S.M.A.R.T Update Statistics. Market. Analysis. Research. Trends.

Overzicht overnachtingen Metropool Amsterdam 2

Overnachtingen Metropool (INCL Adam) % verandering 2014, 2015 tm ytd mei 2016 2016 2014 2015 20% 15% 10% 5% Mei April Maart Februari Januari December November Oktober September Augustus Juli Juni Mei April Maart Februari Januari December November Oktober September Augustus Juli Juni Mei April Maart Februari Januari 0% -5% Bron: Schatting Amsterdam Marketing op basis van CBS cijfers; 2016 voorlopige cijfers 3

Overnachtingen Metropool (INCL Adam) % verandering 2016 vs 2015 In één oogopslag: Totaal Nederlands Internationaal 1 e kwartaal April Mei Totaal 1 e 5 mnd +15,6% +6,2% +19,5% +0,5% +0,7% +0,7% +4,6% -1,9% +7,2% +9,3% +3,1% +11,8% Bron: Schatting Amsterdam Marketing op basis van CBS cijfers; 2016 voorlopige cijfers 4

Overnachtingen Metropool (excl Adam) % verandering 2014, 2015 tm ytd mei 2016 2016 2014 2015 30% 25% 20% 15% 10% 5% 5 Mei April Maart Februari Januari December November Oktober September Augustus Juli Juni Mei April Maart Februari Januari December November Oktober September Augustus Juli Juni Mei April Maart Februari Januari 0% -5% -10% Bron: Schatting Amsterdam Marketing op basis van CBS cijfers; 2016 voorlopige cijfers

Overnachtingen Metropool (excl Adam) % verandering 2016 vs 2015 In één oogopslag: Totaal Nederlands Internationaal 1 e kwartaal April Mei Totaal 1 e 5 mnd +15,6% +8,9% +24,0% -1,4% +7,1% -6,2% -2,1% -2,5% -1,2% +6,3% +5,5% +7,8% Bron: Schatting Amsterdam Marketing op basis van CBS cijfers; 2016 voorlopige cijfers 6

Overnachtingen Amsterdam % verandering 2014, 2015 tm ytd mei 2016 2016 2014 2015 25% 20% 15% 10% 5% Mei April Maart Februari Januari December November Oktober September Augustus Juli Juni Mei April Maart Februari Januari December November Oktober September Augustus Juli Juni Mei April Maart Februari Januari 0% -5% Bron: CBS; 2016 voorlopige cijfers 7

Overnachtingen Amsterdam % verandering 2016 vs 2015 In één oogopslag: Totaal Nederlands Internationaal 1 e kwartaal April Mei Totaal 1e 5 mnd +15,6% +3,4% +18,6% +1,4% -7,0% +3,0% +8,2% -1,0% +10,1% +10,6% +0,2% +12,9% Bron: CBS; 2016 voorlopige cijfers 8

Overzicht Toeristische en Zakelijke overnachtingen Amsterdam 9

Toeristische en zakelijke overnachtingen 2016 vs 2015 Toeristische en zakelijke overnachtingen 2016 en 2015 1000 900 800 Overnachtingen (x 1000) 700 600 500 400 300 Toeristische overnachtingen 2015 Toeristische overnachtingen 2016 Zakelijke overnachtingen 2015 Zakelijke overnachtingen 2016 200 100 0 Bron: CBS, 2016 voorlopige cijfers 10

Toeristische en Zakelijke overnachtingen 2016 vs 2015 In één oogopslag: Totaal Toeristisch Zakelijk 1 e kwartaal +15,6% +21,3% +6,0% April +1,4% +0,8% +2,5% Mei +8,2% 14,3% -2,4% Totaal 1 e 5 mnd +10,6% +14,7% +3,3% Bron: CBS; 2016 voorlopige cijfers 11

