Het verloop van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in West-Vlaanderen - Opmaak november 2012

Transcriptie

1 Het verloop van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in West-Vlaanderen - Opmaak november 212 INHOUD Blz. 1. WERKLOOSHEID WERKAANBIEDINGEN TIJDELIJKE WERKLOOSHEID VERGUNDE EN BEGONNEN WONINGEN OMZET, INVESTERINGEN EN UITVOER STARTERS FAILLISSEMENTEN EN VERLOREN JOBS INSCHRIJVINGEN VAN NIEUWE PERSONENWAGENS CONJUNCTUURINDICATOR VAN DE NATIONALE BANK OVERZICHTSTABEL VOOR WEST-VLAANDEREN SOCIAALECONOMISCHE INDICATOREN EN CONJUNCTUUR IN HET VLAAMSE GEWEST BESLUIT POM West-Vlaanderen - Provinciehuis Olympia - Koning Leopold III-laan Sint-Andries/Brugge Tel.:../32/5/ Fax:../32/5/ pom@west-vlaanderen.be Website: De Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij is een publiekrechtelijke instelling met rechtspersoonlijkheid erkend door de Vlaamse Regering

2 1. WERKLOOSHEID (BRON: VDAB, RVA) Cijfers tot en met oktober 212. Kanttekening bij de analyse: vanaf januari 212 wordt de wijze waarop startende uitzendkrachten worden uitgeschreven bijgesteld. Voordien werden werkzoekenden die als uitzendkracht aan de slag gingen onmiddellijk uitgeschreven, vanaf 212 verdwijnen ze pas uit de werkzoekendencijfers wanneer ze op de laatste dag van de maand minstens 1 dagen als uitzendkracht gewerkt hebben. Door deze wijziging is de jaar-op-jaar vergelijking vanaf begin 212 vertekend. Het effect van de tragere uitschrijving manifesteert zich uitgesproken bij de jongeren (en de mannen) omdat zij oververtegenwoordigd zijn bij de uitzendkrachten 1. In oktober 212 telde West-Vlaanderen werklozen 2. Dit zijn er 1,7% meer dan in oktober 211 (zie figuur 1). Dit is tot nu toe de grootste toename op jaarbasis in 212. De toename in de eerste drie kwartalen van 212 bedroeg gemiddeld 2,1%. Enkel in januari en in juli was er een afname op jaarbasis die bovendien zeer miniem was. Figuur 1: Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. In oktober 212 waren er in het Vlaamse Gewest 9,9% meer werklozen dan in oktober 211. In de eerste negen maanden van 212 lag het aantal werklozen gemiddeld 3,1% hoger dan in dezelfde periode in Bron: VDAB (Arvastat en maandelijkse werkloosheidsberichten). 2 Onder werklozen wordt verstaan: het aantal niet-werkende werkzoekenden. Zij vertegenwoordigen het bij de VDAB ingeschreven arbeidsmarktpotentieel. In deze groep zijn onder meer de schoolverlaters, de vrij ingeschrevenen en een zeer diverse restgroep (met daarin de tijdelijk geschorsten) opgenomen. Een nadeel is wel dat de oudere werklozen met vrijstelling van inschrijving als werkzoekend niet zijn opgenomen. 1

3 De evolutie van de mannelijke werkloosheid heeft het grootste aandeel in de ongunstige evolutie van de werkloosheid (zie figuur 2). In oktober nam het aantal mannelijke werklozen in West-Vlaanderen toe met maar liefst 17,2% op jaarbasis, terwijl de toename bij de vrouwen slechts 4,3% was. De vrouwelijke werkloosheid stijgt op jaarbasis sinds augustus 212, terwijl de mannelijke werkloosheid stijgt sinds begin 212. In de eerste drie kwartalen van 212 steeg de mannelijke werkloosheid in West-Vlaanderen met gemiddeld 6,1%, de vrouwelijke werkloosheid daalde met 1,9%. Figuur 2: Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden naar geslacht in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec vrouwen mannen BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Ook in het Vlaamse Gewest stijgt de mannelijke werkloosheid sterker dan de vrouwelijke. In de eerste drie kwartalen van 212 steeg het aantal mannelijke werklozen met 5,5% op jaarbasis; bij de vrouwelijke werklozen bleef de toename in dezelfde periode beperkt tot,7% op jaarbasis. Het aantal jeugdwerklozen steeg in oktober 212 in West-Vlaanderen met 2,7%. Dit is de grootste toename tot nu toe in 212 (zie figuur 3). Het aandeel van de jeugdwerklozen in het totale aantal werklozen lag in oktober 212 ruim 2%punt hoger dan in dezelfde maand van 211. In de eerste drie kwartalen van 212 steeg de jeugdwerkloosheid in West-Vlaanderen met gemiddeld 6,8% op jaarbasis. 2

