Informele netwerken Ouders ondersteunen elkaar RadarGroep
Bij de opvoeding van kinderen zijn de ouders zelf natuurlijk de ervarings deskundigen bij uitstek. De waardevolle praktijkervaring waarover zij beschikken kan ouders onderling vaak verder helpen. Informele netwerken rondom gezinnen kunnen wel wat ondersteuning bij het zelf doen gebruiken. Daarom werkt Radar nu met twee opvoedingsondersteunings programma s die zijn gebaseerd op de behoeften, ervaringen en inzichten van ouders: Mamma Weet Alles (MWA) en Opvoeden Samen Aanpakken (OSA). Er is ook een gecombineerd programma van deze twee methodes. Let wel, de rol van Radar is tijdelijk. Wij stimuleren en bieden ondersteuning om netwerken van de grond te krijgen, daarna doen de ouders het helemaal zelf. Ook trainen wij professionals om informele netwerken te versterken. Samen met gemeenten, CJG s en andere organisaties kijken we hoe zij hun pedagogische civil society verder kunnen inrichten. Informele netwerken Uit onderzoek (Do parents think it takes a village? 2012) blijkt dat ouders het liefst activiteiten bijwonen waar ze onderling (opvoed)ervaringen kunnen uitwisselen. Ze leren elkaar kennen en merken dat het heel normaal is om over onzekerheden bij opvoeden te praten. Het informele netwerk biedt ook een basis om elkaar vaker te treffen.
Mamma Weet Alles Hoe doe jij dat nou? Die vraag staat centraal bij de netwerkgroepen van Mama Weet Alles. Ter inleiding van de methodiek is er een prikkelende lezing over het opvoeden van kinderen en/of pubers. Aansluitend daarop kunnen ouders zich inschrijven voor een van de netwerkgroepen. Zo n groep van 8 tot 15 ouders gaat na een korte opstartbegeleiding met elkaar aan de slag, waarbij ze zelf de intervisie organiseren en uitvoeren. Opvoeden Samen Aanpakken De tentoonstelling en methodiek van Opvoeden Samen Aanpakken nodigt ouders en andere opvoeders uit om met elkaar in gesprek te gaan, vragen te stellen en ervaringen te delen. Wat zijn belangrijke waarden bij het opvoeden? Wat is daarbij vanzelf sprekend, en wat juist moeilijk? De uitwisseling van tips en ervaringen vindt plaats aan de hand van een grote tentoonstelling in woord en beeld, waarin allerlei gezinnen vertellen over diverse universele opvoedthema s. Samen sterker Radar zet beide methodes ook gecombineerd in, omdat MWA en OSA elkaar versterken. De lezing van MWA is een mooi opwarmertje voor een OSA-bijeenkomst en de netwerkgroep is hier weer een goed vervolg op. OSA biedt op haar beurt juist een laagdrempelige tussenstap tussen deelname aan een lezing en aanmelding bij een intervisiegroep. Die gecombineerde, laagdrempelige aanpak zorgt voor een groter bereik en sluit goed aan bij de behoeften van ouders.
Tussen de MWA-lezing en de OSA-bijeenkomst liggen hooguit enkele weken. Snel daarna beginnen de netwerkgroepen, die vooral tijdens de opstartfase enige begeleiding kunnen gebruiken. De methodes vormen op die manier een samenhangend geheel. De netwerkgroepen komen gemiddeld om de zes weken bij elkaar. Enthousiaste ouders kunnen elkaar vervolgens net zo lang blijven ontmoeten als zij zelf willen. De praktijk Inmiddels is al op veel plekken positieve ervaring opgedaan met de losse en gecombineerde inzet van Opvoeden Samen Aanpakken en Mamma Weet Alles. Zo namen er aan een in Weert georganiseerde lezing wel 200 ouders deel. Vanuit die aanwezigen is vervolgens een netwerkgroep gevormd. Zij wilden elkaar graag met enige regelmaat blijven ontmoeten. Als start bijeenkomst van deze netwerkgroep is een OSA-bijeenkomst georganiseerd. De deelnemers vonden het erg fijn om te beginnen onder begeleiding en met een concrete methodiek en zagen er naar uit elkaar elke zes weken te treffen. Tijdens een opvoedtiendaagse op een brede basisschool in Leiden organiseerden we een aantal avonden, waaronder een MWA-lezing en een OSAbijeenkomst. Ook de kinderen gingen met het thema aan de slag in de klas. Zij presenteerden tijdens de feestelijke afsluiting hun gedicht, liedje, poster of knipsel over opvoeden en opgroeien. Aansluitend op deze opvoedtiendaagse is er een netwerkgroep gestart.
Pedagogische civil society Ouders die zelf met elkaar in gesprek gaan over opvoeden. Daarin schuilt dé succesfactor van Opvoeden Samen Aanpakken en Mamma Weet Alles. Dit is de pedagogische civil society in werking. Zonder professionele instanties om normen te stellen en te vertellen hoe het hoort. Ouders praten over problemen en oplossingen die zij zelf belangrijk genoeg vinden om te bespreken. En dat gebeurt in een veilige omgeving, die delen en uitwisselen stimuleert. Trainingen Voor vrijwilligers MWA en OSA zijn allebei deels gebaseerd op de vrijwillige inzet van ouders, bijvoorbeeld om de avonden te organiseren en/of begeleiden. Daarom hebben we een training ontwikkeld voor vrijwilligers, waarin we hen voorbereiden op hun inzet voor de doelgroep. Dit zijn bijna altijd vrijwilligers uit de doelgroep zelf, omdat ouders zich onderling beter op hun gemak voelen en elkaar begrijpen. Voor professionals Beide methodieken maken slechts minimaal gebruik van de inzet van professionals. Die zijn meestal erg nieuwsgierig naar zo n andere aanpak, waarbij zij zelf slechts op de achtergrond een rol spelen. Zolang ze daar maar wel wat handvatten voor aangereikt krijgen. Daarom heeft Radar een training ontwikkeld voor professionals die werken met en voor gezinnen. Zij leren daar werken met informele netwerken en krijgen tips hoe zij zich zoveel mogelijk afzijdig kunnen houden, oftewel op hun handen kunnen zitten.
De inzet van Radar Radar is samen met de deelnemende gemeente, het CJG en/of de (brede) school verantwoordelijk voor de uitvoering. We maken een programma op maat en een plan van aanpak. Ook zorgen we voor de werving en uitvoering en alle materialen die nodig zijn. Ook voor advies, onderzoek en training over vormgeving aan en versterking van informele netwerken rondom gezinnen kunt u bij ons terecht. Meer weten? Wilt u meer weten over de inzet van Opvoeden Samen Aanpakken, Mamma Weet Alles, of een combinatie van beide methodieken of over ondersteunen bij het zelf doen rondom de civil society in het algemeen? Neem dan contact op met Marian Zandbergen, m.zandbergen@radaradvies.nl, 06 2121 2690 of Marieke Megens, m.megens@radaradvies.nl, 06 5311 5308. RadarGroep Veemarkt 83, 1019 DB Amsterdam T (020) 463 50 50 F (020) 463 50 51 www.radar-groep.nl www.mammaweetalles.nl www.opvoedensamenaanpakken.nl MRT 2013