Focus op ontwikkeling diverse markten Amsterdam 12

Ontwikkeling kernmarkten* Ytd mei 2016 vs 2015 1.200.000 1.000.000 0,2% 17,8% Aantal overnachtingen 800.000 600.000 400.000 22,2% 16,8% 2015 2016 2,7% 3,2% 200.000 8,8% 14,9% 0 Nederland Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten Duitsland Frankrijk Italië Spanje België * in overnachtingen Bron: CBS, 2016 voorlopige cijfers 13

Ontwikkeling kernmarkten* Ytd mei 2016 vs 2015 België 9,8% 14,9% Spanje 5,8% 8,8% -1,5% Italië 3,2% Frankrijk 2,7% 3,9% Duitsland 6,0% 16,8% Gem. v. Europese steden Amsterdam Verenigde Staten 4,8% 22,2% Verenigd Koninkrijk 7,9% 17,8% Nederland 0,2% 13,4% -5,0% 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0% * in overnachtingen Bron: Tourmis, CBS, 2016 voorlopige cijfers 14

Ontwikkeling kernmarkten overnachtingen A dam 2008 tm ytd mei 2016 1.200.000 1.000.000 929.000 979.000 2008 2009 2010 2011 800.000 2012 nieuw 2013 2014 2015 600.000 543.000 2016 484.000 400.000 307.000 291.000 200.000 197.000 154.000 0 Nederland Groot-BrittanniëVerenigde Staten Duitsland Frankrijk Italië Spanje België Bron: CBS, t/m 2011 volgens oude steekproef, vanaf 2012 cijfers volgens nieuwe steekproef, 2016 voorlopige cijfers 15

Ontwikkeling BRIC, J & Aus overnachtingen A dam 2008 tm ytd mei 2016 140.000 120.000 100.000 2008 2009 80.000 60.000 75.000 63.000 74.000 69.000 2010 2011 2012 nieuw 2013 2014 40.000 41.000 39.000 2015 2016 20.000 0 Brazilië Rusland India China Japan Australië Bron: CBS, t/m 2011 volgens oude steekproef, vanaf 2012 cijfers volgens nieuwe steekproef, 2016 voorlopige cijfers 16

Ontwikkeling IST overnachtingen A dam 2008 tm ytd mei 2016 80.000 73.000 70.000 60.000 2008 50.000 2009 2010 2011 40.000 2012 nieuw 2013 30.000 27.000 2014 2015 2016 20.000 16.000 10.000 0 Indonesië Zuid-Korea Turkije Bron: CBS, t/m 2011 volgens oude steekproef, vanaf 2012 cijfers volgens nieuwe steekproef, 2016 voorlopige cijfers 17

Vergelijking Amsterdam met Europese steden 18

2,2% 1,6% Dresden Oslo 19 4,7% 4,5% 4,3% 4,1% München Budapest (3) Innsbruck Stuttgart (1) Ontwikkeling totaal overnachtingen Europese steden ytd mei 2016 vs 2015 30% 26,6% 25% 20% 15,6% 15% 10,7% 10,6% 10% 8,1% 8,1% 7,0% 6,3% 6,4% 6,1% 6,1% 5,8% 5,7% 5% 0% Praag Lissabon (3) Madrid (2) Wenen Stockholm Copenhagen Hamburg Göteborg (1) Göteborg (1) Amsterdam Den Haag Barcelona (2) Belgrado (1) (1) tm februari, (2) tm maart (3) tm april Bron: Tourmis & CBS

3,4% 3,1% 2,2% München Budapest (3) Innsbruck 20 Ontwikkeling buitenlandse overnachtingen Europese steden ytd mei 2016 vs 2015 34,1% 21,9% 15,2% 12,9% 11,6% 11,1% 10,5% 10,3% 9,5% 6,3% 5,7% 5,6% 5,2% 4,8% Praag Wenen Lissabon (3) Hamburg Copenhagen Madrid (2) Oslo Den Haag Stockholm Dresden Amsterdam Barcelona (2) Göteborg (1) Belgrado (1) (1) tm februari, (2) tm maart (3) tm april Bron: Tourmis & CBS 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%

