. OVERZICHTSTABEL VOOR WEST VLAANDEREN Tabel 1: Evolutie van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in West Vlaanderen (1) Indicator Eenheid Datum Waarde Wijziging op jaarbasis Arbeidsmarkt - nwwz totaal aantal aug ,8% - nwwz mannen aantal aug ,6% aandeel 52,2% +,4%pt - nwwz vrouwen aantal aug ,% aandeel 47,8%,4%pt - nwwz <25 jaar aantal aug ,9% aandeel 28,1% 1,4%pt - nwwz >5 jaar aantal aug ,3% aandeel 24,9% +1,%pt - nwnwz aantal jun ,3% - ontvangen vacatures (2) aantal jul ,3% - lopende vacatures einde maand (2) aantal jul ,9% - tijdelijke werkloosheid gem. aantal jun ,9% Consumenten - vergunde woningen (nieuwbouw) (3) aantal mei ,2% - vergunde woningen (renovatie) (3) aantal mei ,6% - begonnen woningen (nieuwbouw) (3) aantal apr ,8% - inschrijvingen nieuwe personenwagens aantal aug ,7% Producenten - starters aantal jun ,5% - faillissementen aantal jul/aug ,4% banen verloren door faillissementen aantal aug ,7% - conjunctuurindicator brutowaarde aug ,5 1,1 punten (1) Indicatoren die ongunstig evolueerden zijn gemarkeerd. (2) NEC, exclusief interim vacatures. (3) Voorlopige cijfers. BRON: VDAB, RVA, FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), FEBIAC, NBB, Graydon, Verwerking: POM West Vlaanderen. 2

22 11. SOCIAALECONOMISCHE INDICATOREN EN CONJUNCTUUR IN HET VLAAMSE GEWEST Figuur 19: Conjunctuurcurve industrie voor het Vlaamse Gewest 13 (a) Saldo van positieve en negatieve antwoorden nov 12 dec 12 jan 13 feb 13 mrt 13 apr 13 mei 13 jun 13 jul 13 aug 13 sep 13 okt 13 nov 13 afgevlakt bruto dec 13 jan 14 feb 14 mrt 14 apr 14 mei 14 jun 14 jul 14 aug 14 (a) Voor het Vlaamse Gewest bestaat er geen globale synthetische conjunctuurcurve. BRON: NBB, Verwerking: POM West Vlaanderen. 13 Voor de gewesten bestaat er geen globale synthetische conjunctuurcurve. Dit om te vermijden dat een gemengde samengestelde curve berekend wordt, aangezien op het niveau van de gewesten een aparte methodologie gehanteerd wordt voor het berekenen van de industrie enerzijds en de handel en de bouw anderzijds. Bij de provincies stelt dit probleem zich niet aangezien alle sectorberekeningen volgens een zelfde methodologie gebeuren. 21

23 Tabel 2: Evolutie van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in het Vlaamse Gewest (1) Indicator Eenheid Datum Waarde Wijziging op jaarbasis Arbeidsmarkt - nwwz totaal aantal aug ,% - nwwz mannen aantal aug ,% aandeel 52,2% +,%pt - nwwz vrouwen aantal aug ,% aandeel 47,8% +,% - nwwz <25 jaar aantal aug ,3% aandeel 23,8% 1,5%pt - nwwz >5 jaar aantal aug ,1% aandeel 23,9% +1,6%pt - nwnwz aantal jun ,6% - ontvangen vacatures (2) aantal jul ,5% - lopende vacatures einde maand (2) aantal jul ,1% - tijdelijke werkloosheid gem. aantal jun ,6% Consumenten - vergunde woningen (nieuwbouw) (3) aantal mei ,4% - vergunde woningen (renovatie) (3) aantal mei ,5% - begonnen woningen (nieuwbouw) (3) aantal apr ,7% - inschrijvingen nieuwe personenwagens aantal aug ,7% Producenten - starters aantal jun ,9% - faillissementen aantal jul/aug ,8% (1) Indicatoren die ongunstig evolueerden zijn gemarkeerd. (2) NEC, exclusief interim vacatures. (3) Voorlopige cijfers. BRON: VDAB, RVA, FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), FEBIAC, NBB, Graydon, Verwerking: POM West Vlaanderen. 22