4 Figuur 3: Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden jonger dan 25 jaar in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. In oktober 212 lag het aantal jeugdwerklozen in het Vlaamse Gewest 18,6% hoger dan in oktober 211. Het aandeel jeugdwerklozen steeg in oktober 212 met 1,7%punt in vergelijking met dezelfde maand in 211. In de eerste negen maanden van 212 steeg het aantal jeugdwerklozen met 6,4% op jaarbasis. Het aantal werklozen van 5 jaar of ouder (zie figuur 4) daalde in oktober 212 met 2,7% op jaarbasis. In de eerste drie kwartalen van 212 was er een gemiddelde daling met 4,3%. Deze evolutie is positief als het geen uitstroom is omwille van de instroom in de inactiviteit (pensioen of niet-werkende nietwerkzoekenden), maar omwille van het vinden van een job 3. Het aantal uitgeschreven oudere werklozen van minstens 5 jaar daalde in september 212 met 6,% op jaarbasis en met gemiddeld 6,6% in de eerste drie kwartalen van Na de 5 à 52-jarige nwwz past de VDAB haar systematische aanpak sinds 1 april 211 ook toe op de nwwz tot en met 55 jaar. Deze nwwz worden door de VDAB actief en individueel begeleid in hun zoektocht naar werk. De afname van het aantal werkloze 5- plussers is het grootst bij de 5 tot 55-jarigen. 3

5 Figuur 4: Evolutie van het aandeel niet-werkende werkzoekenden van 5 jaar en ouder in West-Vlaanderen 35, 3, 25, 2, 15, , 5,, jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest bleef de afname van het aantal werklozen van 5 jaar of ouder in oktober 212 beperkt tot,6% op jaarbasis; in de eerste drie kwartalen liet Vlaanderen een daling van gemiddeld 2,1% optekenen. Het aantal uitgeschreven oudere werklozen van minstens 5 jaar daalde in de eerste negen maanden van 212 met 8,1% op jaarbasis. 4

6 2. WERKAANBIEDINGEN (BRON: VDAB) Cijfers tot en met oktober 212. In oktober 212 ontving de VDAB West-Vlaamse vacatures in het Normaal Economisch Circuit (exclusief interim-vacatures 4 ). Voor het eerst sinds januari 212 betekent dit een toename op jaarbasis (+3,9%) (zie figuur 5). In de eerste drie kwartalen van 212 ontving de VDAB gemiddeld 17,2% minder werkaanbiedingen. Figuur 5: Evolutie van het aantal ontvangen werkaanbiedingen (NEC, exclusief interim-vacatures) voor West- Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest ontving de VDAB in elke maand van 212 minder vacatures dan in de overeenkomstige maand in 211. In de eerste drie kwartalen van 212 werden 15% minder vacatures ontvangen dan in dezelfde periode in 211. Het aantal openstaande vacatures daalde in de eerste negen maanden van 212 iets minder sterk met 7,3% op jaarbasis. Ingevolge het dalend aantal ontvangen werkaanbiedingen, ligt in 212 ook het aantal openstaande werkaanbiedingen in West-Vlaanderen aanzienlijk lager dan in 211 (zie figuur 6). In oktober 212 bedroeg de daling 8,%; in de eerste drie kwartalen van 212 was dat gemiddeld 8,6%. De daling van het aantal openstaande werkaanbiedingen is kleiner dan de afname van het aantal ontvangen werkaanbiedingen. De krapte op de arbeidsmarkt blijft in 212 tot nu toe iets minder groot dan in 211. In de periode januari-oktober 212 waren er gemiddeld 3,1 werkzoekenden per vacature, terwijl dit in Eén interim-vacature kan leiden tot een reeks opeenvolgende interim-opdrachten of kan doorgegeven worden via meerdere interimkantoren. Om die reden verwijderde de VDAB de interim-vacatures uit het Normaal Economisch Circuit (NEC) en uit haar analyses. 5