Kamerbezettingsgraad Europese steden ytd juni 2016 84% 82% 82,1% 81,1% 80% 78,7% 78% 77,1% 77,1% 76,6% 76,5% 76% 74% 75,0% 74,5% 73,9% 73,8% 73,4% 73,2% 72% 72,3% 71,9% 70% 68% 66% Luxemburg Frankfurt München Antwerpen Berlijn Gent Zürich Liverpool Hamburg Warschau Barcelona Malaga Amsterdam Edinburgh Londen Bron: "The European Destination's Observatory", ECM - MKG Hospitality, januari-juni 2016 (resultaten midden en luxe segment) 21

Uitleg kamerbezettingsgraad De kamerbezettingsgraad, is een prestatie-indicator voor de hotelbranche, en geeft weer welk aandeel van de totaal beschikbare kamers gedurende een bepaalde periode is verhuurd. Bij deze indicator wordt alleen naar het volume gekeken. 22

Ontwikkeling RevPAR Europese steden ytd juni 2016 26% 24% 23,8% 23,4% 22% 20,9% 20% 18% 16% 18,4% 18,3% 17,0% 16,4% 14% 13,4% 12,8% 12% 11,7% 11,2% 11,0% 10,3% 9,8% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 9,3% 8,2% 8,1% 8,1% Toulouse Budapest Marseille Bologna Madrid Leipzig München Sevilla Amsterdam Bilbao Barcelona Neurenberg Malaga Valencia Zaragoza Düsseldorf San Sebastian Lille Bron: "The European Destination's Observatory", ECM - MKG Hospitality, januari-juni 2016 (resultaten midden en luxe segment) 23

Uitleg betekenis RevPAR Opbrengst per beschikbare kamer RevPAR, of omzet per beschikbare kamer, is een prestatie-indicator in de hotelbranche, die wordt berekend door de totale inkomsten van een hotelkamer te delen door het aantal kamers en het aantal dagen in de periode waarover wordt gemeten. (anders gezegd: door de totale kameropbrengst voor een periode te delen door het aantal beschikbare kamers voor dezelfde periode). Deze methode combineert volume & prijs en is daarom vaak het eerste waar hotelmanagers naar kijken. De RevPAR kan op 2 manieren worden berekend: * RevPAR = totale kameromzet / beschikbare kamers, of * RevPAR = bezettingsgraad * ADR (average daily rate) Aangezien de RevPAR gemeten wordt op een bepaald moment, wordt deze meestal vergeleken met dezelfde periode eraan voorafgaand. (jaar vs jaar, kwartaal vs kwartaal etc) Het wordt vaak gebruikt in vergelijking met concurrenten binnen een aangepaste gedefinieerde markt, zoals city tourism. Enkele bedrijven (zoals MKG-Hospitality) verzamelen deze informatie over verschillende markten n.a.v. vrijwillig onderzoek en bieden deze samengesteld en geanonimiseerd terug naar de industrie aan. 24

Toeristisch bezoek aan Amsterdam 25

Ontwikkeling musea, attracties & schiphol 2014, 2015 tm ytd juli 2016 35,0% 30,0% 2014 2015 2016 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul -5,0% -10,0% -15,0% Museum Attractie Schiphol Bron: Visitor Insight Amsterdam 26

Ontwikkeling Zeecruisepassagiers PTA 2014, 2015 tm ytd juli 2016 50.000 45.000 2014 2015 Transit call 2016 40.000 Turnaround call 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Bron: Visitor Insight Amsterdam 27

Uitleg ontwikkeling Zeecruisepassagiers PTA Aantal passagiers aan boord van schepen bij de Passenger Terminal Amsterdam (PTA). Transit call betekent dat Amsterdam wordt aangedaan tijdens de reis/route die gevaren wordt. Turnaround call betekent dat het schip leeg gaat en er weer nieuwe mensen op komen. 28