24 12. BESLUIT Economisch herstel laat op zich wachten. De brutowaarden van de synthetische conjunctuurcurve voor West Vlaanderen aarzelen en de afgevlakte curve is niet langer opwaarts gericht. De analyse van de diverse sociaaleconomische indicatoren bevestigt het wisselvallige beeld. Toch stellen we een aantal gunstige evoluties vast. Arbeidsmarktindicatoren De werkloosheid in West Vlaanderen stijgt nog altijd, maar positief is dat de toenames nog altijd kleiner worden op jaarbasis. De jeugdwerkloosheid blijft afnemen op jaarbasis en het aandeel van de jeugdwerkloosheid is lager dan vorig jaar. De sterke toename van het aantal oudere niet werkende werkzoekenden heeft vooral een administratieve oorzaak, namelijk de verhoging van de leeftijdsgrens voor onvoorwaardelijke vrijstelling als werkzoekende. Ook het feit dat de mensen die nu 5 à 6 jaar zijn uit de babyboomgeneratie komen (geboren tussen 1955 en 1964) en dus talrijk zijn, speelt een rol. Economisch gunstig is ook dat de VDAB in 214 aanzienlijk meer werkaanbiedingen registreert dan in 213. Het aantal werklozen per openstaande vacature blijft stabiel. Bij de arbeidsmarktindicatoren in het Vlaamse Gewest zien we eenzelfde beeld. De werkloosheid kent nog toenames op jaarbasis, maar die worden steeds kleiner. Het aantal jeugdwerklozen evolueert in het Vlaamse Gewest nog gunstiger dan in West Vlaanderen: de toenames begin 214 waren kleiner en de afnames groter. De evolutie van het aantal oudere niet werkende werkzoekenden en het aantal uitgeschreven oudere werklozen is gelijklopend aan die in West Vlaanderen. Ook in het Vlaamse Gewest ontving de VDAB meer vacatures. De toenames op jaarbasis zijn wel minder groot dan die in West Vlaanderen. Producentenvertrouwen Cijfers van de eerste helft van 214 tonen veel minder tijdelijke werkloosheid dan in dezelfde periode van 213. Dit zou het producentenvertrouwen ten goede moeten komen. Ook positief is dat we kunnen zeggen dat starters zelfs abstractie makend van een administratieve toename door de invoering van de BTW plicht voor advocaten op een stijgende trend zitten. De stopzettingen namen in het eerste semester van 214 niet toe op jaarbasis. Minder goed is dat het aantal faillissementen in West Vlaanderen in de zomer van 214 gevoelig hoger lag dan in dezelfde periode van 213, terwijl het begin 214 nog de goeie kant uitging met de faillissementen in onze provincie. Hoopvol is dat er in 214 naast de vier reeds uitgevoerde collectieve ontslagen geen enkele intentie tot collectief ontslag meer werd gemeld in de provincie West Vlaanderen. Idealiter hadden we hier ook cijfers over de West Vlaamse omzet, investeringen en export moeten kunnen analyseren. Door verwerkingsproblemen bij de dataleverancier kon dit in dit conjunctuuroverzicht echter niet gebeuren. Net als in West Vlaanderen kende de tijdelijke werkloosheid in het Vlaamse Gewest grote afnames in de eerste twee kwartalen van 214. Zelfs indien we abstractie maken van de maand januari was er ook in het Vlaamse Gewest een aanzienlijke toename van het aantal starters. Deze toename is van een vergelijkbare grootteorde als de toename in West Vlaanderen. Anders dan in West Vlaanderen was er in Vlaanderen in de eerste helft van 214 een duidelijke stijging van het aantal stopzettingen en 23

25 schrappingen. In tegenstelling tot in West Vlaanderen bleef het aantal faillissementen in het Vlaamse Gewest wel verder dalen in de zomermaanden van 214. Slecht nieuws is wel dat er in Vlaanderen naast de 44 reeds uitgevoerde collectieve ontslagen nog zeven intenties tot collectief ontslag werden gemeld in de eerste acht maanden van 214. Consumentenvertrouwen Tot slot geeft de statistiek van de vergunde en begonnen woningen alvast hoop wat het consumentenvertrouwen betreft. Het aantal vergunde nieuwbouwwoningen steeg begin 214 in West Vlaanderen spectaculair ten opzichte 213. Ook de statistiek van de vergunde renovatiewoningen vertoont een duidelijke toename. Dit zal ongetwijfeld de bouwsector ten goede komen. De statistiek van de begonnen nieuwbouwwoningen kent nu al een toename, maar de grote boost zou nog moeten komen gelet op de grote toename van de vergunningen in de voorbije maanden. De inschrijvingen van nieuwe personenwagens blijven vooralsnog afnemen. Ook in Vlaanderen steeg het aantal vergunde nieuwbouwwoningen in de eerste vijf maanden van 214 aanzienlijk, doch minder spectaculair dan in West Vlaanderen. De stijging van het aantal vergunde renovatiewoningen is van dezelfde grootteorde als in West Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest waren de afnames inzake het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens nog groter dan in West Vlaanderen; in juli en augustus zagen we het omgekeerde. 24