7 nog 2,8 werkzoekenden per vacature waren (zie figuur 7). Figuur 6: Evolutie van het aantal openstaande werkaanbiedingen (NEC, exclusief interim-vacatures) op het einde van de maand voor West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Figuur 7: Evolutie van het aantal niet-werkende werkzoekenden per openstaande vacature in West- Vlaanderen, (t/m oktober 212) ,8 7,1 6, ,5 3,5 3,2 5,2 4,1 2,8 3, * BRON: VDAB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. niet-werkende werkzoekenden openstaande vacatures aantal niet-werkende werkzoekenden per openstaande vacature 6

8 3. TIJDELIJKE WERKLOOSHEID (BRON: RVA) Cijfers tot en met september 212. In september 212 steeg het gemiddeld aantal van de tijdelijke werkloosheid 5 in West-Vlaanderen met 9,4%. In de eerste drie kwartalen van 212 was er gemiddelde stijging met 8,6% ten opzichte van de eerste drie kwartalen van 211. Figuur 8: Evolutie van het gemiddelde aantal van de tijdelijke werkloosheid in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: RVA, Verwerking: POM West-Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest steeg het gemiddeld aantal van de tijdelijke werkloosheid in de eerste drie kwartalen van 212 met 14,4% op jaarbasis. 5 Er zijn twee statistieken over de tijdelijke werkloosheid beschikbaar. De eerste statistiek bevat het aantal fysieke eenheden van de tijdelijke werkloosheid. Dit komt overeen met het aantal betalingen per maand of het aantal tijdelijke werklozen, ongeacht de duur van de tijdelijke werkloosheid. De tweede statistiek toont het gemiddelde aantal van de tijdelijke werkloosheid. Dit is een betere indicator voor de omvang van de tijdelijke werkloosheid, aangezien het aantal vergoedbare dagen van tijdelijke werkloosheid in verhouding gebracht wordt tot het aantal potentiële arbeidsdagen in de betrokken maand. In dit conjunctuuroverzicht wordt de tweede statistiek geanalyseerd. Deze cijfers mogen niet gebruikt worden als indicatie van de werklozen, omdat het gaat om personen die nog steeds door een arbeidscontract gebonden zijn, maar om tijdelijke redenen geen werk hebben. De voornaamste oorzaak van tijdelijke werkloosheid is van economische aard, maar ook weersomstandigheden, jaarlijkse vakantie voor beginnende werknemers, overmacht, technische stoornis of stakingen kunnen een oorzaak zijn. 7

9 4. VERGUNDE EN BEGONNEN WONINGEN (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) Voorlopige cijfers tot en met augustus (vergunde woningen) of juli 212 (begonnen woningen). De evolutie van het aantal vergunde nieuwbouwwoningen in West-Vlaanderen verliep tot nu toe in 212 relatief wisselvallig. De cijfers tot en met augustus tonen globaal gezien een toename met 4,3% ten opzichte van dezelfde periode van 211 en een daling met 17,9% ten opzichte van dezelfde periode van 21. Figuur 9: Evolutie van het aantal vergunde nieuwbouwwoningen in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. De toename van het aantal vergunde nieuwbouwwoningen vertaalt zich geleidelijk aan ook in een toename van het aantal effectief begonnen woningen. In de periode januari-juli werd effectief gestart met 29,1% meer nieuwbouwwoningen dan in dezelfde periode van 211. Het aantal te renoveren woningen waarvoor tussen januari en augustus 212 een vergunning werd afgeleverd, bleef nagenoeg ongewijzigd ten opzichte van dezelfde periode van 211 (-1,6%). Door de toename van het aantal vergunde nieuwbouwwoningen in vergelijking met een relatief constant blijvend aantal renovatiewoningen steeg het aandeel van de nieuwbouwwoningen in het totaal van 61,5% in 211 naar bijna 7% in de eerste acht maanden van Omdat de FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), niet alle formulieren tijdig ontvangt, worden de ontbrekende cijfers bijgeschat op basis van historische gegevens per arrondissement. Zodra de FOD Economie over de volledige informatie beschikt, worden de voorlopige cijfers vervangen door definitieve cijfers. 8

10 In het Vlaamse Gewest steeg het aantal vergunde nieuwbouwwoningen in de eerste acht maanden van 212 met +25,9% op jaarbasis en daalde het aantal vergunde renovatiewoningen met,7% op jaarbasis. 9