Inside Airbnb Amsterdam 29

Beschikbare kamertypes voor Airbnb per 4 juli 2016 11.169 Gem. prijs per nacht 133,- 2.609 Volledige huis/appartement Privé kamer Gemiddelde bezettingsgraad 26,4% 71 Gedeelde kamer 0 2.000 4.000 6.000 8.000 10.000 12.000 Bron: Insideairbnb.com 30

Beschikbaarheid kamers Airbnb per 4 juli 2016 51,6% 48,4% high availability van hosts (> 60 dagen per jaar) low availability van hosts (<= 60 dagen per jaar) Bron: Insideairbnb.com 31

Beschikbaarheid kamers Airbnb per 4 juli 2016 80,0% 75,4% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% single listing multi listing 30,0% 24,6% 20,0% 10,0% 0,0% Single listing: als gastheer 1 kamer of appartement heeft geregistreerd Multi listing: als gastheer meerdere kamers heeft geregistreerd in één appartement of meerdere appartementen of huizen beschikbaar heeft. Bron: Insideairbnb.com 32

Ontwikkeling totaal bezoek Amsterdam 33

Totaal aantal bezoekers Amsterdam 2013 Bezoekers Bezoekdagen Nederlands Dagbezoek 4.157.000 11.223.900 Verblijfsbezoek 3.054.400 35.333.600 Totaal 7.211.400 46.557.500 Buitenlands Dagbezoek 651.100 1.333.500 Verblijfsbezoek 8.391.800 33.487.700 Totaal 9.042.900 34.821.200 Totaal generaal 16.254.300 81.378.700 Schatting van Amsterdam Marketing op grond van gegevens afkomstig uit het Bezoekersonderzoek, Toeristisch Bezoek aan Steden NRIT-NIPO research, CBS 34

Totaal aantal bezoekers Amsterdam Definitie bezoekers Verblijfsbezoeker: zowel uit zakelijk als uit toeristisch oogpunt, een verblijfsbezoeker is een bezoeker die tenminste één nacht, maar niet meer dan één jaar, doorbrengt in een collectieve of private accommodatie elders dan in zijn of haar gebruikelijke omgeving. Dagbezoeker: eenieder die een andere bestemming bezoekt dan zijn of haar gebruikelijke omgeving, maar die daar niet overnacht. Bezoeker: een begrip dat zowel de verblijfsbezoeker als de dagbezoeker omvat, onafhankelijk van het doel van de reis. Personen die in Amsterdam wonen, werken of studeren worden niet als bezoekers beschouwd. Bezoekdag: elke dag die een bezoeker in de stad doorbrengt. Een bezoeker die twee keer in een jaar naar Amsterdam komt, telt als 1 bezoeker maar 2 bezoekdagen. 37

2015 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 38 2007 2006 Hotel overnachtingen Amsterdam 1987 2015 14.000.000 12.000.000 10.000.000 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2.000.000 0 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 Bron O+S t/m 2005 vanaf 2006 CBS; vanaf 2012 CBS volgens nieuwe steekproef methode, 2015 nader voorlopige cijfers

Ontwikkeling economische indicatoren 39

Beurskoersen kernmarkten 2005 ytd aug 2016 2007-10: 465 (!) 400 350 IT 300 JP US 250 200 150 100 ES DE UK FR CN RU 50 0 Bron: Yahoo Finance N.B. Gegevens mei 2015 ontbreken voor ES, DE, UK, gegevens augustus 2016 ontbreken voor UK, FR, CN & RU 40

Wisselkoersen kernmarkten vs euro 2005 ytd aug 2016 180 160 140 120 100 80 GBP USD CNY RUB JPY 60 40 Bron: European Central Bank 41

Consumentenvertrouwen kernmarkten 2005 ytd juli 2016 105 103 101 99 97 95 DE UK FR JP IT US CN ES 93 91 Bron: OECD, gegevens juni en juli 2016 voor CN ontbreken en cijfers voor juli 2016 ontbereken voor JP 42

Meer informatie: Afdeling research research@iamsterdam.com 43