11 5. OMZET, INVESTERINGEN EN UITVOER (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) Cijfers tot en met juni 212. In de eerste helft van 212 lag het totale omzetcijfer van de grote ondernemingen met zetel in West- Vlaanderen 7 (zie figuur 1) slechts 1,4% hoger dan in de eerste helft van 211. De toename op jaarbasis was iets groter in het eerste kwartaal van 212 (+2,3%) dan in het tweede kwartaal van 212 (+,7%). Figuur 1: Evolutie van de omzet van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen, in miljoen euro ,4,3 maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. De groei van de omzet van de bedrijven in de kleinhandel was iets groter dan de toename van het globale omzetcijfer in de eerste helft van 212, doch ook niet omvangrijk (+3,%). Ook hier was de omzetgroei groter in het eerste kwartaal (+5,5%) dan in het tweede kwartaal (+,8%). In het Vlaamse Gewest steeg het totale omzetcijfer in de eerste helft van 212 met 1,7% op jaarbasis; in de kleinhandel steeg de omzet in dezelfde periode iets sterker met 6,9% op jaarbasis. De investeringen van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen stegen in de eerste helft van 212 meer dan de omzet, namelijk met 7,9%. Ook hier was de toename groter in het eerste kwartaal (+1,8%) dan in het tweede kwartaal (+5,4%). 7 Het feit dat de registratie gebeurt naar vestiging van de hoofdzetel betekent dat men niet noodzakelijk de economische activiteit in het betrokken arrondissement meet. Dit nadeel wordt afgezwakt omdat het hier over een evolutie doorheen de tijd gaat. Maandelijkse procentuele veranderingen zijn dan belangrijker dan absolute gegevens. Een tweede nadeel is dat enkel bedrijven met een omzet van 5. euro of meer aangifte doen op maandbasis. Het kan zijn dat een bedrijf nu eens wel en dan weer niet beantwoordt aan dit criterium. Om dit nadeel te ondervangen is het aangewezen op provinciaal niveau te werken. Toetreders en uittreders vallen dan minder op en kunnen elkaar meer compenseren dan als men werkt op het arrondissementeel niveau. 1

12 Figuur 11: Evolutie van de investeringen van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen, in miljoen euro jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West- Vlaanderen. Ook in het Vlaamse Gewest evolueerden de investeringen positief in de eerste zes maanden van 212; er was een toename van 11,2 in vergelijking met dezelfde periode in 211. Tot slot evolueerde de nominale waarde van de uitvoer van de grote ondernemingen met zetel in West- Vlaanderen ongunstig in de eerste helft van 212, want die daalde met,5%. De globale afname is de resultante van een minieme toename in het eerste kwartaal (+,2%) en een afname in het tweede kwartaal van 212 (-1,1%). 11

13 Figuur 12: Evolutie van de uitvoer van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen, in miljoen euro jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. De nominale waarde van de uitvoer in het Vlaamse Gewest daalde in de eerste helft van 212 met,9% op jaarbasis. 12

14 6. STARTERS (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie) Cijfers tot en met augustus 212. In de eerste acht maanden van 212 waren er nagenoeg evenveel starters 8 in West-Vlaanderen dan in de eerste acht maanden van 211. De status quo is het gevolg van een aanzienlijke toename in januari, die de afnames in bijna alle daaropvolgende maanden compenseerde (zie figuur 13). Als deze trend zich voortzet zal 212 afsluiten met minder starters dan in 211. Figuur 13: Evolutie van het aantal starters in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. In het Vlaamse Gewest kende het aantal starters een beperkte toename met,4% op jaarbasis in de eerste acht maanden van Het aantal starters wordt gedefinieerd als de som van het aantal nieuwe BTW-plichtige en het aantal wederonderwerpingen van BTW-plichtige ondernemingen. Niet-BTW-plichtige ondernemingen worden niet opgenomen (zoals sommige handelsvennootschappen of non-profitorganisaties). De statistiek is gebaseerd op administratieve gegevens, wat noopt tot omzichtigheid bij de interpretatie van de cijfers. Een deel van het waargenomen verloop heeft een administratieve oorsprong en beantwoordt niet noodzakelijk aan een economische realiteit. We denken hierbij bijvoorbeeld aan de omvorming van een onderneming van "natuurlijke persoon" naar "rechtspersoon". In de statistiek wordt dit tweemaal geregistreerd, namelijk als een schrapping (van de natuurlijke persoon) en een inschrijving (als rechtspersoon). Daarnaast kunnen bepaalde tendensen de weerspiegeling zijn van administratieve wijzigingen, bv. wanneer beroepsactiviteiten aan de BTW-plicht worden onderworpen of worden geschrapt als BTW-plichtige. 13

15 7. FAILLISSEMENTEN EN VERLOREN JOBS (BRON: FOD Economie, Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie, GRAYDON, VDAB) Cijfers tot en met oktober 212. In oktober 212 waren er in West-Vlaanderen 3% meer faillissementen dan in oktober 211. Ook de maanden april, juni en augustus kenden aanzienlijke toenames op jaarbasis van het aantal faillissementen (zie figuur 14). Globaal was er in de eerste drie kwartalen van 212 echter slechts sprake van een toename met 2,6%. Wanneer we oktober incalculeren bedraagt de toename op jaarbasis 5,6%. Figuur 14: Evolutie van het aantal faillissementen in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), Verwerking: POM West-Vlaanderen. Die 5,6% meer faillissementen in 212 zorgden echter voor 21,5% meer verloren jobs (1.36 tegenover 853). In heel 211 gingen in West-Vlaanderen jobs verloren als gevolg van faillissementen. Dit aantal wordt nu dus eind oktober al bijna bereikt. In het Vlaamse Gewest steeg het aantal faillissementen in de periode januari-oktober sterker dan in West- Vlaanderen (+7,9% op jaarbasis). Als gevolg van dit toegenomen aantal faillissementen gingen in de eerste tien maanden van 212 ook 24,1% meer jobs verloren in vergelijking met dezelfde periode in 211. Wat wel gezegd moet worden is dat in West-Vlaanderen in heel 211 ook 839 jobs verloren gingen als gevolg van collectieve sluitingen bij 14 ondernemingen. In 212 was de impact van collectieve sluitingen tot nu toe veel geringer (367 effectief verloren jobs en één melding van collectief ontslag van 48 jobs (nog 14

16 niet uitgevoerd 9 )). Van januari tot en met oktober 212 gingen in het Vlaamse Gewest 4.22 jobs verloren als gevolg van collectieve sluitingen; dit zijn er nu al 453 meer dan in heel 211. Bovendien meldden 2 ondernemingen waaronder Ford Genk - tussen juni en oktober 212 een intentie tot collectief ontslag waardoor op termijn in totaal maar liefst mensen hun job dreigen te verliezen. Wanneer we voor West-Vlaanderen het totaal aantal effectief verloren jobs zowel door faillissementen als door collectieve sluitingen vergelijken tussen 211 en 212 voor de periode januari tot en met oktober, dan zijn de verschillen minimaal (1.561 in 211 ten opzichte van 1.43 in 212). 9 De statistiek van de collectieve ontslagen bevat twee onderdelen, met name deel 1: de intenties tot collectief ontslag en deel 2: de effectief uitgevoerde collectieve ontslagen. De intenties tot collectief ontslag werden gemeld aan de sociale interventieadviseur maar de sociale onderhandelingen moeten nog starten of zijn nog bezig. Bij de effectief uitgevoerde collectieve ontslagen is het collectief ontslag volledig beschreven en werden alle te doorlopen procedures voltooid. Het aantal collectieve ontslagen in de oorspronkelijke intentie kan dus nog afwijken van het uiteindelijke aantal collectieve ontslagen. Alle collectieve ontslagen komen slechts één keer voor in de statistiek: ofwel bij het eerste deel (de intenties) ofwel later bij deel twee (de effectieve collectieve ontslagen). 15

17 8. INSCHRIJVINGEN VAN NIEUWE PERSONENWAGENS (BRON: FEBIAC) Cijfers tot en met oktober 212. In het salonjaar 212 was er een aanzienlijke terugval van het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens (zie figuur 15). FEBIAC wijt dit zelf aan een combinatie van factoren 1. In oktober 212 bedroeg de afname voor West-Vlaanderen 17,%. In de eerste drie kwartalen bedroeg de afname gemiddeld 2,1%. Figuur 15: Evolutie van het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens in West-Vlaanderen jan feb maa apr mei jun jul aug sep okt nov dec BRON: FEBIAC, Verwerking: POM West-Vlaanderen. In de eerste tien maanden van 212 lag het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens in het Vlaamse Gewest 14,9% lager dan in dezelfde periode in 211. Bekijken we voor West-Vlaanderen het 12-maands voortschrijdend gemiddelde om zo het effect van een aantal factoren af te zwakken (cfr voetnoot 9), dan zien we dat de afnames op jaarbasis minder uitgesproken zijn. In oktober 212 daalde het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens met 1,3%; in de eerste drie kwartalen werd een gemiddelde daling van 6,5% opgetekend. 1 Volgens FEBIAC was de terugval begin 212 te verwachten na twee uitzonderlijke jaren. Omwille van het nakende einde van de federale CO2-korting kende december 211 een hoog aantal extra inschrijvingen, wat ten koste ging van het eerste kwartaal van 212. Daarnaast deed de invoering van een nieuwe BIV (belasting op inverkeersstelling) in Vlaanderen heel wat kopers hun aankoop uitstellen. Bovendien voerde de FOD Mobiliteit en Vervoer in de laatste week van april een nieuwe toepassing in waardoor de statistieken voor april en mei 212 een vertekend beeld geven. 16

18 9. CONJUNCTUURINDICATOR VAN DE NATIONALE BANK (BRON: NBB) Cijfers tot en met november 212. De brutowaarde van de synthetische curve voor West-Vlaanderen bereikte in november 212 een waarde van -21,2 11. De afgelopen maanden namen de brutowaarden van de synthetische curve voor West- Vlaanderen een behoorlijke duik (zie figuur 16). De daling van de afgevlakte curve zal dan ook niet uitblijven. Figuur 16: Synthetische conjunctuurcurve voor West-Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden 1, 5,, -5, -1, -15, -2, -25, -3, afgevlakt bruto -35, BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Wanneer we de deelcurves voor West-Vlaanderen bekijken, stellen we vast dat de daling zich vooral manifesteert bij de verwerkende nijverheid en de dienstverlening aan bedrijven. De handel en de ruwbouw blijven voorlopig gevrijwaard van grote dalingen van de brutowaarden (zie figuren 17 tot en met 2). 11 Aan de hand van een maandelijkse enquête bij bedrijfsleiders gaat de Nationale Bank na hoe het gesteld is met een aantal facetten van de activiteit, de vraag en de vooruitzichten. Er zijn drie antwoordmogelijkheden: stijgend (positief), gelijkblijvend of dalend (negatief). De indicator is het saldo van de positieve en de negatieve antwoorden op deze vragen, en dit voor alle ondervraagden. In tegenstelling tot de nationale indicator worden de antwoorden per provincie niet gewogen. De maandelijkse resultaten van de enquête worden op een grafiek uitgezet. De curve wordt afgevlakt. Zo kan men de trend gemakkelijker onderkennen. Om de kwaliteit van de conjunctuurindicator te verhogen voerde de Nationale Bank in april 29 enkele methodologische wijzigingen door (meer info hierover via Zo werd de curve van de dienstverlening aan bedrijven geïntegreerd in de algemene synthetische curve en wordt nu per bedrijfstak slechts een selectie van vragen opgenomen in de enquête. 17

19 Figuur 17: Conjunctuurcurve industrie voor West-Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden feb 11 mrt 11 apr 11 mei 11 jun 11 jul 11 aug 11 sep 11 okt 11 nov 11 dec 11 jan 12 feb 12 mrt 12 apr 12 mei 12 jun 12 jul 12 aug 12 sep 12 okt 12 nov 12 afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Figuur 18: Conjunctuurcurve ruwbouw voor West-Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden feb 11 mrt 11 apr 11 mei 11 jun 11 jul 11 aug 11 sep 11 okt 11 nov 11 dec 11 jan 12 feb 12 mrt 12 apr 12 mei 12 jun 12 jul 12 aug 12 sep 12 okt 12 nov 12 afgevlakt bruto -3 BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 18

20 Figuur 19: Conjunctuurcurve handel voor West-Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden feb 11 mrt 11 apr 11 mei 11 jun 11 jul 11 aug 11 sep 11 okt 11 nov 11 dec 11 jan 12 feb 12 mrt 12 apr 12 mei 12 jun 12 jul 12 aug 12 sep 12 okt 12 nov 12 afgevlakt bruto BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. Figuur 2: Conjunctuurcurve dienstverlening aan bedrijven voor West-Vlaanderen Saldo van positieve en negatieve antwoorden feb 11 mrt 11 apr 11 mei 11 jun 11 jul 11 aug 11 afgevlakt bruto sep 11 okt 11 nov 11 dec 11 jan 12 feb 12 mrt 12 apr 12 mei 12 jun 12 jul 12 aug 12 sep 12 okt 12 nov 12 BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 19

21 1. OVERZICHTSTABEL VOOR WEST-VLAANDEREN Tabel 1: Evolutie van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in West-Vlaanderen (1) Indicator Eenheid Datum Waarde Wijziging op jaarbasis Arbeidsmarkt - nwwz totaal aantal okt ,7% - nwwz mannen aantal okt ,2% aandeel 52,6% +2,9%pt - nwwz vrouwen aantal okt ,3% aandeel 47,4% -2,9%pt - nwwz <25 jaar aantal okt ,7% aandeel 25,5% +2,1%pt - nwwz >5 jaar aantal okt ,7% aandeel 26,6% -3,7%pt - nwnwz aantal sep ,% - ontvangen vacatures (2) aantal okt ,9% - lopende vacatures einde maand (2) aantal okt ,% - tijdelijke werkloosheid gem. aantal okt ,4% Consumenten - vergunde woningen (nieuwbouw) (3) aantal aug ,1% - vergunde woningen (renovatie) (3) aantal aug ,4% - begonnen woningen (nieuwbouw) (3) aantal jul ,4% - omzet kleinhandel mio euro jun ,3% - inschrijvingen nieuwe personenwagens aantal okt ,% Producenten - omzet mio euro jun ,4% - investeringen mio euro jun ,6% - uitvoer mio euro jun ,8% aandeel 37,2% -,6%pt - starters aantal aug ,2% - faillissementen aantal okt ,% - banen verloren door faillissementen aantal okt ,2% - conjunctuurindicator brutowaarde nov ,2-6,6 punten (1) Indicatoren die ongunstig evolueerden zijn gemarkeerd. (2) NEC, exclusief interim-vacatures. (3) Voorlopige cijfers. BRON: VDAB, RVA, FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), FEBIAC, NBB, Graydon, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 2

22 11. SOCIAALECONOMISCHE INDICATOREN EN CONJUNCTUUR IN HET VLAAMSE GEWEST Figuur 21: Conjunctuurcurve industrie voor het Vlaamse Gewest 12 (a) Saldo van positieve en negatieve antwoorden feb 11 mrt 11 apr 11 mei 11 jun 11 jul 11 aug 11 sep 11 okt 11 nov 11 dec 11 jan 12 feb 12 mrt 12 apr 12 mei 12 jun 12 jul 12 aug 12 sep 12 okt 12 nov 12 afgevlakt bruto (a) Voor het Vlaamse Gewest bestaat er geen globale synthetische conjunctuurcurve. BRON: NBB, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 12 Voor de gewesten bestaat er geen globale synthetische conjunctuurcurve. Dit om te vermijden dat een gemengde samengestelde curve berekend wordt, aangezien op het niveau van de gewesten een aparte methodologie gehanteerd wordt voor het berekenen van de industrie enerzijds en de handel en de bouw anderzijds. Bij de provincies stelt dit probleem zich niet aangezien alle sectorberekeningen volgens een zelfde methodologie gebeuren. 21

23 Tabel 2: Evolutie van de sociaaleconomische indicatoren en de conjunctuur in het Vlaamse Gewest (1) Indicator Eenheid Datum Waarde Wijziging op jaarbasis Arbeidsmarkt - nwwz totaal aantal okt ,9% - nwwz mannen aantal okt ,6% aandeel 53,4% +2,2%pt - nwwz vrouwen aantal okt ,% aandeel 46,6% -2,2%pt - nwwz <25 jaar aantal okt ,6% aandeel 23,8% +1,7%pt - nwwz >5 jaar aantal okt ,6% aandeel 24,% -2,5%pt - nwnwz aantal sep ,2% - ontvangen vacatures (2) aantal okt ,8% - lopende vacatures einde maand (2) aantal okt ,3% - tijdelijke werkloosheid gem. aantal sep ,4% Consumenten - vergunde woningen (nieuwbouw) (3) aantal aug ,1% - vergunde woningen (renovatie) (3) aantal aug ,7% - begonnen woningen (nieuwbouw) (3) aantal jul ,3% - omzet kleinhandel mio euro jun ,4% - inschrijvingen nieuwe personenwagens aantal okt ,3% Producenten - omzet mio euro jun ,% - investeringen mio euro jun ,3% - uitvoer mio euro jun ,3% aandeel 56,3% -,7%pt - starters aantal aug ,1% - faillissementen aantal aug ,3% (1) Indicatoren die ongunstig evolueerden zijn gemarkeerd. (2) NEC, exclusief interim-vacatures. (3) Voorlopige cijfers. BRON: VDAB, RVA, FOD Economie (Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie), FEBIAC, NBB, Graydon, Verwerking: POM West-Vlaanderen. 22

24 12. BESLUIT De West-Vlaamse ondernemers hebben momenteel te weinig vertrouwen in de economie. De daling van de brutowaarden van de synthetische conjunctuurcurve voor West-Vlaanderen illustreert dit. Vooral de verwerkende nijverheid en de dienstverlening aan bedrijven delen het wantrouwen. In de ruwbouwsector en in de handel zijn de toekomstverwachtingen momenteel nog iets beter. Dat de West-Vlaamse conjunctuur nog niet aan een relance toe is komt ook tot uiting in de evolutie van de diverse geanalyseerde sociaaleconomische indicatoren. Alhoewel de evoluties niet uitgesproken negatief zijn, kan ook geen eensluidend positief verhaal gebracht worden. De West-Vlaamse arbeidsmarktindicatoren evolueren niet gunstig. Het aantal mannelijke werklozen en het aantal jeugdwerklozen stijgen het meest op jaarbasis 13. Enkel het aantal werklozen van 5 jaar en ouder neemt af. Ook de tijdelijke werkloosheid blijft toenemen op jaarbasis. Positief is dat de VDAB in oktober voor het eerst sinds januari 212 meer vacatures ontving op jaarbasis en dat de krapte op de arbeidsmarkt in de loop van 212 iets kleiner werd dan in 211. Ook de indicatoren die het producentenvertrouwen weerspiegelen bevestigen de twijfel. Zoals al aangegeven wordt in 212 meer gebruik gemaakt van de tijdelijke werkloosheidsmaatregel. De omzet van de grote ondernemingen met zetel in West-Vlaanderen steeg bruto wel, maar onvoldoende om ook in netto termen van een toename te kunnen spreken. De investeringen stegen in de eerste helft van 212 sterker dan de omzet. De nominale waarde van de uitvoer daalde. Vanaf maart 212 daalde het aantal starters. Het aantal faillissementen ligt tot nu toe hoger in 212 dan in dezelfde periode in 211. De impact van de faillissementen en de collectieve sluitingen in termen van verloren jobs is tot nu toe in 212 evenwel niet groter dan in 211. Bij de indicatoren van het consumentenvertrouwen zien we een lichtpuntje. Eerder in de analyse zagen we al dat de ondernemers in de ruwbouwsector in West-Vlaanderen nog relatief hoopvol gestemd zijn. De West-Vlaamse bouwmarkt boerde in 212 beter dan in 211. Er waren tot nu toe in 212 aanzienlijk meer vergunde nieuwbouwwoningen en ook het aantal effectief begonnen nieuwbouwwoningen is duidelijk groter. Het aantal vergunde renovatiewoningen bleef op hetzelfde peil. De omzet in de kleinhandel steeg iets meer dan de totale omzet in West-Vlaanderen. Het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens viel in 212 wel heel sterk terug. In deze conjunctuuranalyse vergeleken we de West-Vlaamse evolutie ook met de evolutie in Vlaanderen. Samengevat bleek dat de evolutie van de West-Vlaamse sociaaleconomische indicatoren niet systematisch beter of slechter is dan in het Vlaamse Gewest. Zo was de evolutie van de totale werkloosheid en het aantal werklozen 5-plussers duidelijk gunstiger in West-Vlaanderen, net als de evolutie van de tijdelijke werkloosheid, het aantal vergunde en begonnen nieuwbouwwoningen en het aantal faillissementen en verloren gegane jobs. De nominale waarde van de uitvoer daalde in West- Vlaanderen iets minder sterk dan in Vlaanderen. Andere indicatoren zoals de jeugdwerkloosheid, de investeringen, de omzet in de kleinhandel en het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens evolueerden dan weer een stuk gunstiger in het Vlaamse Gewest. Inzake het aantal openstaande en 13 Weliswaar deels door een gewijzigde registratie van interimarbeid, zie uitgebreide conjunctuurnota. 23

25 ontvangen vacatures, het aantal vergunde renovatiewoningen, de omzet en het aantal starters deed het Vlaamse Gewest het iets beter dan West-Vlaanderen. 24